Volvo en Renault
willen snel samen
Duitsers Vertillen zich toch aan kosten eenwording
<r-
Economie
Robeco Groep heeft
vertrouwen in 1992
Afscheid Coen Moulijn werd einde Quick
Von Hayek propageerde
het zuivere kapitalisme
DONDERDAG 26 MAART 1992
9
Gevecht rond Perrier beëindigd
parus Het gevecht om de overneming van het mineraalwater
merk Perrier is ten einde. Het Zwitserse voedingsmiddelencon
cern Nestlé kan Perrier aan zijn assortiment toevoegen. De
Franse branchegenoot BSN krijgt het watermerk Volvic en de fa
milie Agnelli, tevens eigenaar van Fiat, mag zich de bezitter noe
men van het prestigeuze wijnhuis Chateau Margaux en van het
onroerend goed van Exor, de moedermaatschappij van Perrier.
Crédit Agricole, een minderheidsaandeelhouder van Exor, houdt
de activiteiten van de blauwe kaas Roquefort over aan de strijd.
Aan de overeenkomst tussen BSN en Nestlé enerzijds en de Ag
nelli's anderzijds is een strijd van vier maanden voorafgegaan.
Winst Ahrend veertig procent terug
Amsterdam De stagnerende economie heeft in 1991 haar weer
slag gehad op de winstgevendheid van kantoorinrichter Ahrend.
Bij een vrijwel gelijkgebleven omzet van 524 miljoen gulden
daalde de nettowinst met veertig procent van 30,7 miljoen tot
18,5 miljoen gulden. Onder de huidige marktomstandigheden
wordt voor 1992 een ongeveer gelijk nettoresultaat verwacht.
Van invloed op de winstontwikkeling was vooral de verminderde
afzet van eigen meubelen in het Verenigd Koninkrijk en in
Frankrijk, en het onregelmatige orderpatroon in Nederland.
Grote afnemers stelden hun orders uit.
Nettowinst Lease Plan stijgt fors
almere Lease Plan (onderdeel van ABN Amro-dochter Mees en
Hope) heeft vorig jaar opnieuw met succes gewerkt. De omvang
van de contractportefeuille steeg van 3,1 miljard tot 4,2 miljard
gulden. De nettowinst nam met bijna twintig procent toe van
36,9 miljoen tot 44,2 miljoen gulden. Het balanstotaal groeide
van 3,4 miljard tot 4,7 miljard gulden. Lease Plan is Europees
marktleider op het gebied van autoleasing. Het aantal voertui
gen nam toe van ruim 120.000 tot bijna 157.000. Lease Plan is
gevestigd in dertien Europese landen, de Verenigde Staten en
Australië. De verwachtingen voor 1992 zijn goed.
Philips en Grundig samen in video
eindhovenPhilips richt samen met het Duitse Grundig, waarin
het Eindhovense concern een belang van 31,6 procent heeft, een
onderneming op waarin de video-activiteiten van beide bedrij
ven worden ondergebracht. De plannen verkeren nog in een pril
stadium. Pas halverwege dit jaar wordt duidelijk waar de hoofd
zetel van de nieuwe onderneming komt en wat de gevolgen voor
de 4800 werknemers zijn. De produkten van de gezamenlijke
onderneming worden niet alleen onder de eigen merken van
Philips en Grundig verkocht. Ook derden kunnen apparaten ko
pen en die onder eigen vlag op de markt brengen.
Cresson tegen fusie vanwege Japans belang in Nedcar
De Franse autombielfabrikant Renault en het Zweedse
Volvo zijn het zo goed als een over een volledige fusie.
Het nieuwe bedrijf, met de werktitel 'Revolvo', zou met
een omzet van ongeveer 80 miljard gulden, meer dan
100.000 werknemers en een wereldwijde afzet van 2,1
miljoen auto's tot de top-3 van Europese autofabrikanten
gaan behoren. De bedrijven willen de overeenkomst vóór
1 mei rond hebben. Dan gaat Raymond Levy, de huidige
Renault-topman, met pensioen.
Volvo als eeri opstapje naar pri
vatisering.
Het is echter vooral de sa
menwerking in Nedcar tussen
de Zweden en Mitsubishi die
haar hoog zit. Cresson staat zeer
vijandig tegenover Japan. Zij zal
zich daarom vrijwel zeker tegen
de fusie keren. President Fran
cois tylitterand daarentegen zou
juist een fervent voorstander
van het plan zijn. Hij is een goe
de vriend van Volvo-topman
Per Gyllenhammar, die het
grootste deel van de tijd in
Frankrijk woont en vloeiend
Frans spreekt.
Cresson zou echter wel eens
het veld moeten kunnen rui
men, na de voor de socialisten
rampzalig verlopen regionale
verkiezingen van afgelopen
weekeinde. Als ze toch aanblijft
en de overeenkomst tegen
houdt, krijgt ze te maken met
een opvolgingsprobleem bij
Renault. Cresson kan het erg
slecht vinden met Renault-di-
recteur Louis Schweizer, de ge
doodverfde opvolger van Levy.
THE INDEPENDENT
Renault en Volvo zijn geen
vreemden voor elkaar. Ze bezit
ten delen van eikaars aandelen
pakket. De Franse fabrikant,
volledig staatseigendom, levert
daarnaast motoren en versnel
lingsbakken voor de Nederland
se Volvo's van de 400 serie. Die
worden gebouwd door Nedcar,
voorheen Volvo Car. In Nedcar
neemt ook de Japanse autofa
brikant Mitsubishi deel. Het is
de bedoeling dat het bedrijf in
het Limburgse Bom over enkele
jaren zowel Volvo's als
Mitsubishi's gaat bouwen.
Daar ligt ook meteen een van
grootste mogelijke obstakels
voor de fusie. Renault is in 1945
genationaliseerd en wordt door
veel Fransen beschouwd als on
vervreemdbaar staatseigendom.
De socialistische premier Edith
Cresson, die bekend staat om
haar nationalistische en protec
tionistische gevoelens, ziet elke
vorm van samenwerking met
Schweizer is bovendien een be
schermeling van Laurent Fabi-
us, Cressons voorganger en po
litieke aartsvijand.
Volvo heeft van beide fusie
partners altijd het hardst op sa
menwerking aangedrongen. De
Zweden zouden in de nieuwe
onderneming genoegen moeten
nemen met een minderheids
belang van tenminste 40 pro
cent. Daar staat echter tegen
over dat Gyllenhammar de
nieuwe gigant zou gaan leiden.
Het Zweedse bedrijf, dat
naast de auto-divisie nog in an
dere branches actief is, probeert
inmiddels toch de voorgeno
men fusie met het staatsbedrijf
Procordia (voedsel en medicij
nen) rond te krijgen. De Zweed
se regering zit Volvo daarbij
dwars en verbood de fusie in ja
nuari zelfs. Volkras bronnen
rond het bedrijf is Volvo alleen
maar in Procordia geïnteres
seerd, omdat de fusie de onder
handelingspositie van de auto-
fabriek tegenover het veel grote
re Renault zou verstevigen.
Renault behaalde vorig jaar
een winst vóór belastingen van
bijna 1,5 miljard gulden. Het
bedrijf vedoat In 1991 1.8 mil
joen auto's. Volvo verdiende
zo'n 340 miljoen gulden vóór
belastingen. De auto-divisie was
in 1991 echter verliesgevend. De
Zweden zetten zo'n 360.000 au
to's af.
„Wij Duitsers zijn nu het gelukkigste volk ter we
reld." Dat riep de toenmalige Westberlijnse bur
gemeester Walter Momper in de nacht van 9 op
10 november 1989, toen de Muur viel. Kanselier
Helmut Kohl deed er nog eeil schepje bovenop
met zijn inmiddels beruchte uitspraak dat het de
mensen in het oosten alleen maar beter zou gaan,
terwijl die in het westen niets van hun welvaart
zouden hoeven in te leveren.
En daar moet hij intussen spijt van hebben als
haren op zijn hoofd. In de euforische herfststem-
ming van 1989 waren de Westduitsers bereid fi
nanciële offers te brengen, maar nu het moet, ge
ven ze niet thuis.
De herenigde Duitsers zijn al lang niet meer het
gelukkigste volk. Kohls programma Aufschwung
Ostis mislukt,en de staatskas is leeg. De door de
kanselier beloofde 'bloeiende landschappen' in
de ex-DDR zijn in geen velden of wegen te beken
nen. De vijf nieuwe deelstaten hebben veel weg
van een industriële ruïne die wordt platgewalst.
Hier en daar steekt een pril plantje, gevoed met
miljardensubsidies, aarzelend het kopje boven de
vervuilde grond.
De eenheid wordt betaald op krediet. De schul
den nemen gigantische vormen aan. SPD-voor-
zitter Björn Engholm schat, gesteund door neu
trale deskundigen, dat alleen al de overheid de
komende tien jaar minstens 140 miljard per jaar
in de failliete Oostboedel moet stoppen. De infla
tie loopt uit de hand, de rente blijft extreem hoog.
Kohl, die geschiedenis heeft geschreven door
de eenheid er door te jagen, dreigt het land nu in
de woorden van zijn opponent Engholm naar een
'nationale catastrofe' te sturen. De kanselier van
alle Duitsers blijft onverstoorbaar 'Ik ben opti
mistisch'. Maandag gaf hij echter voor het eerst
toe dat de centrale regering aan de rand van de
budgettaire mogelijkheden is gekomen. Meer
geld voor het oosten zit er niet in. De deelstaten
moeten een groter aandeel van de kosten van de
eenwording overnemen, meldt Kohl.
Maar de Bondsraad, de vertegenwoordiging
van de deelstaten, waarin de SPD de meerderheid
heeft, is daartoe uiteraard niet bereid. 'Als Kohl de
kar in de blubber heeft gereden, zijn wij niet de os
om de zaak weer vlot te trekken', is het SPD-
standpunt.
De enige oplossing is de opbouw in het Oosten
te betalen met het opgeven van een deel van de
welvaart in het Westen. Dat beseft intussen vrij
wel iedereen. Ook de industrie. Deze vroegere
steunpilaar van de CDU heeft het vertrouwen in
de conservatieve kanselier en zijn liberale coali
tiepartner verloren. Helmut Kohl begint intussen
ook te beseffen dat er moet worden gehandeld, al
vindt hij de profetie van Engholm dat er 'een
snoei- en schrap-orgje' voor de deur staat uiter
aard beledigend.
Kohl heeft de kosten van de eenwording totaal
onderschat. Toen de Muur viel, leken de nieuwe
deelstaten een ideale vestigingsplaats voor nieu
we industrieën. Er waren gekwalificeerde arbei
ders genoeg, de lonen lagen laag en in het Oosten
lokte een gigantische markt, waar de Oostduitse
managers gepokt en gemazeld door tientallen ja
ren samenwerking met de Russen de weg prima
kenden.
Maar met de ondergang van de Sovjetunie vie
len die markten weg. En de vakbonden namen
Kohls verklaring dat het iedereen beter zou gaan
letterlijk: zij zetten loonsverhogingen door die in
geen enkele vergelijking stonden tot de arbeids-
produktiviteit.
Het wachten is nu op het moment dat de rege
ring de politieke moed heeft het volk te vertellen
dat de broekriem voor een aantal jaren dient te
worden aangehaald. Engholm is ervan overtuigd
dat Kohl binnenkort met de billen bloot moet. En
hij weet ook dat de kanselier dit, ondanks de soci
aaldemocratische provocaties, pas na de deel
staatsverkiezingen van 5 april in Engholms
Sleeswijk-Holstein en in Baden-Wurttemberg zal
doen.
Helmut Kohl zit werkelijk in het nauw en dat
zou zijn herverkiezing in 1994 wel eens in gevaar
kunnen brengen.
Internationaal gezien staat de
economie er niet al te sterk
voor. Toch is de Robeco Groep
niet pessimistisch. Het beleg
gingsconsortium verwacht in de
loop van het jaar wereldwijd
economisch herstel, wat zich zal
vertalen in een verdere stijging
van de aandelenkoersen.
Aldus de Robeco Groep in het
gisteren verschenen jaarverslag
van de aandelenfondsen Robe
co en Rolinco en van het obliga
tiefonds Rorento. De internatio
nale aandelenbeleggers moes
ten het vorig jaar vooral van het
eerste kwartaal hebben. Daarna
was het'mager. Over het hele
jaar genomen behaalden de be
leggingsfondsen nog goede re
sultaten (Robeco 11,2 procent,
Rolinco 19.6 procent) De
Topper was het obligatiefonds
Rorento met een beleggingsre
sultaat van 15,6 procent.
Aardig voor de beleggers in de
Robeco-fondsen is te weten
directieleden gemeenschappe
lijk en/of individueel zélf heb
ben belegd. Daarvoor is voor
het eerst een staatje in het jaar
verslag opgenomen. Daaruit
blijkt dat de grootste belangen
zijn genomen in ABN AMRO
Holding, de Belgische Bekaert-
groep, Internationale Nederlan
den Groep en in Philips.
Hengelose voetbalschoenenfabriek na 87 jaar failliet
Coen Moulijn (links) Is Heracles-speler Herman Morsink In 1966 te snel af. Of bet aan rijn Quick-schoenen
lag is de vraag, maar Moulijn heeft voor de naam van,de 'kiksenfabriek' in elk geval veel betekend.
MKHtffOTO
HENGELO TON VAN UEROP
De markante groene 'Q' staat
nog op het dak. Ongetwijfeld zal
de letter binnenkort verdwijnen.
Zoals er al veel is verdwenen bij
Quick Sports in Hengelo. Het
fabrieksgebouw staat inmiddels
te koop. De bedrijfshal is leeg
geruimd en alleen de sticker op
de deur doet nog denken aan
gouden tijden: 'Quick, de abso
lute topper'. Ook dat gaat niet
meer op na het faillissement dat
gisteren werd aangevraagd.
De telefoon wordt niet meer
opgenomen. Directeur De Lan
ge, een jaar geleden door de
nieuwe aandeelhouder Gelderse
Ontwikkelingsmaatschappij
(GOM) benoemd om de firma
te revitaliseren, is onbereikbaar.
Buiten laden twee oudere heren
plastic kratten vermoedelijk
schoenen op een aanhang
wagen. Nee, iets zeggen kunnen
of willen ze niet. „Ja, behalve
dat het jammer is voor het be
drijf."
In de jaren zestig kende de fa
briek zijn toptijd. Het tijdperk
van de degelijke» met zwart-wit-
te veter doorregen lederen voet
balschoen, die een kleine vijftig
werknemers perspectief bood.
Vedetten als Coen Moulijn kwa
men toen nog naar de fabriek in
Hengelo om zich daar persoon
lijk een paar nieuwe zwarte
'kicksen' uit de categorie van
Voltreffer Vick aan te laten me
ten.
Met het verdwijnen van de
grand old man van het Neder
landse voetbal verdween ook de
glans van Quick. De laatste gro
te voetballer die het bedrijf van
de familie Jansen aan zich wist
te binden was Ruud Geels. Maar
die was vooral bekend door zijn
kopballen, niet door zijn mes
scherpe passos of zijn loepzui
vere schoten.
Grote, bekende namen zijn
echter van enorm belang voor
de verkoop van sportkleding en
-schoenen. De Italianen bren
gen hun Diadora en I>otto op de
markt via spelers van het kaliber
Gullit. „Dat kost miljoenen en
die hebben wij niet", zei direc
teur De I^nge enkele maanden
geleden. De situatie was toen al
zorgelijk.
Het ontbreken van modem
management, het uitblijven van
moderne produkten en de af
wezigheid van goede marke
ring-gedachten leidden al in
1986 tot grote problemen. On
der leiding van de Industrie
bond FNV bezette het personeel
het bedrijf en liet de produktie
doordraaien. „Toen geloofden
wc nog dat Quick kansen had",
zegt bestuurder Addink van de
Industriebond, die de actie des
tijds leidde. „Maar nu is het
echt afgelopen". Addink be
klaagt zich erover dat bewind
voerder en inmiddels curator
Hamaker uit Zutphen hem niet
tijdig op de hoogte heeft ge
steld. „We staan gewoon voor
voldongen feiten. Het is niet an
ders."
De familie verdween in 1986
uit het bedrijf. Een deel van de
produktie werd overgebracht
naar Portugal In Hengelo ble
ven nog zeventien werknemers
over. voor het fijne vakwerk
Een half jaar geleden werd ook
dat bestand gehalveerd tot acht
De investering van 650.000
gulden in het bedrijf door de
GOM. die in ruil daarvoor 31
procent van de aandelen terug
kreeg, is met het faillissement
verloren gegaan GOM direc
teur Vrijhoef zag het enkele we
ken geleden al aankomen „On
ze mensen hebben er veel ti)d
en moeite in gestoken. Toch is
de zaak niet overgenomen.
Toen nieuwe orders uitbleven,
werd vrij snel duidelijk dat het
einde nabij was
Volgens Vrijhoef hostaal it
nog enige belangstelling voor
het prnduktiebedrijf in Portugal
Voor Hengelo is het echter na
87 >aar denruuct mw.iIh)
FREIBURG DPA-ANP
Friedrich von Hayek, een van de
belangrijke economen van deze
eeuw en winnaar van de Nobel
prijs voor economie in 1974, is
maandag op 92-jarige leeftijd
overleden. Von Hayek is vooral
bekend geworden door zijn
pleidooien tegen het socialisme
en voor de markteconomie. Een
van zijn aanhangsters is de
voormalige Britse premier That
cher.
Von Hayek was er ten diepste
van overtuigd dat vrijheid en
democratie alleen kunnen wor
den verwezenlijkt in een markt
economie, waarin de overheid
zich beperkt tot het stellen van
zo weinig mogelijk regels. De
centraal geleide economiën lei
den tot slavernij, zo betoogde
hij in zijn boek 'The way to
serfdom' (De weg naar slaver
nij) uit 1944.
Von Hayek bevond zich in de
jaren dertig en veertig in een
isolement. De liberale Britse
econoom John Maynard Keynes
had grote aanhang met zijn
pleidooien voor overheidsingrij
pen ter stabilisering Van de eco
nomie. De New Deal van presi
dent Roosevelt in de jaren der
tig, om met grote publieke wer
ken de werkgelegenheid te sti
muleren en de economie weer
op gang te brengen, was direct
geïnspireerd door Keynes.
De onvrede met het Keyne
siaanse beleid was voor Von
Hayek reden om over te stap
pen van zuiver economische
naar politiek getinte geschriften,
zoals 'de weg naar slavernij'. Al
was Von Hayek het niet eens
met Keynes, in een recensie van
dat boek liet Keynes weten dat
hij het juist gehéel eens was met
de ideeën van Von Hayek. Al
leen wilde Von Hayek de pro
blemen oplossen door de wer
king van de markten te verbete-
ren, terwijl Keynes geloofde dat
de macht van de vakbonden dat
ir^ de weg stond.
Het duurde lang, tot 1974,
voordat de ideeën van Von
Hayek erkenning vonden in de
vorm van toekenning van de
Nobelprijs voor economie. Von
Hayek, in dat jaar ernstig ziek,
werd er enorm door opgepept.'
Hij kreeg de moed om omstre
den ideeën waar hij al lang mee
rondliep, eindelijk te publice-
Zo schreef hij in 1976 een
pleidooi voor het 'vrijgeven' van
de geldproduktie. Von Hayek
meende dat overheden altijd
misbruik maken van het mono
polie van de centrale bank op
het in omloop brengen van
geld. Hij wilde dat verscheidene
particuliere banken die aan
strenge regels moesten voldoen,
het recht moesten krijgen om
geld uit te geven. De werking
van de markt zou het goede
geld vanzelf doen bovendrijven.
Von Hayek werd op 8 mei
1899 geboren in Wenen. In de
jaren dertig ging hij aan de
London School of Economics
werken. In die tijd kreeg hij
naast het Oostenrijkse het Britse
staatsburgerschap. Van 1950 tot
1962 werkte de wetenschapper
in Chicago, waarna hij naar
Freiburg vertrok. In die stad
ging hij in 1968 met emiritaat.
Von Hayek richtte in 1947 de
Mont Pelerin Society op in
Zwitserland. Het nationaal-soci-
alisme was weliswaar overwon
nen, maar in Oost-Europa loer
de een andere totalitaire mdcht.
In het Westen stonden daar
geen goede ideeën tegenover.
Von Hayek hoopte die met ge
lijkgerichte geesten te ontwik
kelen. Bekende economen als
Freedman, Buchanan en Coase
hebben zich bij de Society aan
gesloten.
Friedrich von Hayek.
i de Volvo 400 in Bom. Het feit dat hier over enkele jaren ook Mitsubishi's van de band
de Franse premier Cresson waarschijnlijk aanleiding om tegen een fusie tussen Volvo e
FOTO A
De produktielijn
zullen rollen, is v
Renault te zijn.
