'Alles
1 i
'O, o, o, wat staat ditje fantastisch!'
moet er in één keer op staan'
Rtv show
Gezelligheid
VRIJDAG 3 APRIL 1992
De stunts van cameramem Ken Lee in 'Jules Unlimited'
HILVERSUM ANNEMIEK HUYERMAN
Beelden vastleggen is
stuntwerk voor ca
meraman Ken Lee.
Dat kan ook bijna niet anders,
als hij Pieter jan Hagens, Jan
Douwe Kroeske en Mieke van
der Weij wil volgen in hun
capriolen voor het VARA-pro
gramma 'Jules Unlimited'.
Om de drie presentatoren in
beeld te krijgen, moet Ken Lee
(55) vaak de/elfde halsbrekende
toeren uithalen. Alleen torst de
kleine, uit Indonesië afkomstige
cameraman nog zijn camera en
vaak een recorder goed voor
zo'n 15 kilo mee. Aldus be
pakt en bezakt moet hij in een
vliegtuigje met open kap, onder
water in een helikoptersimula-
tor of op volle zee in het kleinste
formaat reddingsboot.
De eerste keer dat l.ee aan het
programma meewerkte, was
meteen zijn vuurdoop. Staand
in een piepklein reddingsbootje
op een paar kilometer uit de
kust bij Noordwijk registreerde
de cameraman bij windkracht
zeven de redding van Jan Dou
we Kroeske. l>ee werd zeeziek
en verloor een contactlens,
maar hield zich staande.
Terug aan wal was de pro-
grammaploeg onder de indruk
van de hoge kwaliteit en de sta
biliteit van de beelden die Lee
uit de hand had gefilmd. Het le
verde hem de bijnaam Steady
Cam op, naar de camera die
met allerlei hydraulische hulp
middelen en contragewichten
schokvrij is gemaakt. Ken Lee
lijkt schokdempers in plaats van
schouders te hebben.
Bloedstollend
Lee is meer een man van beel
den dan van woorden. Tijdens
ons gesprek wordt hij gesecon
deerd door Hans Wanrooy en
Peter Gersen, twee van de re
dactieleden van 'Jules', zoals ze
hun programma liefdevol aan
duiden.
In zijn vijfentwintigjarige
loopbaan als cameraman bij het
NOB beschouwt Ken Lee het
werken voor Jules Unlimited als
een hoogtepunt. Lee: „Je ont
wikkelt jezelf omdat je voortdu
rend in onbekende situaties te
rechtkomt. Daarin probeer je
nieuwe technieken uit en ont-
CLOSE UP
rank Masmeijer, eens
I het frisse jonge ge-
Jl. zicht van de NCRV
gaat steeds meer op een beetje
te vierkant uitgesneden buik
sprekerspop lijken, die alles
doet dat zijn baas (de buikspre
ker) hem opdraagt. Een hou-
tenklazerige marionet die wer
kelijk van alles aanpakt om op
de buis te verschijnen. Mas
meijer doet net alsof hij het al
lemaal echt leuk vindt, uit angst
voor altijd en eeuwig in de ver
getelheid te raken.
G'oud en Nieuw is de NCRV-
versie van Op volle Toeren, dat
terecht of onterecht (daar zijn
de deskundigen het nog niet
over eens) door de TROS van
het scherm is gehaald.
Centraal in het programma
staan de Nederlandse toppers,
in de breedste zin van het
woord. De Havenzangers wis
selen Rob de Nijs net-zo mak
kelijk af als Ben Cramer Anita
Meyer. Bijeengeraapt amuse
ment van artiesten die meestal
•net een nieuwe cd hebben uit
gebracht en die kosteloos mo
gen promoten. Het enige dat de
keuze bepaalt, is het Neder
landse topper-zijn.
Het programma bevat enkele
vaste onderdelen waarvan de
regiotopper zeker niet mag
worden gemist. Zangers, zange
ressen, groepen en muzikanten
die nog maar net tussen de
schuifdeuren vandaan zijn ge
kropen en in Geertruidenberg
of zo wereldberoemd zijn.
Frank biedt ze de kans op een
internationale doorbraak.
Een tv-optreden, in sommige
gevallen hopelijk eenmalig, en
een daaraan gekoppelde wed
strijd moeten van de amateurs
professionals maken. Goedwil
lende en hardwerkende begin
nelingen die normaal gespro
ken het personeelsfeest van het
eenmans-schilderbedrijf Peut
opluisteren en op de jaarlijkse
kermis achter de oliebollen-
kraam optreden, mogen nu op
tv hun kunsten vertonen.
En ook hier weer die volslagen
onduidelijk door elkaar gehus
selde genres. Als er maar een
regiotopper op staat, zullen de
programmamakers gemakshal
ve denken.
Een ander vast onderdeel is het
optreden van een viermans
zanggroepje, waarin we onder
andere Frank zelf en Hans Ver
snel (de Playbackshow-Tommy
Cooper) herkennen. Op buiten
landse klassiekers is een Neder
landse tekst gemaakt. Waar
schijnlijk, maar dat weet nie
mand, door een tekstschrijver
uit de klasse regiotopper. Zeep,
Petten en Wol in plaats van
Shake, Rattle en Roll. Je moet er
maar op komen.
Frank geniet zichtbaar van de
Nederlandse toppers. „Gezellig
sfeertje", roept hij enkele ma
len, terwijl hij 'inhaak-gebaren'
maakt als de volgende topper
zijn lied inzet. Het publiek
haakt vrolijk mee in. Als je dat
ziet gebeuren, ga je twijfelen
aan de juistheid van het TROS-
besluit om Op Volle Toeren te
staken. Er schijnt toch een gro
te inhaakmarkt te zijn.
Aan het eind van het program
ma treedt een echte topper op,
een artiest die nog maar een
keer zijn grootste hit uit de kast
haalt. Het publiek dreigt op de
stoelen te gaan staan, de zaal
staat op z'n kop. Meezingen en
-swingen, zo wil de regisseur
het graag zien. Net buiten beeld
van de camera's zweept hij de
toeschouwers op tot uitzinnig
heid.
Zijn inzet mist z'n uitwerking
niet. AJs de laatste noten van de
gouwe ouwe zijn weggeëbd,
worden kleine kinderen de
bühne opgestuurd met bossen
bloemen. Voor de topper èn
voor Frank. Als een volleerde
Amerikaanse presidentskandi
daat neemt Frank een kleintje
op de arm en zwaait met haar
het programma uit. Over het
feit of het kind daar mogelijk
iets aan overhoudt, maakt nie
mand zich druk. Als het maar
gezellig overkomt.
Komische serie over verplegend personeel
Brillenparade van Jacques d'Ancona in de Euromast
Van links naar rechts: Manke Nelis, Lee Towers en Liz (vrouw van Manke Nelis), allen met een bril van Jac
ques. Liz: „We hebben allebei een leesbril en overwegen nu een montuur van Jacques aan te schaffen. Als er
Iets aardigs bij zit natuurlijk." foto frank fahrner
en tafel vol roomwit
I .met gouden pirami-
des. Op elke piramide
een glanzende bril, gemaakt van
piladium, want dat roest niet,
en rijkelijk voorzien van een
goudlaag, want daar zijn de
meeste chique brillendragers
niet allergisch voor. De brillen
worden geflankeerd door bor
deauxrode design brillcnkokers
met bijpassende poetsdoekjes
voor de glazen. Kokers en doek
jes zijn gesigneerd. In fonkelen
de gouden krulletters prijkt in
de rechterhoek de naam Jac
ques.
Jacques? Brillen? IJ begrijpt
het ai: hier wordt de nieuwe
brillcnlijn van lacques d'Ancona
gepresenteerd. Een collectie 'op
hoog niveau', vandaar ook de
gekozen lokatie: de Euromast.
Op honderd meter boven de
grond vergaapte de brildragen-
de elite zich aan de nieuwe
monturen. En zelfs wie zonder
hulpmiddelen nog prima kon
zien overwoog de aanschaf van
een echte 'Jacques', want waar
om zou je per se kippig of bij
ziend moeten zijn om zo'n
glanzend kunstwerkje op je
neus te zetten? Per slot van re
kening kosten ze maar 865 gul
den.
Oude-mannenbril
We beginnen met koffie, taart
en een voorzichtig drankje. De
genodigden stromen binnen en
er wordt gezoend alsof iedereen
tegelijk jarig is.
Manke Nelis: „Mijn vrouw en
ik zijn persoonlijk door lacques
uitgenodigd."
Liz: „We hebben allebei een
leesbril en overwegen nu een
montuur van Jacques aan te
schaffen. Als er iets aardigs bij
zit natuurlijk."
Jacques d'Ancona: „Hé hallo,
wat enig dat je er bent."
.Lee Towers: „Ik heb min
twecvi jfenzeventig.
Hans Boskamp: „Dat is spot
goedkoop man, hahaha."
Lee Towers: „Een bril van Jac
ques kopen? Nou, dat weet ik
nog niet hoor. Een bril is voor
mij niet gelieerd aan een per-
vind. Maar wie weet, als er iets
moois bij zit
Hans Boskamp: „Ik hel) een
leesbril, zo'n echte oude-man-
nen-bril. Dus straks neem ik
misschien een modelletje van
Jacques."
Jacques d'Ancona: ..Dag
schat, heerlijk dat je gekomen
bent. ga gauw zitten dan zorg ik
persoonlijk dat je iets te drinken
krijgt."
Rein Sluik, manager van Ge
rard Joling en Marco Borsato:
„Ik ben op zoek naar een nieu
we bril, ja. Maar die lichtmeta
len monturen van Jacques, daar
val ik niet zo voor. Maar ik ben
hier natuurlijk voornamelijk
voor Jacques zelf."
Jacques d'Ancona: „Liesbeth
List, hallo, welkom, je ziet er
beeldig uit."
Jan-Simon Minkema: „Lies
beth is een stiekeme brildraag-
ster. Als ze in de zaal zit zet ze
hem altijd pas
op als de lichten
uit zijn en vlak
voor het einde
van de voorstel
ling verdwijnt
hij snel weer in
haar tas."
Brilontwerper
Peter Harten
dorp: „De bril
len zijn prijs-
technisch ook
voor een heel
breed publiek te
koop."
Liz: „Is er nog
een taartje?"
Barry Stevens,
per telegram:
„Gefeliciteerd.
En dóóóórgaan,
hoor."
Jacques d'An
cona: „En dan beginnen we nu
met de officiële presentatie!"
Fantastisch
Jan-Simon Minkema houdt een
praatje ter introductie van de
'herenliin' en Liesbeth List doet
hetzelfde voor de 'dameslijn'.
Dan is het zover. Een lakei iq
uniform draagt op een zilveren
dienblad de nieuwe modellen
naar voren. lacques krijgt er een
op het hoofd gedrukt, vervol
gens Liesbeth. Applaus, gedrang
en geduw van fotografen, en
groot enthousiasme.
Liz: „Wat een mooie bril. O, o,
o, wat een schitterende bril."
Manke Nelis: „Ja, hij staat
haar goed hè."
Liz: „Die moet ze nooit, nooit
meer afzetten."
De persfotograaf van De Tele
graaf: „Liesbeth met bril! Een
unieke foto!"
Hennie Huisman: „Hoe staat-
ie mij?"
Liz: Wat een prachtige bril,
wat een schitterende bril. Zet jij
'm eens op, NelisO ja, prach
tig, fantastisch!"
Liesbeth List: „Nee, Jacques
gaat echt nooit met vakantie."
Jacques d'Ancona: „Waar
moet ik het van doen?"
Jan-Simon
Minkema:
„Nou, na
vandaag lijkt
het er op dat
je wel een
cruisje kunt
gaan ma
ken."
Als later de
champagne
rijkelijk vloeit
en het riante
warme buffet
gretig aftrek
\indt, heeft
iedereen elke
bril wel een
keer opge
had. Afgaand
op de reac
ties kan ik u
voorspellen
dat binnen
kort Liesbeth List een Jacques-
bril zal dragen - al dan niet stie
kem -, dat Manke Nelis en zijn
vrouw er op z'n minst drie zul
len afnemen, en dat ook Lee
Towers voor bijzondere gele
genheden overgaat op model
'Jacques'.
Hennie Huisman aarzelt nog
en ook Hans Boskamp moet
nog even nadenken over de
prijs, maar het vermoeden dat
het merendeel van onze vader
landse sterren binnenkort een
of meer Jacques' in zijn collec
tie heeft, lijkt gerechtvaardigd.
Want: het verschil zit in de bril!
Het
Wereldje
PANDA DE
L'ISLE
Overwerkt en ondergewaardeerd, maar altijd grappig. Zo kunnen de personages in de Amerikaanse komische
serie 'Nurses' het beste worden omschreven. In de serie worden de beslommeringen gevolgd van het verple
gend personeel van een ziekenhuis in Miami. Met humor en sarcasme probeert iedereen zich op de been te
houden. 'Nurses' is met ingang van vandaag elke vrijdag te zien bij RTL 4 om 21.40 uur.
STRIPS
BOLLEBOOM
dek je soms onverwachte moge
lijkheden. Dat moet ook wel.
omdat wij meestal niet kunnen
repeteren. Het moet er in één
keer op staan."
Zo maakte Pieter Jan Hagens,
vastgesnoerd aan een elastieken
kabel, een eenmalige sprong in
een ravijn ergens in de Franse
Alpen. Lee wilde de kijker thuis
het uitzicht van Hagens tonen.
Daartoe leende hij de geluids-
hengel van geluidsvrouw Pauli
ne de Gaaij en monteerde daar
een minicamera op, waardoor
hij vier meter ver over de
brugrand kon filmen. Dat lever
de een bloedstollend beeld op
van wat Hagens voor zich, of
liever gezegd, ónder zich zag.
Alsof de televisiekijker zelf in
een vlaag van levensmoeheid
op die brugrand was geklom-
Ook de opnamen in een trai
ningscentrum voor off-shore
personeel te Den Helder verg
den enige inventiviteit. In een
speciaal zwembad hangt daar
een helikoptersimulator waarin
werknemers worden getraind in
het ontsnappen in geval van
nood. De inzittenden moeten
zich vastgespen, waarna het
ding snel in het water zakt. Ver
volgens draait de machine hon
derdtachtig graden overeen
komstig de realiteit, want een
helikopter die op het water
crasht kantelt meteen. Lee
moest voorkomen dat de came
ra tijdens de wenteling te veel
zou zwiepen of, erger nog, zou
vallen.
Hij vond een rooster in de ca
bine waaraan hij zijn appara
tuur kon vastmaken. Lee: „Mie
ke zou de training ondergaan.
We hadden afgesproken dat het
water op een bepaalde hoogte
zou stoppen. Maar het water
steeg al snel tot aan de zonne-
kap van mijn camera en ik zag
Mieke aan de andere kant van
de cabine onder water verdwij
nen. Dat was wel een mooi ge
zicht, ook omdat het water naar
mij toe stroomde."
„Jullie knepen» hem wél
eventjes", vult Peter Gersen la
chend aan.
Spotten
Het werken op grote hoogte ligt
de cameraman beter. Ken Lee
houdt van vliegen en vliegtui
gen. Als hij even niets te doen
heeft, is hij te vinden bij Schip
hol om vliegtuigen te 'spotten',
terwijl hij met een kleine ont
vanger de gesprekken tussen pi
loot en verkeerstoren volgt.
Dat de communicatie tussen
hem en John, de piloot van een
Sky Typer, iets minder soepel
verliep, bleek tijdens een
angstig avontuur in Californië.
'Jules' streek neer aan de Ameri
kaanse westkust om te registre
ren hoe een formatie Sky Typers
computergestuurd letters van
rook in de lucht maakt. Lee
stapte met camera en recorder
in een van deze nog uit de
Tweede Wereldoorlog dateren
de vliegtuigen om opnamen te
maken van de machine waarin
Mieke zat. De kap van zijn toe
stel bleef open.
Lee zat niet echt strak in de
veiligheidsgordels, omdat hij bij
snelheden van ongeveer twee-
Ken Lee tijdens het filmen in Los Angeles op de vleugel van een oud
toestel uit de Tweede Wereldoorlog. foto peter gersen
Cameraman Ken Lee naast geluidsvrouw Pauline de Gaaij. Met zijn
amera moet hij zich vaak in de meest krappe ruimtes persen. foto
peter gersen
honderd kilometer per uur
voortdurend scherp moest stel
len en voor een mooie opname
af en toe over de rand wilde leu
nen. Bovendien is enige bewe
gingsvrijheid altijd noodzakelijk
om de camera te kunnen vast
houden, want op grote hoogte
gelden andere zwaartekracht-
wetten. Bij het maken van
bochten en het stijgen en dalen
kan de camera twee tot vier
keer zo zwaar worden.
Lee: „Op een gegeven mo
ment was ik klaar en zette ik de
apparatuur tussen mijn knieën.
Opeens begon John aan een de
monstratie en ging op zijn kop
vliegen. Ik hing letterlijk onder
steboven te bengelen en viel bij
na uit de machine. Toen we be
neden waren vroeg ik John
Waarom hij mij niet eerst had
gewaarschuwd. Hij wilde me
verrassen, zei hij, want ik hield
toch zo van vliegen?"
ledereen bij Jules Unlimited
heeft het recht 'nee' te zeggen
tegen een opdracht die hem of
haar te zwaar is. Ook vermijdt
de ploeg het nemen van onaan
vaardbare risico's. Veiligheids
voorschriften worden strikt in
acht genomen. Maar soms
moet je kiezen, vertelt Gersen.
„In de Sky Typers moest je een
parachute bij je hebben. Maar
dan bleef er voor Ken in die
krappe cockpit te weinig ruimte
over voor zijn andere spullen.
Toen besloot hij zonder para
chute te gaan."
Familie
In 1963 kwam Ken Lee naar (Jules Unlimited, morgen or
Berlijn om architectuur te stu- 19.28, VARA op Nederland 2)
deren. Maar tijdens een stage,
waar de pas uit de tropen gear
riveerde student in de ijzige kou
met ijzer en stenen moest sjou
wen, hield Lee de architectuur
voor gezien. Bij de West Deut
sche Rundfunk in Keulen kon
hij toen een opleiding tot came
raman volgen. De liefde bracht
hem in 1967 naar Nederland en
hij solliciteerde bij de toenmali
ge NTS.
Vier jaar geleden zette het
NOB de afdeling 'field produc
tion' op, waarin cameramensen
werken met een zogeheten een-
mans-camera-unit. Dat werk
trok Lee het meest, bovendien
had hij zich al gespecialiseerd in
dramaregistratie met een (ac
centen) camera. Lee: „Het aan
trekkelijke van de eencamera-
unit is dat ik als cameraman
zelfstandig werk en direct kan
overleggen met Bauke of Geert
(Geert Tomlow, mede-regis
seur, red.) Je doet alles zelf met
je eigen vaste apparatuur, waar
door je het karakter van een ca
mera door en door leert ken-
Ook de medewerkers van Ju
les Unlimited heeft Lee inmid
dels grondig leren kennen, tot
wederzijdse tevredenheid trou
wens. Lee: „Het voordeel van
een vaste ploeg is dat je aan een
half woord genoeg hebt. We
vormen samen één grote fami
lie." Prompt stapt Jan Douwe
Kroeske de redactieruimte bin
nen om Peter en Hans te groe
ten en Ken hartelijk te omhel-
