Tilspecialisten in Diaconessenhuis
'Hou Orions tot 2010 in de lucht'
Treinenloop in
Leiden normaal
U bent uw
eigen binnenhuis
architect.
Ministers slaan eerste paal politiekantoor
hülsta E!
Regio
'Bij enquêtes meer bevoegdheden'
DONDERDAG 9 APRIL 1992
REDACTIE WILLEM SPIERDIJK (CHEF)
MONICA WESSELINC
N WESTERLAKEN
Primeur voor Leids ziekenhuis
Het Diaconessenhuis in Leiden is het eerste ziekenhuis
in Nederland dat verpleegkundigen heeft opgeleid tot til-
specialist. Het ziekenhuis hoopt op die manier de rug
klachten bij verpleegkundigen terug te dringen. Tien ver
pleegkundigen mogen zich inmiddels specialist noemen.
>4 WESTERLAKEN
Het tillen van patiënten bezorgt
veel verpleegkundigen rug
klachten. Het Diaconessenhuis
neemt zijn personeel daartegen
in bescherming. Vrouwen mo
gen voortaan niet meer dan
twintig kilo tillen en hun man
nelijke collega's 25 kilo. Omdat
patiënten over het algemeen
genomen zwaarder wegen,
heeft het Diaconessenhuis liften
aangeschaft waarmee patiënten
uit bed of uit een stoel kunnen
worden getild.
Hooft'
Valk heeft het voortouw geno
men tot het opleiden van tilspe
cialisten. In het Diaconessen
huis, zegt hij, is het ziektever
zuim als gevolg van rugklachten
iets minder dan zes procent,
landelijk ligt dat cijfer boven de
acht procent. De rug van een
verpleegkundige wordt constant
belast.
Vorig jaar deed het zieken
huis onderzoek naar het voor
komen van rugklachten. Dat
heeft ertoe geleid dat er vier til-
liften werden aangeschaft. Valk:
..Het zijn apparaten waarmee
de patiënt comfortabel kan
worden getild terwijl de rug van
de verpleegkundige niet wordt
belast. Vroeger gebeurde dat
wel. Toen moest de verpleeg
kundige met lichaamskracht de
patiënt verplaatsen. Maar we
hebben een nieuw tilbeleid. Het
ziet ernaar uit dat dit zelfs in
een protocol wordt vastgelegd."
Gedrag
En dat betekent dat de ver
pleegkundigen zich daaraan
hebben te houden. „Dat houdt
wel in dat het gedrag van de
verpleegkundige moet verande
ren", zegt Valk. „Nee, dat zal
niet gemakkelijk zijn. De tien
tilspecialisten moeten hun col
lega's ervan doordringen dat ze
de liften gebruiken en geen li
chaamskracht. Deze mensen
zijn enthousiast en gemoti
veerd. Van hen nemen de ande
ren aan dat het anders moet."
Nel Hordijk, een van de tien
specialisten, vertelt dat ze niet
de hele dag met 'tillen' bezig is.
„Ik werk gewoon op de afdeling
als verpleegster en tilspecialist.
M'n collega's vertel ik dat ze het
apparaat moeten gebruiken en
hoe het werkt. Je bent eigenlijk
bezig met heropvoeden. Kijk, de
werkgever heeft verplichtingen
tegenover jou, maar jij hebt dat
ook tegenover hem. Dus moet
je voorkomen dat rugklachten
tot ziekteverzuim leiden. De lift
is daartoe een middel."
Nel Hordijk verplaatst een patiënt met de tillift.
foto jan holvast
Leidse hoogleraar en voormalig generaal maakt zich sterk voor Valkenburg
'Lente en centen
LEIDEN ERIC JAN WETERINGS
Dikke drommen mensen, volgepakte perrons, uitpuilende trei
nen en af en toe een stem die door de ether schalt om te melden
dat een trein is vertraagd. Dat was vanmorgen vroeg het ver
trouwde beeld op het Leidse NS-station. De treinstaking lijkt
voor Leiden voorbij.
De posters die vanaf maandag op deuren en lokketten meldden
dat treinen helemaal niet of onregelmatig reden, zijn vanmorgen
verwijderd. Na deze bemoedigende binnenkomer wordt de rei
ziger niet teleurgesteld. .Alles rijdt en meestal ook op tijd", rijmt
een olijke NS-employé. De man is duidelijk tevreden met de uit
slag van de staking. Gevraagd naar de reden van zijn uitbundige
stemming roept hij „lente en centen."
Onregelmatig
Dat beeld was gisteren compleet anders, 's Morgens is het Leid
se station nog uitgestorven. De eerste treinen rijden rond het
middaguur om ongeveer half één het station uit, waarna in de
loop van de middag de treinenloop met horten en stoten op
gang komt. Hoewel voertuigen in alle richtingen vertrekken kan
NS-personeel niet zeggen hoe lang het nog zal duren voordat
volgens het boekje wordt gereden.
Om kwart over vijf 's middags heeft een aantal reizigers de gok
genomen naar het station te komen. Waar echter op een van de
drukste uren van de dag doorgaans duizenden mensen rond de
sporen krioelen, blijft het nu betrekkelijk rustig. Uit het handje
vol treinen dat het station binnenrijdt stappen steeds enkele
tientallen reizigers uit, terwijl eenzelfde aantal zijn reis begint.
Een lokettist weet te vertellen dat 'iedere reiziger komt waar
hij naar toe wil.' „Vraag me alleen niet hoe lang dat kan duren."
Hoewel met een zekere regelmaat treinen het station binnenrij
den wordt de dienstregeling nog maar ten dele uitgevoerd. De
treinen stoppen op alle stations die zij passeren en dat levert het
merkwaardige beeld op van een omroepster die meldt dat de
sneltrein naar Rotterdam zal stoppen op de stations De Vink èn
Voorschoten.
Het zal de tientallen wachtende passagiers een zorg zijn. In
een aangenaam middagzonnetje wachten ze op de treinen die
komen gaan. „Hé man, 't is lente", roept een jongen. „Zelfs die
spoorjongens komen weer in beweging."
LEIDEN/VALKENBURG
Generaal buiten dienst G.
Berkhof, hoogleraar strategische
studies aan de Leidse universi
teit, verwerpt het idee om de
Orions van Vliegkamp Orions te
verkopen. „Zolang we niet we
ten wie onze vijanden zijn en de
grenzen van Europa onzeker
zijn, moeten we niets opgeven.
Want als je iets opgeeft, krijg je
dat in tien jaar niet terug."
Bovendien betwijfelt hij of het
opgeven van de Orions wel zo
veel geld oplevert, omdat geen
rekening is gehouden met
wachtgelden van militairen.
Berkhof waarschuwt ook tegen
'schijningrepen': iemand moet
toch de olielozingen in de gaten
houden. Je kunt de Orions wel
van die deeltaèk ontheffen,
maar je schiet er weinig mee op
wanneer het bij een kostenvcr-
schuiving blijft.
Ook constateert hij dat de
vliegtuigen steeds vaker worden
ingezet hij het lokaliseren van
drugshandelaars bij de Antillen.
„En ook daarin voldoen ze
goed." Hij verwacht dan ook dat
<ic talons In de lucht blijven tot
ze, in 2010. zijn afgeschreven.
„We zijn van een wereld met
uitroeptekens, terechtgekomen
in een vol vraagtekens. En als u
me nu vraagt of er geen situatie
denkbaar is waarin we met een
onderzeeboot worden aange
vallen, zeg ik: 'nee, die garantie
kan ik u niet geven'. Landen als
Syrië en Libië hebben ook on
derzeeboten."
De generaal b.d., in legerkrin-
gen bekend als 'Sjakie Plof om
dat hij op iedere straathoek een
Russische spion zag staan, is het
met de minister van defensie
eens dat 'we' nooit meer zelf
standig oorlog zullen voeren.
Maar kunnen we ons altijd op
anderen verlaten? „Nee. Stel nu
dat Venezuela een begerig oogje
laat vallen op ons verre stukje
koninkrijk. We hoeven dan heus
geen blanco cheque van de
Amerikanen te verwachten, zo
van: als je problemen hebt,
schieten wij wel te hulp."
Inmiddels staan bezuinigin
gen voor de deur bij de verschil
lende krijgsmachtonderdelen,
niet in de laatste plaats om te
kunnen investeren in de lucht
mobiele brigade. Die brigade is
het paradepaardje van Ter
Beek, dat stukken duurder lijkt
te worden dan de geraamde vijf
'Orions Valkenburg overbodig
LEIDEN/VALKENBURG
Verkoop de 13 Orion-patrouillevliegtuigen, waarvan er 12 op
marinebasis Valkenburg staan. Bespaar daarmee 15 procent op
het exploitatiebudget van de marine en verlies niets: onderzee-
bootbestrijding is allang geen hoofdtaak van de marine meer en
het vermogen van het westen heeft de vraag altijd al overtroffen.
Dat schrijft P. Volten, oud-lid van de defensiestaf en senior
vicepresident van een in New York gevestigd instituut dat zich
richt op veiligheid in het westen door een stabiel oosten
(IEWSS). Zijn pleidooi in NRC Handelsblad lijkt een aardig ver
volg op de oproep van defensieminister Ter Beek, vorige week,
om datgene te doen waar we goed in zijn en partners te laten
opknappen wat zij goed kunnen.
Bij de onderzeebootbestrijding is die partner Groot-Brittannie.
Samen met Nederland moest die van oudsher voorkomen dat
Sovjet onderzeeërs ongezien de Noordkaap rondden en de At
lantische Oceaan tussen Noorwegen en Groot-Brittannie indui
ken, op weg naar Europa.
miljard.
In zijn algemeenheid merkt
Berkhof op dat te sterk bezuini
gen ons prestige in de wereld
kan aantasten: „We zijn de der
tiende economische macht en
geven nu al een lager percenta
ge van ons bruto nationaal pro-
dukt uit aan defensie dan die
positie rechtvaardigt."
En hij vervolgt met: „Omdat
we al door de muziekkorpsen
heen zijn, is bezuinigen bij de
fensie niet meer zo makkelijk. Je
verdient ook niet zoveel door,
pakweg, enkele Orions weg te
halen. De investering in de ba
sis heb je al gedaan, terwijl on
derhoudsdienst en vliegveld-
dienst nodig blijven. Ook als je
maar een paar vliegtuigen hebt
staan."
Een overplaatsing naar de
tweede marinebasis, De Kooy
op Texel, lijkt evenmin gelukkig:
„Dat vliegveld ligt onvoorstel
baar lullig. Omdat Orions niet
zo makkelijk kunnen wegdraai
en, moeten die vaak dwars over
Den Helder vliegen. En, anders
dan in de omgeving van Valken
burg, zijn daar geen voorzienin
gen voor getroffen."
Ander argument tegen slui
ting van Valkenburg komt van
de basis zelf: VIP's (zeer belang
rijke personen) zouden moeilijk
elders kunnen landen en opstij
gen. Berkhof ziet dat anders:
„Het belangrijkste argument te
gen het Rotterdamse Zestienho
ven lijkt het mindere comfort:
men landt daar wat verder van
het Binnenhof. En je kunt die
dames en heren moeilijk met de
trein laten komen. Maar dat
Zestienhoven moeilijk af te zet
ten is, is niet waar."
Voor andere taken van de
Orions, zoals het opsporen van
olievlekken, lijkt het Rotterdam
se alternatief hem zelfs 'zeker zo
gunstig': „De gemeente zal ech
ter niet zitten te springen om
vliegtuigen die wel lawaai ma
ken, maar niet bijdragen aan de
bloei van de haven."
LEIDERDORP MONICA WESSEUNG
Dc ministers Dales (binnen
landse zaken) en Hirsch Ballin
(justitie) sloegen gistermorgen
samen de eerste paal voor net
eerste hoofdkantoor van een
politieregio in Nederland. Het
nieuwe kantoor is bedoeld voor
de staf van de regio Hollands
Midden van dc nieuwe politie
organisatie. In april 1993 moe
ten rijks en gemeentepolitie
zijn samengevoegd tot een
nieuwe organisatie, opgedeeld
in 25 regio's. Hollands Midden
is dc eerste regio die al voor een
onderkomen heeft gezorgd.
Het nieuwe bureau wordt ge
bouwd aan het Elisabcthhof in
Leiderdorp en moet medio 1993
klaar zijn. Bouwer is aanne-
meramaat» happij Du Pile, Het
pand wordt gehuurd door dc
rijksgebouwendienst.
Minister Dales riep gistermor
gen opnieuw op tot nauwe sa
menwerking tussen de hulpver
leners. De regio's van de brand
weer, ambulances en politie
moeten exact dezelfde grenzen
hebben. Alleen dan is het mo
gelijk bij rampen of grootschali
ge ongevallen goed en snel de
noodzakelijke hulp te verlenen.
De politieregio komt in deze
streek al wel grotendeels over
een met die van de ambulance
regio. De brandweer 'op het
grondgebied van Hollands Mid-
Voor het heien van de eerste paal was een ouderwetse heimachines van de zolder gehaald waarbij acht man
met touwen het heiblok ophesen. De touwtjes waren in handen van (vlnr) officier van justitie Klopper-Gerret-
sen, de Leidse burgemeester Goekoop, en de ministers'Hirsch Balin en Dales. foto jan holvast
den' is nog onderverdeeld in les wil dat de twee brandweer de minister kwaliteitsverbete-
twee regio's: een rondom Lei regios's worden samengevoegd, ring mogelijk. „Ook door het sa-
den en een rondom Gouda. Da- Samenwerking maakt volgens menwerken en samengaan van
rijks- en gemeentepolitie kun
nen we aan het nog verder ver
beteren van de kwaliteit wer
ken."
Hirsch Ballin prees het bestuur
van de regio voor zijn voortva
rendheid in het vinden en rege
len van huisvesting. Landelijk is
dat nog een probleem. De regio
krijgen geld waarmee ze naar
eigen inzicht huisvesting kun
nen regelen.
Korpsbeheerder van Hollands
Midden, burgemeester Goe
koop van Leiden, ging ironisch
in op het gebrek aan man
kracht. Hollands Midden telt
1255 man politie hetgeen neer
komt op één agent op elke 545
inwoners. Haaglanden heeft
een agent op de 275 inwoners,
Rijnmond een op 240 en Am
sterdam zelfs een op 170. .Af
gaand op de sterkte moet je
concluderen dat de politieregio
Hollands Midden een oase van
rust is temidden van een poel
van verderf en stormen van cri
minaliteit. De aangrenzende
politieregio's hebben per inwo
ner gemiddeld twee keer zo veel
politieagenten: daar moet het
dus gevaarlijker en drukker
zijn."
Goekoop riep de ministers
Dales en Hirsch Ballin op met
de definitieve toekenning van
de budgetten, Hollands Midden
extra te bedelen.
Kamerhoog of juist niet. 't Kan. Volg gerust uw eigen inzichten, want met "imago-
contur" van hülsta hebt u verbazend veel speelruimte. Kom met uw ideeën langs.
Wij adviseren u
graag en kostenloos.
AMBACHTSWEG 11 -13 TEL 01718-28151 DONDERDAG KOOPAVOND
Kamervragen over aanbevelingen commisie-Engwirda
die alleen bij parlementaire enquetes zijn gere
geld.
Toen de commissie nog met haar onderzoek in
Alphen bezig was, vroegen D66 en PvdA al om ex
tra bevoegdheden voor enquêtecommissies van
gemeente en provincie. Ze hadden met spijt ge
constateerd dat de Alphense commissie niets kan
ondernemen tegen getuigen die niet komen op
dagen.
Minister Dales antwoordde toen dat ze bij de
recente herziening van gemeente- en provincie
wet niet had gemerkt dat behoefte aan dergelijke
aanpassingen bestaat. „En als de commissie Eng
wirda erover begint, kan er altijd nog naar wor
den gekeken", zei ze. Na de presentatie van het
rapport koos ook Groen Links voor meer be
voegdheden, terwijl een kamermeerderheid van
CDA en WD terughoudend reageerde.
DEN HAAG/ALPHEN AAN DEN RUN PAUL VAN DER KOOU
Minister I. Dales (binnenlandse zaken) moét
aangeven of ze gemeentelijke en provinciale en
quêtecommissies meer bevoegdheden wil geven,
zoals de commissie Engwirda heeft voorgesteld.
De kamercommissie milieu gaat haar daar schrif
telijk om vragen, zo is gisteren achter gesloten
deuren besloten.
Morgen wil Groen Links in de kamercommissie
voor binnenlandse zaken voorstellen om de aan
bevelingen van Engwirda in handen te geven van
de commissies die, in opdracht van Kamervoor
zitter Deetman. studeren op een democratischer
Nederland. Zelf pleitte de commissie-Engwirda
vooral voor een verschijningsplicht en de moge
lijkheid om getuigen onder ede te horen, zaken
