Ontslagen
bij Erica
Tweede Kamer
gereserveerd
'Hij moet eer aan zichzelf houden'
nuur
Groei afvalberg geremd
Regio
Provincie: rapport
bevat geen nieuws
Woningraad wil woonkosten
bejaardenzorg in AWBZ
DONDERDAG 26 MAART 1992
WILLEM SPIERDIJK (CHEf>
PAUL VAN DER KOOU
Groen Links-kamerlid W. Wil
lems vindt als enige Kamerlid
nu al dat Paats moet vertrekken
als burgemeester. Hij acht het
'onjuist informeren' van de ge
meenteraad een doodzonde in
de politiek: „Vooral omdat je als
politicus zo afhankelijk bent
van informatie van oestuur-
ders." Willems verwacht dan
ook dat de gemeenteraad het
vertrouwen in de burgemeester
opzegt. Paats en minister Dales
van Binnenlandse Zaken kun
nen zo'n signaal naast zich
neerleggen, maar in dat geval is
Willems van harte bereid de mi
nister om het ontslag van Paats
te vragen.
WD-Kameriid A.J. te Veld
huis gaat wat minder ver: „In
Haagse omstandigheden is on
juist informeren een halszaak.
Maar in dit geval hebben we er
als Kamerleden nog niks over te
zeggen en voel ik er weinig voor
om als een inquisiteur op te tre
den voordat achtereenvolgens
de burgemeester, de gemeente
raad, de Commissaris der Ko
ningin en de minister van bin
nenlandse zaken gesproken
hebben."
Verschillend wordt gerea
geerd op het pleidooi van de
commissie-Engwirda om ge
meentelijke en provinciale en
quêtecommissies meer be
voegdheden te geven. PvdA,
D66 en Groen Links zijn het
met Engwirda eens dat moet
kunnen worden opgetreden te
gen getuigen die niet komen
opdagen. Ook het onder ede
kunnen horen van personen
achten zij een goede zaak. CDA
en WD zijn minder overtuigd
van de noodzaak om in ge
en provinciewet der-
Esselink dat
heeft laten zien
dat ze, 'ondanks de beperking
een goed, gedegen en zorgvul
dig rapport kan maken'. Hij
dicht het een belangrijke functie
toe: „Het gemeentebestuur is
nu compleet aan zet. Er is nu
geen enkel alibi meer om de
zaak niet eigenhandig op te los-
De Tweede Kamer wacht op
verdere ontwikkelingen in Alp
hen en het uitkomen van de on
derzoeken van de rijksrecher
che en de provinciale onder
zoekscommissie Blokland. Dan
pas is volgens Kamerleden in
een uitgebreide vergadering de
les van de Coupépolder en de
verstrengeling van belangen te
trekken.
De commissie-Engwirda bij de presentatie van het rapport in het Alphense gemeentehuis.
FOTO Ben de Bruyn
Alphense oppositie gepikeerd over verklaring burgemeester
ALPHEN AAN DEN RUN
DEN HAAG MEINPERT VAN DER KAAI)
Geen nieuwe feiten. Dat is de
reactie van de Zuidhollandse
milieugedeputeerde Van der
Vlist op het rapport van de
commissie-Engwirda. Hij on
derschrijft de kritiek dat de pro
vincie een 'dubbelhartige' rol
hebben gespeeld. Maar hij vindt
bovendien dat de feiten tegen
de achtergrond van de tijd moet
worden geplaatst.
Volgens Van der Vlist heeft
Zuid-Holland al in 1987 inge
zien dat de handelswijze van de
provincie ten aanzien van het
milieu te wensen over heeft ge
laten. Het handhaven van
milieuvoorzieningen en contro
le van stortplaatsen werd door
de politiek niet belangrijk ge
vonden. Het wettelijk instru
mentarium en de personele be
zetting van het controle-appa
raat van de provincie waren on
voldoende, erkent Van der Vlist.
Sindsdien zijn er maatregelen
genomen om herhaling te voor
komen.
Ook leden van provinciale
staten kijken niet op van de re
sultaten van de commissie-Eng
wirda. Milieuspecialist van de
PvdA-fractie, Koos Roest, zegt
dat er geen nieuwe misstanden
naar boven zijn gekomen, die
nieuwe maatregelen eisen. „Dat
neemt niet weg dat de rol van
de provincie zoals die nu weer
wordt geschilderd, de betrouw
baarheid van de overheid ten
goede komt."
Volgens D66-woordvoerder
Ruud Stam is het rapport in.alle
opzichten heel helder. „We wis
ten dat er veel fout is gegaan bij
de provincie, maar dat staat nu
zwart op wit". Stam is ook lid
van de commissie-Blokland die
het milieubeleid van de provin
cie Zuid-Holland onderzoekt.
„We nemen het rapport volledig
mee, dat zal niet onder tafel te
recht komen."
Burgemeester Paats had de eer
aan zichzelf moeten houden en
na het verschijnen van het eind
rapport van de commissie-Eng
wirda vrijwillig moeten opstap-
(SP) en J. Bosman (Groen Links)
gistermiddag in koor. Hij is me
deschuldig aan de gifstort in de
Coupépolder, oordeelden zij op
basis van het rapport.
Maar burgemeester Paats
stapt niet op. „Het rapport
maakt mij geen enkel verwijt
dat ik geweten heb van illegale
dumpingen van chemisch afval,
zoals vorig jaar veelvuldig werd
beweerd."
De oppositie reageerde te
leurgesteld en boos op de ver
klaring van de burgemeester.
„Ik had gehoopt dat hij uit zich
zelf zou terugtreden", zei Frank
Dales. „Dat doet hij niet en nu
ligt de bal weer bij de gemeen
teraad." Bosman sprak met iro
nie in zijn stem van 'een schit
terend mooi verhaal'. Maar de
Groen Linkser vond het 'onlo
gisch' dat de burgemeester niet
opstapt. „Dat doet geen recht
aan het rapport."
Raadslid Ton Viezee (RPF)
toonde zich onaangenaam ver
rast door de toespraak van
Paats. „Het rapport is nog geen
kwartier uit en de burgemeester actie ondernam. Hij deed ten
heeft zijn conclusie al getrok- minste iets."
Barbertje moet hangen. Hij
heeft het recht zich te verdedi
gen. Wethouder Van Leeuwen
(CDA/milieu, red.) heeft ten tij
de van de gifstort niet gerea
geerd op signalen. Ik vind het
ïartstikke goed dat Paats wel
gadering waarin het eindrap
port van de commissie-Engwir
da wordt besproken. „Ik wacht
met vertrouwen het raadsdebat
op 6 april af', besloot hij zijn
verklaring.
COMMENTAAF
Paats: bevlekt blazoen
De schuld aan de afstort in de Coupépolder is een collectieve
schuld. Dat blijkt ae voornaamste conclusie in het rapport van
de commissie-Engwirda, De onderste Steen. Hogere en lagere
overheden, de dienst openbare werken, de gemeenteraad van
Alphen. de vuiltransporteurs: allemaal hebben zij het op hun
geweten dat in een recreatiegebied in Alphen aan den Rijn ver
moedelijk een van de grootste gifbelten van Nederland ligt.
Het oordeel van de commissie over de gedragingen van indivi
duen en afzonderlijke instanties is niet zo duidelijk. Burgemees
ter Paats verstrekte onvolledige informatie aan de raad, maar hi
was 'vaak goedwillend'. De gemeenteraad was 'kritiekloos',
maar die werd niet voldoende ingelicht. De provincie handelde
'dubbelhartig', maar die wist niet waar zij met chemisch afval
naartoe moest. In feite velt de commissie-Engwirda alleen over
oud-wethouder D. van Leeuwen een keihard oordeel.
Burgemeester Paats maakte in zijn verklaring gebruik van dat
element van het rapport De onderste Steen: de collectieve
schuld. Als de zaak zo complex is, en er niet één of twee verant
woordelijken voor het ontstaan van de gifbelt zijn aan te wijzen,
dan is het ook niet rechtvaardig dat het één man zijn baan zou
kosten. En dus zei Paats: „Het figt niet in mijn voornemen om
mijn functie neer te leggen."
De burgemeester redeneert daarmee nogal gemakzuchtig. Zijn
positie is een andere dan een raadslid, een willekeurige burger,
toezichthouder of instantie. Ingevolge de gemeentewet is hij
hoofd van het gemeentebestuur. Ook al kan hij niet alles bestie
ren, meer dan wie ook staat hij in een gemeente symbool voor
nauwgezetheid en integriteit. En die zijn aangetast, daar kan
geen twijfel over bestaan.
Paats heeft zich, in tegenstelling tot wethouder Van Leeuwen,
nadrukkelijk met de Coupépolder bemoeid, maar wist aan de
misstanden geen eind te maken. Hij koos een 'opvallend afwe
rende opstelling' toen PvdA-raadslid Metaal kritische vragen
stelde. Hij bleef; terwijl uit politierapporten het tegendeel bleek,
uitdragen dat het toezicht op de belt naar behoren functioneer
de. Uit het rapport komt naar voren dat de burgemeester ten
minste mede schuldig was aan het in stand houden van de my
the dat in de Coupépolder niets gebeurde wat het daglicht niet
kon verdragen. Die mythe was er de oorzaak van dat de gifbelt
jarenlang ongestoord kon groeien. En dat Alphen aan den Rijn
is opgezadeld met een chemische tijdbom, aie ten koste van
tientallen miljoenen guldens hooguit 'beheerst' kan worden.
Wie dat wordt aangewreven, kan met goed fatsoen niet aanblij
ven. Niet omdat hij de enige schuldige in het schandaal is, maai
omdat hij in zijn positie van hoofd van het gemeentebestuur
een te bevlekt blazoen heeft.
ken. Terwijl het debat in de ge
meenteraad nog moet komen.
Dan neem je toch de raad niet
serieus?" En SP'er Hannes vond
de verdediging van Paats 'een
zwaktebod'.
De vertegenwoordigers van
de collegepartijen CDA, PvdA
en WD begrepen heel goed dat
de burgemeester zich wenste te
verdedigen. „Hij is de afgelopen
Als Paats moet opstappen, zei
Van Beek, dan moesten ook
raadsleden maar consequenties
trekken uit het rapport. „Kriti-
sche raadsleden hadden ten
minste in 1985 al kunnen weten
dat er iets loos was in de Cou
pépolder. Die hadden kunnen
zeggen: hé, er ligt helemaal
geen kleilaag onder de vuilstort
Drlijk aangevallen of: hé, hoe komen al die zware
zei PvdA'er K. te Bos. En ook
WD'er Maring vond het uiterst
logisch dat de burgemeester
zijn eigen interpretatie gaf aan
de onderzoeksresultaten.
CDA'er J. van Beek nam zijn
ALNO. Wereldklasse in klassiek en modem.
partijgenoot Paats het meest
nadrukkelijk in bescherming te
gen aanvallen van de oppositie.
„Ik vind het terecht dat hij nu
een verklaring heeft afgelegd. Je
hoorde de laatste tijd steeds:
metalen daar? Dat is niet ge
beurd." Te Bos sloot zich daar
bij aan. „Veel zaken rond de
Coupépolder zijn wel in de ge
meenteraad aan de orde
steld. Rapporten hebben ter
zage gelegen. Maar niemand
heeft gereageerd. Niemand Klassiek, in witte hoogglanslak en stijlvol 0
heeft gezegd: we houden ons profileerde kassettedeuren. Keukens voor
niet aan onze eigen regels." mensen die hoge eisen stellen aan gebruiks-
De burgemeester maakt zich gemak en materiaal. Maar ook in moderne
Problemen Leidse projectontwikkelaar
Bij het Leidse projectontwikkelingsbedrijf Erica verdwijnen onge
veer 20 arbeidsplaatsen. Het bedrijf zou in grote financiële moei
lijkheden verkeren. De Zweedse aandeelhouder UM Gruppen heeft
zich teruggetrokken en zegt miljoenen te hebben verloren. Direc
teur Swaak van Erica werkt aan een plan om het bedrijf te redden.
Volgens betrouwbare bronnen wordt dat zeer moeilijk. Swaak be
vestigt dat er met crediteuren wordt onderhandeld over uitstel van
betaling.
i
I
De toekomst van het bedrijf
komt echter volgens Swaak niet
in gevaar. Hij zegt dat Erica nog
altijd een eigen vermogen heeft
van 15 miljoen. Dat werd echter
door ingewijden sterk betwij
feld. Volgens hen schat Swaak
Erica-directeur Swaak verwacht
dat zijn bedrijf de financiële pro
blemen te boven komt.
AKHt&FOTO
de waarde van de projecten van
Erica te hoog in.
De Leidse projectontwikke
laar is al enkele maanden on
derwerp van speculaties. Begin
dit jaar onderhandelde de
Zweedse maatschappij, die voor
50 procent mede-eigenaar is
van Erica, over een overname
van het aandelenpakket van di
recteur Swaak. Die zou zich uit
het bedrijf terugtrekken. Erica
zou zich vervolgens gaan toe
leggen op bouwactiviteiten, ter
wijl Swaak als projectontwikke
laar verder zou gaan.
De Zweedse directeur van de
in Helsingör gevestigde UM
Gruppen, B. Nigren, zegt dat er
van overname echter geen spra
ke kon zijn. „De financiële situ
atie van Erica was vele malen
slechter dan wij vermoedden."
Nigren verwacht helemaal niets
van het door hem geïnvesteerde
geld terug te zien. Het gaat om
ettelijke miljoenen.
Swaak zegt de verliezen van
zijn voormalige Zweedse part
ner niet te kunnen bepalen.
„Het is overigens bekend dat
veel Zweedse investeerders ver
lies hebben geleden in Neder
land. Ze hebben de afgelopen
4
G0LI)EN WI.H' um;
GKOI'lilSï) door
ZIJNE KM'iaU'MU
MR S.C.I. M v:\Ts ;.j\
AMBASSADE IK VAN ZWKM.N
or
ii 'mei l!P
LEIDEN: Houtwerf Keukens
Lammenschansweg 130 tel. 071-769345.
LISSE: Mieloo Bouwmaterialen
Gasstraat 17 tel. 02521-19119.
Winnaar van
Nobelprijs
in Leiden
Het Centrum voor Biomolecu-
laire Spectroscopie (Biospec)
wordt vrijdag 3 april geop
met een symposium. Hierb
ook aanwezig Nobelprijswin-
r prof. H. Michel, directeur
het Max Planck Instituut
ysica in Frankfurt.
Biospec is opgericht om
spectroscopisch onderzoek in
verschillende faculteiten van de
Leidse faculteit te bundelen.
Ruim honderd onderzoekers
kunnen gebruik maken van de
spectroscopische apparatuur.
Zo wordt op deze manier bij
voorbeeld onderzocht wat ae
invloed is van verzuring van wa
ter op verschillende soorten vis.
Het symposium wordt gehou
den in het Centrale Faciliteiten
gebouw, Cleveringaplaats 1. Mi
chel spreekt om 11.15 uur.
In 1991 was de relatie tussen Erica e
Tuliphotel.
q;
AJs UM Gruppen verlies
geleden, dan had het be
drijf die betreffendeprojecten
niet moeten aankopen." De di
recteur van Erica geeft toe dat
hij juist degene was die de Zwe
den adviseerde. „Maar de markt
is de laatste jaren flink terugge
lopen."
Ingewijden stellen echter dat
UM Gruppen niet met andere
Zweedse investeerders is te ver
gelijken. Het Zweedse bouw
concern verwierf zich in 1990
een belang in Erica om door
middel van projectontwikkeling
de Nederlandse markt te leren
kennen. De creatieve manier
waarop directeur Swaak de za
ken aanpakte, sprak de Zweden
aan. Wel baarde het de Zweden
zorgen dat er zoveel schuldei
sers waren. UM Gruppen ver
schafte het geld om de schulden
te saneren en stelde daarnaast
een financieel-directeur aan
naast Swaak.
De hoop was dat met be
staande en nieuwe projecten er
een gezond bedrijf zou ont
staan. Dat het uiteindelijk mis is
gegaan, komt onder meer om
dat de waarde van een aantal
objecten is gedaald en daarbij
eigen vermogen van het bedrijf
is verdwenen. Bovendien werd
een aantal projecten uitgesteld
of kon niet volgens plan worden
uitgevoerd, waardoor er verlie
zen ontstonden.
Het verlies in Leiden is op
nieuw een fikse tegenslag voor
de Zweedse bouwmaatschappij.
Het bedrijf raakte eind vorig
jaar in de problemen toen de
Zweedse overheid strengere ei
sen ging stellen aan financiers
van projecten. UM Gruppen,
dat in 1991 nog 600 mensen in
dienst had, ging failliet. Uitein
delijk werden de activiteiten
met 200 werknemers voortge-
V - - 11
Swaak is intussen driik bezig
met de verdere reorganisatie
van zijn bedrijf. Zelf noemt hij
het 'de tering naar de nering
zetten'. Onderdeel daarvan is
het opdoeken van Aannemings
maatschappij Erica. Voor de 13
werknemers van het bedrijf
wordt naar een andere werkge
ver gezocht. De verwachting is
dat verreweg de meesten van
hen weer aan de slag komen.
Ook op het kantoor van Erica
aan het Schuttersveld moeten
mensen verdwijnen. Voor zeven
werknemers is ontslag aange
vraagd.
Verder zegt de directeur van
Erica de accenten van de werk
zaamheden te verschuiven. Hij
wil zich meer richten op het ge
ven van nieuwe bestemmingen
aan bestaande gebouwen zoals
het voormalige Elisabeth-zie-
kenhuis aan de Leidse Hooi
gracht.
SCHIEDAM/LEIDEN
Aan de jarenlange groei van het afvalaanbod bij
Zuidhollandse verbrandingsinstallaties is in
1991 onverwacht een einde gekomen. De oor
zaak van de afname moet worden gezocht in de
overheidsacties om het ontstaan van afval te
voorkomen en afval te hergebruiken. In veel ste
den wordt het groente-, fruit- en tuinafval ge
scheiden opgehaald.
Dat blijkt uit het jaarverslag over 1991 van het
Provinciaal Afvalverwijderingsbedrijf (PROAV).
Ondanks de daling van het aanbod, bleef het
overschot waarmee de provincie al jaren kampt
gelijk. Dat heeft te maken met een verminderde
capaciteit om afval te verwerken.
Volgens het jaarverslag is zo'n 350.000 ton
huishoudelijk afval naar andere provincies ge
gaan. Dit elders laten verwerken, op zeven
plaatsen in Nederland, is naar verhouding duur
en kostte in totaal ruim 54 miljoen gulden. Dit
leidde tot een kostenstijging van 30 procent
voor de gemeenten, met name in de Leidse re
gio, die dit afval aanboden.
De PROAV verwacht dat 1992 het laatste pro
bleemjaar is voor het afvalstoffenvraagstuk. Er
zijn contracten voor het scheiden van jaarlijks
250.000 ton afval dat in Zuid-HoUand kan wor
den verwerkt. Met name de afvalberging Derde
Merwedehaven in Dordrecht gaat daarbij een
belangrijke rol spelen. Toch moet ook in 1992
nog ruim 270.000 ton afval in andere provincies
worden verwerkt.
De Nationale Woningraad (NWR) is voor opname
van de woonkosten in bejaardenoorden in de Al
gemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
Hiermee gaat zij tegen het advies van de Zieken
fondsraad in. De Ziekenfondsraad vindt dat
woonkosten die samenhangen met het verblijf in
een bejaardenoord niet in de AWBZ thuishoren.
De Nationale Woningraad, het Nederlands
Christelijk Instituut voor de Volkshuisvesting en
het Overlegorgaan Landelijke Corporaties voor
Bejaardenhuisvesting keerden zich gezamenlijk
tegen het advies van de Ziekenfondsraad in een
brief aan minister d'Ancona van WVC.
Dit zei algemeen directeur van de NWR, drs. B.
Kempen, vandaag tijdens de officiële opening van
het plan Landzicht in Lisse. Het plan voorziet in
de behoefte van zorgwoningen. Het kwam tot
stand in samenwerking met de stichtingen Eiken
horst en Berkhout en de Woningbouwvereniging
Volksbelang.
Deze drie gaan samen een experiment begin
nen om 24 uur per dag bereikbare en ambulante
zorgverlening te garanderen. De corporaties hou
den zich hierbij strikt bij hun huisvestingstaak en
laten de zorgverlenini
instellingen. Volgens
ben dit soort
liseerde
m de NWR heb-
de toekomst.
