GOS krijgt
45 miljoen
werklozen
'Kleintje' mag eindelijk
meedoen met de groten
Economie
Amerikaanse toerist
goed voor 15.000 banen
FNV zet computer in voor cao's
Van bedrijfsmatig werken
heeft Den Haag nooit gehoord
DINSDAG 31 MAART 1992
Volvo-topman Zetterberg stopt ermee
Gothenburg Volvo-topman Christer Zetterberg legt komend
najaar zijn functie neer. De nieuwe voorzitter van de Raad van
Bestuur van het Zweedse concern, Sören Gyll, komt al in mei in
dienst van Volvo, zo heeft Zetterberg gisteren laten weten. Gyll is
nu nog directievoorzitter van het Zweedse conglomeraat Procor-
dia dat met Volvo al enige tijd onderhandelt over een fusie.
Waarom Zetterberg de bestuurshamer overdraagt is niet be
kend.
Eustace opvolger van Appelo
eindhoven Dudley G. Eustace, de financiële topman van British
Aerospace, wordt per 1 juni de financiële man van de Raad van
Bestuur van Philips. Per 1 januari 1993 zal hij drs. H. Appelo op
volgen als lid van de Raad van Bestuur en vice-president van
Philips Electronics. Dat heeft Philips gisteren bekendgemaakt.
Eustace is ruim vier jaar financieel directeur bij British Aero
space geweest. Daarvoor werkte hij voor het Canadese alumini-
Alcan.
Euroventures wil geld van Philips
brussel» Euroventures, een van de minderheidsaandeelhouders
in de noodlijdende Belgische videoketen Super Club waarin ook
Philips participeert, beschuldigt het Eindhovense elektronica
concern ervan Super Club op kosten te hebben gejaagd. „Er is
geld onttrokken aan Super Club in een periode waarin het niet
goed ging met het videoverhuurbedrijf', aldus Euroventures-
woordvoerder Sturm gisteren. Philips bezit 51 procent van de
Belgische videoverhuurder en is door Euroventures
dat 15 prpcent van de aandelen Super Club bezit.
Spinnerij Nederland gaat dicht
hengelo» Investeringsmaatschappij Wolters Schaberg uit
Utrecht zal Spinnerij Nederland Hengelo in de loop van dit jaar
sluiten. Het bedrijf heeft 45 werknemers, voor wie ontslag zal
worden aangevraagd. Er is met de bonden een sociaal plan over
eengekomen, aldus Wolters Schaberg. Het bedrijf in Hengelo
produceert linnen en katoenen garens voor de kleding- en meu-
belstoffenindustrie. Vorig jaar werd bij een omzet van 7 miljoen
gulden een „aanzienlijk" verlies geleden. Wolters heeft Spinnerij
Nederland Groep begin 1987 overgenomen van de overheid.
Vrije markt stort arbeidsmarkt in crisis
Zo'n 45 miljoen werknemers in het Gemenebest van On
afhankelijke Staten (GOS - de voormalige Sovjetunie)
dreigen het slachtoffer te worden van de overgang van
een centraal-geleide naar een vrije-markteconomie. Dat
concludeert de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO).
Alleen al dit jaar komen 15 miljoen werknemers op straat
te staan, voorspelt de ILO op basis van een vandaag ge
publiceerd onderzoek naar de arbeidsmarkt in de vroe
gere Sovjetunie.
overbodig is. Wij hebben mana
gers in fabrieken gevraagd hoe
veel arbeiders zij kunnen mis
sen. Ze zeggen allemaal mini
maal 25 procent meer mensen
in dienst te hebben dan nodig
is. Desondanks komt hun pro-
duktie meestal niet boven de 70
procent van de capaciteit uit."
De Sovjetunie kende officieel
geen werldoosheid. Veel staats
bedrijven hadden echter grote
aantallen mensen op de loon
lijst die niets aan de produktie
bijdroegen, zoals vertegenwoor
digers van de communistische
partij (de zogenaamde partijcel
len) en hele sportploegen.
De nieuwe werklozen zullen
volgens de organisatie niet ge-
Volgens de in Genève gevestig
de organisatie raken vanaf vol
gend jaar nog eens 30 miljoen
werknemers hun baan in staats
bedrijven kwijt, waardoor het
werkloosheidspercentage 12
procent van de totale beroeps
bevolking zal bedragen.
Voor het onderzoek hebben
ILO-functionarissen 500 bedrij
ven bezocht. „De arbeidsmarkt
zal hoe dan ook zware klappen
krijgen", zegt Michel Hansenne,
algemeen directeur van de ILO.
„Uit onze onderzoeken en uit
andere informatie is gebleken
dat meer dan een kwart van het
huidige aantal werknemers
Een werknemer v
machinefabriek in Krasnagorsk, 50 km
holpen zijn met het nieuwe uit
keringssysteem voor ontslagen
werknemers, aldus de ILO. Zo
moet men ingeschreven staan
bij een arbeidsbureau, om voor
een uitkering in aanmerking te
komen. Maar in het hele GOS
zijn slechts enkele van die bu
reaus te vinden.
Volgens onderzoekscoördina
tor Guy Standing zijn er ver-
Het voeren van de duiven op de dam is een geliefde bezigheid van veel
toeristen bij een bezoek aan de hoofdstad.
archieffoto united photo's de boer
Schiphol, Martinair en North
Amsterdam anWegt Klines heeft opgezet. In
Dit jaar zullen naar verwachting het kader van deze promotie-
700.000 Amerikanen en Cana- actie bezoeken deze week tach-
dezen Nederland bezoeken, tig vooraanstaande vertegen-
100.000 meer dan vorig jaar. woordigers van de Noordameri-
Dat blijkt uit cijfers van het Na- kaanse reisindustrie Nederland,
tionaal Bureau voor Toerisme Volgens Economische Zaken
die vanmorgen in Den Haag geven de Noordamerikanen
zijn gepresenteerd aan staatsse- jaarlijks zo'n 500 miljoen dollar
cretaris Van Rooy van economi- uit in ons land, goed voor
sche zaken. 15.000 arbeidsplaatsen. De
Van Rooy kreeg de cijfers bij Noordamerikaanse toerist kijkt
de officiële start van 'Now Hol- niet op een paar centen, ver-
land'. een campagne die het blijft graag in een 3-, 4- of 5-
Nederlands Bureau voor Toeris- sterrenhotel en wenst goede
me (NBT) samen met KLM, kwaliteit en service.
havanna De Cubanen bouwen druk door aan de Juragua kerncentrale, die zo'n 300 km ten oosten van
Havanna ligt De centrale wordt met behulp van Russische kennis gebouwd, maar sinds de ineenstorting
van de voormalige Sovjetunie is het niet zeker of de centrale In gebruik kan worden genomen. Enkele jaren
geleden was de Sovjetunie nog de belangrijkste handelspartner van Cuba. De officiële openingsdatum
(mei 1993) van de kerncentrale is inmiddels al uitgesteld. foto
Algemene Vakcentrale vocht voor lidmaatscluip Ser
den haag ben maandag
Na een bestaan van nauwelijks
twee jaar heeft de Algemene
Vakcentrale (AVC) haar eerste
succes binnen: ze mag per l
april 1994 aanschuiven bij de
gerenommeerde vakcentrales
van FNV. CNV en MHP m de
Sociaal Economische Raad
(Ser). Eindelijk meedoen met de
grote jongens. Het eindeloze ge
lobby van de vakcentrale in po
litiek Den Haag heeft succes ge
had.
De nog jonge AVC heeft tot
op heden nogal in de anonimi
teit moeten opereren. Geen ge
vestigde vakcentrale, zat niet in
de Ser, dus nauwelijks interes
sant, is een veelgehoorde reac
tie. Toch heeft de centrale in
middels 122.000 leden, verdeeld
over tal van uiteenlopende or
ganisaties als de vereniging van
Artsen in Dienstverband, het
Nederlands Instituut van Psy
chologen en de Algemene Ver
eniging van Hoogovensperso-
Overbodlg
De ACV is een afsplitsing van
het Ambtenarencentrum. een
belangenvereniging voor amb
tenaren in overheidsdienst. De
praktijk wees namelijk uit dat
het overheidspersoneel in veel
(gevallen niet zo goed meer za
ken kon doen met de minister
van binnenlandse zaken en zich
voor betere belangenbeharti
ging en vergroting van de in
vloed beter bij een vakcentrale
kon aansluiten. De bestaande
centrales konden de toets der
kritiek echter niet doorstaan.
„FNV en CNV waren voor ons te
politiek en te centralistisch",
zegt H. van Steenbergen, direc
teur-secretaris van de AVC. „Wij
wilden een algemene vakcen
trale zonder politieke kleur, die
zich niet teveel van bovenaf met
ons zou bemoeien."
De AVC deed in 1991 het ver
zoek tot de Ser te mogen toetre
den. Een werkgroep van de Ser
concludeerde dat het verzoek
beter kon worden afgewezen
omdat de AVC 'overbodig' was.
Ook de collega-vakcentrales lie
ten overduidelijk merken dat ze
bepaald niet happig waren op
de toetreding van de AVC in de
Ser. Steenbergen en zijn colle
ga's lieten zich echter niet in de
hoek drukken en kwamen in ac
tie. Er werd uitgebreid lobby
werk verricht, politieke partijen
werden bewerkt. „We hebben
zelfs alle leden van de Ser een
open brief gestuurd om ze tot
andere gedachten te laten ko
men". zegt van Steenbergen.
Al het werk wierp zijn vruch
ten af. In de Tweede Kamer te
kende zich een meerderheid af
die van mening is dat je niet
meer om de AVC heen kan. Mi
nister De Vries van sociale za
ken heeft vorige week bepaald
dat de vakcentrale vanaf april
1994 volwaardig lid is van de
Ser (de samenstelling van de Ser
wordt om de twee jaar in april
aangepast).
Stoel inleveren
De gevestigde vakcentrales, sa
men goed voor dertien zetels in
de Ser, moeten een stoel inleve
ren om voor de AVC plaats te
maken. Daarnaast komt de AVC
nu in aanmerking voor meer
subsidiegeld, geld dat anders
aan de andere centrales zou
toekomen. De vijandelijke hou
ding van de collega-vakcentra
les lijkt daarmee verklaard. Op
zo'n concurrent zaten ze niet te
wachten.
Voor Van Steenbergen is het
lidmaatschap het bewijs van er
kenning, de treurige periode
van 'er niet echt bij horen'
wordt nu definitief afgesloten.
Van Steenbergen: „We hebben
het niet altijd makkelijk gehad.
Wilden we graag aan allerlei
manifestaties meedoen, zoals
het wao-protest, werden we ge
boycot. Nog geen vlag mochten
we op het podium op het Malie
veld (waar vorig najaar het pro
test tegen de wao-plannen van
het kabinet werd gehouden,
red.) hebben. Als je niet bent er
kend. tel je niet mee. Je maakt
nota's over van alles en nog wat,
maar er wordt niet op gerea
geerd. Dat maakt het moeilijk
vol energie door te gaan. Het is
frustrerend
De AVC wil de komende jaren
nog in ledental groeien. „Er zijn
onderhandelingen gaande met
verschillende organisaties over
toetreding." Dat de AVC niet
goed vertegenwoordigd is in alle
marktsectoren, maar het vooral
moet hebben van ambtenaren,
zoals steeds het belangrijkste
bezwaar tegen de centrale luidt.
schillende redenen aan te wij
zen voor de te verwachten golf
van ontslagen. Zo is de traditio
nele afzetmarkt in de 15 voor
malige Sovjet republieken en in
Oost-Europa verdwenen door
de ineenstorting van het com
munisme. Door het gebrek aan
exportmogelijkheden stagneert
de produktie.
In de voormalige Sovjetunie
zakte de produktie vorig jaar al
met 25 procent. Toch vielen de
eerste massale ontslagen pas
begin dit jaar. ..Als in de VS of
West-Europa zo lang met mas
sa-ontslagen zou worden ge
wacht, zou de crisis die vervol
gens zou uitbreken die s-an de
jaren dertig doen verbleken",
meent Standing.
Als gevolg van de stagnerende
FOTO •BERT VERHOEK
produktie trekken de nieuwe re
geringen de buikriem aan en
stellen de betaling van lonen en
onkosten geheel of gedeeltelijk
uit. Daardoor is de koopkracht
van de arbeiders diep gedaald,
wat weer fnuikend is voor de
produktie.
amsterdam joan de h
'Cao-vergelijking zal heel wat ogen openen
wordt het pad dat is afgelegd - het denkwerk, de
onderhandelingen aan de cao-tafel, eventuele ac
ties tot stakingen toe niet of nauwelijks gearchi
veerd. Wel liggen er bergen met krabbeltjes in de
bureauladen. Die informatie, van onschatbare
waarde, hopen we straks uit te kunnen buiten
door ze vast te leggen in de computer."
Om dat te bereiken ging de bond in zee met de
Amerikaanse software-fabrikant Verity. Deze ont
wikkelde vier jaar geleden een systeem, waarmee
je eenvoudig en snel gegevens uit een elektro
nisch vastgelegd archief kan halen. Aan de hand
van een of meer trefwoorden zoekt het apparaat
de informatie bij elkaar
Een revolutie wil hij het nog net t
Maar dat het nieuwe computersysteem de be
stuurders van de Industriebond FNV straks een
voorsprong aan de onderhandelingstafel zal ver
schaffen, staat voor hem als een paal boven wa
ter. Bert Hultink. hoofd automatisering van de
230.000 leden tellende FNV-bond. is ervan over
tuigd dat zijn club een forse groei te wachten
staat. Dat mag ook wel, want een investering van
ruim acht miljoen is een fors bedrag.
„Op de uitvoering van ingewikkelde regelingen
als de vut, het pensioen en het gebruik van cne-
mische stoffen krijgen we veel meer gnp. Niet al
leen zijn straks alle teksten in een handomdraai
beschikbaar, we kunnen ook zien hoe die regelin
gen in de praktijk worden gehanteerd. Waar de
pijnpunten zitten, wat de betrokken bedrijven
met de regelingen hebben gedaan, waar het fout
is gegaan en hoe het toen is opgelostlegt Hul
tink uit.
„Neem de cao's. Wij sluiten er jaarlijks 350 af.
Wil je de verschillende cao's vergelijken, dan
moet je die allemaal naast elkaar leggen. Dat Is
ondoenlijk en gebeurt dus ook niet. Daarnaast
„Neem da Ziektewet. Dat tikken
dan
worden al die cao-hoofdstukken uit het geheugen
gevist. Zo kunnen de afspraken eenvoudig wor
den vergeleken. En ik geef je op een briefje, dat
zal heel wat ogen openen en zelfs tot verbijstering
leiden," voorspelt Hultink.
Hultink ziet echter nog andere, essentiële toe
passingen. „We kunnen straks veel meer doen
aan individuele belangenbehartiging. Stuit je op
een probleem, dan ga je in je systeem na waar zo
iets nog meer heeft gespeeld en hoe die kwestie
toen is opgelost".
Log, inefficiënt en kostenverslindend
wimpelt Van Steenbergen weg.
„Bij die criteria zijn de nodige
kanttekeningen te plaatsen",
zegt hij „ln de bouw zijn wij
bijvoorbeeld sterk vertegen
woordigd en stelt de MHP weer
niets voor. Er is trouwens een
flinke discussie gaande over die
criteria Ie kunt je afvragen of
die eigenlijk nog wel van deze
tijd zijn."
den haag prof. dr. w. fortuyn
medewerker
Het bedrijfsmatig werken bij de
overheid begint in ons land echt
door te breken, met name bij de
lagere overheden, laren van
strikte bezuinigingspolitiek be
ginnen hun vruchten af te wer
pen. Het eerste kabinet Lubbers
begon ermee in 1982. Gemeen
ten en provincies hebben sinds
dien fors moeten inleveren
Gemeenten werken klantge
richter dan ooit tevoren en de
efficiëntie van de ambtelijke ap
paraten wordt nog dagelijks
verbeterd. Men begint eent de
smaak te pakken te krijgen.
Een grote gemeente als Rot
terdam bijvoorbeeld, maakt
zich thans op voor een grote
verzelfstandigings- en privatise
ringsoperatie. Tevens wordt ge
keken wat de ambtelijke in
spanning nu opbrengt in het
licht van de te maken kosten
Arbeidsproduküviteitsmeting is
voor ambtenaren niet langer
meer taboe. Overheidsdiensten
moeten zich nu in kwalitatieve
en ItWMiimlWB zin twwUnn
Ook Amsterdam is erin geslaagd
de gemeentesecretarie aanzien
lijk te verkleinen en in plaats
van het schrijven van nota's zijn
ambtenaren daar nu meer bezig
met het uitvoeren van IteMd
Rijk blijft log
En het Rijk? Dat gaat nog steeds
door op de oude manier log,
inefficiënt en kostenverslin
dend. Bedrijfsmatig werken is
daar nog steeds een vrome
wens. De overheid is immers
geen bedrijf. Tot nu toe zijn de
njksbureaucraüeén er in ge
slaagd de bezuinigingen door te
schuiven naar de lagere overhc
den en hebben /e /u h/elf aar
dig uit de wind weten te hou
den.
Op dit punt hoes-en wc van
het kabinet Lubbers Kok geen
daadkracht meer te verwachten
en zeker niet van de eerstver
antwoordelijke minister me-
VTOUW I I Hl» van binnenland
se zaken. Ze weet met haar nors
optreden leuk te scoren in de
media, maar van beleid maken
heeft ze geen kaas gegeten
Haar deel van de sociale ver
nieuwing is mislukt, de grote cf-
ficiëntie-opcratic is een flop ge
worden en over de vernieuwing
van het binnenlandse bestuur
in het kader van Europa 1993
betrapt men haar niet op éën
originele gedachte.
Formulieren
En de buitenlandse dienst dan.
ook een deel van de ambtelijke
rijkstaak? Daarmee is het zo
mogelijk nog slechter gesteld
Onlangs was ik in Delhi, met
een leuk initiatief op zak om de
ambassade (en daarmee de Ne
derlandse gemeenschap) beter
te promoten Nederland niet al
leen als het land van boter,
kaas. tulpen en eieren, maar
ook als land van kunsi. i ultuur
en dienstverlening
Initiatieven ontplooien gaat
echter niet zonder formulieren
Invullen Mj da taaaag van de
ambassade Naam. functie, doel
van het bezoek. Na enig aan
dringen. mogen wc plaats ne
men in de monumentale hal.
Wachten, lang wachten en er
verschijnt een heer. Dc Waal is
de naam. wie bent u? We ver
wijzen beleefd naar de tot twee
maal toe ingevulde papierwin
kel. De Waal beent boos weg.
Na enige tijd mogen we ons
verhaal aan hem doen. We ver
tellen over de noodzaak van een
betere presentatie. Kortom,
handen uit de mouwen, een
wereld te winnen.
Zaak van Den Haag
Niets daarvan meneer Fortuyn,
ildtn i ta tal tfll i Ml h mi mé
van Den Haag We laten on<-
niet afschepen en worden na
veel sieren en vijven toegelaten
tot de ambassadeur zelf. Niet
zoals wij abusievelijk veronder
stellen om ons verhaal te doen.
maar om eens flink de oren te
worden gewassen We denken
toch zeker niet dat de ambassa
deur zijn kostbare tijd kan ver
spillen aan zoiets onbenulligs
als een presentatie van ons land
op het gebied van kunst en cul
tuur? En bovendien, wie moet
dat betalen? Juist ja, Den Haag
en zoals u weet hebben die
geen geld.
Hoeft ook niet, meneer de
ambassadeur, antwoorden wij
Wc zouden het geld toch heel
goed als Nederlandse gemeen
schap van bedrijven. mstcUin
gen en personen in Delhi bij cl
Laar kunnen brengen? Dat ziet
de ambassadeur niet zitten.
Dienstverlening? Nog nooit van
gehoord. Bedrijfsmatig werken
ter ambassade? Hollandse flau
wckuL
Arme man. onze man in De
U i N tan tanlulrip. dM Mi b
op zo'n kostbare maar tegcli)
kertijd zo weinig effectieve cm
armetierige wijze vertegen
woordigd weet.
