Dertig km-wijk betekent
einde van het woonerf
Leiden
Britse docenten leren
van de Nieuwe Vaart
'Stichting Ouderhuis
maakt ons verdacht'
f nop
[ZONDmG
MAANDAG 30 MAART 1992
Voetbalfans vernielen ruiten
leiden o Supporters van NAC hebben gistermiddag enkele ruiten
vernield op het station van Leiden. De voetbalfans kwamen om
streeks twaalf uur uit Breda aan en moesten in Leiden overstap
pen. De groep bestond uit zo'n veertig personen. NS-medewer-
kers waarschuwden de politie toen er enkele ruiten sneuvelden.
De vernielingen bleken achteraf mee te vallen. Niemand is gear
resteerd.
Verdachte fietsen in beslag genomen
leiden De politie heeft zaterdag een 24 fietsen in de beslag ge
nomen die op een rommelmarkt in de ijshal aan de Vondellaan
te koop werden aangeboden. De flesten zijn vermoedelijk gesto
len.
Twee handelaren worden nog gehoord. Een groot aantal fietsen
was voorzien van postcodes die bij navraag niet bleken te klop
pen. De politie vermoedt dat de codes willekeurig zijn aange
bracht om politie en klanten op een dwaalspoor te brengen.
Vrouw met mes bedreigd
leiden Een 58-jarige vrouw is zaterdagmiddag met een mes be
dreigd in een melkwinkel in de Hansenstraat. Een man kwam
omstreeks twaalf uur de zaak binnen en trok een ongeveer 25
centimeter lai ïg mes. Daarmee bedreigde hij de vrouw en vroeg
om geld. De vrouw zei dat ze het geld ging halen en liep naar
achteren. Daar begon ze hard om de politie te roepen. De man
schrok daarvan en nam de benen.
Door honger flauw gevallen
leiden o Een 1< i-jarige Hazerswoudenaar werd gisteren onwel
toen hij omstieeks zes uur een hamburgerzaak aan de Beesten
markt binnenstapte. Kennelijk werd de aanblik en geur van het
eten hem te veel. Tegenover de politie verklaarde hij even later
dat hij door de honger was flauw gevallen. Hij zat zich toen al
weer te goed te doen aan een grote hamburger.
Inbraak woning aan Hoge Morsweg
leiden Bij een inbraak in een woning aan de Hoge Morsweg is
zaterdagavond ruim 2.000 gulden gestolen. De deur van de wo
ning is geforceerd. Aan contant geld werd zo'n 1.200 gulden en
650 Duitse marken gestolen. Verder verdwenen enkele sieraden
en een portemonnee.
Partij hamburgers gestolen
leiden Uit een vriescontainer van een hamburgerzaak aan de
Beestenmarkt zijn in de nacht van zaterdag op zondag vier do
zen met in totaal 300 hamburgers gestolen. De vriescontainer
stond achter het restaurant, op een met een hek omsloten ter
rein. Het hangslot van de vriescontainer is geforceerd.
Weer conflict in Vlietpark
leiden De politie moest er zaterdag aan te pas komen om een
ruzie te beslechten in het Vlietpark. Verhuurder M. Laken kreeg
rond het middaguur een meningsverschil met een van zijn
huurders, een man uit Rijswijk. Hij wilde dat de Rijswijker het
terrein verliet omdat hij de huur niet had betaald.
De man verliet na een woordenwisseling het recreatiepark. De
afgelopen weken is de politie diverse malen langs geweest om
bij dit soort ruzies te bemiddelen. Een groot deel van de 93
huurders in het park heeft een conflict met Laken over onder
meer de hoogte van de huur.
Voetballer Warmunda mishandeld
leiden Een keeper van de Leidse voetbalclub UDWS heeft gis
teren een 34-jarige Noordwijker van Warmunda mishandeld. De
man is met volle kracht in het gelaat getrapt toen beide spelers
gelijktijdig op de grond lagen. Het gebeurde tijdens een wed
strijd op edn voetbalveld aan de Boshuizerkade.
De Noordwijker moest zich onder doktersbehandeling stellen en
heeft daarna aangifte gedaan bij de politie. Bij de politie was
vanochtend niet bekend waardoor de ruzie is ontstaan. Even
voordat de keeper uithaalde had hij een grove overtreding be
gaan waarvoor de scheidsrecher hem had 'opgeschreven'.
leiden De hoofdvestiging van de Leidse bi- dan nog wel met de ondernemingsraad en de
bliotheek aan de Nieuwstraat was gisteren vakbonden worden besproken. Van Sprundel
voorlopig voor het laatst op zondag open. Di- verwacht echter weinig problemen omdat ie-
recteur E. van Sprundel van de bibliotheek dereen tevreden is over de zondagopenstel-
gaat ervan uit dat na de zomer lezers opnieuw ling, die overigens uniek is voor Nederland,
op zondag boeken kunnen lenen. Dat moet De directeur hoopt dat de opening op zondag
kan worden geregeld in de nieuwe cao, zodat
de Leidse bibliotheek niet elk jaar opnieuw
een ontheffing hoeft aan te vragen. Het liefst
zou hij zien dat de bibliotheek volgend jaar
langer open kan op zondag, van september
tot eind mei. foto loek zuyderduin
Nieuwe drempel geeft het langzaam verkeer voorrang
leiden. gert visser
Het woonerf heeft in Leiden afgedaan. De 30 km-wijk
neemt de plaats in van de in de jaren zeventig in veel
nieuwbouwwijken toegepaste speelstraat zonder stoe
pen. De gemeente studeert bovendien op nieuwe metho
den om de automobilist te dwingen de snelheid in de
woonstraten te minderen. Een nieuwe verkeersdrempel
is het resultaat. De komende jaren worden er enkele tien
tallen van aangelegd.
stoep. Het ontbreken daarvan
in de vroegere woonerven werd
in toenemende mate als gevaar
lijk ervaren. Kinderen zouden
zich er niet van bewust zijn dat
in de straat waar zij spelen ook
auto's hun weg zoeken en dat
leverde gevaarlijke situaties op.
Zelfs kwam naar voren dat kin
deren het gebruik van de stoep
zouden ontwennen wat in ge
wone straten weer gevaarlijk
zou zijn.
Nu de kinderen niet langer
een 'natuurlijk' obstakel vor
men, wordt gezocht naar nieu
we middelen om de automobi
list tot een rustiger rijgedrag aan
Op verkeersgebied staan Leiden
de komende jaren ingrijpende
wijzigingen te wachten. Behalve
(wellicht) de totstandkoming
van een autovrije binnenstad
worden alle Leidse wijken
stapsgewijs binnen zeven jaar
tot 30 km-gebied verklaard. Al
leen op de doorgaande wegen
mag nog 50 km worden gere
den. De toegangsstraten tot al
die wijken worden voorzien van
een extra brede drempel die de
30 km zone markeert.
De keuze voor 30 km-wijken
is tevens een keuze voor de
te sporen. ,,In- en uitgangen
van de wijk moeten zo worden
gemarkeerd dat de automobilist
automatisch het gevoel krijgt
dat hij het langzaam aan moet
doen'legt verkeersambtenaar
H. van Zeyl uit.
Aangenaam
Drempels zijn al jarenlang een
probaat middel om de snelheid
van het autoverkeer te vermin
deren. Het probleem is dat de
huidige drempels die vaak in de
buurt van kruisingen zijn aan
gebracht, menig weggebruiker
doet twijfelen aan wie er nu
voorrang heeft.
De nieuw ontworpen drempel
moet alle problemen oplossen.
Deze is zo opvallend dat er geen
misverstand over kan ontstaan
dat een 30-km wijk in aantocht
is. Tegelijkertijd wordt alle on
duidelijkheid over de voor
rangsregeling opgelost.
De drempel is meer dan een
Laten we eerlijk zijn:
Koudekerk lijkt geen
plaats voor rellen.
Hoewel de moderne tijd ook dit
dorp aan de Oude Rijn niet on
beroerd heeft gelaten, oogt het
dorp nog steeds landelijk en
rustig. Zeker als je geen aan
dacht schenkt aan het grote
aantal auto's dat het dorp dage
lijks passeert. Maar, schijn be
driegt, ook Koudekerk heeft in
zijn geschiedenis momenten
van grote opwinding gekend.
De winter van 1794-1795 was
streng. De Oude Rijn was dicht
gevroren en zelfs een breed wa
ter als het Hollands Diep was
met een dikke laag ijs bedekt.
Over dit ijs trokken in 1795 de
Franse troepen, onder leiding
van Pichegru, ons land binnen.
Door de Franse intocht kwam
er een einde aan de machtspo
sitie van de Oranje's. De laatste
stadhouder, Willem V, vluchtte
naar Engeland. Ook de strijd
tussen de voor- en tegenstan
ders van de stadhouder werd
door de Franse inval beslist. De
Fransgezinde Patriotten trokken
voorlopig aan het langste einde
en de Oranjegezinden deden er
goed aan een tijdlang hun
mond te houden.
Vrijheid, gelijkheid en broeder
schap was het nieuwe ideaal.
Met deze leuze vierden in ieder
geval de vrienden van Frankrijk
de eerste dagen feest. Vreugde
vuren werden aangestoken en
vrijheidsbomen opgericht. Deze
bomen, symbool van de nieuwe
tijd, verrezen in veel plaatsen en
dus ook in Koudekerk.
Nu ging het bij deze vrijheids
bomen minder om de boom
dan om de mast. Een lange paal
werd vastgezet in de grond. Op
de top werd een grote, zwart ge
schilderde metalen hoed ge
plaatst. De paal werd verder
versierd met wimpels en slin
gers van dennegroen.
Koudekerk zoals het
dorp er omstreeks
1800 uit zag. Op het
kerkplein speelde zich
in 1795 een rel af.
foto gemeentelijke
archiefdienst leiden
De inwoners van Koudekerk,
die voor het eerst op 26 januari
1795 om de vrijheidsboom
dansten, vonden het in ieder
geval een feestelijk gezicht.
Maar niet iedereen deelde in de
vreugde. Menig aanhanger van
de Oranjepartij zag de feest
vreugde met gemengde gevoe
lens aan. In het openbaar af
keuring laten blijken was ge
vaarlijk, daarom beraamde een
aantal Koudekerkse vrienden
van het Oranjehuis andere
plannen.
Op 18 maart 1795 passeerde in
de vroege ochtenduren een ar
beider op weg naar zijn werk
het kerkplein. Plotseling bleef
de goede man staan. Er was iets
ergs gebeurd. De vrijheidsboom
Rel rond vrijheidsboom
op Koudekerks dorpsplein
was vernield! De mast was ge
broken, de grote hoed verdwe
nen en het dennegroen ver
trapt. Op de stomp van de mast
was een stuk papier bevestigd
met de tekst:
Omdat Zij mij hebben te Vroeg
gepland En dat zonder hoofd,
Zo heBBe Zij dus mijn het eerst
mijn Start ontnomen en nu
mijn Iloed ontroout
en mijn dunkt ik Ruyk de Pruize
koomen
die zullen mijn gewis verbrande
Sonder Schromen
wand een Huis zonder goed fon-
de Ment
Wort ras ter neer gezenkt.
Vivat Prins Van Oranie.
Voor tijdgenoten was dat een
duidelijke tekst. De Pruisen gol
den als politieke vrienden van
Willem V. Zijn vrouw was im
mers een Pruisische prinses.
Bovendien stond er 'Leve de
Prins van Oranje'; het kon niet
duidelijker.
De vroege wandelaar vond het
zijn plicht de plaatselijke autori
teiten te waarschuwen. Grote
opschudding in het dorp. Hier
was sprake van een ernstige
provocatie!
Dat Willem Kasbergen stukken
van de vrijheidsboom vond in
een sloot bij zijn huis, vergroot
te de opwinding nog meer. De
baljuw, de plaatselijke bewind
voerder. werd er zenuwachtig
van. Hij besloot het onderzoek
naar de daders onmiddellijk en
krachtig ter hand te nemen.
Omdat hij niet wist wat de
Oranjeklanten nog meer van
plan waren, werd de 30 man
sterke schutterij bij elkaar ge
roepen. Na een aantal uren
konden de schutters weer naar
huis, het bleef rustig. Maar de
daders, ze waren en bleven on
vindbaar.
Geld wil de autoriteiten in zo'n
geval nog wel eens helpen en
dus loofde de baljuw een belo
ning uit: wie aanwijzingen gaf
die konden leiden tot aanhou
ding van de daders, ontving een
premie van 100 zilveren duka
ten of 350 gulden. De oproep
werd ook twee maal geplaatst in
een in Leiden verschijnende
krant. De respons was nul, de
daders bleven onbekend en d'ts
op vrije voeten.
Op 31 maart werd er een nieu
we vrijheidsboom geplaatst op
het kerkplein. De nieuwe boom
werd mooier opgetuigd dan de
eerste. De plaatsing gebeurde
met veel eerbetoon. Tien met
zorg geselecteerde meisjes
droegen de hoed. Een koor
bracht een gevoelig lied ten ge
hore. En tot slot van de plech
tigheid droeg een jonge man
het volgende gedicht voor
Ziet daar den Vrijheidsboom
hersteld
Door vuigen moedwil en geweld
Te snood ontluisterd en geschon
den
Terwijl de boosheid driest en
stont
Aan 't plechtig opgerechte hout
Een schandlijk schotschrift had
gebonden.
In feite betekende dit het einde
van de opwinding. De boom
stond er weer en de daders ble
ven ongestraft. Het incident
werd ook spoedig vergeten. An
dere, veel ernstiger problemen
eisten de aandacht op. Na een
tijdje werd de vrijheidsboom
zelfs weggehaald en sprak bijna
niemand meer over het inci
dent.
leiden emiel fangmann
Blinkend schoon zijn de for
nuizen in het kooklokaal van
scholengemeenschap de
Nieuwe Vaart. De meisjes,
maar vooral ook veel jongens
maken deze dag een salade en
beginnen met aardappels
schillen. Dan zwaait de klas-
deur open en komt de direc
teur van de school, Hans Snik,
binnen met de lerares Engels.
En met hen vier Engelse do
centen. „Wat schoon, wat
groot", zegt Sally Harris over
de school aan het Lammen-
schansparkt voor 12- tot 16-ja
rigen die voorbereidend be
roepsonderwijs volgen. Niet
alleen zien ze een huis-tuin-
en-keuken-fomuis, maar ook
zijn er oefenketels, die in gro
tere keukens gebruikt worden.
„Dat hebben we bij ons op
school niet".
Leiden werd de afgelopen
drie dagen bezocht door twin
tig adjunct-directeuren van
middelbare scholen uit het
Engelse graafschap Oxford. De
vereniging van 'adjuncten'
bracht hun jaarlijkse grote bij
eenkomst eens in het buiten
land door. „We werden op het
idee gebracht door een televi
sie-uitzending op Channel 4",
legt Ike Garson uit, leraar
Spaans en Frans en onderdi
recteur in Oxford op een
school van 800 leerlingen.
„Die ging over het onderwijs
in andere Europese landen.
We waren onder de indruk van
Nederland." Zij bezochten
vrijdag de Nieuwe Vaart, ter
wijl hun collega's deze dag het
Stedelijk, het Louise, het Rem
brandt en het Holtlant bekij
ken.
Later vertelt directeur Snik
van de Nieuwe Vaart, dat in
Nederland straks het een en
ander gaat veranderen, als de
middenschool wordt inge
voerd. De Engelsen zijn ver
baasd. „Waarom zouden jullie
het veranderen? Wij begrepen
juist dat het onderwijs hier
neel goed is".
Even later lopen de Britse
gasten door een 'kantoor' op
de Nieuwe Vaart. Leerlingen
zitten geconcentreerd te wer
ken in een nep-kantoor. ,,Zo
leren ze een dag per week hoe
het in het echt toegaat", ver
telt Snik. „Het contrast met
cms land b opvattend" ran
geert Garson.
„Ie ziet de leerlingen hier
veel meer samenwerken met
elkaar, ze leren zelfstandig te
werken. De docent loopt er
door heen om links en rechts
te helpen. Bij ons gaat het er
allemaal veel strenger en
schoolser aan toe".
Na een paar uur hebben de
Engelsen genoeg indrukken
opgedaan. Over een paar we
ken brengen ze gezamenlijk
een rapport uit over de Leidse
schoolbezoeken. Jane Ro
binson van King Alfred's uit
Wantage wil ten slotte weten
wat 'De Nieuwe Vaart' bete
kent.
hobbeltje in het wegdek. De
verhoging krijgt een breedte van
enkele meters en komt pal te
gen de kruising aan te liggen.
Voet- en fietspad worden over
de drempel doorgetrokken, de
eerste met stoeptegels, de
laatste in gekleurd asfalt.
Automobilisten kunnen er
niet omheen dat fietsers en
voetgangers hier voorrang heb
ben. Gehoopt wordt bovendien
dat de nieuwe drempel voor au
tomobilisten 'een visueel obsta
kel vormt' om wijken in te rij
den waar hij eigenlijk niets
heeft te zoeken.
Wanneer de Hogewoerd bij
voorbeeld 30 km-wijk wordt,
krijgen alle straatjes die uitko
men op het Lcvendaal zo'n
nieuwe drempel. Het fietspad
langs het Levendaal wordt daar
mee niet langer onderbroken
waarmee deze nieuwe verkeers
remmer het fietsen door de stad
ook aanmerkelijk aangenamer
maakt.
Ronald McDonaldfonds wordt het zat
ALPHEN AAN DEN RUN/LEIDEN
LETTYSTAM
Directeur P. Rijnders begint 'het
gemier' aardig zat te worden.
Zijn' Ronald McDonald Kinder
fonds steunt financieel het op te
richten familieverblijf bij het
Academisch Ziekenhuis Leiden
(AZL). En dat kan de Alphense
stichting Ouderhuis naaf zijn
zeggen maar niet verkroppen.
Rijnders overweegt nu ernstig
de samenwerking met de club
op te zeggen.
De stichting Ouderhuis kwam
vorig jaar met het plan een fa
milieverblijf bij het AZL op po
ten te zetten. Hier kunnen de
ouders en familie logeren tij
dens de behandeling van hun
zieke kinderen. Omdat meer
mensen met dat idee kwamen,
besloot het AZL de krachten te
bundelen in een stichting Fami
lieverblijf Kinderkliniek AZL
Daar maakt ook het Ouderhuis
deel van uit.
Eén overkoepelende club zou
dubbele acties voorkomen. Te
vens hoopte de nieuwe stich
ting de wind uit de zeilen te ne
men van mogelijke charlatans,
verklaart woordvoerder D. Ket
ting. De Leidse club besloot in
zee te gaan met het Ronald Mc
Donald Fonds. „Zo'n huis de
grond uitstampen, dat is niet zo
moeilijk", legt Ketting uit. „Wel
om het jaren daarna ook nog
draaiende te houden. Het Ro
nald McDonald Fonds garan
deert de exploitatie."
Zeer tot ongenoegen van de
Alphense stichting Ouderhuis
betekent dat wel dat het fami
lieverblijf de naam Ronald Mc
Donald meekrijgt. „En sinds die
tijd is er gedoe'zegt directeur
Rijnders namens het Fonds.
„Het is allemaal heel naar. Op
vier plaatsen staan er huizen
met die naam. Alphen is tot nog
toe de enige plaats waar er pro
blemen zijn. Nu schijnen ze de
Alphense mevrouw Hiraki te
bestoken met verdachtmakin
gen. Ze hebben zelfs de politie
gevraagd haar geen vergunning
te geven voor haar manifestie
om geld in te zamelen." De Alp
hense dansschooleigenaresse
houdt op 25 april een actie.
„Mevrouw Hiraki heeft bewe
zen dat ze het fantastisch doet.
In het Amsterdamse Ronald
McDonaldhuis hangt niet voor
niets haar naam. Wij steunen
haar van harte."
„De stichting Ouderhuis heeft
er moeite mee dat er een sa
menwerking is met het Ronald
McDonald Fonds. Ik weet niet
waar dat aan ligt. Ze hoeven
geen hamburgers te verkopen
of reclame te maken. We heb
ben daar vrij langdurige ge
sprekken over gehad. En dan
aenk je dat je er uit bent. Nu
probeert 'Ouderhuis' achter ons
langs commentaar te geven, tot
aan verdachtmakingen toe Als
het met de stichting Ouderhuis
niet tot een gewone samenwer
king komt, stellen wc hun steun
niet meer op prijs."
Woordvoerder Ketting van de
stichting Familieverblijf vertelt
dat 'er tot voor kort goede af
spraken met hel (mlnlmi-, Zijn
geweest'. „Wel is bekend dat de
Alphense stichting moeite heeft
met die naam Ronald McDo
nald. We hebben vele malen
mondeling en schriftelijk uitge
legd dat de sponsor geen in
vloed heeft op de gang van za
ken. Dat begrijpen ze niet of
willen dat niet begrijpen. Mis
schien dachten ze dat ze dat in
hun eouje aankonden We héb*
ben alles geprobeerd om mis
verstanden uit de wereld te hel
pen. Dat heeft blijkbaar niet gc-
nolpen."
De stichting Ouderhuis ver
wijst voor commentaar naar
woordvoerder Ketting. „Die
doet de publiciteit, heoben we
afjpHpfDHBn," vrrirlt A Ir
Groen. Hij wijst beschuldigin
gen aan het adres van mevrouw
Hiraki van de hand. Wel ui) De
uon kwijl dol 'Oudertmte'
zich distantieert van particulie
re acties. „Het liefst zouden we
zien dat iedereen zich registeert
bij het bureau Fondsenwerving.
Dan weet je zeker waar het geld
terecht komt."
AGENDA
DINSDAG 31 MAART
Leiderdorp
Voorlichtingsavond voor ouderen met
ais thema 'veiliger bewegen'. W |Wgc
bouw Berkenkadc 7. aanvang 20 00
BRAM VERHOOG
Spreekuur Verkemvtiiighe^ >n het
Stedsbouwhu-s, Langegracht 72. van
1 a30 tot 12 00 uur
Sporten voor mensen met CARA Pv
een tyvotherapeut m Gym/aai De
Brug. Wassenaarseweg. van 16 00
tot 1 7 00 uu'
informatiepunt Gemeenschappelijk
Wonen, Gcestraat 20. van 20 00 tot
21 00 uur
Oegstgeest
B'.dge dnvc «n 'Motel Met Witte
Murs', aanvang 19.45 uur
Laatste zondagse boek
