Verzet stelt ultimatum
VN-vredesmissie in Cambodja loopt gevaar
Buitenland
Solzjenitsyn overleefde
moordpoging van KGB
'Amerikaanse wapens
via Saudi's naar Irak'
Rellen overschaduwen
opening Wereldexpo
'VS hebben getuigen
Lockerbie-verdachten'
Singapore Airlines
wijkt uit naar Brussel
Etna is nog
lang niet moe
Indiaans ontvangst
't Toppunt van service:
onze nieuwe openingstijden.
er
DINSDACj 21 APRIL 1992
Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Pre
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappelijke Persdien
Ind The Independent IPS Inter Press Service RTR*Reut»
UPI United Press Intemation
Executie Californië uitgesteld
san quentin Het Federale Hof van beroep in de Verenigde Sta
ten heeft gisteravond de executie van een terdoodveroordeelde
die vandaag in Californië zou plaatsvinden, uitgesteld. De man
zou in 1978 twee 16-jarigen hebben vermoord, liet besluit werd
genomen nadat een van de 28 rechters zijn collega's had ge
vraagd uitspraak te doen over het argument van de verdediging
dat de broer van de veroordeelde mogelijk een van de twee-
moorden heeft gepleegd.
Neo-nazi's in Dresden gearresteerd
bonn» In het centrum van Dresden zijn gisteren 60 neo nazi's
gearresteerd die spandoeken met nazistische leuzen droegen.
I let was gisteren precies 103 jaar geleden dat Adolf Hitler werd
geboren. In Berlijn woonden gisteren ongeveer 1.000 mensen
een bijeenkomst tegen vreemdelingenhaat en radicaal-rechts
bij. Radicaal-linkse betogers gooiden na afloop stenen en molo-
tov-cocktails naar de politie. Dertien mensen werden gearres
teerd.
Bevolkingsgroei China afgenomen
peking De bevolkingsgroei in China is vorig jaar voor het eerst
in zes jaar afgenomen, aldus een regeringsrapport dat gisteren
in het Chinees Volksdagblad bekend is gemaakt. Vorig jaar wer
den er in vergelijking met 1990 1,25 miljoen minder baby's ge
boren.
Benzine in Rusland 400 procent duurder
moskou De benzineprijzen in Rusland zijn gisteren met 400
procent verhoogd, zo neeft het persbureau Itar-Tass bekend ge
maakt. Het ligt in de bedoeling dat de prijzen voor brandstoffen
later dit jaar geheel vrij zullen worden gelaten. Door de prijsver
hoging kost een liter normale benzine nu 6 roebel. Dat betekent
voor de doorsnee arbeider een weekloon voor een volle tank.
De KGB, de geheime dienst van
de voormalige Sovjetunie, heeft
de dissidente schrijver Aleksan-
dr Solzjenitsyn in 1971 probe
ren te vergiftigen. De gifdosis
was echter te klein om de no-
belprijswinnaar en schrijver van
de Goelag Archipel te doden.
Dat staat in een artikel van de
Russische journalist Dmitri Li-
chanov, dat deze week wordt
gepubliceerd in de krant Sovers-
jenno Sekretno (Topgeheim). Li-
chanov baseert zich op de me
moires van de gepensioneerde
KGB-functionaris Boris Ivanov,
die ooggetuige was van de
moordpoging op 8 augustus
1971.
Ivanov maakte deel uit van
een KGB-missie van vier man.
Zij achtervolgden de dissidente
schrijver vanuit Novotsjerkassk
in het zuiden van Rusland naar
de snoepafdeling van een wa
renhuis in de nabijgelegen stad
Rostov aan de Don. ,,Er gebeur
de iets wat ik niet begreep",
schrijft de KGB-agent in zijn
memoires. Volgens hem deed
een agent 'iets met een voor
werp' in zijn hand. 'Dat was het,
klaar. Het zal nu niet lang meet
duren', zei de leider van de mis
sie tegen Ivanov.
In februari 1992 schreef Solzj>
enitsyn een brief aan Topge
heim, waarin hij vertelt dat h}
na die dag drie maanden lanj
een branderige uitslag op zijn li
chaam had. ,,'s Middags begot)
de huid aan mijn linkerzijde be
hoorlijk pijn te doen", schreel
hij. 's Avpnds werd het erger. D«
volgende ochtend had ik een
ongelooflijk grote brandwond
over mijn gehele linkerboven
been, mijn linkerzijde, borst en
rug."
In het artikel van Lichanot
komt een deskundige aan he»
woord die de door Solzjenitsyn
beschreven verschijnselen toe
schrijft aan de buitengewoon
giftige stof ricine. Volgens d<
Russische krant Izvestia is ricint
ook gebruikt bij de paraplu-
moord van de Bulgaarse gehei
me dienst op de dissident Geor-
gi Markov in Londen in 1978.
Solzjenitsyn werd in 1974 ot
beschuldiging van landverraad
uit de Sovjetunie verbannen
Hij woont sindsdien in de Vere»
nigde Staten.
De presidenten Reagan en Bush
hebben Saudi-Arabië in het ge
heim toegestaan om over een
periode van tien jaar Ameri
kaanse wapens door te verko
pen naar Irak. Dat meldt de Los
Angeles Times. Bovendien, aldus
gisteren de New York Times,
zorgden hoge functionarissen
van het Amerikaanse ministerie
van energie ervoor, dat een ern
stige waarschuwing van lager
geplaatste ambtenaren over
Iraks nucleaire programma in
de doofpot werd gestopt.
Het was al bekend dat de
Amerikanen Irak in de oorlog
tegen Iran in het geheim steun
den, onder meer in de vorm van
satellietgegevens over Iraanse
militaire stellingen. Maar vol
gens de Los Angeles Times van
zaterdag ging de steun veel ver
der. Op basis van geheime do
cumenten schrijft de krant, dat
Amerika Irak indirect ook tot
het eind van de jaren '80 van
wapens voorzag.
Dat was tegen het officiële be
leid van de regeringen Bush en
Reagan. Het was bovendien te
gen de wet, die voorschrijft da)
de president het Congres moe)
inlichten als een buitenlandse
mogendheid Amerikaanse wa
pens doorsluist naar andere
landen. Het Congres werd ook
niets verteld over de bevindin-
gen van een groep ambtenaren
van het ministerie van energie,
die in april 1989 vaststelden da>
Irak met grote energie bezig wat
met het maken van atoomwa
pens, aldus de New York Times
gisteren. De ambtenaren kwa
men tot die conclusie toen zij
vernamen dat Irak zowel centri
fuges aan het kopen was waar
mee uranium kan worden ver
rijkt, als ontstekingsmechanis
men waarmee atoombommen
tot ontploffing kunnen worder,
gebracht.
Kabul heeft tot 27 april de tijd zich over te geven
SEVILLA RUUD DE WTT
CORRESPONDENT
Ernstige onlusten, waarbij de
politie met scherp schoot en
twaalf gewonden vielen, hebben
een zware smet geworpen op de
officiële opening van de We
reldexpo in Sevilla. Nauwelijks
twaalf uur voordat koning )uan
Carlos op het Expoterrein de
tentoonstelling voor geopend
verklaarde, trad de Sevillaanse
politie zondagavond met harde
hand op tegen een groep van
nog geen honderd tegenstan
ders van de Expo.
Over de toedracht van de on
lusten bestond ook gisteren nog
weinig duidelijkheid. De Spaan
se kranten en televisie deden
zowel zondagavond als maan
dag hun uiterste best om het
'pijnlijke' incident te negeren.
Ook het ANP zette gisteren
een enorme domper gezet op
de euforie in het Nederlands
paviljoen op de Wereldtentoon
stelling in Sevilla. Volgens het
Nederlandse persbureau zou
het hoofd van de afdeling Conj F
servering en Restauratie van 1
Rijksdienst Beeldende Kunst
Hans de Herder, hebben gë
dreigd de 15 Nederlands»-
'meesters' in het paviljoen naaj
Nederland terug te sturen. D)
schilderijen, verzekerd voor 6| I
miljoen gulden, zouden nie)
voldoende beschermd zijn te
gen het felle Spaanse zonlicht.
„Ongelooflijk", meent D«
Herder, die zelf in het Neder.
landse paviljoen elk uur contro»
les uitvoert. „Dat heb ik in ha
geheel niet beweerd. Integen>
deel zelfs. Ik zou willen dat dt
schilderijen in Nederlandse mu-
sea zo goed worden beschermt)
als hier het geval is. Het enig)
wat ik heb gezegd, is dat hej
zonlicht hinderlijk reflecteert op
het glas van de vitrine, waarij
de schilderijen zijn opgeborgen I
We werken nog aan een oplos j
sing. Maar van enig gevaar vooi N
de schilderijen is geen sprakq
net zomin als van een dreige-
ment om de schilderijen weg tt
halen." t
'Londen hoofdstad van de misdaad'
londen Londen is door de Independent on Sunday uitgeroepen
tot de hoofdstad van de misdaad. Van alle Europese hoofdste
den registreert de Britse volgens de krant het hoogste percentage
misdrijven per hoofd van de bevolking. Per 1.000 inwoners de
den zich in 1990 in Londen 60,2 inbraiken en overvallen voor.
Parijs komt op de tweede plaats met 45 misdrijven, gevolgd door
Rome (32,8), Berlijn (23,5) en Madrid (23,2).
Chinees overleeft val van 2000 meter
Hongkong Een Chinese acrobaat wiens parachute vorige week
tijdens een show in Sjanghai niet goed open ging, heeft een val
van 2000 meter overleefd. De 20-jarige Chc kwam terecht op het
dak van een huis en rolde op de grond. Hij kwam er met een
zware hersenschudding, letsel aan zijn rechterschouder en zijn
linker oogkas van af.
LONDEN-DAMASCUS AEP-AP
De Verenigde Staten hebben
twee kroongetuigen tegen de
twee Libiürs die worden ver
dacht van de aanslag op het
PanAm toestel dat in 1988 bo
ven het Schotse Lockerbie ont
plofte. Dit meldt de Britse krant
'The Independent on Sunday. De
krant baseert het verhaal op uit
latingen van Vincent Canni-
straro, het vroegere hoofd van
de anti terreureenheid van de
Amerikaanse veiligheidsdienst
CIA. De twee getuigen worden
verborgen gehouden en be
schermd door de Amerikaanse
regering, aldus de krant. Een
van de mannen, die in de VS
verblijft, is een oud-lid van de
l.ibische'regering die de namen
van de twee beschuldigde Li-
biërs zou hebben onthuld. De
tweede getuige is een Maltese
winkelier die kleren zou hebben
verkocht aan de terroristen.
Syrië heeft gisteren een voor
genomen vlucht naar Libië ge
annuleerd die een schending
zou hebben betekend van het
VN-luchtvaartembargo tegen
dat land. Volgens Syrië hadden
andere landen toestemming ge
weigerd om door hun luchtruim
naar Tripoli te vliegen. Die lan
den waren Egypte, Griekenland
en Tunesië.
Libië heeft gisteren westerse
journalisten gevraagd het land
zo spoedig mogelijk te verlaten.
Arabische verslaggevers van
westerse nieuwsorganisaties
mogen blijven, maar mogen
geen berichten meer doorge-
Strop voor Schiphol
maatschappijen Schiphol niet
alleen als eindbestemming
maar tevens als doorvoerlucht-
haven gebruiken.
Singapore Airlines wil al enige
tijd haar rechten op Toronto in
ruilen voor rechten op New
York. De Nederlandse overheid
geeft hier onder druk van de
KLM geen toestemming voor.
De route naar New York is voor
de KLM van vitaal belang.
Singapore Airlines is des duivels
over de halstarrige opstelling
van Nederland en kiezen daar
om voor Brussel als Europese
uitvalsbasis.
Singapore Airlines staakt vanaf
2 juli haar vluchten van Schip
hol naar Toronto. De maat
schappij verkiest vanaf die da
tum Brussel als springplank
naar haar bestemmingen in
Noord Amerika. Singapore Air
lines start daar met drie weke
lijkse vluchten naar New York.
Voor de N.V. Luchthaven
Schiphol betekent de stap van
Singapore Airlines een grote
strop. Schiphol wil in de toe-
Het is daarom belangrijk dat
Zo'n duizend Afghaanse verzetstrijders hebben het Pakistaanse Peshawar verlaten en zijn op weg naar Kabul. De foto werd genomen bij hun ver
trek uit de Pakistaanse grensplaats. foto ap
De fundamentalistische Afghaanse verzetsbeweging He-
zb-i-Islami heeft gisteren de regering in Kabul tot 27 april
de tijd gegeven zich over te geven. „Als er in Kabul dan
nog geen regering is van de mujahedeeh (islamitische
heilige strijders), gebeurt er met het communistische re
gime hetzelfde als met de Sovjets", zei een woordvoerder
van de verzetsbeweging. Maandag 27 april is het veertien
jaar geleden dat een militaire coup een communistische
regering aan de macht bracht.
KABUL-PESHAWAR AP-AFP-Rtr
De speciale afgezant van de
Verenigde Naties in Afghanis
tan, Benon Sevan, zei gisteren
op een persconferentie in Kabul
dat er bijna overeenstemming
was bereikt over een overgangs
regering. Hij riep de rebellen op
„hun persoonlijke en politieke
ambities" te vergeten. „We zijn
er bijna. Riskeer niet de kans op
vrede te vernietigen", zei hij.
De leiders van de verschillen
de rebellenbewegingen voerden
zaterdag en zondag overleg in
de Pakistaanse stad Peshawar.
De fundamentalistische bewe
ging Hezb-i-Islami zag echter
niets in een gezamenlijke rege
ringsraad.
Ahmed Shah Masoud, de mi
litaire leider van een andere be
langrijke verzetsgroep de Jami-
at-i-Islami, zei zaterdag op een
persconferentie dat het VN-vre
desplan voor Afghanistan een
dood spoor is. „De situatie is nu
veranderd. Volgens mij is de
noodzaak om een neutrale re
gering te vormen, verdwenen.
Het is beter als er een regering
van de mujahedeen aan de
macht komt", zo zei hij.
Abdul Rahim Hatif is in het
paasweekeinde president Naji-
bullah opgevolgd. Hatif was een
van de vier vice-presidenten
onder de communist Najibul-
lah, maar was nooit lid van de
communistische partij. Verte
genwoordigers van de VN en
het verzet zouden zijn overeen
gekomen dat Najibullah Kabul
mag verlaten. De ex-president
zou naar India willen. De India
se regering heeft al voorberei
dingen getroffen voor de komst
van de ex-president.
Het Afghaanse verzet heeft
sinds de val van Najibullah, vo
rige week donderdag, grote ter
reinwinst geboekt. Alle grote
steden, op Kabul na, zijn in
handen van het verzet of buiten
de controle van de regring in
Kabul geraakt.
CATANIA PPA-Rtr-AP
De Etna is nog lang niet moe.
Een nieuwe lavastroom heeft dit
weekeinde bij deskundigen de
hoop de bodem ingeslagen dat
het gevaar voor de bevolking
van het dorpje Zafferana is ge
weken. De stroom lava bevond
zich gisteren op iets minder dan
een kilometer van het Siciliaan-
se dorp.
Sinds gistermiddag wordt ge
probeerd de lavastroom met
mijnen te lijf te gaan. Voor van
daag staan operaties met ettelij
ke nonderden kilo's springstof
op het programma. Pogingen
van Amerikaanse militaire een
heden om de lavastroom met
betonblokken te stuiten, wer
den gisteren ernstig bemoeilijkt
door mist en regen. Militaire en
civiele eenheden zijn van plan
bij stabiel weer nog een reeks
betonblokken neer te laten.
Ook Japan kampt met vulka
nisch geweld van de vulkanen
Sakurajima en Unzen in Zuid-
Japan. Omwonenden moesten
zich zaterdag met maskers, pa
raplu's en schilden beschermen
tegen de asregens. Bij een uit
barsting van Unzen, vorig jaar,
kwamen meer dan veertig men
sen om het leven en moesten
duizenden anderen worden ge-
evacueerd.
Rio DE Janeiro» Leden van verschillende Braziliaanse indianenstammen voeren een traditionele dans uit in
een nagebouwd indianendorp In een buitenwijk van Rio de Janeiro. Hier ontvangen zij alle minderheids
groepen die In juni de VN-milieuconferentle bijwonen. foto epa
Vanaf I april staat do Philips Service Consumcntenprodukten bijna elke
dag 10 uur voor u klaar, dus ma. van 10.00-18.00 uur on di. t/m vr. van
8.00-18.00 uur. Bel de Algemene Service Informatielijn, tel. 040-781199
U vindt onze Service Centra in:
Amstcrdnm/Slotcrdijk /ekcringstmat 49, tel. 020-6881301.
Voorburg.' Savallelaan 4. tel. 070-3869290.
PHILIPS
bangkok yuliismartono
De aanhoudende strijd in Cambodja
brengt de 1,9 miljard dollar kostende
vredesoperatie van de Untac (United
Nations Transitional Authority in Cam
bodia) in gevaar.
Indonesische VN-soldaten die vorige
week een buffer probeerde te vormen
tussen het Cambodjaans regeringsleger
en de Rode Khmer, moesten hun missie
opgeven omdat het gebied vol lag met
mijnent De Rode Khmer heeft inmiddels
toegegeven de mijnen te hebben ge
plaatst op slechts zes kilometer afstand
van het basiskamp van de VN-militairen.
Volgens de Rode Khmer heeft de rege
ring in Phnom Penh de strijd opgevoerd.
Bovendien zou het regeringsleger het be
stand hebben geschonden dat zes maan
den geleden door de vier partijen is over
eengekomen. Deze vijandelijkheden on
dermijnen de pogingen van de VN het
land te stabiliseren voor de verkiezingen,
die in april volgend jaar moeten plaats
vinden.
Het vredesakkoord dat in oktober 1991
in Parijs werd gesloten, bepaalt dat de
350.000 vluchtelingen die aan de Thais-
Cambodjaanse grens in kampen verblij
ven. naar hun woonplaats zullen terug
keren. De vluchtelingen zullen worden
geregistreerd zodat zij kunnen deelne
men aan de verkiezingen van volgend
jaar. Een VN-medewerker vraagt zich
echter af: „Hoe kunnen wij de vluchte
lingen ervan overtuigen naar huis terug
te keren als de gevechten aanhouden?"
„Iedereen beschuldigt elkaar", zegt
prins Norodom Sihanouk, voormalig lei
der van Cambodja en de huidige voorzit
ter van de Hoge Nationale Raad (SNC).
„Ze zeggen allen dat ze slachtoffer zijn
van de ander, ik weet niet meer wie ik
moet geloven."
Kortgeleden gaf Sihanouk toe dat ook
de SNC niet naar tevredenheid functio
neert. Dit is volgens hem te wijten aan
het voortdurende gekibbel en het weder
zijdse wantrouwen van de betrokken
partijen, met name tussen de Rode Kh
mer en de regering van Hun Sen.
De grootste weerstand tegen de VN-
vTedesoperatie komt van de mysterieuze
Rode Khmer, de grootste en machtigste
van alle partijen. De Rode Khmer die on
der leiding van Pol Pot van 1975 tot 1979
meer dan een miljoen Cambodjanen de
dood heeft ingejaagd, weigert de Untac
toegang te verlenen tot zijn kampen in
het Cambodjaanse oerwoud.
De Untac heeft inmiddels wel een be
gin gemaakt met de'bouw van controle
posten langs de grens. „Ik hoop dat de
situatie snel verbetert", zegt Yasushi
Akashi, het hoofd van de Untac. „Zo
niet, dan zal ik andere maatregelen ne
men en de zaak zo nodig aan de Veilig
heidsraad voorleggen.''
De donorlanden hebben geëist dat de
strijdende partijen voldoen aan de bepa
lingen van het vredesakkoord. Gebeurt
dit niet, dan zal de financiële hulp aan
Cambodja worden stopgezet. De inter
nationale gemeenschap heeft ongeveer
een miljard dollar opzij gelegd voor de
wederopbouw van Cambodja.
De Verenigde Naties hebben
nog eens zo'n 500 miljoen
dollar (ongeveer 900 mil
joen gulden) nodig voor het
herstelprogramma voor
Cambodja. In de Cam
bodjaanse hoofdstad
Phnom Penh deed VN-se
cretaris-genera al Boutros
Ghali gisteren een dringend
beroep op de landen van de
VN om dit bedrag beschik
baar te stellen.
De VN hebben het geld
nodig om de voedselvoor
ziening, de gezondheids
zorg, onderdak en onder
wijs voor de ruim 700.000
vluchtelingen veilig te stel
len. Naast 370.000 in Thai
land wonende vluchtelingen
rekenen ook binnenlandse
verdrevenen en gedemobili
seerde militairen op de
steun van de VN.
