'Rododendron' als je met
een hamer op je duim slaat
'Godsdienstles heeft nog zin
Religie
ZATERDAG 25 APRIL 1992 21
Bond tegen het Vloeken bestaat 75 jaar
'Als je met een hamer op je vingers slaat, als iemand je
pijnlijk op de tenen trapt, wat moet je dan zeggen? In elk
geval geen term waarin God uitgebreid een rol wordt toe
gemeten. Roep dan maar 'Rododendron'.
Dat was een kwart eeuw geleden het advies dat propa
gandist N.M. Laarman van de Bond tegen het Vloeken in
het tv-programma Mies-en-scène aan Mies Bouwman
gaf en daarmee aan het gehele Nederlandse volk.
ste organisaties van Nederland.
Dankbaar voor elke regel aan
dacht die aan zijn streven wordt
besteed. Het alleraardigste ge
denkboekje dat onlangs onder
de titel 'Zo'n Wonderlijke Club'
is verschenen, ademt ook van
de eerste tot de laatste pagina
bescheidenheid. Men slaat zich
niet op de borst voor behaalde
prestaties. Die zijn trouwens
ook moeilijk meetbaar. Men
doet zijn werk en zo lang dat
werk nodig is, acht de bond elke
vorm van zelfgenoegzaamheid
uit den boze.
Er ontstond nogal wat beroering
over. De Bond zelf was aanvan
kelijk ook niet zo gelukkig met
de vondst van zijn propagan
dist. Men vond dat het woord
rododendron wat te veel klank
overeenkomst vertoonde met
de grofst mogelijke vloek. An
derzijds wekte het alternatief in
het land de nodige hilariteit.
Volgens de Bond is 'rododen
dron' later in de taal opgeno
men als voorbeeld van een 'ge
vaarloze vloekvervanger'. Mis
schien is dat wel zo, maar of er
veel gebruik van wordt ge
maakt. valt te betwijfelen.
De Bond tegen het Vloeken,
die dit jadf 75 jaar bestaat, be
hoort tot de keurigste en kalm
Ingezonden stuk
De stoot tot de oprichting van
de bond werd in september
1916 gegegeven door J. Baas uit
Den Helder via een ingezonden
stuk in De Standaard, Abraham
Kuypers dagblad voor het gere
formeerde volksdeel. Er moest
iets gedaan worden aan 'de er
gerlijke zonde van het vloeken'.
Een bond tegen het vloeken
met betalende leden en dona
teurs? De grote leider Kuyper
vond het idee niets en de naam
nog minder. Toch kwam de
bond in de loop van 1917 tot
stand. Het Tweede-Kamerlid
voor de Anti-Revolutionaire
Partij, dr. J.G. Scheurer, werd de
eerste voorzitter en de van ijver
blakende Baas de eerste propa
gandist.
Eind 1917 had de bond al
1700 leden, die elk een gulden
per jaar aan contributie betaal
den. Mijdrecht meldde zich als
eerste gemeente aan (10 gulden
per jaar), er zouden er honder
den volgen. Zwijndrecht was de
eerste gemeente waar officieel
een vloekverbod gold. Op over
treding stond boete of hechte
nis. In 1927 kenden 160 ge
meenten een dergelijke veror
dening.
Dat was overigens weer niet
naar de zin van Kuyper die ge
meentebesturen niet de juiste
organen vond om het vloeken
strafbaar te stellen. De Gerefor
meerde Kerken hadden immers
uit artikel 36 van de Geloofsbe
lijdenis' de zinsnede geschrapt
dat de overheid 'alle afgoderij
en valsche godsdienst moet we
ren en uitroeien om het rijk des
antichrists te gronde te werpen'.
Het leidde intem wel tot ver
deeldheid, niet tot scheuring.
De bond bleef één doel nastre
ven: de heiliging van Gods
Naam.
Het initiatief tot oprichting
was van gereformeerde kant ge
komen, maar de bond wilde
breder georiënteerd zijn. Met de
hervormden lukte dat wel, met
de rooms-katholieken niet. Ze
stonden wel sympathiek tegen
over het streven, maar daarbij
bleef het. Volgens de Bond had
den de rooms-katholieken 'zo'n
heel andere opvatting over vloe
ken dan de protestanten'.
Vergaderingen van de bond
werden altijd zeer slecht be
zocht. Men hield er eens één in
een kerk en daar was behalve
het bestuur slechts de koster
van het kerkgebouw bij aanwe
zig. Nee, de bond leefde vooral
via zijn affiches op stations, in
Een van de affiches van de Bond tegen het Vloeken, die regelmatig te zien zijn op stations, foto» wimdijkman
trams, kazernes, wachtkamers,
fabrieken, bedrijven e.d. Een
van de bekendste was 'Spreek
vrijmoedig over God, maar mis
bruik nooit zijn naam'. Een an
dere waarop kritiek kwam, was
'God hoort u. vloek niet'. Dat
had volgens sommigen te veel
weg van een God die de men
sen hatelijk bespioneerde. In
Amsterdam werd bovendien
achter 'u' de letter w gekalkt. De
tekst werd daarna gewijzigd in
"Vloek niet, God hoort u'. Te
genwoordig staat papegaai Tom
uit Ouwehands Dierenpark op
de affiche met de mededeling
"Vloeken is aangeleerd, word
geen naprater'.
Er waren ook andere propa-
ganda-uitingen, zoals lezingen,
vlugschriften, kaartenacties.
Een enkele keer moest het be
stuur de propagandist in vaste
dienst afremmen. Zoals in 1949
toen deze met Pasen eieren wil
de laten bestempelen met de
opdruk "Vloek nooit'.
Kreeg deze 'wonderlijke club'
(de uitdrukking komt van de
Leidse hoogleraar dr. J.G. Bom-
hoff) nooit met tegenwind te
kampen? Jazeker. In de jaren
zeventig Icreeg de Bond het ver
wijt te horen dat ze selectieve
verontwaardiging aan de dag
legde, want over andere Moe
ken' zoals atoombewapening en
rassendiscriminatie werd ge
zwegen. De nadruk kwam wel
heel scherp te liggen op één van
de tien geboden. Maar de bond
week niet. 'Uw Naam worde ge
heiligd'. dat was een onwnkbaar
MMa
Een zware klap kreeg de bond
in 1985 te verduren. ftNB I dl
puteerdc Staten van Gelderland
tot voorlopige schorsing beslo
ten van de vloekverbod en in de
politieverordeningen van Har
derwijk. Putten en andere ge
meenten. G.S. vonden dat zo'n
verbod indruiste tegen de nieu
we grondwet van 1983. Uitin
gen van meningen en gevoelens
vielen onder de vrijheid van
meningsuiting. De Raad van
State was het daarmee eens.
In de loop der jaren heeft de
bond ook tal \.in pnMpU
den laten horen. Tegen het
vloeken in boeken en toneel-
tukloen en oo televisie; egn
de film "The last temptation of
Jesus', tegen het liedje 'Het
wijnjaar nul' van Van Kooten en
De Bie, tegen een programma
van Robert Long en leen Jonge-
w.t.mi, tegen een iwbtei m Bre
da die een verdachte had gead
viseerd maar eens te vloeken in
plaats van op de vuist gNfl
Het is maar een greep.
Voor deze wonderlijke club,
die nu 12.5(H) inden It. td OOg
tot in lengte van jaren werk aan
de winkel blijven. Want. zo zegt
de Bond wat triest ter afsluiting:
tr komen steeds meer mensen
die de naam van God en van
Zijn Zoon alleen nog kennen als
leeg stopwoord of als kracht
"Zo'n Wonderlijke dub' door dr. |.H.
«n de Bank rn Hen» Werkman. Uit
geverij Bul)(en en Schlpperhdjn. Am-
Kinderen zijn weer enthousiast bij de stof betrokken
TINE VAN IREN-DOEVEN
,,Wat betekenen al die feestdagen eigenlijk
die op de kalender staan? Daar begin ik ge
woon mee", zegt Nel Rus, leerkracht bij de
Stichting Godsdienstonderwijs Openbare
Scholen te Leiden. Een van de uitgangspun
ten van het GOOS is dat het godsdienston
derwijs moet aansluiten bij de leef- en bele
vingswereld van het kind. De wereld van
het kind is een pluriforme wereld, zowel op
cultureel als op godsdienstig gebied. Dit
houdt in dat in het godsdienstig vormings
onderwijs rekening moet worden gehouden
met de multiculturele samenleving, ervan
uitgaande dat de Nederlandse traditie is
geënt op Christendom en Humanisme.
Mevr. Nel Rus:Al in het begin van de vo
rige eeuw was er sprake van godsdienston
derwijs op de scholen. Het was een apart
vak dat niet door de gewone leerkrachten
werd gegeven, maar door predikanten en
pastoors."
In 1917 kwam er een einde aan de
schoolstrijd en werd financiële gelijkstelling
van het openbaar en bijzonder onderwijs
een feit. Men bleef wel waarde hechten aan
de pluriformiteit van het openbaar onder
wijs. Daarom moest na 1920 de mogelijk-
Nel Rus: „Ik be- heid tot het geven van godsdienstonderwijs
gin met de bete- op de openbare scholen blijven bestaan,
kenis van de Het GOOS heeft de algemene leiding over
feestdagen." al het godsdienstig onderwijs op de open-
foto holvast bare scholen. Het werk wordt uitgevoerd
door één betaalde kracht en een aantal vrij
willigers. Nel Rus heeft een cathechetenop-
leiding gevolgd en is na jarenlang als vrij
willigster bij het projekt te hebben gewerkt,
nu de coördinator.
Nel Rus: „Ik begin zelf altijd heel prak
tisch: ik pak een agenda en ga dan met de
kinderen na wat de betekenis is van al die
feestdagen; wat voor soort kerken zie je in
de stad; waarom loopt een man uit een an
dere cultuur met een soort jurk aan? Wat
hebben al die uiterlijkheden met godsdienst
te maken?
Ik vind het boeiend kinderen wegwijs te
maken in waarden en normen van allerlei
geloven; ik probeer ze verdraagzaamheid
bij te brengen door ze dingen te laten be
grijpen."
De godsdienstige opvoeding op school
heeft te maken met de vraag welke rol de
kerk en het geloof spelen in de geschiede
nis, in de maatschappij en de cultuur. „Het
is beslist niet de bedoeling wervend of
evangeliserend bezig te zijn", aldus Nel
Rus.
„Op mijn programma staan altijd de pri
mitieve godsdiensten, het Jodendom,
Christendom, hindoeïsme, boeddhisme en
ik vertel iets over de Egyptische cultuur Het
is belangrijk die geschiedenis op een speel
se en creatieve manier te brengen: naast
schooltelevisie-programma's zorg ik zelf
voor veel materiaal: spelletjes, een kleur
plaat of een quiz".
Het GOOS is verantwoordelijk voor het
werven van de scholen. Het is heel verschil
lend hoe de openbare scholen met het
godsdienstonderwijs omgaan. Bij de invoe
ring van de nieuwe wet op het basisonder
wijs werd het vak geestelijke stromingen in
gevoerd.
Nel Rus: „Helaas is het misvrrstand bij
sommige scholen toen OOttlMB dti h. t
godsdienstonderwijs overbodig was gewor
den. Het is erg belangrijk of de schoollei
ding het nut van het godsdienstonderwijs
inziet. Als de leiding het belangrijk vindt,
kan hij ook de ouders van het nut overtui
gen. Er is een school waar ik 4 klassen met
30 leerlingen heb, en er is een school waar
ik maar met 3 leerlingen zlL"
Nel Rus: „Je moet grote affiniteit met het
godsdienstonderwijs hebben, want het is
niet altijd makkelijk; soms moet je knokken
voor een plekje op een school. Financieel is
het ook niet echt aantrekkelijk. Het GOOS is
afhankelijk van giften, jaarlijkse collecte e.d.
De vrijwilligers krijgen wel een kleine ver
goeding, maar er wordt veel van ze ge
vraagd. Het is dan ook moeilijk vrijwilligers
te krijgen."
„Wat de kinderen met al die verhalen
over godsdienst doen. weet je niet. maar ze
zijn wel enthousiast bij de lessen betrokken
Het lijkt alsof het geloof een generatie over
slaat. Kinderen vertellen vaak dat hun
grootouders nog wel een bijbel hebben; zij
komen dan vaak met spullen van oma's en
opa's naar school. Dat is hartvcrwami. ml
en boeiend aan dit vak. Daarom vind ik het
nog steeds de moeite waard!"
KERKDIENSTEN
s Mostert, 11.45 Oecumeni
sche studentendienst, 19 Cantatedienst,
ds Alblas, mmvgem kamerkoor 'Lingua
Musica'; Marekerk 10 ds Verboom. As-
Oecumemsche geloofsgem DeRegen-
Bethlehemkerk (Driftstr.) lOdsvd Bom;
Haasteren. Die
10.30 rk. dienst, en zo 10.30 ds Keu-
ning, Noordwijk. Groenhoven 10 ds Nau-
ta. vd Willigenhöf 17 mw drs Drtessen.
Geref. Kerk Vredeskerk - Maranathak. -
Bevrijdingsk. - Merenwijk zie herv. ge
meente; Geref. K. Vrijg. (Herengr10 en
17 ds vd Haar Chr. Geref. K. (Steen-
schuur) 10 en 17 ds Den Hertog. Geref.
Gem. (zie Leiderdorp). Geref. Gem. in
Ned. (Bethlehemkerk Driftstr.) 11.30 en
17.30. Evang.-Luth. Gem (Hoogl. Kerk-
gr.) 10 SoW-dienst in Hooglandse Kerk.
Doopsgez. Remonstr. Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.) 10 mw ds Marthe de
Vries, Rotterdam. Baptistengem. (aula
'Nieuweroord'. Ri|nsburgerweg 124) 10
ds Tieleman, mmv gemeente koor.
Evang Gemeenschap (Middelstegr. 3) 9
en 10.30evMeuienberg EvangeTiecen-
trum-Pinksterbew. (Bethlehemskerk
Lammermarkt) 10 en 19evZiilstra
Pinkstergem. (0. Vest 13) 10 hr Eiker-
bout. Volle Evangelie Gem (Haarlem
merweg 36) 11 ev Daniël Christenge
meenschap (Vestestr. 49) geen dienst.
Leger des H (hoek Ves
testr. /Groenesteeg) 10 en 17. Nieuw-
Apost Kerk (H Rijnd 24): 9 30 en 17.
wo 20 Zevendedag-adventisten ('De
Ontmoeting'. Noordhofland V,schoten)
Haagweg za 19 Avondmis, zo 10 30 Ge
zongen Euch. viering; Herensingel za
19. zo 11; Rijndijk (Stevenshof) za
o9.30. Steenschuur za 10 en 19. zo
8 30. 10 hoogmis. 11 30. 18. 19 lof.
Boshuizerkade za 19 Euch viering, zo
10 Euch. viering mmv cantor. Lammen-
schanswegza 19. 10, Haarl.straat za
aarlanderveen
Geref. Kerk 10 ds De Lange, Aalsmeer,
18.30 drè Bras. Sassenheim. Chr. Geref.
Kerk 9 30 en 16 ds De Boer Rk Kerk za
19. zo 10.30
alphen aan den rijn
Herv. Gem. Adventskerk 10 ds Hemste
de, 18.30 ds 't Hooft; Kruiskerk 10 ds 't
Hooft; Opstandmgskerk 10 ds Dub
beldam; G. Herderkerk 10.ds Brom-
bacher, 18.30 dienst in De Bron; De
Bron 9 en 10.30 ds Bakker. 18.30 Open
Peters; Sionskerk (Meteoorlaan) 9.30
kand. v Dam, Utrecht, 18.30 ds Ouwen-
di|k. Geref. Kerk Maranathakerk 10 dr
Vree, Weesp, 18.30 ds Huisman, Ha-
zerswoude; Salvatorikerk 10 ds Huis
man, Hazerswoude, 18.30 dsOmme-
ring; Kerk en Zanen 10 dr Bade. Geref.
K. Vri|g. (school Beatrix). 4) 9.30 ds
Scherff, 14.30 ds Groenenberg. Ned
Geref Kerk (school Willemstr.) 9 30 ds
Janssens, 16.30 ds Schuurman, Den
Haag Chr Geref. Kerk (Grijpenstemstr.)
9 30 en 16.30 dsvd Meij. Óud-Geref.
Gem (Hooftstr 240) 9 30 en 16 Bapt-
,gem (Molenwerfstr 1) lOevBestman,
18.30 ev Ramaker Bapt gem Noord
Herv. Gem Dorpskerk 10 ds De Koeiier,
Baarn, 18.30 ds Koning; Salvatorkerk
10 prof dr vd Beek, Valkenburg. 16.30
ds Zonneberg, Benschop; Bethiehem-
k (Nieuwerbrug) 10 ds vd Scheur,
boskoop
Herv. Gem. Dorpskerk 9.30 kand. v Dol-
der, Utrecht, 18 30 dr Haitsma. af
scheid; De Stek 9.30 ds Jansen. Geref.
Kerk 9.30 dsv't Hof, 17. Chr. Geref
kerk (Ri|nsoever) 10 ds vd Berg. 171
Qonssen Overduin 14 15dsvGulik
Herv Gem 'De Rank' (Helmbergweg 10)
lenst) 10 hr Landman. Geref. K. Vrijg
Riinsoever 293) 9.30 en 19 kand Dek
ker Chr. Geref. K. 10 en 17 dsVeenen-
daai Geref Gem in Ned. (Louwestr.) 10
i 17. Onafh. baptistengem. (Am-
dijsje', v. Neslaan 4) 9.30 hr Godschalk. bachtsweg 2) 10 ev Piet.
hazerswoude
Herv. Gem. 9 ds Alblas, 18 30 ds Zon
neberg. Benschop. Geref. Kerk 9.30 h
19 SoW-die
Geref. Kerk lOmwds Kok, Oostzaan, 19
SoW-dienst in Herv. Kerk.
nieuwkoop
Herv Gem 9 30 ds Hoogendijk, Alphen,
18 30 prof dr vd Beek, Valkenburg ZH
Geref Kerk 9 30 ds Baane, Nieuwveen.
Chr Geref Kerk 9 30 en 14 15 dsv
Zonneveld. Schevenmgen Remonstr.
Gem. 10. Evang. gem (gebouw 'De
Rank'. Regthuyspiem) 12. Rk Kerk za
19. zo 9 en 10.45.
nieuwveen
Herv Gem 9.30 ds Kielder, Vianen,
18 30 ds De Mei|. Uithoorn Geref Kerk
9 30 ds De Brum, Oegstgeest. 18 30 ds
nieuw-vennep
Herv Gem 9.30 ds Quack, Berkel-Ro-
denrns. 19gez dienst in Geref Kerk
Geref Kerk9 30drs Kraan, 19Gez
Ontmoetingsdienst, ds Braam, Uddel
Chr Geref Kerk 9 30 en 16.30 ds Vis-
Rk Kerk za 19, zo 10.
v Jongerenkoor, Anker za 19 mmv
Bernarduskoor, zo 10.30; Bernarduszo
hillegom
Herv Gem. Maartenskerk lOGez. diei
in De Hoeksteen. Geref. Kerk ('Hoek-
gaarse gasten Chr Geref KerklOdsDe
Groot. Den Haag. 17 ds Dunsbergen,
ilinge. Rk Ken
i 18 30 ds Luttikhuis; Scheppingskerk ds De Koei|er, Baarn Geref Kerk (W
10 mwds Karreman, i
Ie evang. gem. ('De Ark', Pr Hendril
54) 10 hr Schoenaerts Pinkstergem
'Het Licht' (A v. Burenlaan 15) 10.
Christengem 'De Hoeksteen' (geb 'Bet
hel'. hoek Emmalaan) lOhrDeGrood.
Schagen Leger des H. (Zonneweg 3) 10
en 1/uur Remonstr Gem. (Van Man-
dersloostr. 36) geen dienst Rk Kerk Bo-
n.faciusk za 19. zo 9 45 en 11.30, P.-
usk za 19. zo 9 en 10 30, De Bron za
19 Jongerenviering met H Vormsel.
9.30. 11 mmv De Bro
9.30 en 18 dsv Aalst.
bodegraven
geest. Rk Kerk za 19. zo 9 15.
katwijk aan den rijn
Herv Gem Dorpsk 10 ds Schuurman,
18 Jeugddienst, ds Piet, Aalsmeer. Ont-
moetmgskerk lOds Bouman. Scheve
ningen. 18.30 ds Verboom. Rnnsburg
Geref. Kerk (Open Hofkerk) 9 30 en 17
H A ds v Breevoort Rk Kerk za 19. zo
9.30
katwijk aan zee
Herv Gem Hervormd Kerk Centi
9 30 ds Molenaar, Nieuwe Ke'k lOds
Bogaard. 16 30 ds Stam |r18 30ds
lisse
Herv Gem. Grote Kerk 10 ds De Gelder.
19 gez ieugddienst in Geref Kerk;
Pauluskerk 10 ds Driebergen. Katwijk.
Geref Kerk 10 drs v Midden. 19 Gez.
Jeugddienst, dsGeursen, Ove»veen,
mmv The Messengers Geref K Vrijg.
(Prinsessestr 1) 10 45en 16 30ds
Kerk 10 en 16 30 dsv Dt|ken Geref
Gem 10 en 16Leesd.enst Evangelie
gem (Hee'eweg 52a) 10 hr Steffens. Rk
Kerk Agathakerk za 19 Bioemenmis
mmv Anak. zo 10 Euch viering mmv
groot koor. 11 30Euch viering, Poel pol-
r - ""(oor,
a 19
Verlaat) 10 hr Fluit, Gouda, 19 h
Schreuder Rk kerk za 19 Euch viering,
zo 9 Euch viering, 10 30 Euch. viering
mmv gem. koor Cantabo.
noordwijk
Herv Gem Grote of St Jeroensk lOds
Lapré. 17 ds Sc hi paan boord, Waddm*-
veen, Hoofdstr (Zee) 10 ds Tromp.
Krimpen ad Lek, 19 ds Eigersma, De
Rank (Golfbaan) 10 ds Boer, Benthui-
Bergh-stichtmg 11 hr De Ridder.
•nneim Sole Mo' 9 mw De Peute'.
Ned Prot Bond (aula 0 Zeew g
aans. mmv herenkoor. 11 r
Jozefk za 19. zo 9. 10 30 mmv gem
koor, De Z'lk za 19 pastoor Buskermo-
len. mmvgem koor, ZO 10 30 pastoor
10 Hoogmis, pater Stefan
(afscheid). Ichthuskerk 10 ds Bladowsk., di 19"H M s H Ammerlaan oegstgeest
Kerk (Gem centrum) 8 45 ds Strating,
Den Haag. 16 hr Broek Van Wi|cke-
slooth 16dsRi|ksen Endegeest lOds
Friederich Volle-evange imgem (Gem-
v Schola, di 9 Mis, vr 9 Mis
geest, 19 gez dienst, dhr Sipke vd Land,
Wassenaar Geref K 9 30dsWi|ngaar
den, Nieuw Vennep. 19 gez dienst in
Herv Kerk. Remonstr Gem geen
dienst Rk Kerk za 19, zo 10 30, 12
ir de ouderen. Petrus B za 19. i
rijnsaterwoude
Herv Gem 9 30 ds v Soest, Rotterdam.
19 ds v Dok. Alphen Chr Geref K 9 30
en 14 15 dsvd Weerd. Oordrecht
rijnsburg
Herv Gem Grote Kerk 9 30 ds v Nief.
17 ds W.sse, Betheikerk 9 30 ds W sse
Geref Kerk Petrakerk 9 30 ds Snel. 17
ds Terpstra Jmmanueikerk 9 30 ds
10.30(HBiji. W.|k Noord 17
Grutter Chr Geref K 9 30 en 1 7 ds
Boogaard. Thoien Evang Chnstengem
(au'a mavo) 10 hr Vork. Heeroe R» Kerk
za 19. zo 9 30 en (chr tuinbouwschool)
sassenheim
Hp% Gem 9 ds Schipper Rotterdam.
10 30 Kinderdienst. Os Schipper 19
f 17) geen dienst RkKerkzal9
Hoogmis, mmv heren koor. ZO 9 30
Euch. viering. 11 Hoogmis, mmvgem
koor uit Diessen. 12.30 Gez Doopvie-
18 30 ds Vlasblom Geref Kerk 9 30 d
Claassen. Zwanenburg. 18 30 ds Den
Heeten. Hoofddorp Rk Kerk Aardam za
19. zo 9 en 12. kerk Langeraar za 19, z
9 30 en 11 30
18 30 Jeugddienst, ds Jonkman, Alphen
ad Ri|n Geref Kerk 9 30 kand G Glas
bergen van Harten, 18 30 kand T Glav
bergen, Kampen Gerei K Vr.jg 9 30dS
Geelhoed, Den Haag. 19 ds 8i|T, Rijns-
burg.
Rk Kerk za 19. zo 9 30 en 11
16 30dsHev Amemoider Hulpen
Heil kerk ('Sc haken bos'. LexJschendam)
lOdrVerheuie Geref Kerk (Het Kryv
punt) 10 ds Ledegang. mmv Harmon.e
Voorschoten 19 ds ledegang mmv Can-
forij Geref k vnjg (Bachlaan) 9 30dn
Geervng. 16 30 ieesd«ensl Rk Kerk
Laui *er« za 19 Euch wermg. pater v
Beresteyn. zo 11 Euch viering, pastor
Paardekope». mmv Laurentiuskoor m
Godskerk za 19 Euch viering, pastor
Paardekoper. zo 9 30 Euch ver mg pav
tor Paardekoper Aogi«can Ourch (Br.
s Ha'spints) 10.30 Appt-vienng
Geref Kerk Kruiskerk 10 15mw ds
Schipper-Schermerv Cape lie ad lissei
Ontmoetmgskerk 9 30 Jtufddienit. 1 7
14.45 ds H wJBi
Gem 9 30 en17 dsvd wam Oud Ge
ref Gem (Mercu' wvweg 29) 10en
18 30 leesdiensf Remonstr Gem geen
Bifthoven. 16 30 ds Schaap,
verm K.evetherk ('Samen op
ds Janse ric Jongp Mess
10
SoW
ffK
dienst, ds Hellendoom, Dorpscentrum
9 30 ds Meiers Zeist Gerei KerkZ-j'
laan 10 SoW dienst in Mesvavfce-v 17
ds Riensfra, Schevenmgen Ned Prof
i 11. Will
119, zo9 30 en 11GH zi
18 30 eerw hr Bergman. Katwi|k Geref
zevenhoven
Herv Gem 9 30ds Vasbtom. Ter Aar.
19 gez d>enst m Ge»H Ke»k Gere*
zuil ik woud*
Herv Gem lOdsWofhaus Rk Kerk St
Jan/jl9 30Mcmetza-e zo9 30
Woord- en Commun<ev«er.rw EmmauS-
kape' zo 9 30 H m s Chr D e-^ark zo
Kootw .•ertxoev 1 7 ds vVUet. Aalst
Hoeksteen 9 30 kand Emaus Thoien.
15 ds Roetman Ermek». 18 30kard
Burger. Wade-nreen Be*h»'»n** geen
opgave. Rehoboth-schooi 9 30dsGoos- Leeuwen
zwammerdam
Hr-. Gem lOdsHaekmen. BuSftum
18 30 kand OeGoe-en. Utrecht Oref
Kerk lOhrScheps, N imegen 18 30 drs