Akkoorden
bij Philips en
PTT over cao
JÊ
Ze zijn achterlijk gewordenmaar 't waait wel over
Groepje superbonzen
gaat PvdA bestieren
Binnenland
Van Thijn zegt voor derde keer ja
ZATERDAG 4 APRIL 1992
3
ANP Algemeen Nederiwds Pmtxxeeu GPD CemeenKtvjppeV' P^vV'nt
Incident bij Leidse actie kleinmetaal
Philips en de vakbonden hebben een principe-akkoord
bereikt over een tweejarige cao. De bonden zullen het
met een positief advies voorleggen aan hun leden. Vak
bondsbestuurders hebben dit gistermiddag meegedeeld.
Vrachtrijdersleed in het oosten
den haag Oost-Europa bezorgt vrachtrijders kopzorgen. Bij de
werkgeversorganisatie NOB Wegtransport stijgt het aantal mel
dingen van diefstal uit en van vrachtwagens. Soms worden
chauffeurs door groepen mensen tot stoppen gedwongen en
moeten ze een deel van de lading afgeven. Drie steunpunten van
NOB Wegtransport moeten soelaas bieden. Ze komen aan de
Duits/Tsjechische grenspost Waidhaus en de Duits/Poolse over
gangen Frankfort an der Oder en Guben.
Tweede Groningse wethouder stapt op
Groningen Vanwege de affaire rond de Groningse Kredietbank,
waardoor de gemeente voor vele miljoenen het schip in dreigt te
gaan, is ook wethouder Huisman opgestapt. Hij was politiek
eerstverantwoordelijk. Zijn collega Gietema trad donderdag al
af, uit diepe schaamte over de zaak. naar hij zei.
Bedrijf boer Peterman onder de hamer
almelo De Westland-Utrecht Hypotheekbank mag op 7 april
het bedrijf van boer Peterman uit Lemselo veilen. Dat heeft de
Almelose rechtbankpresident gisteren in kort geding bepaald.
Peterman en de Stichting Peterman Moet Blijven voeren al jaren
actie, omdat ze menen dat de boer in de problemen is gekomen
doordat zijn koeien hebben gegraasd op land dat was besmet
met de stof HCH, afkomstig van een voormalige Akzo-fabriek.
Man bekent opblazen flatwoning
Amsterdam Een 28-jarige man heeft bekend dat hij donderdag
de explosie in zijn flat in Amsterdam-zuidoost heeft veroorzaakt.
Hij heeft twee gaskranen opengedraaid en verliet de flat. De
waakvlam van de geiser bleef branden en leidde tot de explosie.
Het mofief van de man is nog duister.
Ook meisjes hebben technisch talent
nümegenMeisjes op technische scholen doen het niet slechter
dan jongens. Dat blijkt uit een onderzoek van Nijmeegse weten
schappers.
Amsterdam Voor de derde keer gaf Ed van Thijn gisteren zijn jawoord. Zoals dat de burgemeester van Amsterdam betaamt gebeurde dat in
het hoofdstedelijke stadhuis. Naast Van Thijn zijn bruid, Odette Taminiau. foto anp marcel antonissc
Stakers op Curasao blokkeren regeringscentrum 'Incest-ouders
verspelen recht
op eerbied'
willemstad stella slooten
correspondent
Demonstrerende ambtenaren hebben gisteren
het centrum van Willemstad op Curasao geblok
keerd. Fort Amsterdam, het regeringscentrum,
werd afgesloten. De leden van de bonden voor
politie, onderwijzers en andere ambtenaren sta
ken sinds maandag om hun wegbezuinigde toe
slagen weer terug te krijgen.
Donderdag verklaarde de rechter in kort geding
dat de staking onevenredig veel schade veroor
zaakt. Hij bepaalde dat de vakbondsleiders hun
leden moeten oproepen weer aan het werk te
gaan. Dat werd weggehoond. Bij de douane en
posterijen werd ook gisteren nauwelijks gewerkt,
de politie draaide op halve kracht en een derde
van de leerkrachten bleef thuis.
De sfeer in het centrum van Willemstad was
gisteren gespannen. De regering zat in de proble
men omdat door de politiestaking niet tegen de
stakers opgetreden kon worden. De gezaghebber
van Curasao kondigde wel een alcoholverbod af.
Vanaf 1 november autolicht overdag verplicht
den haag gpd
PvdA-voorzitter Rottenberg wil
een stuurgroep in het leven roe
pen die het beleid van Tweede-
Kamerfractie en partijbestuur
beter op elkaar moet afstem
men. De stuurgroep komt bo
ven fractie en bestuur te staan.
In de stuurgroep zullen in ie
der geval Rottenberg en vice-
voorzitter Vreeman zitting ne
men. Verder worden vice-pre-
mier Kok, minister Pronk, frac
tievoorzitter Wöltgens en frac
tiesecretaris Buurmeijer er lid
Rottenberg vindt dat er voor
de Tweede-Kamerfractie beter
management nodig is. Dat is
een rechtstreeks verwijt aan
fractieleider Wöltgens. Van hem
is bekend dat hij niet veel voelt
voor het organisatorische en co-
ordinerende werk, dat ook tot
de taken van de fractievoorzitter
behoort.
De stuurgroep is een groepje
'superpartijbonzen' met als be
langrijkste taak het vaststellen
van het PvdA-beleid in concrete
gevallen. Vooral het partijbe
stuur zou zich veel minder
moeten bezighouden met het
beleid. Het moet zich vooral
richten op de contacten met de
maatschappij.
De stuurgroep zou in de toe
komst ook moeten voorkomen
dat fractie en bewindslieden te
veel langs elkaar heen werken.
Vorig jaar kwam het wao-be-
sluit van het kabinet voor de
PvdA-fractie als een volslagen
verrassing. Dat mag in de toe
komst niet meer gebeuren,
vindt Rottenberg.
den haag gpd-anp
Auto's en motoren moeten van
af 1 november overdag met
dimlicht rijden. Het kabinet
heeft dit gisteren besloten. Te
gelijkertijd wordt de maatregel
ook in België en Luxemburg van
kracht. Volgens het kabinet kan
dit een belangrijke bijdrage le
veren aan het terugdringen van
het aantal verkeersongelukken.
De Stichting Wetenschappe
lijk Onderzoek Verkeersveilig
heid heeft berekend dat ver
plicht licht overdag leidt tot vijf
procent minder doden en ge
wonden in het verkeer. In De
nemarken en Zweden werd
door dezelfde maatregel het
aantal slachtoffers zelfs 14 pro
cent lager.
Aan de hand van de resulta
ten in de Benelux en Denemar
ken zal in Europees verband
worden nagegaan of ook elders
in Europa verlichting overdag
verplicht wordt. Het is de be
doeling dat in de toekomst bij
alle nieuwe motorvoertuigen de
verlichting automatisch aangaat
bij het starten van de motor.
De Voetgangersvereniging en
de Fietsersbond ENFB zijn altijd
tegen dergelijke plannen ge
weest. Ze vrezen dat autorijders
meer op elkaar gaan letten en
minder gaan letten op fietsers
en voetgangers.
Ouders die zich schuldig heb
ben gemaakt aan incest of
seksueel geweld jegens hun kin
deren, kunnen geen aanspraak
meer maken op de wettelijk
verschuldigde eerbied van kin
deren tegenover hun ouders.
Dat staat in de motivering van
het vonnis van de Arnhemse
rechtbank in een incestzaak.
Het ging om een kort geding
dat een Nijmeegse vrouw tegen
haar ouders had aangespannen.
Zij vToeg haar ouders te mogen
gijzelen als die het haar toege
wezen smartegeld van 15.000
gulden niet betalen. De presi
dent wees die eis toe. De ouders
hadden gezegd geen geld te
hebben omdat ze van de bij
stand leven.
eindhoven-den haag anp-gpo
Aanvankelijk was het de bedoe
ling bij Philips een eenjarige cao
af te sluiten. Philips had de bon
den op 11 maart een eindbod
gedaan met onder andere een
structurele loonsverhoging van
2,5 procent op 1 juli, een een
malige uitkering van 3 procent
op 1 april en omzetting van de
jaarlijkse winstuitkering in een
vaste eindejaarsuitkering van 6
procent.
l.eden van de Industriebond
FNV en de Unie BLHP vonden
dat te mager. Nu is afgesproken
de cao te laten lopen tot 31
maart 1994. In het tweede jaar
krijgen de ruim 40.000 werkne
mers drie keer een structurele
loonsverhoging: op 1 april 1993
2 procent, op 1 oktober 1,5 pro
cent en op 1 januari 1994 1 pro
cent.
Met de PTT-top zijn de bon
den een loonsverhoging over
eengekomen van 4,5 procent.
De jeugdsalarissen worden 7 tot
8 procent hoger. Verder krijgen
de PTT'ers dit jaar een winstuit
kering van 3 procent over hun
salaris van vorig jaar. De onden
gaan dit akkoord met een posi
tief advies voorleggen aan hun
leden. De nieuwe cao gaat in op
1 april een heeft een looptijd
van een jaar. Het akkoord voor
ziet niet in financiële pnkkels
om ziekteverzuim en arbeids
ongeschiktheid terug te drin
gen.
Intussen gaan de stakingen in
verband met de cao door bij de
tankopslagbedrijven Nieuwe
Matex en Paktank. Er worden
estafettestakingen gehouden bij
vestigingen in de Botlek en Am
sterdam.
M etaal bewer kin gsbed ri j ven
garages en bedrijven in de isola
tie- en de installatietechniek
zijn komende week speerpun
ten van de FNV-acties in de
kleinmetaal. In de aanloop tot
geplande stakingen op 13 april
kunnen bij deze bedrijven in de
'Alarmfase 2' al werkonderbre
kingen plaatsvinden. Ook hier
gaan de acties over de cao. Bij
Scania in Leiden deed zich gis
teren een incident voor. Volgens
FNV-districtshoofd Van Winkel
werd een vakbonddelegatie
door een „briesende directeur1'
van hel terrein gejaagd.
économie
Kies
Bestuurskunde
Politicologie 4k
Bestuurskunde studeer je
beter én completer aan de
onze voorlichtingsdagen op
22.23 of 24 april Informatie
Bel 053-892403.
Bestuurskunde
Unrv*f*it«ft Twente
fit
D* ondernemend* un.vffMN 1
André van der Louw schrijft frustratie over PvdA van zich af
rotterdam ben wouters
André van der Louw heeft druk
ke dagen achter de rug. Nog
even snel boodschappen ge
daan, zich onderworpen aan
een cholesterolonderzoek, zijn
eigen potje gekookt. Zijn vrouw
is aan het werk in Italië en hij
ligt op de bank, uitgeteld. Boven
rinkelt vaag de fax, maar Van
der Louw valt als een blok in
slaap. Plotseling klinkt een luid
gebons op de ramen. Zijn
zoons. „Pap, wakker worden. Je
wordt beschuldigd van een
coup tegen Wim Kok! Het is op
televisie."
Hij begrijpt er niets van. „Dan
zijn ze achterlijk geworden",
zegt hij slaapdronken „Dat
waait vanzelf wel weer over."
Maar het nieuws over de ver
meende couppoging grijpt ra
zendsnel om zich heen en de
Rotterdammer rest weinig an
ders dan via de media onmid
dellijk tegengas te geven. Zon
der al te veel suces overigens,
want de schade voor persoon
en partij blijkt al aangericht.
Van der Louw weet zich
beticht van een ordinaire
machtsgreep, hoewel hij de par
tijleiding in september vorig
jaar alleen maar wilde voorzien
van welgemeende adviezen om
de PvdA juist voor het partij
congres de weg te wijzen. „Hier
zijn slechte mensen met slechte
bedoelingen aan het werk ge
weest", foetert hij.
En wie zit er achter het 'ver
raad'? Kok? Wöltgens? Rotten
berg? „Mijn intuïtie", overweegt
Van der Louw, „zegt mij dat
Kok zelf het niet geweest kan
zijn. Maar hij heeft me wel ge
zegd dat hij ons voorstel met
enkele getrouwen had bespro
ken. Mensen uit zijn omgeving
dus, die hem kennelijk een
dienst willen bewijzen om vóór
het congres een sfeertje te cre-
eren van: 'Nu moeten we achter
onze aangevallen leider staan!'
Ik word er onpasselijk van."
Zijn vertrouwen in de partij
leiding blijkt tot een dieptepunt
te zijn gedaald. Wim Kok verze-
Eens liep hij voorop bij de
PvdA-rebellenclub Nieuw
Links. Nu trekt André van der
Louw (58) een club van teleur
gestelde sociaal-democraten,
bekend door de ontmoetingen
in de voormalige Amsterdamse
schuilkerk De Rode Hoed. De
groep wil op 26 april in Rotter
dam het Sociaal-Democratisch
Vernieuwings Platform (SVP)
oprichten. Een politieke partij
is dat niet, nog nieL Het SVP
moet wel 'de plaats zijn waar
discussie en samenwerking
met andere vooruitstrevenden
gestalte krijgt'. Optimistisch is
Van der Louw bepaald niet en
als de Partij van de Arbeid niet
snel orde op zaken stelt, als er
niet spoedig een heldere koers
wordt uitgestippeld, dan.... In
zijn zaterdag 11 april te ver
schijnen boek 'De Rode Hoed
en andere verhalen' schrijft
Van der Louw zijn ergernis,
zijn ellende van zich af. Deze
krant kreeg ruim voor publica
tie exclusief inzage in het boek.
kert zich op 28 september 1991
van de steun van het partijcon
gres. Van der Louws suggesties
hebben niet mogen baten en
meer dan ooit klampt hij zich
vast aan de bijeenkomsten van
de groep gelijkgezinde sociaal
democraten. Een groep die Van
der Louw in zijn boek voorziet
van een lange voorgeschiedenis
en waarvan het ontstaan nauw
samenhangt met zijn eigen
groeiende twijfels over de PvdA.
Voor hem is het einde van de
jaren zeventig de periode waar
in 'gestapelde zorg en wrevel
een buitenproportioneel karak
ter krijgen'. „Ik zie", schrijft hij,
„hoe we keuzen ontwijken als
het gaat om inkomen of arbeid,
op het terrein van kernwapens
en energievoorziening, bij het
drugsbeleid en bij de spannin
gen die er zijn tussen onze
emancipatieveriangens en het
streven naar grotere inkomens
gelijkheid."
De Partij van de Arbeid in cri
sistijd, gewikkeld in een gevecht
met zichzelf. Van der Louw, dan
nog burgemeester van Rotter
dam, blijkt even later niettemin
bereid toe te treden tot het
tweede kabinet-Van Agt. „Die
eindbeslissing komt volledig
voor mijn verantwoordelijk
heid", erkent hij. „Maar even
waar is dat ik me laat overhalen
en niet overtuigen." Want is
Van der Louw inmiddels niet
genoemd als de gedoodverfde
opvolger van de charismatische
leider Joop den Uyl?
Het kabinet valt, Van der
Louw verdwijnt uit de landelijke
politiek. Het leiderschap van de
PvdA-fractie in de Tweede Ka
mer blijkt niet voor hem wegge
legd. Als Den Uyl hem duidelijk
maakt dat hij voorlopig niet wil
terugtreden als eerste man, is
Van der Louw niet eens teleur
gesteld. Hij heeft het verwacht.
„Ik weet het al Joop", zegt hij in
een gesprek onder vier ogen.
„Het antwoord ligt op de bo
dem van je ziel."
Ook een nieuw partijvoorzit
terschap gaat aan zijn neus
voorbij. Najaar 1984 meldt zich
een delegatie van gewestelijke
bestuurders met de vraag of
Van der Louw de functie van
Max van den Berg wil overne
men. Den Uyl wordt om advies
gevraagd, maar die laat niet snel
genoeg iets van zich horen. Van
der Louw is 'een beetje pissig
over de traagheid' en besluit
niet op het verzoek van de ge
westelijke bestuurders in te
gaan. „Beste Joop", bericht hij
Den Uyl koel. „Zoals je weet, wil
ik absoluut niet iets wat op een
machtsstrijd lijkt. Ik vond het
wel een beetje slordig dat je mij
niet hebt teruggebeld."
Kan Van der Louw voor de
populaire Den Uyl desondanks
'respect en bewondering' op
brengen, Wim Kok vindt hij als
PvdA-leider duidelijk minder.
Zo spreekt Van der Louw over
'de eerste gemiste kans' als Kok
bij zijn debuut op een partijraad
verzuimt een 'markant visite
kaartje' af te geven. „Wim Kok",
schrijft hij, „riep wel dat de lui
ken open moeten, maar over
wie, wat, waar. hoe en wanneer
zweeg hij in alle talen."
Intussen is ook de PvdA aan
het piekeren geslagen. De neer
slag daarvan - de rapporten
'Schuivende Panelen' en 'Bewo
gen Beweging' - kan Van der
Louw echter nauwelijks beko
ren. Hij voert dan al een poosje
zijn eigen discussie met vrien
den en geestverwanten, een le
vendige briefwisseling over de
sociaal-democratie, over de ver
anderende samenleving en de
'ontzielde politiek'.
„Her lijkt wel", citeert van der
Louw uit eigen werk, „of naar
mate de onzekerheid over doel
stellingen en middelen toe
neemt, er met grotere harts
tocht geïnvesteerd wordt in de
schijnzekerheid van procedu
res." En: „Ik denk dat de vol
maakte maatschappij er nooit
zal komen. Dat bedrukt me niet,
het bevrijdt me eerder."
Als partijgenoten eind 1989
opnieuw op het regerings
pluche belanden, juicht het
PvdA-congres. Maar Van der
Louw is allerminst opgewekt
„Ondanks het applaus voor de
nieuwe bewindslieden", stelt
hij, „ben ik niet overtuigd van
de stevigheid van alle sociaalde
mocratische kandidaten." Ver
bitterd blijkt hij vooral over de
manier waarop D66 door het
CDA op een zijspoor werd ge
rangeerd. Daarmee betaalt de
PvdA „een te hoge prijs voor re
geringsdeelname", oordeelt hij.
De PvdA lijdt bij verkiezingen
zware verliezen en op 27 mei
1991 komt een 'gezelschap van
uiteenlopende samenstelling'
voor het eerst bijeen. Dat ge
beurt ten huize van partijbons
Jan Nagel in Hilversum. De on
vrede over het optreden van de
JVdA in het kabinet blijkt groot.
De afstand tot de kiezers zou al
maar groeien en hel gezelschap
speculeert druk over een 'nood
scenario', over 'een zeer grondi
ge reconstructie van het kabi
net'. Afgesproken won Ir MM de
kabinetsplannen met de wao
maar eens af te wachten.
De voorgenomen bezuinigin
gen op de arbeidsongeschikt
heid komen hard aan En hoe
wel Van der Louw op zichzelf
niet tegen een beperking van de
uitkeringsduur voor nieuwe ge
vallen is. maakt het gestuntel
van de PvdA-top hem woedend.
De achterban is niet voorbereid,
partijvorzitter Sint fietst in Italië
en is onbereikbaar. „Hier is
sprake van een volstrekte ver
vreemding", verzucht de Rot
terdammer. „We zijn in alle op
zichten ver van huis geraakt. 1
Tot zijn opluchting ziet Van
der Louw, die een 'aanbod' om
opnieuw partijvoorzitter te wor
den inmiddels heeft afgeslagen,
dat de allerscherpste kantjes
van het wao-besluit worden af
geslepen. Bovendien belooft
Kok met de hand op z'n hart dat
de koppeling tussen lonen en
uitkeringen in elk geval over
eind zal blijven. „Dal maak ik
niet mee", zet de PvdA-leider
Maar Kok maakt het dus wél
mee en Van der Louw voelt zich
'ontkoppeld en gefrustreerd'.
Maandag 26 augustus 1991.
Het 'dissidente' gezelschap is
opnieuw bijeen en Van der
Louw besluit zijn nek wat meer
ukteftehen Hij geeft in een ge
ïmproviseerd verhaal zijn visie
op de wanorde in de partij, pleit
voor een nieuwe politieke for
matie. Zijn verhaal vindt rede
lijk ved weerklank' en hij be
sluit het op papier te zetten.
H.ms knmbnnk. Maurice de
Hond en Eduard Bomhoff belo
ven kritisch naar het concept te
kijken. „Zonder het te weten",
schrijft Van der Louw, „is er een
bende geboren."
De brief wordt aangevuld, bij
geschaafd, omgegooid en groeit
uil M Mn krachtig mantel
„Als de PvdA niet op zeer korte
termijn antwoorden op de vra
gen van vandaag ol morgen
geeft", staal er dreigend. „zaJ de
vernieuwing builen haar om ge-
aahr lotenfan de fadet wondl
voorgesteld een 'interimcom
missie' met vergaande bevoegd
heden te benoemen met als
voorzitter André van der Louw
en als secretaris Felix Rotten
berg
Besloten wordt voorlopig al
leen Wim Kok een exemplaar
aan te reiken. Op die manier
kan de partijleider er nog iets
mee doen op het eerstvolgende
congres Staatssecretaris Hans
Simoas, Van deT Louws stadge
noot, krijgt 's avonds laat nog de
gesloten envelop met de brief in
zijn handen gestopt. Simons
zou Kok immers de volgende
dag treffen op het wekelijkse ka
binetsberaad.
De brief valt slecht en bereikt
niet alleen Kok. Zo laat een ver
ontwaardigde Rottenberg, de la
tere partijvoorzitter, plotsklaps
via de fax aan Van der Louw we
ten niet eens voor het secretari
aat te zijn gevTÓégd. Bovendien:
voor een intenmeomité-met-
mandaten voelt hij niets. Een
boze fax gaat retour: „Je pedan
te toontje slaat op niets Wil je
niet? Vrijheid, blijneid."
Als Van der Louw zich op 19
september vervoegt bij het mi
nisterie van financiën, blijkt ook
Kok weinig ingenomen met de
voorstellen. Natuurlijk wil hij
vernieuwing, maar dan onder
zijn eigen leiding. Van der Louw-
haast zich te benadrukken dat
Koks leiderschap helemaal niet
ter discussie staat. „Wim",
dringt hij nog aan. „we zouden
het erg op prijs stellen als je op
het congres je sympathie voor
een dergelijk intiaüef zou laten
blijken.'
Dan wordt het woensdag 2
oktober. Dertig personen treffen
elkaar om de uitkomsten van
het partijcongres te bespreken.
Er heerst een mineurstemming.
De in de bnef vervatte voorstel
len zijn de wereld ingegaan als
een couppoging en Kok heeft
geweigerd de genichten daar
over tegen te spreken Iji. ern
stiger nog, zicht op daadwerke
lijke vernieuwing heeft het con
gres niet geboden. Wat nu?
„Doorgaan", luidt de conclusie,
„en dan op een open manier,
zodat ook degenen die zich in
de PvdA niet meer thuisvoelen
kunnen meedoen." Eind deze
maand wordt met de oprichting
van het Sociaal-Democratisch
Vernieuwings platform de vol
gende stap gezet.
André iwi der louw. De Hndr
Hoed en andere ter halen, Uit-
rei<erij Consent, Schoort. Prijs
24,90. Hel hoek It# ranaf 11
april In de uHnkeL
