PvdA: Meer
bezuinigen
op Defensie
'Varken lijkt in zijn gedrag op mens' Baan en huis nodig
De freule en de bungelende man aan het touw
Binnenland
Dolfijnen in problemen
Vering auto
- gestut met
3 houten balk
voor vluchtelingen
Uitbreiding taken
premier niet nodig
DONDERDAG 9 APRIL 1992
■<Jer1ands flenbutau GPD Gemetm
Reeën dood door ondervoeding
Brabantse biesbqschHet hoge water en ondervoeding zijn de
belangrijkste oorzaken geweest van de grote sterfte onder reeën
in de Biesbosch tijdens de winter van '90-'91. Dat is vastgesteld
door het Centraal Diergeneeskundig Instituut in Lelystad. Niet
minder dan tachtig dode reeën werden toen gevonden tegen
'slechts' dertig kadavers in de afgelopen winter. Boswachter Bart
Weel: „Vorig jaar winter hebben we een paar keer kort achter el
kaar hoog water gehad. Dan moeten die beesten de grienden uit
naar een dijk of een griendheuvel. Op weg daarheen moeten ze
vaak door het territorium van een ander, die het niet op indrin
gers heeft voorzien. In plaats van rustig eten moet worden ge
vochten. En als ze op hun vluchtplek zijn aangekomen, is er ook
al geen overvloed, omdat ze dan op een kluitje zitten."
Fentener van Vlissingen treedt af
zeist» ja Fentener van Vlissingen treedt op 24 juni af als be
stuursvoorzitter van het participatiefonds Noro Nederland.
Daarmee is een eind gekomen aan de combinatie aandeelhou
der en directeur Fentener van Vlissingen. Hij wordt opgevolgd
door I.J.J. Heesterbeek. Noro is een beleggingsclub met een ver
mogen van ongeveer 2,5 miljard gulden. Na het vertrek van Fen
tener van Vlissingen wordt een raad van commissarissen be
noemd. De ex-topman blijft indirect betrokken bij Noro omdat
hij een plaats in de raad krijgt. Vorig jaar ontstond een rel toen
verschillende vermogende aandeelhouders in opstand kwamen,
omdat zij zich gedupeerd voelden door het optreden van Fente
ner van \Tissingen.
Zes hectare natuurterrein afgebrand
assen» In Assen is gisteren op het militaire schietterrein Witter-
veld van het ministerie van defensie ongeveer zes hectare na
tuurterrein afgebrand. De brand is volgens de politie aangesto
ken. Een aantal hagedissen en diverse broedsels van water- en
andere vogels zijn verloren gegaan. Omdat de brandweer van
Assen snel ter plaatse was, kon verdere verspreiding van het
vuur worden voorkomen. Het afgebrande terrein bestond uit
heide, bentgras en jonge aanwas. Het Witterveld is in totaal
tweehonderd hectare groot.
Overleg cao bouwnijverheid zit vast
utrecht De onderhandelingen over een nieuwe cao voor de
50.000 man uitvoerend, technisch en administratief personeel in
de bouwnijverheid (de UTA-cao) zijn gisteren vastgelopen. De
vakbonden gaan hun kaderleden raadplegen om te bekijken hoe
meer druk op het overleg kan worden gezet, zo deelde een
wordvoerder van de Bouw- en Houtbond FNV mee. „De werk
gevers willen alleen een kaftje om de cao, die verder alleen maar
lege blaadjes telt", aldus de woordvoerder. Alle vakbondsvoor-
stellen zijn volgens hem tot nu toe aan dovemansoren gericht.
Zo willen de werkgevers geen afspraken maken over verdere ar
beidstijdverkorting, deeltijdwerk en scholing. En ook met de uit
voering van in de oude cao gemaakte afspraken loopt het mis,
aldus de bouw- en houtbond
'Hulp Oost-Europa opvoeren
De PvdA-fractie in de Tweede Kamer wil vanaf 1993
structureel één a anderhalf miljard extra bezuinigen op
Defensie. Tegelijkertijd moeten de landbouwuitgaven in
EG-verband worden bevroren. De opbrengst wil de klein
ste regeringspartij ten goede laten komen aan ontwikke
lingssamenwerking en de hulp aan Oost-Europa. Dat
blijkt uit een notitie van de PvdA-fractie die tot een
'trendbreuk' moet leiden in de 'buitenlanduitgaven'.
den haag gpd
Bij Defensie kan de onderzee
dienst worden geschrapt, even
als de marineluchtvaartdienst
De luchtmobiele brigade kan
goedkoper, het aantal nieuw
aan te schaffen transportvlieg
tuigen kan terug en dat geldt
ook voor het aantal parate F-16-
vliegtuigen.
Deze plannen gaan veel ver
der dan de voorstellen die
PvdA-minister Ter Beek vorige
week aankondigde. Ter Beek
waarschuwde toen dat de
krijgsmacht wel kleiner, maar
niet per definitie goedkoper zou
worden. „We hebben een pri
mair financiële invalshoek ge
kozen", zei financieel specialist
Melkert gisteren bij de presen
tatie van de notitie.
De PvdA wil vanaf 1994 een
nieuwe harde norm voor de
ontwikkelingshulp die wordt ge
handhaafd bij „goed en slecht
weer", aldus buitenlandspecia
list Van Traa. De nieuwe norm
wordt één procent van het bru
to nationaal produkt (BNP), als
het aan de PvdA ligt. Nu is de
officiële norm 1,5 procent van
het netto nationaal inkomen. In
harde guldens wordt het budget
voor de ontwikkelingshulp in de
PvdA-plannen dan opgerekt
met circa 400 miljoen per jaar.
Naast die nieuwe harde norm
van één procent van het BNP
voor directe hulp aan ontwikke
lingslanden wil de PvdA nog
eens elk jaar één procent van
het BNP reserveren voor onder
steuning van de Verenigde Na
ties, internationaal milieube
leid, vluchtelingenbeleid en
hulp aan Oost-Europa. De tota
le hulpstroom van Nederland
naar Oost-Europa moet de ko
mende jaren worden opge
hoogd naar één miljard gulden
(dat is nu circa 160 miljoen).
De PvdA wil ten slotte weten
of het geld van de EG aan ach
tergebleven (vooral zuidelijke)
EG-landen verantwoord wordt
besteed. De partij vindt het niet
acceptabel dat de uitgaven aan
deze landen fors omhoog gaat,
terwijl de EG-hulp aan Oost-Eu
ropa sterk achterblijft.
hollum Vier witsnuitdolfijnen
hebben gisteren voor de nodige
opschudding gezorgd op het
strand van Ameland. Op jacht
naar vis kwamen de ruim twee
meter lange dieren van de
Noordzee in een geul terecht op
het Rif bij Hollum. Toen die geul
gedeeltelijk droogviel, kwamen
de dolfijnen in de problemen. „Ik
denk dat ze daar langer dan een
uur hebben gelegen", Jdus Ri-
kus Oud, meetleider bij Rijkswa
terstaat die de dolfijnen ontdek
te. Met een shovel en een trek
ker en met hulp van een aantal
jongens die een strandtent aan
het opbouwen waren, zijn drie
dolfijnen naar dieper water aan
de Noordkant van het eiland ge
bracht Oud: „We hebben de
dolfijnen in het water een tijdje
vastgehouden. Toen ze om zich
heensloegen, hebben we ze de
vrijheid teruggeven en verdwe
nen ze snel naar dieper water".
Voor één dolfijn kwam de hulp
te laat. Het dier lag hoger op het
strand en is vermoedelijk gestikt
FOTO GPD TOM WOUTERS
Slechts deel
Amsterdam
wordt autoluw
AMSTERDAM GPD
De autoluwe optie bij het refe
rendum in Amsterdam moet
niet zonder meer in praktijk
worden gebracht. Dat vindt het
college van burgemeester en
wethouders van de hoofdstad.
Bij het referendum eind vori
ge maand koos een meerder
heid van de kiezers die kwamen
opdagen (slechts 27 procent
van de stemgerechtigden) voor
de autoluwe optie. Dat draag
vlak vindt het college te klein.
In een voordracht aan de ge
meenteraad spreekt het college
zich uit voor 'overname' van de
uitslag, maar houdt het tegelij
kertijd een flinke slag orn de
arm. „Het scenario autoluw zal
zichzelf moeten bewijzen aan
de hand van ervaringen en gefa
seerd ten uitvoer worden ge
bracht", aldus B. en W.
Volgens het college moet de
uitvoering afhankelijk zijn van
het karakter van de Wijk Zo
moeten buurten met veel be
drijven worden ontzien.
Ook de complete grachten
gordel moet gevrijwaard blijven
van de autobeperkende maatre
gelen omdat de meerderheid
van de grachtenbewoners tegen
het autoluwe scenario heeft ge
stemd.
Het Platform Binnenstad Au
tovrij, campagnevoerder voor
het autoluwe scenario, is het
niet eens met de voorgestelde
aanpak van het college.
Hel Platform kondig! protest
acties aan als het tot uitvoering
komt.
De gemeenteraad neemt op
15 april een besluit over de
voordracht.
'Toezicht op de
uitkeringen door
onafhankelijken'
Degenen die toezicht houden
op de uitvoering van de sociale
verzekeringen moeten geen ver
tegenwoordigers van werkge
vers of werknemers zijn. Het
moeten onafhankelijke mensen
zijn. Staatssecretaris Ter Veld
van sociale zaken en werkgele
genheid moet dat in haar nieu
we Organisatiewet Sociale Ver
zekeringen (nOSV) garanderen.
Dat is de wens van een vrijwel
kamerbrede meerderheid, zo
bleek gisteren tijdens een over
leg. Uit een rapport van de Re
kenkamer bleek onlangs dat het
toezicht van de Sociale Verzeke
ringsraad (SVr) op de fondsen
voor de werkloosheids- en ar
beidsongeschiktheidsuitkerin
gen faalde.
Het karakter van de toezicht
houders staat zo ter discussie
omdat het vermoeden bestaat
dat het met de wao zo uit de
hand is gelopen omdat vakbe
weging en werkgevers een 'deal'
hebben gesloten.
Zij zouden de wao hebben
gebruikt als afvloeiingsregeling
voor overtollige of niet meer op
timaal functionerende werkne-
papendrecht gpd
Plan Vluchtelingenkerk drukt de kosten
wageningen tonny
Een zwijn in één hok met soort
genoten eet sneller en neemt
grotere porties dan wanneer het
in z'n eentje het leven moet slij
ten. Verder lijkt het gedrag van
varkens op sommige punten
verdacht veel lijkt op dat van
mensen. Samen wonen vinden
ze gezellig. Ze spelen samen,
vechten, snuffelen aan elkaar en
vinden het fijn als ze bij het sla
pen gaan lekker dicht tegen el
kaar kunnen liggen. Dat zijn en
kele conclusies die Lydia de
Haer trekt in haar studie naar
het eetpatroon bij varkens.
De 29-jarige Wageningse pro
moveert maandag aan de Land
bouw Universiteit in Wagenin-
gen op het proefschrift 'Belang
van het voeropnamepatroon
voor de selectie van groeiende
varkens'. Het resultaat van een
4-jarige studie aan het Instituut
voor Veeteeltkundig Onderzoek
(IWO), waarbij ruim 550 var
kens werden geobserveerd. Niet
dat de Wageningse daarbij dag
en nacht in de hokken gluurde
en de bewegingen van de stu
dieobjecten op een kladje no
teerde. Alles gebeurt", vertelt
ze, „per computer. Met behulp
van apparaatjes en antennes
gaan we na wanneer, hoe vaak
en hoeveel een varken eet Zo
wel alleen als in groepsver
band."
Het grote voordeel van
groepsgewijs fokken is de mo
gelijkheid tot vergelijken. De
Haer: „Het is een heel goede
methode om te zien wie de bes
te is. Met het onderzoek wil ik
aantonen dat het fokken van
varkens best in een groep kan
en dat daarbij heel goed de in
dividuele resultaten kunnen
worden geregistreerd. Gebleken
is dat de beste groeps-fokvar-
kens ook de beste mestvarkens
krijgen."
Het kost de fokker een flinke
investering (duizend gulden per
varkensplaats af te schrijven
Qver zes jaar) maar de bespa
ring qua ruimte en arbeid is
aanzienlijk. Een voerstation,
zoals De Haer dat voor ogen
staat, is ideaal voor de moderne
fokker. Het edele handwerk,
zoals voeren, verdwijnt Alles
gaat automatisch, ook de fokre-
sultaten.
Volgens De Haer zijn veel
ziekten die nu voorkomen niet
nodig. „Uit mijn onderzoek
blijkt dat varkens gezonder zijn
als ze zich gelukkig voelen. Ze
worden dan minder snel ziek.
De beesten moeten meer loop
ruimte krijgen. Boeren kunnen
echter niet zo maar overgaan op
scharrelvarkens. Dat kost veel
en kan alleen als de
bereid is wat extra's
vlees te betalen."
Vluchtelingenwerk wil een pro
ject starten om 4 a 5000 vluch
telingen die jaarlijks in Neder
land mogen blijven aan werk en
een huis te helpen. Daardoor
zal het aantal vluchtelingen in
asielzoekerscentra en noodop-
vanghuizen dalen. Dat is niet al
leen beter voor de vluchtelin
gen, maar drukt ook de kosten,
zo verwacht Vluchtelingenwerk.
Het plan heet Transfer.
Vluchtelingenwerk bood het
gisteren aan de vaste kamer
commissie voor welzijn en cul
tuur aan. De organisatie wil een
oplossing aandragen voor het
gebrek aan opvang van de
vluchtelingen die worden ge
doogd of een verblijfsvergun
ning hebben, maar nog steeds
ir^ asielzoekerscentra of nood
opvang zitten. Volgens voorzit
ter J. Scholten van Vluchtelin
genwerk kost opvang in wonin
gen op jaarbasis 20.000 gulden
minder. Gemeènten doen dat
nu ook al, maar nog onvoldoen
de. vindt Vluchtelingenwerk.
Het bureau Coopers Lybrand
Management Consultants advi
seert een persoonlijke benade
ring van vluchtelingen bij be
middeling voor werk en woon
ruimte.
Verhuurders, gemeenten, de
werkgevers en arbeidsvoorzie
ning zouden het project moeten
steunen. WVC zou het project
dat acht miljoen gulden per jaar
kost, moeten betalen. Het mi
nisterie krijgt de kosten eruit als
er minimaal vierhonderd vluch
telingen uit de opvangcentra
weggaan.
i haar studieobjecten.
Het mag volgens de Papend-
rechtse politie een wonder he
ten dat het gevaarte geen onge
luk heeft veroorzaakt. Wegens
ernstige gebreken werd gis
terochtend een Poolse vracht
wagen van de weg gehaald en in
beslag genomen.
Een oplettende automobilist
zag om elf uur op de A15 ter
hoogte van Papendrecht dat de
trekker scheef achter de opleg
ger hing en waarschuwde de
politie. Die hield de vrachtwa
genchauffeur vervolgens aan en
constateerde een waslijst aan
gebreken: versleten banden, ka
potte remmen, de defecte
vering van de oplegger werd ge
stut met een houten balk en de
koppeling tussen oplegger en
trekker functioneerde slecht.
De vrachtwagencombinatie is
in beslag genomen en de
vracht, 23 ton uien, overgela
den. De Poolse eigenaar kreeg
een proces-verbaal en is voor de
keus gesteld: de combinatie in
Nederland laten repareren of
deze op een dieplader naar Po
len laten bréhgen.
Als de Europese integratie bui
ten beschouwing wordt gelaten,
is er absoluut geen aanleiding
om de Nederlandse premier
meer bevoegdheden te geven.
Hooguit kan het reglement van
orde van de ministerraad zo
worden uitgebreid dat de pre-
Laatste vergadering in oude zaal Tweede Kamer
den haag henri kruithof
Het was eind jaren zestig. Omdat voorzitter Van
Thiel afwezig was, zat freule Wttewaal van
Stoettwegen de vergadering van de Tweede Ka
mer voor. Plotseling hoorde zij een luid geraas.
Toen zij opkeek, zag ze boven zich een man aan
een touw bungelen.
Van Thiel had de freule op het hart gedrukt de
vergadering onmiddellijk te schorsen als er iets
gebeurde. En dat deed de freule dus. Vervolgens
liep ze naar premier Piet de long. „Wat moet ik
doen, Piet?", vroeg zij vertwijfeld.
De immer kalme De Jong keek naar de bunge
lende mam en sprak onverstoorbaar-tot de freule:
„Ach Bob, ik geloof niet dat er reden tot grote
ongerustheid is." De man bleek slechts met een
touw om zijn middel boven de voorzittersstoel
te hangen.
Eind deze maand wordt de nieuwe vergader
zaal van de Tweede Kamer in gebruik genomen.
In de oude zaal, die sinds 1815 als vergaderruim
te in gebruik is, wordt vandaag voor het laatst
gedebatteerd. Nostalgische anekdotes omgeven
het einde van een tijdperk. Het verhaal van de
freule is er één van.
Een andere zegsman weet het verhaal nog aan
te vullen. De toenmalige griffier van de Tweede
Kamer, de legendarische Schepel, was een prak
tisch ingesteld man. Hij droeg altijd een lineaal,
een stukje touw en een zakmes bij zich. Na het
incident snelde hij naar boven, het mes al open
klappend. Bijna begon hij met het doorsnijden
van het touw, toen een bode hem erop wees dat
de man zich wel eens ernstig zou kunnen beze
ren als hij op de harde marmeren vloer onder
hem zou vallen. Uiteindelijk werd de man naar
binnen getakeld.
Een ander verhaal - eveneens waar gebeurd,
verzekeren goed ingelichte bronnen - gaat over
een ondervoorzitter van de Tweede Kamer. Een
maal in De Stoel gezeten liet hij zich een kof
fiekopje vol sterke drank bezorgen. Vergaderin
gen pleegden in die tijd nog tot diep in de nacht
te duren, dus bij één kopje bleef het niet. Aan
het eind van de vergadering was de man nauwe
lijks meer in staat 'de vergadering is gesloten' te
zeggen.
In tegenstelling tot Van Thiel en de freule hield
voorzitter Dick Dolman er helemaal niet van
vergaderingen te schorsen als er incidenten wa-
moet je niet mee
Dat v
s zijn e
Tijdens een van de vele kruisrakettendebatten
stormde plotseling een man de Tweede Kamer
binnen en sprong op de regeringstafel, waar pre
mier Lubbers juist met zijn betoog bezig was.
Het was de werkloze onderwijzer 'Bingel' die al
geruime tijd ageerde tegen allerlei bewindslie
den. Hij was duidelijk over zijn toeren en
schreeuwde iets als:
doorman!"
Dolman schorste de vergadering niet. maar
stuurde de onverstoorbare kamerbewaarder Piet
van de Tas naar de opgewonden man. Van de
Tas hoefde niets meer te doen dan zijn hand uit
te steken. De ex-onderwijzer verliet gedwee aan
het handje van de kamerbewaarder de vergader
zaal.
In die tijd ging het er veel gemoedelijker aan
toe in de Tweeae Kamer dan nu. Een beveili
gingsdienst was er nog niet. Het vroegere hoofd
van de griffie, Piet Goossen, was een hervormde
notabel uit Den Haag. Hij had, vooral uit zijn
kerkelijke kring, oude Scheveningse vissers in
dienst genomen om voor portier of bode te spe
len. Maar na een reeks incidenten werd toch be
sloten een echte beveiligingsdienst in het leven
te roepen.
mier in verband met EG-top
conferenties mag afwijken van
het mandaat van de raad. Dat
kan in onvoorziene omstandig
heden, of zodra de internatio
nale geloofwaardigheid van Ne
derland in het geding is.
Dit concludeert dr. S. Roze-
mond van het Nederlands Insti
tuut voor Internationale Betrek
kingen ttngendad, In ittn on
derzoek naar de rol van de Ne
derlandse minister-president.
In de Europese Raad (de officië
le naam van de EG-topconfe-
rentie) heeft premier Lubbers
enige tijd geleden opgemerkt
dat hij niet „gehandicapt" wil
zijn „in informatie, contacten,
presentie en status." lubbers
zei toen meer bewegingsvrij
heid te willen om te kunnen-
„coördineren, initiëren en su-
pemseren
Rozemond zegt dat. gezien de
manier waarop in Nederland de
premier wordt aangewezen,
niet bij voorbaat mag worden
verondersteld dat hij geschikt is
als hoeder ran de specifiek bui
tenlands politieke gezichts
hoek. Dit hoeft echtCT geen be
zwaar te zijn „indien Nederland
langzaamaan de ambitie opge
eft mede vorm te geven aan de
internationale machtsverhou
dingen. In dat geval wordt van
de premier verwacht dat hij of
zij de neiging onderdrukt zich
in controversiële en delicate
kwesties te exponeren."
