Novib blijft in Indonesië
Meer werk voor rechtbanken
Een nieuwe generatie van ontwikkelingslanden
Binnenland
Boeren zijn regels zat
Politie moet minder
snel wapen gebruiken
Vijf toeristen uren zoek
in grotten Valkenburg
Vruchteloze ontruiming
vifl| 9 •mt&NW
WË:im
Randstad wil ook naar
de Verenigde Staten
'Ingrepen in uitgaven
overheid onontbeerlijk'
VRIJDAG 27 MAART 1992
ImfcHjTMu GPO
Man en ezel lopen naar Polen
vlijmen De 67-jarige Ignaas Brekelmans uit Vlijmen begint op
zondag 12 april met zijn ezel Saartje aan een voettocht naar
Czestochowa en Auschwitz. Twee jaar geleden liepen de man en
zijn muildier naar Santiago de Compostela. De 'Brabantse pel
grim' zal tijdens de tocht speciaal denken aan de slachtoffers
van de holocaust in Auschwitz en aan de bevrijding van een
groot deel van Brabant door Poolse soldaten. Ook hoopt hij aan
dacht te vestigen op „de holocaust van dit moment": de 40.000
kinderen per dag die sterven aan ondervoeding en eenvoudig te
voorkomen ziekten. Brekelmans vertrekt op Palmzondag, als de
kerk herdenkt dat Jezus, zittend op een ezel, feestelijk in Jeruza
lem werd onthaald. Op 16 juli hoopt hij te arriveren in de Poolse
bedevaartsplaats Czestochowa. Twee weken later komt hij aan
in Auschwitz.
Vrouw mishandelt echtgenoot
den haag Een 54-jarige vrouw heeft gisteren haar 55-jarige
Haagse echtgenoot ernstig mishandeld in hun woning aan de
Bontekoekade. De vrouw kwam zich 's morgens bij de politie
met de mededeling dat ze haar man zou hebben doodgeslagen.
Zo ernstig bleek het niet. De politie trof de man aan met derde
graads brandwonden in hals, gezicht en voorkant van het li
chaam. De vrouw heeft de man geschopt, geslagen en overgoten
met kokende tomatensoep en water. „Zij had een onbedwingba
re neiging haar man ernstig te mishandelen", aldus de politie
woordvoerder. De man is overgebracht naar het ziekenhuis
Westeinde.
Staking in gevangenis Maastricht
Maastricht In de gevangenis Overmaze in Maastricht is gister
avond een spontane staking uitgebroken van ongeveer zeventig
gedetineerden. De gevangenen zijn boos omdat de directie van
Overmaze heeft besloten vanaf april geen bezoek in het week
einde meer toe te laten tot de inrichting. Volgens de woordvoer
der zou het directiebesluit zijn ingegeven door bezuinigingen en
personeelsgebrek.
Miljoenenfraude met kredieten
den haag Diverse Nederlandse banken zijn voor enkele miljoe
nen guldens benadeeld door een fraude met consumptieve kre
dieten. De fraude kwam aan het licht toen een bank bij de aan
vraag voor een consumptief krediet ontdekte dat de aanvrager
valse identiteitspapieren had. Al snel bleek dat deze praJctijken
op grote schaal bij minstens drie banken voorkwamen. Via tus
senpersonen hebben de verdachten met behulp van buitenland
se paspoorten, vervalste arbeidsvergunningen en werknemers
verklaringen honderden continue- en persoonlijke kredieten ge
kregen van 10.000 tot 15.000 gulden. Volgens de Nederlandse
Vereniging van Banken (NVB) is de fraude inmiddels tot staan
gebracht.
Wij hebben geen relatie met Indonesische regering'
De Novib en andere ontwikkelingsorganisaties zien geen
aanleiding hun hulpprojecten in Indonesië te ontbinden.
„Wij hebben geen relatie met de Indonesische regering.
Dus de Indonesische regering kan de hulprelatie met ons
niet verbreken", aldus Novib-voorzitter Van den Berg.
den haag cpd
Volgens het
wikkelingssamen werking wijst
Indonesië alle hulp af waaraan
de Nederlandse overheid mee
betaalt. Het parlement in Jakar
ta heeft dat besluit gisteren be
krachtigd. Maar de exacte ge
volgen van het Indonesische
besluit om de hulprelatie met
Nederland te verbreken, waren
gisteren nog niet in kaart ge
bracht. De Nederlandse hulp
aan Indonesië bedraagt mo
menteel 300 miljoen gulden per
jaar.
Vorig jaar ontving Indonesië
183 miljoen gulden aan directe
steun van ontwikkelingssamen
werking. Voor dit jaar staat een
zelfde bedrag op de begroting.
Dat geld zou worden besteed
aan projecten en hulpprogram
ma's, variërend van trainings-
en scholingsprogramma's tot
drainage-projecten op Atjeh.
De rest van de ruim 300 mil
joen gulden hulp is verdeeld
over tientallen verschillende
potjes. Het gaat onder andere
om hulp aan het bedrijfsleven,
bijdragen aan internationale or
ganisaties die actief zijn in
Indonesië en de (mede)finan-
ciering van ontwikkelingsorga
nisaties als de Novib, Hivos, Ic-
co en Cebemo.
Samen besteden de vier orga
nisaties ongeveer 40 miljoen
gulden aan Indonesië. De pro
jecten variëren van herbebos
sing tot huizenbouw en van de
verhoging van de produktiviteit
in de landbouw tot de gezond
heidszorg. De uitvoering is in
handen van lokale organisaties.
„Ik wil eigenlijk niet over dat
zwarte scenario filosoferen", al
dus Novib-voorzitter Van den
Berg. „Maar desnoods betalen
we al onze projecten uit parti
culiere middelen."
De parlementaire reis naar
Indonesië, die voor mei stond
gepland, gaat voorlopig niet
door. De Indonesische ambas
sadeur in Nederland. Bintoro
Tjokroamidjojo, heeft kamer
voorzitter Deetman per brief la
ten weten dat de maanden mei
en juni niet schikken. De Twee
de Kamer debatteert volgende
week over het besluit van Indo
nesië om de hulprelatie met
Nederland te verbreken. Frac
tievoorzitter Ria Beckers van
Groen Links heeft om het debat
gevraagd.
den haag anp
Het kabinet wil de regels voor
het toepassen van geweld door
de politie verder aanscherpen.
Dat blijkt uit een nog geheime
brief van de ministers Dales
(binnenlandse zaken) en Hirsch
Ballin (justitie).
Het kabinet is van oordeel dat
het in de regel niet is geoorloofd
dat politiemensen gebruik ma
ken van hun vuurwapen, als zij
worden bedreigd met een be
smette injectiespuit, een mes of
andere voorwerpen. „Wij ach
ten het wenselijk dat bij de op
leiding en de insfhictie het ac
cent wordt gelegd op technie
ken van aanhouding en bena
dering, alsmede taktisch optre
den."
Dat sluit volgens de bewinds
lieden het gebruik van het vuur
wapen als uiterste redmiddel
niet volstrekt uit. „Indien im
mers sprake is van noodweer,
dan is vuurwapengebruik als
nog mogelijk."
Het gebruik van een vuurwa
pen door de politie is volgens de
ministers slechts geoorloofd te
gen criminelen, die zelf een
schietJdaar vuurwapen dragen
of die een gevaar zijn voor an
deren.
raalte» De boeren in Overijssel zijn het zat
dat zij zich aan steeds meer regels en wetten
moeten houden. Daarom hebben ze gisteren
massaal geprotesteerd. Ruim 2000 van hen
kwamen voor het protest naar Raalte. Onge
veer 800 boeren maakten de tocht met de trek
ker. Bij het gebouw waar werd vergaderd, wer
den de „verantwoordelijke ministers Alders
(milieu) en Bukman (landbouw)" geparkeerd
boven het water. „De boeren erkennen dat ze
een verantwoordelijkheid hebben ten aanzien
van natuur en milieu. We nemen in Overijssel
zelf initiatieven zoals het bijhouden van een
mineralenhuishouding. Maar de landbouw is
niet in staat zich in een vloek en zucht zo dras
tisch aan te passen als nu wordt geëist", zo
Kamer akkoord met reorganisatie
den haag gpd
De tien nu nog zelfstandig ope
rerende ambtenarengerechten
en raden van beroép worden
definitief ondergebracht bij de
negentien rechtbanken in het
land. De Tweede Kamer is giste
ren in overgrote meerderheid
akkoord gegaan met dit voorstel
van minister Hirsch Ballin van
justitie. Alleen Groen Links
sputterde tegen.
Raden van beroep spreken
recht in geschillen over sociale
verzekeringswetten als de wao
en de rww, ambtenarenrechters
beslissen over arbeidsconflicten
tussen ambtenaren en hun
werkgever. Op het ogenblik zijn
er tien raden van beroep en
ambtenarengerechten, waaron
der in Haarlem en Den Haag.
Haarlem bestrijkt nu nog geheel
Noord-Holland, maar een deel
van het werk wordt overgehe
veld naar de rechtbank in Alk
maar.
Een en ander is de eerste stap
in een grootscheepse reorgani
satie van de rechterlijke macht.
Over de volgende fasen moeten
nog definitieve besluiten wor
den genomen. Het is echter zo
goed als zeker dat de recht
spraak van de Raad van State
wordt gedecentraliseerd en on
dergebracht bij de negentien
rechtbanken. Als het even kan
nog volgend jaar. Burgers en
bestuurders die een verschil van
mening hebben over bijvoor
beeld een bouw- of hinderwet
vergunning, hoeven dan niet
meer naar Den Haag te reizen.
Ook wil Hirsch Ballin vóór
1995 de 62, nu nog zelfstandige,
kantongerechten onderbrengen
bij de rechtbanken nieuwe stijl.
CDA, D66 en PvdA plaatsen
daar vraagtekens bij. Zij zijn
bang dat dan de sterke punten
van de kantonrechtspraak, zoals
de geringe afstand tot de bur
ger. verloren gaan.
Hirsch Ballin zei toe dat de
kantonrechtspraak binnen de
rechtbanken een aparte sector
zal blijven, waarin de eigen
identiteit blijft behouden.
VALKENBURG
Brandweer en politie van Val
kenburg hebben in de nacht
van woensdag op donderdag
urenlang gezocht naar vijf in
de onderaardse gangen van
de gemeentegrot verdwaalde
toeristen. Ze werden pas te
gen de ochtend slapend aan
getroffen.
Het vijftal was vanuit een
café aan de tocht begonnen
zonder gids, wat erg riskant is.
Ze hadden een gaslamp mee
genomen met brandstof voor
drie uur.
In het donkere gangenlaby
rint verdwaalden zij al spoe
dig. De kastelein sloeg alarm
toen de gasten na drie uur niet
terug waren. De vijf overmoe
dige toeristen, in leeftijd vari
ërend van 25 tot 35 jaar. wer
den aangetroffen in een ge
deelte van de grot waar bezoe
kers niet worden toegelaten.
Er bestaat daar gevaar voor
instortingen. De politie
spreekt van hoogst onverant
woordelijk gedrag.
Amsterdam Ongeveer 200
ME'ers zijn gisteren urenlang ge-
zig geweest met de ontruiming
van een pand aan de Amsterdam
se Ceintuurbaan. Ze werden in
een container op het dak gezet en
drongen van bovenaf de tegen
stribbelende krakers naar buiten.
Het werk van de ME'ers werd 's
avonds in luttele minuten teniet
gedaan, toen de krakers wederom
bezit namen van het huis. Het
pand was al zes keer eerder ont
ruimd voor het laatst in juli
1991 maar telkens na korte of
langere tijd opnieuw gekraakt. De
krakers wijzen erop dat het huls
herhaaldelijk maandenlang heeft
leeg gestaan. Zij menen dat de
etages als zogenoemde distrubu-
tie-woningen onder het beleid
vallen van de Gemeentelijke
Dienst Herhuisvesting. Voor der
gelijke woningen, waaraan in Am
sterdam een schreeuwend tekort
is. komen mensen met een laag
inkomen en een hoge urgentie in
aanmerking.
foto ANP PAUl lYZtNCA
stelde voorzitter H. Slijkhuis namens de drie
landbouworganisaties die het protest organi
seerden. Tal van maatregelen die de overhe
den opleggen, zijn volgens Slijkhuis vaak on
nodig ingewikkeld of worden steeds maar
weer gewijzigd.
FOTO NIEUWE ANEFO ROB BOGAERTS
Nederlands grootste uitzender
ganisade Randstad maakt zich
op om de overstap te maken
naar de Verenigde Staten. De
eerste vestigingen gaan moge
lijk volgend jaar al open. Alge
meen directeur Goldschmeding
verwacht er nadere mededel in
gen over te kunnen doen bij de
presentatie van de resultaten
het eerste halfjaar van
De uitzendmarkt in de Vere
nigde Staten is gigantisch. Er
gaat jaarlijks een bedrag in rond
van 50 miljard gulden, even veel
als in alle Europese landen hij
elkaar. Randstad onderzoekt op
het ogenblik de mogelijkheden
aan zowel de westkust (Califor-
nië) als aan de oostkant (Flori
da. Pennsylvania. Massachu
setts).
Op welke manier Randstad
voet aan de grond wil krijgen m
Amerika, staat nog niet vast. Vrij
zeker zal het concern zich zelf
standig als nieuweling in de
Verenigde Staten presenteren
er wordt echter ook uitgezien
naar uitzendorganisaties die
kunnen worden overgenomen.
In Europa is het aantal uitzend
bureaus dat onder de naam
Randstad opereert én van doch
ter Tempo Team het afgelopen
jaar met 57 gestegen tot 517
Randstad Holding, de moe
dermaatschappij van het uit
zendbedrijf, bereikte vorig jaar
een omzet van 2,6 miljard gul
den, 460 miljoen meer dan in
l'i'iu mu bi|n.i 'Mi proiit is
die omzet tot stand gekomen in
de uitzendbranche. De schoon
maakbedrijven van Randstad
droegen voor ruim 7 procent in
.ie omzet Veelbelovend noemt
Randstad de beveiligingsbran
che. De omzet in deze branche
steeg i»ii k.union van 38 naar 68
miljoen gulden.
Door de aarzelende .econo
mie. de kosten van het openen
van een groot aantal nieuwe
vestigingen en krimpende
(winst)marges daalde vorig jaar
het bedrijfsresultaat van Rand
stad (bijna 139 miljoen gulden
tegen ruim 140 miljoen in
1990). Door voordelige uitkom
sten van beleggingen steeg niet
temin de nettowinst met 6 pro
cent: van btjna 93 miljoen gul
den tot 98.5 miljoen Daaruit
denkt het concern een dividend
te betalen van 1,84 gulden per
aandeel, twaalf cent meer dan
vorig jaar.
Kok wil meer mensen aan werk helpen
den haag gpd
De komende jaren zijn nieuwe
bezuinigingen en ingrepen ir
de samenstelling van de rijks
uitgaven „onontbeerlijk
Dit
DEN HAAG HENRI KRUITHOF
Dan gaan we toch
samen naar de RAI
MIS' IN«SR|[||RRAI
Dagekfks 10-17 uur.
di 31 maart t/m vr 3 april óók 19 22 uur
Toegangsprijs f 15.-. 's avonds f 10. -
Grath pendelbus volg borden Q RAI
Trem Toegangbiljetten by NS-Stations
Info RAI Nieuwslijn 020,5043990
EN MARGREET VERMEULEN
Indonesië heeft zich eindelijk bevrijd
van de 'inspecteur-generaal' van de
donorlanden, zoals minister Pronk vo
rig jaar gekscherend in een Indonesi
sche krant werd genoemd. Pronk zal
het grapje niet leuk hebben gevonden.
De bewindsman vindt zichzelf hele
maal niet streng. „We hebben Indone
sië wellicht te veel verwend. Misschien
reageert Indonesië daarom nu extra
gevoelig op onze kritiek", zei Pronk vo
rige week nog in de Tweede Kamer.
De twee uitspraken markeren de we
reld van verscnil tussen Nederland en
Indonesië. Dat was dus even schrikken
toen Indonesië voor de jaarlijkse 'fooi'
van 300 miljoen Nederlandse guldens
bedankte. Want met deze ongebruike
lijke stap wil Indonesië even laten voe
len dat Nederland zich tot de archipel
verhoudt als de muis tot de olifant.
Qua inwoners is Indonesië het op
vier na grootste land ter wereld. Boven
dien is het eilandenrijk hard op weg
een regionale grootmacht te worden.
Zo'n natie kan het zich niet permitte
ren zich door het verre en onbeduiden
de Nederland de les te laten voorschrij
ven. Het gezeur moet maar eens afge
lopen zijn. Als Nederland geen ontwik
kelingshulp meer geeft, kan ze die ook
niet meer afhankelijk stellen van de
gang van zaken in Indonesië, zo luidt
de rtdenering.
De ongebruikelijke stap van Indone
sië maakt duidelijk dat een nieuwe ge
neratie ontwikkelingslanden haar in
trede heeft gedaan. Landen met mon
dige en zelfbewuste overheden die in
hun eigen regio behoorlijk wat macht
hebben vergaard en die zich niet door
het rijke geïndustrialiseerde Westen de
wet laten voorschrijven.
Steeds vaker eisen ontwikkelingslan
den een meer gelijkwaardige verhou
ding tussen hulpvcrstrekxende en
hulpontvangende landen. De Wereld
bank kreeg onlangs lik op stuk van de
Derde Wereld toen het consortium van
de hulpontvangers eiste dat minder
geld aan wapens en meer geld aa
moede-bestrijding moet worden be
steed. Prompt eisten de ontwikkelings
landen dat ook de rijke landen hun de
fensie-uitgaven zouden terugschroe
Minister Pronk. foto anr
Ook in milieu kwesties huldigen ont
wikkelingslanden het principe van de
wederkerigheid. Ze willen best milieu
vriendelijker produceren als de rijke
landen voor het geld en de technologie
zorgen.
Nu stond de (internationale) ontwik
kelingshulp aan Indonesië toch al ter
discussie. Van alle Indonesische over
heidsuitgaven wordt twintig procent
betaald met ontwikkelingsgeld. Zo'n
fantastisch percentage haalt zelfs het
gemiddelde Afrikaanse ontwikkelings
land niet. Indonesië is wat je noemt:
een 'donor-dariing'.
Maar steeds meer donoren vinden
dat het Indonesië te goed gaat om nog
voor ziilke enorme hulpbedragen in
aanmerking te komen. Het bewind van
Suharto heeft indrukwekkende econo
mische successen geboekt. Het aantal
armen is spectaculair gedaald, van 70
procent tien jaar geleden naar 20 pro-
De 14 landen van de IGGI (Intergou
vernementele groep inzake Indonesië)
schroefden vorig jaar de hulp opnieuw
op naar een formidabel bedrag van 9.5
miljard gulden. Maar dat was waar
schijnlijk de laatste keer.
Nederland is 25 jaar lang voorzitter
geweest van de IGGI, het meest suc
cesvolle hulpconsortium ter wereld. De
IGGI heeft een cruciale rol gespeeld in
het economische succesverhaal van
Indonesië en meer geld weggegeven
dan welk ander hulpconsortium ook.
Maar nynsenrechlcn hebben nooit op
de IGGI agenda gefigureerd. Dat is
zelfs Pronk niet gelukt.
Maar die tijd is voorbij. Binnen de
Verenigde Naties en internationale in
stellingen als de Wereldbank wordt
steeds meer gekeken of landen de
mensenrechten naleven. De veroorde
ling van hi-l bloedbad m Dili, waar bet
dit keer allemaal om is begonnen, was
mondiaal.
Nederland is er door Jakarta uit ge
pikt. vanwege het koloniale verleden
misschien en omdat Nederland de
meest kritische geldgever is geweest.
Bovendien is de bijdrage van Neder
land relatief een schijntje. Slechts drie
honderd miljoen gulden op een totaal
van bijna tien miljard per jaar.
Maar de koppeling die Nederland
aanbrengt tussen ontwikkelingshulp
en mensenrechten en die door
Indonesië zo wordt verfoeid is aller
minst uniek. Daarom is het te hopen
dat grote l< .1 landen als Australië en
Canada dit incident niet ongemerkt la
ten passeren.
heeft drs. Postma. secretaris-ge
neraal op het ministerie van fi-
mm K il. glMrrrn IMIMPW 1111
nister Kok gezegd in Amers
foort. Postma sprak daar op een
congres van de Vereniging voor
Bestuurskunde.
Postma gaf te kennen dat een
terugval in de economische
bom mooi wvdn opgevon n
door meer mensen aan werk te
helpen en door investeringen in
infrastructuur, milieu en tech
nologie.
Daarnaast is een verdere ver
mindering van het financic
ringstekort en de staatsschuld
noodzakelijk, mede om de ren
telasten te laten dalen. De ren
tebetalingen slokken geld op
dat nodig is voor lal van nood
zakelijke uitgaven „nu en in de
toekomst".
Postma zei verder dat „acher-
C- budgettaire keuzen nood/a
ii|k zijn met het oog op de
houdbaarheid van de verzot
gingvstaat Daarbij doelde hij
zowel op de rijksuitgaven in het
algemeen, als de uitgaven voor
de sociale zekerheid, aldus een
zenman van Kok.
liet scheppen van meer werk
wil Kok op ««en aantal manieren
bereiken Niet alleen via hi*t be
staande beleid van Sociale Za
ken. maar ook door een andere
innchting van de sociale zeker-
held I litlenngstrekkers moeten
weer sneller aan werk worden
geholpen dan nu het geval is.
Het stelsel moet weer de functie
van een „trampoline" krijgen.
