'Stuur de bussen maar;
het is hier veilig'
Toerisme
Succesvolle samenwerking busreisorganisaties
Zuideuropese condooms
niet erg betrouwbaar
Vakanties
Senioren
Kamperen op
een landgoed
Gratis slapen
in Londen
ATERDAG 18 APRIL 1992
Slovenië en Kroatië smachten naar Nederlandse toeristen
Condooms in populaire zuideuropese vakantielanden als Italië,
Spanje en Portugal zijn weinig betrouwbaar. Dat heeft een on
derzoek van de Consuemntenbond uitgewezen. In Spanje is
een op de vier merken ondeugdelijk, en in Italië een op de vijf.
De in Portugal verkrijgbare condooms zijn iets beter van kwali
teit, maar doen duidelijk onder voor die van Nederlandse ma
kelij. Ook in ontwikkelingslanden is de kans dat men een slecht
condoom koopt volgens de Consumentenbond 'onverant
woord groot'. Indonesië spant in dat opzicht de kroon. In de
groene Gordel van Smaragd bleek van de 15 geteste merken 1
redelijk van kwaliteit, 5 matig en 9 bepaald slecht. Exemplaren
van het merk lelia Skin vertoonden zelfs gaatjes. In Thailand
scoorde een op de drie merken matig en in Brazilië bleken vijf
van de zeven beproefde condooms matig van kwaliteit.
Beging deze maand verscheen
het nieuwe reisprogramrha van
de Stichting Senior Vakantie
Plan. Deze organisatie houdt
zich al sinds 1968 bezig met het
verzorgen van reizen, afge
stemd op de oudere vakantie
ganger. Daarbij wordt rekening
gehouden met individuele wen
sen zoals de achteruitgaande
mobiliteit, de beschikbaarheid
van een eenpersoonskamer en
dieetvoorschriften. Er reist altijd
een begeleider mee met ver
pleegkundige bevoegdheid. Het
reisprogramma loopt uiteen
van een weekje Terschelling tot
een rondreis door Noorwegen.
Er zijn bus-, trein- en vliegrei
zen. Het gratis programma kan
worden aangevraagd bij de
Stichting Senior Vakantie Plan.
Nieuwe l.nglaan 24,1404 ED
Bussum. Tel. 02159 3 30 17.
Alpenzomer wint
aan populariteit
Afgelopen jaar gingen 1,4 mil
joen Nederlanders naar Oosten
rijk. Of. zoals directeur Winkler
van het Oostenrijks Toeristen
bureau zegt, tien procent van
de Nederlandse bevolking is vo
rig jaar in Oostenrijk geweest.
Dat was toch weer 1,5% meer
dan in het voorgaande jaar. De
toenemende belangstelling voor
een Oostenrijkse zomervakantie
wordt toegeschreven aan een
gevarieerder aanbod aan actie
ve vakanties. Voorheen was het
wandelen eigenlijk de belang
rijkste sportieve bezigheid. De
laatste jaren zijn de mogelijkhe
den voor andere vakantieactivi-'
teiten (zoals golf, fietsen, paard
rijden) sterk toegenomen.
Kamperen op landgoederen en
kasteeltCTTeinen is populairder
dan ooit. De Vereniging Neder
landse Landgoed- en Kasteel
Campings noteerde vorig jaar
stijgende aantallen begunstigers
en bezoekers. Een gids over de
20 kampeerterreinen op de
landgoederen en bij de kastelen
is voor ƒ3,50 te koop bij de ver
eniging en bij diverse WVs.
Meer informatie: tel. 055-
55 88 44.
Aardigheidje van Transavia en
Hilton International: business-
class passagiers die 's avonds
met cic Tranaavia HV 609 (ver
trek 19.45 uur) naar Londen
vliegen, krijgen een gratis over
nachting aangeboden in hel
Gatwick Airport Hilton Hotel.
Daarnaast is er ook nog een ex
tra aanbod voor business-pas-
sagiers die op zondag vliegen
(willekeurige vlucht). Zij mogen
gratis in alle Hilton-hotels van
Londen slapen.
Belgische gidsen
De Belgische Oostkantons
(Dyitstalig België) hebben kort
geleden enkele gidsen doen uit
komen. Daaronder de Evenc
mentenkalendcr 1992, de Gids
voor Vakantiewoningen, dc
Gids voor Hotels en Restaurants
en de Gids voor Korte Vakanties
en Actieve Recreatie. Ook van
het unieke spoorlijntje tussen
Fupen en Monschau (de
Vennbahn) is een folder ver
schenen. Alle brochures kunnen
worden aangevraagd hij de
Dienst voor Toensme van de
Oostkantons, Muhlcn bach stras
2. B 4780 Sint VBh B< gtë.u
lefoon (vanuit Nederland 09
32 80 22 76 64
Het regent gestaag in Opatija en dat is uitzonderlijk voor
het doorgaans zeer aangename voorjaar in deze oudste
badplaats van Istrië. Er is echter wel meer dat afwijkt van
het normale patroon. Van de vijftig hotels ter plaatse zijn
er maar twee geopend. In de andere accommodaties ver
blijven vluchtelingen, voeren klusjesmannen reparaties
uit en bedenkt de directie koortsachtig campagnes, die
de toeristen terug moeten brengen naar dit langs de
Adriatische Zee liggende Rivièra-gebied.
Ook de buspassagier vraagt heel duidelijk om kwaliteit, foto archief
Busvakanües zijn nog altijd populair, in de totale
reismarkt staat het aandeel sinds 1986 constant
op elf, twaalf procent. Dat de drie grootste aan
bieders in deze sector De Jong Intra, Oad en Arke
Reizen, het afgelopen jaar besloten te gaan sa
menwerken, heeft dan ook eerder te maken met
een veranderende vraag, dan met een verminde
rende belangstelling. Slechts pendelreizen (af- en
aanvoer van en naar één bestemming) hebben
duidelijk een veer moeten laten. Voor dit jaar is
de teruggang zelfs op vijftien procent begroot.
De oorzaak wordt onder meer gezocht in het
toernooi om het Europees Kampioenschap in
Zweden en ook de opening van EuroDisney waar
voor de belangstelling erg groot is, heeft de inte
resse voor busreizen-in-een-ruk niet bepaald
aangewakkerd. Mogelijk dat de pendeldiensten
later in het seizoen beter bezet zullen zijn, maar
voorlopig lijkt er sprake te zijn van een niet on
aanzienlijke teruggang.
Bewuste keuze
Daarentegen gaat het met de excursie- en steden-
reizen goed. De üiemareis per luxueuze touring
car ontwikkelt zich prima. Vakantiegangers, zo
constateert de 'Grote Drie' vragen zonneldaar om
meer kwaliteit. Niet alleen aan de bestemming
worden hogere eisen gesteld, maar ook aan het
materieel. Ruimere en gerieflijke zitplaatsen, ser
vice aan boord en kortere aanvoerlijnen zijn za
ken waaraan de vakantieganger grotere waarde
hecht.
Directeur Hans de long van De Jong Intra Vakan
ties. terugkijkend op het eerste samenwer-
kingsjaar: „Tot voor kort kon het gebeuren dat
drie bussen van drie verschillende bedrijven op
één plek een handjevol mensen oppikten om ze
naar de centrale vertrekplaatsen te brengen Inef
ficiënt gedoe, kostbaar en ook nog eens uiterst
tijdrovend voor de passagier. Nu werken we als
drie groten samen op dit punt en haalt bij voor
beeld een Oad-bus reizigers op om ze te vervoe
ren naar de vertrekplaats van de Arke-bus. Sim
peler kan het niet.''
Wordt door de samenwerking de weg Replaveid
voor één grote busreizenorganisatie? Ante en De
long Intra bieden samen ook al reizen aan naar
EuroDisney. Hans de Jong, beslist: „Nee. anders
dan bij de pendelreizen. /je je bij de excursierei
zen dat de vakantieganger heel bewust kiest voor
de naam van de reisorganisatie. In feite bepaalt
de klant de grenzen van de samenwerking en om
dat de klant koning is..."
Twee jaar geleden was het Joe
goslavische kustgebied jaarlijks
het domein van miljoenen Eu
ropese vakantiegangers. Het
schiereiland Istrië, de Dalmati-
sche kiezelstranden, de vele ei
landen en niet te vergeten het
'marmeren' Dubrovnik waren
met name voor Duitsers, Italia
nen, Oostenrijkers, Britten en
niet te vergeten Nederlanders
jaarlijks terugkerende pleister
plaatsen. De oorlog evenwel
verdreef de zonvakantie, het
glas sljivovica, de geroosterde
cevapcici en de naaktcamping
naar de herinnering.
Normaal was Nederland in
Istrië goed voor 230.000 toeris
ten: vorig jaar wees de statistiek
23.000 bezoekers aan. Dat wa
ren de vroege gasten, van wie
de laatsten bij het uitbreken van
de burgeroorlog, eind juni,
ijlings door de touroperators te
ruggehaald werden. „We ston
den machteloos", zegt Marko
Zoricic van het toerismebureau
in Opatija, als hij in het eens bij
Nederlanders zo geliefde hotel
Kvamer een haast dramatische
oproep doet aan alle vroegere
gasten, om dit jaar toch vooral
weer naar zijn streek af te rei-
Voordat de bussen van grote
touroparators als Arke, Oad, De
Jong en Snelle Vliet zuidwaarts
treden zal er echter nog wel
iets moeten gebeuren. De Inter
nationale Federatie van Tour
operators (IFTO) heeft recente
lijk de situatie in Istrië 'goed en
veilig' bevonden, maar het
wachten is op groen licht van de
overheid. Zo heeft buitenlandse
zaken in Den Haag alleen nog
maar een positief reisadvies
voor Slovenië het meest
noordelijke deel van Joegoslavië
afgegeven en wacht Istrië
met z'n voor toeristen aantrek
kelijke kustgebied nog in span
ning af, wanneer het verlossen
de woord wordt gesproken.
Vluchtelingen
„Stuurt u de bussen maar",
roept Anton Smolica van het
Grand Hotel Adriatic, „het is
hier echt veilig en wij beloven
de Nederlanders flinke korting
op hun overnachtingsprijs.'
Smolica en zijn collega's heb
ben geen ongelijk als ze met de
hand op het hart bezweren dat
hun streek door de burgeroor
log nauwelijks materieel getrof
fen is. Istrië biedt inderdaad
niet het beeld van kapot ge
schoten steden als Osijek of
Vukovar; de prachtige bouw
werken hebben niet het kanon
vuur te verwerken gehad dat
Dubrovnik zo zwaar trof.
Groot probleem vormen de tal
loze vluchtelingen. Verdreven
uit vaak compleet verwoeste
dorpen en soms niet in staat te
rug te keren naar een republiek,
waar een andere bevolkings
groep de toon aangeeft zijn on
telbare Joegoslaven in tijdelijke
huisvesting ondergebracht. Al
leen Kroatië telt al 700.000
vluchtelingen. Op een trektocht
dwars door Istrië, zie je ze veel
vuldig. In trainingspakken han
gen ze doelloos rond in de om
geving van de hotels, waar ze
zijn ondergebracht. Zitten ze op
één vertering een paar uur in de
lounge, worden er sokken ge
stopt of legt men voor de afwis
seling maar weer 'eens een
kaartje.
„Uh nee, dat zijn geen vluchte
lingen, maar mensen uit de om
geving die hier even gebruik
willen maken van het zwem
bad", mompelt directeur Klau-
dio Stojnic van het bij Neder
landers vroeger zeer populaire
complex Riviera in Porec, waar
duizenden hotelbedden en dito
Slovenië kent veel mooie plekjes: hier het schilderachtige visserplaatsje Piran. eoto»pietpons
campingplaatsen wachten op
gasten. Met buitenlandse valuta
wel te verstaan, want de wel de
gelijk in het hotel aanwezige
vluchtelingen zijn er van rege
ringszijde geplaatst en brengen
amper geld in het laatje.
Optimistisch
Hoewel alle werkers in de toe
ristenindustrie voortdurend
roepen dat ze 'heel optimis
tisch' zijn voor het zomersei
zoen. is de bezorgdheid toch
van de gezichten af te lezen. Te
genover de verkoopargumenten
(een hotelkamer voor veertig
gulden, een fles wijn van amper
vijf gulden, koffie voor twee
kwartjes en een maaltijd die
amper zes piek kost) staan de
twijfels. „Waarom zegt de Ne
derlandse regering niet gewoon,
dat het hier veilig is?" vraagt
Stojnic zich af, de armen in de
lucht heffend. "Wij zitten hier
ver van het oorlogsgebied weg.
U bent toch ook niet bang om
in Amsterdam uit te gaan, als er
in Parij6 iets aan de hand is?"
Italianen
Minder zorgen zijn er in het
noorden. De republiek Slovenië
is in de eerste plaats niet zo af
hankelijk van het toerisme,
maar kon afgelopen najaar ook
als eerste gebied weer buiten
landers verwelkomen. De par
keerplaats bij het Grand Hotel
Metropol in het pittoreske
plaatsje Portoroz is 's avonds
zelfs geheel vol Allemaal Italia
nen die hier komen gokken
vertelt taxichauffeur Branko. die
deze dag zowaar al twee auto's
met Nederlandse nummerhor
den in zijn woonplaats heeft
ontwaard. Mi tja Loger van de
streek-VW denkt dat de ligging
een belangrijke rol speelt. „De
Italianen en Oostenrijkers heb
ben met eigen ogen gezien dat
het hier ook tijdens de oorlog
rustig is gebleven, daarom zijn
zij het eerst teruggekomen."
Niettemin: de gezondheid van
de toeristenbranche mag op dit
moment toch zeker als kwakke
lend worden omschreven. Maar
als het aan dr. Mirana Male ligt,
staat de zieke patiënt binnen
een mum van tijd weer op de
been. De directeur van het
kuuroord in Portoroz: „Ik ben
niet bang voor de toekomst. Wij
zijn wereldberoemd en dus ko
men de klanten vanzelf terug."
In het pal aan zeë liggende ho
tel Bemardin weet manager An
ton Domnik niet zo zeker of de
door kuuroorddokter Male
voorspelde algehele genezing
zich al deze zomer zal aandie
nen. In het 273 kamers tellende
hotel is het nog akelig stil.
„Maar ik hoop en reken er op
zegt Domnik, „dat de Neder
landse touroperators hun klan
ten weer warm zullen kunnen
maken voor dit land."
Autovrije vakantie
Boven het autovrije Wengen hebben toeristen vanaf de Kleinen Schei-
degg een fraai uitzicht op de beruchte Eigemordwand.
foto zwitsers verkeersbureau
[De negen autovrije bergdorpen in Zwitserland (Bettmeralp, Braun-
wald, Mürren, Riederalp, Saas Fee, Wengen, Zermatt, Stoos en Rigi-
-Kaltbad hebben een brochure uitgegeven met daarin alle mogelijk
toeristische informatie over hun gemeenten. Deze zogenaamde
GAST-brochure (Gemeinschaft Autofreier Schweizer Tourismusor-
,te) is aan te vragen bij de folderlijn van het Zwitsers Verkeersbu
reau in Amsterdam, telefoon 020 - 6 22 20 36.
Buitengewone fietsreizen
Bij de Fietsvakantiewinkel verscheen zojuist de brochure 'Buiten
gewone Fietsreizen'. Alsof er nog een plek op de wereld is, waar
naartoe geen fietsreis wordt georganiseerd. Brazilië, Cuba, IJsland,
•j China... overal zijn rijwieltochten uitgezet. De prijzen vallen in de
[meeste gevallen mee, de routes zijn bovendien minder zwaar dan
over het algemeen wordt gedacht. Het programma ^Buitengewone
Fietsreizen kan worden aangevraagd bij de Fietsvakantiewinkel,
Spoorlaan 19 in Woerden, telefoonnummer 03480 - 2 18 44.
Finse brochures
Bij het Nationaal Bureau voor Toerisme van Finland zijn zojuist
enige brochures uitgekomen. In de Hotelbrochure staat een com
plete lijst (plus informatie) van alle hotels in Finland; in de Budget
Accommodation brochure is een lijst opgenomen van goedkope
ovemachtingsadressen (inclusief campings); de Holiday Village
brochure bevat informatie over 150 verschillende vakantiedorpen;
de Farmhouse Holiday's brochure verstrekt inlichtingen over boer
derijvakanties en de Finland Wandem-brochure geeft een over-
I zicht van alle wandelpaden en nationale parken in Finland. Alle
[brochures zijn verkrijgbaar bij het Fins Verkeersbureau, Stadhou
derskade 69, 1072 AD Amsterdam, telefoon 020 - 6 71 98 76.
Tuin van Nederland
'Wandelen in Overijssel, de tuin van Nederland', heet de nieuwe
i brochure die door de provinciale VW van Overijssel is uitgegeven
en die gerichte informatie geeft over de wandelmogelijkheden in
deze provincie. De folder geeft een overzicht van de door de VWs
uitgegeven wandelroutes, wandelevenementen, arrangementen en
logiesmogelijkheden. Ook bevat de brochure tips en ideeën. De on
langs geactualiseerde fietsfolder en tuinenbrochure bieden hetzelf
de, maar dan respectievelijk op fietsgebied en het gebied van tui
nen, bloemen, parken en landschappen. De brochures kunnen
worden aangevraagd bij de VW Overijssel, Postbus 500, 7600 AM
Almelo, telefoon 05490 - 1 87 67.
REISBERICHTEN
Varend vogels kijken
rondvaartboot ligt afgemeerd bij dorpshuis De Lepelaar
|n Jisp vindt zaterdag 2 mei de eerste afvaart plaats in een reeks van
JO vogelvaartochten door het Wormer- en Jisperveld. Dit natuurre
servaat van meer dan 2000 hectare ten noorden van Zaandam staat
looral bekend om zijn grote smienten-, eenden- en meerkoeten-
(colonies. Ook treft men in de omgeving van het Zwet en de Merken
futen, wulpen-, visdiefjes en enkele paren zwarte stems aan. Wie ge-
juk heeft, ziet zelfs enkele kemphanen. Het Wormer- en jisperveld
ïlient tevens als fourage-gebied voor vele lepelaars,
plaast 2 mei wordt er ook gevaren op 9, 16, 23 en 30 mei en op de
zondagen 3, 10, 17, 24 en 31 mei. Alle tochten beginnen bij Dorsp-
puis 'De Lepelaar', Molenpad 2 in Jisp om 10.30 uur. Reserveren
(VW Zaandam, telefoon 075 - 16 2221 of 35 1747) is gezien de
grote toeloop in eerdere jaren noodzaak. Prijs: ƒ9,50 per persoon
(kinderen tot 13 jaar en 65-plussers ƒ7,50).
Wijs op reis
J)e Postbus 51 publicatie 'Wijs op Reis', die elk jaar in april door het
tninisterie van buitenlandse zaken wordt uitgegeven, behoeft door
loeristen die met Mobiplan op stap gaan, niet meer te worden aan
gevraagd. Deze touroperator heeft, speciaal voor klanten die een
verre reis boekten, extra brochures laten drukken. Wijs op Reis is
Jdit jaar voor een groot deel gewijd aan gezondheid. Dit, omdat de
belangstelling voor vakanties in exotische landen hand over hand
joeneemt.
