Kattenmuseum
flink uitgebreid
VERBIJSTEREND
Cultuur&Kunst
Schouder aan schouder voor Mercury
Vertolken bij Van Zweden
op de tweede plaats
Peter Martens overleden
Expositie Sierk Schroder in De Paauw
Ab Baars Trio daagt de luisteraar uit
DINSDAG 21 APRIL 1992
11
REDACTIE CEES V
K RUYCROK CCHfH
Storende reclame
THEATER
RECENSIE CONNY VAN DER ZANDE
Voorstelling 'Hoe verzin je het7' door
Stichting Jeugdkomedie Tekst Hetty Hey-
ting, muziek Joop Stokkermans, poppen
Feike Boschma, regie Nico Knapper Ge
zien 17/4, Schouwburg, Leiden
Een leuk begin van de paasva
kantie. Niet alleen voor de kin
deren die de voorstelling 'Hoe
Verzin je het?' bijwoonden,
maar ook voor Liesje, de hoofd
rolspeelster. Ze vertrekt samen
met haar ouders naar een su-
perdeluxe vakantiehotel in een
ver oord. Door autopech belan
den ze echter in een verzonnen
land Bestanistan, waar een pri
mitief volk woont. Ze eten rat
ten en ze zijn erg bijgelovig. Ze
geloven dat Grote Loer, een
kwade macht hen in de gaten
houdt. Om zich tegen het
kwaad te beschermen hebben
ze een steen. Als die op een dag
verdwenen is, verdenken ze de
vader van Liesje van diefstal.
Gelukkig dat Liesje er met haar
Bestanistanse vriendin in slaagt
om de steen terug te vinden. De
familie kan dan alsnog vertrek
ken naar de vakantiebestem
ming.
De oudere kinderen in de zaal
hadden veel pret om het rare
taaltje van het volk. In plaats
van welterusten zeggen zij wel-
teronken en een fototoestel is
een flitsding. De jongere kinde
ren vonden het vooral ontzet
tend spannend. Ze gilden als de
Grote Loer tevoorschijn kwam
en ook de dreiging die ontstond
toen het volk achter de vader
aanging, voelden ze haarfijn
Toch heb ik een paar beden
kingen tegen de zo succesvolle
voorstelling. Deze vorm van
theater werd jaren geleden al
door het Amsteltoneel gebracht,
iets nieuws heb ik niet gezien.
Daarnaast, en dat was veel
storender, werd het heel erg
duidelijk dat de voorstelling was
gesponsord door een drank-
merk en een bank. Dat Liesje af
en toe dorst heeft, is nog aan- -
vaardbaar te maken, maar dat
een klein meisje regelmatig
pint, lijkt me wat vergezocht.
Bovendien is het opvallend
dat het primitieve volk niets
gunstigs heeft. Liesje heeft een
walk-man, een vriend met een
mountain-bike en een popblad
waarmee ze haar Bestanistanse
vriendin de ogen uitsteekt. In
deze voorstelling wordt er wel
zeer de nadruk op gelegd dat
wat vreemd is ook meteen min
der is. Maar misschien is dit wat
vergezocht en heeft geen van de
kinderen, die nog nazingend de
zaal verlieten, dit opgemerkt.
Liza Minelli zingt 'We Are The Champions'. De 72.000 aanwezigen klappen en dansen
LONDEN CEES VAN ZWEEDEN
Zelf is Freddie Mercury er niet
meer, maar een spandoek geeft
de wil van het volk weer: The
Show Must Go On. En de show
gaat door. Uit de kelen van
Elton John en Axl Rosed, zanger
van de groep Guns n' Roses,
klinkt 'Bohemian Rhapsody'. Li
za Minelli zingt 'We are the
champions'. De 72.000 aanwe
zigen klappen en dansen mee
zoals zij in 1986 deden, toen de
zanger zelf nog op de heilige
planken van het Wembley Sta
dion stond.
Maar de show is deze keer
anders. „Dit is een eerbetoon
aan onze grote vriend Freddie
Mercury", zegt David Bowie on
der applaus. „En ik zou tevens
onze vrienden willen herinne
ren die onlangs zijn overleden
en onze vrienden die nog in le
ven zijn."
Het concert in Wembley, via
de buis gadegeslagen door een
miljard wereldburgers, is meer
dan een eerbetoon aan Freddie
Mercury. Het brengt geld bijeen
voor de bestrijding van aids. Eli
zabeth Taylor, de uit Los Ange
les overgevlogen aids-ambas-
sadrice, kan het niet plastischer
uitdrukken. Voor het geslachts
rijpe deel van de wereldbevol
king predikt zij met vibrerende
stem de zegeningen van
kunstrubber. En ook George
Michael roept: „In gods naam,
in Freddie's naam, in jullie ei
gen naam, weest voorzichtig."
Dave Bowie verbijstert de
massa door plotseling op het
podium neer te knielen en het
Onze Vader' op te zeggen, niet
een van zijn bekenste num
mers. Maar hel en verdoemenis
worden afgewisseld met een
knipoog en een lach. In een
persoonlijk eerbetoon aan de
zanger van Queen komen de le
den van de hard-rockband Spi
nal Tap het podium op met kro
nen op het hoofd en koninklijke
toga's om hun schouders. „Jam
mer genoeg was Freddie Mer
cury niet zo'n grote fan van ons
als wij van hem", zegt hun lei
der. „Daarom beperken wij on
ze bijdrage vanavond tot 35
Soms is het alsof Freddie
Mercury uit zijn graf is opge
staan. Op enorme schermen
verschijnt hij aan de 72.000
popliefhebbers, pratend,
chend, gitaar spelend, zingend
Maar telkens vervagen de beel
den om plaats te maken voo
popgroepen van vlees en bloed
Metallica, Extreme, Def Lep
pard, Guns n' Roses. Per satel
liet doet de Ierse groep U2
vanuit Californie ook mee, en
zelfs is er een straalverbinding
met Johannesburg. Voor het
eerst in de geschiedenis spelen
Zuidafrikaanse groepen met be
hulp van een rechtstreekse sa
tellietverbinding voor een bui
tenlands publiek.
De grootste sterren (Robert
Plant, Paul Young, Seal, Lisa
Stansfield, David Bowie, Annie
Lennox, George Michael, Lisa
Minelli en Elton John) zingen
geen van allen hun eigen reper
toire. Nederig schikken zij zich
in de rol die Freddie Mercury
twintig jaar lang bij Queen ver
tolkte.
Het laatste nummer, 'We Are
The Champions', zingen zij al
len tegelijk. De halve werelbe-
volking ziet hoe de halve pop
wereld zich schouder-aan-
schouder koestert in de rol van
de man die 24 uur voor zijn
dood onthulde dat hij aids had.
Als de popsterren het podium
verlaten, lichten de enorme
schermen nog een keer op. In
beeld verschijnt voor de laatste
maal Freddie Mercury, dit keer
met kroon op het hoofd. De
muziek speelt, in de traditie van
twee decennia, 'God Save The
Queen'. Dan gaat het licht uit.
Queen is dood. Het spandoek
gaat neer.
zoals van Brahms en Franck ligt
de zaak wat anders: het instru
ment is hier veel meer het ver
voermiddel voor gevoelsexpres
sie, en een intensieve brede
toonvorming plus een rijkdom
aan nuances is veel meer op
zijn plaats. Ondanks vele prach
tige momenten werd bij mij al
luisterend toch het verlangen
steeds sterker om de componist
zelf te mogen ontmoeten, die
nu slechts over de schouders
van Jaap van Zweden mocht
mee kijken. In plaats van een
expressiviteit die voortkomt uit
het wezen van de compositie,
lijkt de compositie slechts gele
genheidsgever voor, ja onmis-,
kenbaar prachtig vioolspel,
maar alles steeds op dezelfde
manier aangepakt.
Voor het zeer talrijke publiek,
onder wie opvallend veel kinde
ren (violistjes in den dop?) gol
den deze bezwaren duidelijk
niet. De pianist Aldert Vermeu
len liet zich kennen als een
meer dan voortreffelijke, maar
haast te zeer terugtredende be
geleider.
Het als toegift gespeelde stuk-
je-in-oude-stijl van Zino Fran-
cescatti, een groot violist be
kend om zijn enorme toon, on
derstreepte het nog eens: Jaap
van Zweden is in de eerste
plaats violist (en wat voor een!),
en in de tweede plaats vertolker.
Op het moment dat beiden zich
verenigen, zal hij als een ko
meet doorschieten naar de
hoogste top.
RECENSIE MIES ALBARDA
Concert: Jaap van Zweden, viool,
dert Vermeulen, piano. Werken v
In een interview zei Jaap van
Zweden eens dat hij de werken
die hij speelt in de eerste plaats
als violist benadert. Een duide
lijk en eerlijk standpunt, dat in
derdaad doorklinkt in alle mu
ziek die hij ter hand neemt. En
een meesterlijk violist is hij zon
der meer, met een vlekkeloze
techniek, een stokvoering die
een weergaloze rijkdom aan
schakeringen voortbrengt, en
een oer-romantische inslag.
Met dit arsenaal aan niet ge
ringe mogelijkheden treedt hij
de werken tegemoet, om het
even of het Bach, Mozart of
Brahms is. En op dat punt
wringt dan de schoen. De inter
pretatie van Mozarts tweedelige
sonate in e K.V. 304, geschreven
voor piano met vioolbegelei
ding, zette de toon voor het hele
concert. De puurheid en een
voud waar dit stuk van door
drenkt is werd haast wegge
drukt door die grote brede toon,
waardoor je eerst Jaap van Zwe
den en dan pas Mozart hoort.
Typerend was de afwerking van
de slotnoot aan het einde van
de sonate, triomfantelijk als
gold het de afsluiting van een
groots en virtuoos vióolstuk.
Voor romantische
Sierk Schroder exposeert tot 11 mei recent werk
in het raadhuis De Paauw in Wassenaar. Tekenin
gen, schetsen en studies van de afgelopen twee
jaar zijn er te bezichtigen. Doeken, aquarellen,
ragfijne tekeningen en stemmingsbeelden van
uitbottende takken, een grillige stronk hout,
schelpen, een draperie, een zelfportret kijkend in
de spiegel, de handen van de kunstenaar en en
kele portretten.
De inmiddels 89-jarige Schroder werkt nog
steeds in zijn atelier in Wassenaar. Hij behoort tot
de belangrijke portretschilders van ons land. Er
ROTTERDAM
In zijn woonplaats Rotterdam is free lance fotograaf Peter Mar
tens (1937) overleden. Martens werd in 1987 fotojournalist van
het jaar. Hij werkte onder meer voor de weekbladen Panorama
en Nieuwe Revu.
Zijn werk werd ook afgenomen door verschillende dagbladen,
waaronder NRC Handelsblad. Martens legde zich vooral toe op
het fotograferen van mensen in nood.
Hij maakte onder meer reportages in Thailand, Kenya, Calcut
ta en over het leven van de daklozen in de Verenigde Staten.
A L V E A R E Pullovers van 55% zi|de/45% katoen. In 10 kleuren, oa. ecru,
zalmrozebordeaux en zeegroen. M t/m XXL Normaal 99.-Tot en met
2 mei a.s. of zolang de voorraad strekt voor de verbijsterende prijs van
'Herenmode'
U ontdekt elke keer een andere Bijenkorf (Zj
Grote belangstelling voor Katten Kabinet
Met sleepboot 'Ouwe Anna' verhuisde vorige week de in
boedel en museumcollectie van het Katten Kabinet. Het
was slechts een klein stukje overvaren, van de ene naar
de andere zijde in de Gouden Bocht van de Amsterdamse
Herengracht. Zaterdag opende de nieuwe behuizing haar
deuren en kunnen kattenliefhebbers weer hun hart op
halen aan een kunstcollectie waarin de kat centraal staat.
i overleden c
zijn maar weinig kopstukken in de wetenschap,
kunst, industrie, religie en politiek die niet door
Sierk Schroder zijn vereeuwigd. Ook de koningin
nen Juliana en Beatrix hebben voor hem gepo
seerd.
Omdat Schröder vanwege zijn leeftijd de laatste
jaren aan huis en omgeving gebonden leeft, is hij
intensiever betrokken bij de dingen om zich heen
en de seizoenen buiten. ,Als je ouder wordt,
wordt het schilderen en tekenen meer puur. Je
laat meer weg." De vormen der dingen krijgen
een andere dimensie, volgens Schröder. En om
dat te doorgronden en te begrijpen is hij gaan
schetsen.
AMSTERDAM THEA V
Het Katten Kabinet kent sinds
de opening, in het zeventiende
eeuwse pand op de Heren
gracht 497, een turbulent be
staan. Want wie haalt het nu in
zijn hoofd een museum te
stichten dat is gewijd aan de
kat. Initiatiefnemer Bob Meijer
werd op het idee gebracht door
het credo van de schrijver
Rudyard Kipling: 'The Cat, that
walked by himself. Kiplings il
lustratie van een zwarte kat is
inmiddels zijn museumlogo.
Meijer, zelf 'zwaar aan de kat',
besloot het
gen aan zijn eigei
aanbeden rode kater John Pier
pont Morgant. Het museum
werd gevestigd in zijn eigen
fraaie patriciërswoning aan de
Herengracht.
Boven alle verwachtingen
werd het een doorslaand suc
ces. Al in de eerste drie maan
den na de opening op 3 decem
ber 1990, werden er ruim 15.000
bezoekers geteld. Op een derge
lijke overdonderende belang
stelling was het bescheiden mu
seum in het geheel niet bere
kend. Met angst en beven zag
men het naderende toeristen -
seizoen dan ook tegemoet. In
maart 1991 was het museum
'wegens succes gesloten' en
werd naar een ander onderko
men omgezien.
Tijdelijk open
Onderhandelingen met het
West-Indisch Huis liepen uit op
een teleurstelling. Om de vele
belangstellenden na negen
maanden sluiting niet nog lan
ger te moeten teleurstellen, gin
gen de deuren van het oude ka
binet weer tijdelijk open. Na op
nieuw drie maanden en nog
eens bijna 8000 bezoekers kon
recht tegenover het oude pand
de hand op een minstens zo
fraai patriciërshuis worden ge
legd. En opnieuw gingen de
deuren van het kabinet dicht.
Temidden van de verhuisdo
zen probeert conservator drs.
Kika van Manen nog enige orde
te scheppen. „Weg jij", sist ze
tegen één van Meijers zes kat
ten, „Die liepen hier ook altijd
in het museum rond. Wel leuk
voor de gasten, maar minder
voor de collectie. Ze hebben de
neiging overal te piesen of krab
ben spullen stuk. Die verhuizen
dus niet mee."
Het museum, inmiddels on
dergebracht in de Stichting Kat
ten Kabinet, krijgt nu volop de
ruimte. Beneden een grote,
marmeren ontvangsthal en een
galerie waar hedendaagse kun
stenaars hun kattenkunst kun
nen exposeren en verkopen. De
eerste twee, Ella van Schaik met
etsen en Sonja Dwinger met
aquarellen, bijten volgende
maand de spits af.
Vier zalen
De verdieping er boven is ge
heel bestemd voor
zelf. De vier fraaie zalen in het
enorme zeventiende eeuws»
pand. bieden twee keer zoveel,
expositieruimte voor de bijzon
dere collectie dan voorheen. Dit
bestaat inmiddels uit zo'n ze
venhonderd kunstvoorwerpen
variërend van olieverf-schilde
rijen, houtsnedes, gouaches en;
litho's tot keramiek en bronzen
voorwerpen. Een van de laatste
aanwinsten is de pop 'Grisa Bel
la' uit de musical Cats.
Was het aanvankelijk nog een
kwestie van zelf de markt afstro
pen, inmiddels geniet het mu-j
seum tot in het buitenland be j
koudheid. Van Manén NVw
krijgen nu veel te koop aan ge
boden van galeries. kunsten
,'eilinghuizen en particu-
lien
het
De eerste expositie
nieuwe museum is gewijd aan
het ex libris met de kat als nfl
derwerp.
Katten Kabinet, Herengracht
468, Amsterdam. Expositie:
klein grafiek 'I libris de ka!
van 19 mei tot 19 juli.
De aanbeden rode kater John Pierpont Morgant a
seum aan de Herengracht Is opgedragen.
i wie het kattenmu
Concert Ab Baars Trio met Wilbert de
Joode en Martin van Duynhoven Ge
hoord 18/4, brj Hot House in De Waag.
Er is in Nederland een tweede
generatie improvisatoren tot
wasdom gekomen, die zich
minder bekommert om de hu
mor en de uitdrukkelijke Eu
ropese identiteit van haar voor
gangers, zoals Breuker en Men
gelberg. Rietblazer Ab Baars kan
zich evenals andere generatie
genoten van de geïmproviseer
de muziek meer concentreren
op de structuren en ideeën ach
ter zijn muziek dan op de socia
le of historische achtergronden.
De muziek van het Ab Baars
Trio is niet specifiek Nederlands
of zelfs Europees; inmiddels
houden Amerikanen als Gcrry
Hemmingway of Anthony Brax
ton zich al jaren bezig met mu
ziek die niet meer als typisch
Europees of Amerikaans te om
schrijven is. Baars, spelend op
klarinet en tenorsaxofoon, heeft
met zijn trio een intieme en
complementaire omgeving ge
creëerd. Martin van Duynho
ven, de bijzonder droog spelen
de slagwerker met een bijna
academisch geluid, contrasteert
goed met het volle basgeluid vol
boventonen van Wilbert de
Joode.
Het repertoire van Baars, die
als improvisator op de klarinet
steeds interessanter wordt, is in
de meeste gevallen zodanig op
gebouwd dat elk van de leden
een zeer specifieke rol krijgt
toebedeeld. Zo worden in stuk
ken als Travelling in a Plastic
Dream'een arrangement van
een John Lewis-compositie,
'Ramón Zalato', The Dutch
Windmill' (verwijzend naar Bep
van Klaveren) en 'Visser van
bergen' de taken zodanig ver
deeld dat de sterke eigenschap
pen van de musici tot hun reent
komen.
De improvisaties zijn meestal
bewerkingen van het zonder
uitzondering heel heldere melo
dische en ritmische materiaal
en verliezen hun contact niet
met de thema's. Zelden voor de
hand liggend, maar nooit onlo
gisch is het materiaal dat Baars
schrijft. Ook als pure instru
mentalist heeft Baars het een en
ander in huis, zo bleek afgelo
pen zaterdagavond.
De extreme dynamiek, zoals
hij die verwerkte op de tenorsax
in Krang', of de zuivere over-
blaastonen op de klarinet in het
aan John Carter opgedragen
'Carol Court', spraken wat dat
betreft boekdelen Andere voor
beelden van uitstekende instru-
mcntbcheersing waren te horen
onder meer in de glijdende no
ten van 'Asor' en het free jazz-
gescheur in 'Kimmel'.
In dat laatste stuk leek het er
even op dat het trio zich los
maakte van de weloverwogen
emotionele beheersing die dc
muziek een kamermuziek ach-
tigc kleur geeft. Op zich is dat
natuurlijk niet iets wat de musi
ci te verwijten valt, maar de toe
gift. »*en swingend gespeeld
'echt' jazz stuk van Thelonious
Monk, Reflections', was wel
een mooie terugkeer naar dc
wortels van deze muziek. Het
Ab Baars Trio was door zijn
evenwichtige klankverdeling en
de goede versmelting met de
kerk-achtigc akoestiek van De
Waag alleen al om zijn pure ge?
luid net beluisteren waard. (>v<l
kerken gesproken, zelfs het hinl
derlijke avondlijke klokgelui kofi
dal met vettmDen Pil ra
speelt muziek die de luisteraar
uitdaagt, maar onthoudt ziek
ook van nodeloos muzikaal in
tellectualisme.
Laatste
voorstellingen
in Den Haag
SIMONE KLEINSMA
CONGRESGEBOUW
nog t/m 25 april
dagelijks 2015 uur
RESERVEREN:
Kassa 070-354 80 00
Besptbor HaAQftcho CourAit
070-305 68 06
VW-Betpreekburo t
