Rond 2000
groot tekort
aan leraren
'Een kamergebouw om
heel trots op te zijn'
Binnenland
Nederlander bracht
Belgische meisjes om
Tax-credit moet hogere
premies voorkomen
Senator Kaland krijgt
een eigen y waakhondy
Duisenberg wijst kabinet de weg
Subsidies op basis inkomen fraudegevoelig
WOENSDAG 29 APRIL 1992
anp snjcu/xh cpo
f;
Kok wil nog
dit jaar extra
bezuinigingen
dtnkaac'gpo
Minister van financiën Kok ver
wacht dat nog dit |an Wttfl
moet worden bezuinigd. Kok
denkt dat extra bezuinigingen
nodig zijn omdat de verhoging
van de milieuheffing op brand
stoffen niet zoals gepland op 1
juli ingaat, maar enkele maan
den later.
Daarnaast worden enkele te
genvallers verwacht, zoals de
loonsverhoging van in totaal 4
procent voor ambtenaren, die
gisteravond is afgesproken Het
opschonen van de verhoging
van de milieuheffing is bedoeld
ais rtJdcHftae lastenverlichting
voor burgers en bedrijven.
Waarop Kok precies extra wil
bezuinigen, wil hij over enkele
weken bekend maken in de
Voorjaarsnota. Daann wordt de
stand van zaken van de huidige
begroting aangegeven ln de
Voorjaarsnota zullen ook voor
stellen worden gepresenteerd
om de lastendruk dit jaar niet
hoger te laten uitvallen dan de
in het regeerakkoord afgespro
ken 53.6 procent. Volgens de
laatste gegevens van het Cen
traal Planbureau komen de las
ten 0.2 tot 03 procent hoger uit.
Bonden zetten
acties speciaal
onderwijs door
zoete rmeer anp
De onderwijsbonden ABOP,
KOV. NGL en PCO willen op 11
mei toch actie voeren in het
speciaal onderwijs, ondanks
toezeggingen van staatssecreta
ris Wallage dat hij van wettelijke
vastlegging van zijn 'streef
beeld' zeer nauwe samen
werking tussen gewone scholen
en het speciaal onderwijs
geen halszaak maakt.
Volgens de bonden moet de
samenwerking tussen speciaal
en gewoon onderwijs eerst wor
den geëvalueerd, voordat over
nieuwe wetgeving wordt ge
sproken. De staatssecretaris wil
de /i|n aoekomatvMe, M
'streefbeeld', wel alvast in de
wet vastleggen.
De stuurgroep die de evalua
tie moet uitvoeren, is gisteren
geïnstalleerd.
Suharto praat
met Van Rooy
De politie heeft maandag een
33-jarige man uit Woensdrecht
i aangehouden, die heeft bekend
dat hij twee Belgische meisjes
heeft vermoord. Zijn slachtof-
1 fers. twee tieners die op oud
jaarsdag en afgelopen zondag
spoorloos verdwenen, heeft hij
bij het grensdorp Putte begra
ven. De politie heeft hun licha
men gisteren op aanwijzing van
de verdachte gevonden.
Justitie wil niet zeggen wat
het motief van de man was. Hij
zal in Nederland worden be
recht. omdat de kinderen op
Nederlands grondgebied om
het leven zijn gebracht. Van
daag wordt de man voorgeleid
aan de officier van justitie in
Breda.
De politie kwam de verdachte
maandag op het spoor na infor
matie van Belgische collega's.
Die spoorden een getuige op
die zondag, kort na de verdwij
ning van één van de twee meis
jes, het kenteken van de auto
van de man had genoteerd. Hij
werd enkele uren later aange
houden en bekende vrijwel di
rect. Het is een bekende van de
politie.
Volgens een woordvoerder
van de gerechtelijke politie in
Antwerpen is het aannemelijk
dat de man ook betrokken is bij
de verdwijning van een derde
meisje, dat sinds vorig jaar
wordt vermist in de Belgisch-
Nederlandse grensstreek.
procent bestaat 25,55 procent
uit de vier premies. Het laagste
belastingtarief geldt voor inko
mens tot 43.000 gulden, afge
zien van de belastingvrije som
die nu 5.085 gulden is. Het kabi
net heeft nu besloten de belas
tingvrije som in 1993 op te trek
ken met 230 gulden tot 5.315
gulden. De inkomensgrens
waarover het laagste tarief geldt,
blijft echter 43.000 gulden. Er
blijft dus een kleiner deel van
het inkomen over waarover be
lasting en premies moet worden
betaald.
Als het kabinet het bedrag
aan premie-opbrengsten gelijk
wil houden, moeten de premies
omhoog. Daarmee stijgt dan
automatisch het hele belasting
tarief. tenzij er een tax-credit
wordt ingevoerd. De belasting
vrije som verdwijnt dan. waar
door een groter deel van het in
komen onder het belastingtarief
valt.
I Voor volgend jaar dreigt een
I verhoging van de sociale pre
mies, als de regering de belas-
tingvrije som voor iedereen ver
hoogt met 230 gulden. Het ka
binet wil daarom de belasting
vrije som zo snel mogelijk om
zetten in een voor iedereen ge
lijke belastingkorting (tax-cre
dit).
Het premie-probleem wordt
zijdelings aangesneden in de
brief die premier Lubbers en de
ministers Kok (financiën) en De
Vries (sociale zaken) maandag
aan de Kamer zonden over het
koopkrachtconflict. De drie be
windslieden menen dat de soci
ale premies kunnen dalen als
een tax-credit wordt ingevoerd.
In het belastingtarief (de drie
belastingschijven) zitten de pre
mies aow. aww. aaw en awbz
(de zogenoemde volksverzeke
ringen) verwerkt. Van het laag
ste belastingtarief van 38,55
A. Kaland. CDA-fractievoorzit-
ter in de Eerste Kamer, krijgt
een voorlichter om nieuwe rel
len over publieke uitspraken te
voorkomen. Op aandringen
van de CDA-top zal oud-jour
nalist Mathies hem en de an
dere leden van de senaatsfrac
tie voortaan begeleiden bij po
litiek gevoelige onderwerpen.
Directe aanleiding voor dit
besluit is het interview dat Ka
land in februari gaf in De
Werkgever, het blad van de
christelijke werkgeversorgani
satie NCW. Daarin zei hij dat
het kabinet er maar mee op
moest houden, als het zo zou
blijven 'doormodderen'.
Deze uitspraak zorgden voor
een forse ruzie met premier
Lubbers. Maar ook anderen in
de top van de partij ergerden
zich in toenemende mate over
het gedrag van de Zeeuwse
senator. Eerder al lag Kaland
met zijn fractie dwars bij ge
voelige zaken als de studiefi
nanciering, de aaw, het huur
waardeforfait en het plan-Si
mons.
Vooral in Interviews kraakte
Kaland harde noten, om ver
volgens meestal te laten weten
dat zijn woorden door de be
trokken journalisten uit hun
verband waren gerukt. Na de
schrobbering die Kaland kreeg
van de CDA-top voor het inter
view in De Werkgever, werd
besloten dat hij voortaan pu
blicitair begeleid dient te wor-
Staatssecretaris Van Rooy van
buitenlandse handel zal tijdens
haar bezoek aan Indonesië wor
den ontvangen door president
Suharto. Dit heeft het ministerie
van economische zaken beves
tigd. nadat de Indonesische mi
nister van handel Siregar de
ontvangst maandag in Rotter
dam had aangekondigd
Van Rooy. die zich in het bui
tenland minister mag noemen,
komt vanavond aan in jakarta.
Op haar programma staan be
sprekingen met de ministers Si
regar. Ali Alatas (buitenlandse
zaken) en Radius Prawiro (eco
nomische zaken en financiën).
Het is vrij ongebruikelijk dat
Suharto een minister ontvangt.
Na het verbreken van de ont
wikkelingsrelatie met Neder
land hebben verscheidene
Indonesische ministers echter
benadrukt veel belang te hech
ten aan intensivering van* de
economische samenwerking
tussen beide landen.
.Als de blaadjes van de bomen vallen, komt de
president van De Nederlandsche Bank weer kla
gen". zei premier Lubbers vorig jaar over bank-
president Willem Duisenberg. Een weinig aardige
manier om te zeggen dat Duisenbergs klaagzan
gen wel een beetje érg voorspelbaar worden Uk
jaar roept de hoogste baas van De Nederlandsche
Bank (DNB) dat er te weinig wordt bezuinigd en
dat het kabinet te kwistig is met lastenverhogin
■BI
Bij de presentatie van het jaarverslag van de hank
over 1991 IW h' t gistrrrn nu l .ukIi ts Minister
Kok van financiën kreeg weliswaar zowaar een
pluim van Duisenberg voor het volgens plan te
rugdnngen van het financieringstekort, maar de
lof ging gepaard met een repnmande voor de ma
nier waarop: versnelde inning van belastingen,
extra tariefsverhogingen, het (benzine) kwart je
van Kok; allemaal middelen waarmee de schatkist
wordt gevuld. Foute aanpak, meent Duisenberg.
De enige manier om écht uit de financiële zorgen
te raken is niet meer binnenhalen, maar minder
uitgeven.
De lastenverhogingen die het kabinet aan de
burger oplegt, zijn de belangrqkste veroorzakers
van de opflakkerende inflatie Dit jaar. en waar
sehijnli|k ook volgend (aar. stijgen de pnjzen in
Nederland harder dan m de andere Westeuropese
landen. Terecht maakt IXiisenberg zich daar zor
gen over Niet alleen worden pensioenen en
spaargelden door de geldontwaarding minder
waard het inflatiespook laat zich doorgaans
moeilijk temmen.
ALs bedrijven en burgers eenmaal denken dat
de prijzen nog wel verder zullen oplopen, passen
ze hun gedrag alvast maar aan. Ondernemingen
verhogen de prijzen van hun produkten. omdat
ze verwachten dat ze straks hogere lonen moeten
betalen en vakbonden stellen alvast hogere loon
eisen omdat ze denken dat het leven veel duurder
gaat worden. Zie daar het begin van een lange
spiraal.
Duisenberg heeft als hoogste baas van DNB de
taak te waken over stabiele pnjzen. Hij moet de
gulden sterk houden en dus voorkomen dat infla
tie onze nationale valuta aanvrret
Het wekt dan ook bevreemding dat l>uisenberg
de regering. schuldig aan de hoge inflatie, niet
harder aanvalt Zijn collega's van de Duitse Bun
desbank dreigen gewoon met renteverhoging als
bijvoorbeeld de bonden hun looneisen niet mati
gen of de Duitse regering niet genoeg bezuinigt
Kan het zijn dat Duisenl>erg zijn partijgenoot
en uiteindelijke haas Wim Kok niet tr hard wil
vallen? Feit is wel dat de Bundesbank onafhanke-
lijker is van Bonn dan DNB van Den Haag De
Bundesbank mag een zelfstandig valutaheieid
voeren, terwijl onze minister van financiën in
principe het recht heeft om De Nederlansche
Bank aanwijzingen te geven.
Subsidies die op basis van het
inkomen worden gegeven, zijn
zeer fraudegevoelig. Dit is ge
bleken uit onderzoek dat de mi
nisteries hebben gedaan naar
misbruik gebruik van subsidies
Minister Kok (financiën) heeft
dit de kamer gisteren laten we
ten.
De departementen hekeken
honderden subsidieregelingen
met een gezamenlijke waarde
van 41 miljard gulden. Daarbij
bleek dat er veel gaten zitten in
wettelijke regelingen Regels
ontbreken soms zelfs. Daarom
moet er duidelijke wetgeving
komen, vindt Kok.
Het kabinet gaat bekijken of
de invoering van een boete mis
bruik van subsidies kan tegen
gaan. Kok constateert dat alleen
het intrekken van een subsidie
geen straf is. De aanvrager kan
er zelfs rentevoordeel aan over
houden, in het geval de subsidie
als voorschot werd gegeven.
Vooral de 34 regelingen bii
volkshuisvesting (12,5 miljard
gulden) worden als voorbeeld
van fraudegevoelige subsidies
genoemd. Bij I.andbouw is on
geveer de helft van de 129 sub
sidieregelingen fraudegevoelig.
Ook lustitie en Wvc kennen te
kortkomingen in hun subsidie
regelingen.
,Er dreigt een groot tekort aan leraren in het voortgezet
onderwijs. Voor vakken als Nederlands en Duits zijn
Iwaarschijnlijk over vier jaar al niet genoeg eerstegraads
leraren meer beschikbaar. Voor veel andere vakken
wordt het tekort rond 2000 merkbaar. Dat blijkt uit ar
beidsmarktramingen die de Katholieke Universiteit Bra
bant in Tilburg heeft gemaakt in opdracht van het minis
terie van onderwijs. Staatssecretaris Wallage stuurt de ra
mingen vandaag naar de Tweede Kamer.
'Te weinig universitaire studen
ten kiezen voor de lerarenoplei-
jding. Dat leidt de komende ja-
iren al tot een gebrek aan eerste-
igraads leraren, die in de hoog
ste klassen lesgeven. Het Til-
burgse instituut voor sociaal
wetenschappelijk onderzoek
IVA voorspelt grote problemen
lals studenten zich zo massaal
afkeren van een toekomst als le
raar.
Vooral bij Duits en Neder
lands ontstaan binnenkort te
korten. De universiteiten leiden
I elk jaar 60 studenten op tot le
raar Nederlands en 17 tot leraar
Duits en dat lijkt nu al veel te
weinig. Erger wordt het nog als
alle leraren die nu rond de 50
zijn ophouden met werken.
Rond 2000 zal er gebrek zijn aan
eerstegraads leraren in alle vak
ken behalve economie, zo voor-
spellen de onderzoekers.
Ook tweedegraads leraren,
die aan het hbo zijn opgeleid,
zullen rond 2000 een 'schaars
artikel' worden. Dat geldt voor
alle vakken, maar vooral voor de
i talen, wis- en natuurkunde en
gymnastiek.
De ramingen van het IVA zijn
'beleidsarm'. Dat betekent dat
geen rekening wordt gehouden
met maatschappelijke verande
ringen. Het leraarschap zou bij
voorbeeld aantrekkelijker kun
nen worden als de regering be
sluit de salarissen te verhogen.
Minister Ritzen heeft dat de
vakbonden beloofd. Ook kan
het vooruitzicht dat je gemak
kelijk een baan kunt vinden een
lokkertje zijn voor studenten.
Als zulke invloeden zich doen
gelden, zou het tekort mee kun
nen vallen.
Wallage schrijft de Kamer dat
hij voorlopig geen drastische
maatregelen neemt. Belangrijk
is de vraag wat het kabinet gaat
doen aan de verbetering van de
salarissen in het onderwijs. Ook
heeft Wallage een commissie
ingesteld die onderzoekt hoe
het leraarschap aantrekkelijker
gemaakt kan worden.
Voorlopig wil hij alleen werk
loze leraren stimuleren om zich
om te scholen tot leraar Duits.
Studenten Duits die voor de le
rarenopleiding kiezen, krijgen
vanaf volgend jaar een salaris
tijdens hun stageperiode. Zo'n
betaalde stage-regeling bestond
al voor de beta-vakken en eco
nomie.
Echtgenoot zette val voor Kurdische
assen De 37-jarige Kurdische asielzoekster die op 1 april in
Vledder werd vermoord, blijkt door haar echtgenoot naar de
plek van het misdrijf te zijn gelokt. Deze met een tweede vrouw
in België woonachtige Kurd had zijn echtgenote laten weten
haar te zullen ophalen in verband met ziekte van een van hun
zoontjes, die bij de vader wonen. De vrouw werd voor de ogen
van twee van haar dochters door een auto overreden. Nadat ze
met een stok was bewerkt, is de auto nog tien keer over haar
heen gereden. Daarna werd de vrouw achtergelaten, lustitie gaat
ervan uit dat zeker vijf familieleden van de vrouw bij de aanslag
betrokken zijn. Van één van hen is de identiteit nog onbekend.
De nieuwe vergaderzaal van de Tweede Kamer in volle glorie. t
den haag anp
De nieuwbouw van de Tweede Kamer in
Den Haag is gistermiddag officieel in ge
bruik genomen, in aanwezigheid van ko
ningin Beatrix, prins Claus, kroonprins
Willem-Alexander en zo'n 7000 genodig
den. Namens de regering bood bouvvmi-
nister Alders (vrom) kamervoorzitter
Deetman een voorzittershamer aan.
Dat gebeurde in de nieuwe vergader
zaal. die vandaag politiek wordt ingewijd
met een door de WD aangevraagd
spoeddebat over de op het nippertje be
zworen crisis in het derde kabinet-Lub
bers. Twee weken geleden nam de ka
mer afscheid van de oude zaal, die sinds
1795 dienst heeft gedaan.
„Wij mogen ons gelukkig prijzen, dat
de hamer in dit land het symbool is, niet
van onderdrukking, maar van het vrije
debat zei Deetman. Nederland maakt
nadrukkelijk deel uit van de Europese
Gemeenschap, aldus Deetman. Toch
heeft het nieuwe gebouw voor het natio
nale parlement zin: „Wij zitten hier niet
als vertegenwoordigers van een achter
haald verleden, want meer dan vroeger
hebben de nationale parlementen een
belangrijke rol in de EG-besluitvor-
ming", aldus de kamervoorzitter.
Het nieuwe kamergebouw, naar een
ontwerp van architect Pi de Bruin, heeft
volgens Deetman een resultaat opgele
verd „om trots op te zijn: een functioneel
parlementsgebouw dat allure uitstraalt,
en tegelijkertijd strak en sober is."
Namens de regering wenste minister-
foto dijkstra
president Lubbers de Tweede Kamer ge
luk met de nieuwe behuizing. „Dat ik
hier nu toch mag staan grapte Lubbers,
die de afgelopen dagen zijn kabinet
moeizaam, maar vooralsnog met succes
heeft weten overeind te houden.
Lubbers schetste een beeld van een
parlement dat zich in de na oorloge pe
riode meer heeft ontwikkeld tot over
heidsorgaan. Voor de burgers vervaag
den de grenzen russen regering en volks
vertegenwoordiging Samen met de pers
als „zogenoemde vijde macht" worden
ze door de burger steeds meer gezien als
één geheel. „Soms aangeduid als over
heid, soms als politiek, soms als Den
Haag. maar dat alles zelden in prijzende
zin", aldus Lubbers.
Die beeldvorming wordt gevoed door
het feit dat de Kamer, en met name de
coalitiefracties, erin zijn geslaagd steeds
meer greep te krijgen op de vorming van
het kabinet en op net door het kabinet te
voeren beleid. De paradox is. aldus Lub
bers. dat die macht en het democrati
sche gehalte daarvan ook door de Kamer
zelf „in kritische zin" ter discussie is ge
steld
Lubbers verwees in dit verband naar
het ruim een jaar geleden door de com-
misaie-Deetman uitgebrachte rapport
over staatkundige, bestuurlijke en staats
rechtelijke vernieuwing. Op basis van dit
rapport proberen twee door de Tweede
Kamer ingestelde commissies tot voor
stellen te komen Daar kijkt de regenng
„met grote belangstelling naar uit", al
dus Lubbers.
