N§&
'Je hebt natuurlijk ook
een dosis geluk nodig'
Rtv show
willy alberti herdacht
Vlaamse schrijver Herman
Brusselmans succes op tv
Neo-nazi's
zitten overal
Amerikaanse tv: bombardement
van geweld en clichébeelden
Medewerkers vrezen dat typische
VPRO-programma's sneuvelen
DINSDAG 24 MAART 1992
8
Meer dan duizend mensen bezochten afgelopen zondag de herinneringstentoonstelling rond de zanger Willy
Alberti in Amsterdam. Ria Alberti (hier op de foto) toonde zich overdonderd door alle belangstelling voor haar
in 1985 overleden echtgenoot. De weduwe hoopt dat er snel een museum komt waar alle herinneringen aan
de 'Napolitaanse tenor* blijvend kunnen worden tentoongesteld. foto Arthur bastiaanse
Lisa Boray hoopt op doorbraak na songfestival
In kleine kring wordt Lisa Boray al jarenlang getipt
voor de top. Vorig jaar leek het het er even op dat de
zangeres zou doorbreken, toen ze met het duet
'Goede Tijden Slechte Tijden' in de hitlijsten stond. Maar
het succes bleek tijdelijk. Aanstaande zondag doet ze
mee aan de Nederlandse finale voor het Eurovisiesong
festival met het lied 'Hartstocht'. Kijkdichtheid gegaran
deerd.
„Het songfestival is een bela
den £egrip. Artiesten, vooral ge
renommeerde, zijn er vaak
huiverig voor. Ik begrijp dat wel.
Het gaat niet alleen om de ar
tiest. Het gaat om de perfecte
combinatie van artiest èn liedje.
Als een liedje niet bij je past, ga
je de boot in."
„John de Mol sr., de directeur
van Conamus, heeft me ge
vraagd mee te doen. In 1989
heb ik veel contact met hem ge
had toen ik meedeed aan een
internationaal songfestival in
Turkije, dat ik overigens heb ge
wonnen. Toen De Mol mij
vroeg voor het Nederlandse
songfestival heb ik niet meteen vraagt veel van je. Aan de ene
'ja' gezegd. Ik zin^ liever in het kant moet je veel accepteren
Engels dan Nederlands. Boven
dien stuurde John me een liedje
op dat niet bij mij paste. Ik heb
toen voorgesteld om zelf iets te
schrijven.'
„Op de laatste middag vóór
de inleveringsdatum heb ik een
liedje gemaakt, samen met
Edwin Schimscheimer. Mis
schien heeft de tijdsdruk gehol
pen. Het is een lied geworden
vol passie. En zo heet het ook:
Hartstocht. We hebben het niet
over lichamelijke hartstocht,
maar over de dingen die men
sen met hart en ziel doen. Daar
voor mag je ook wel eens een
lans breken. De vervlakking is
groot, als je goed om je heen
kijkt."
Lisa vertelt over het door haar
gewonnen songfestival in Tur
kije. „Er deden vijfentwintig
landen mee. Ik won met 'Lovers
until the end'. Binnen de kortste
keren stond het plaatje in de
tipparade. Maar de single zelf
lag niet op tijd in de winkels
door een ruzie tussen platen
maatschappijen. Jammer, want
er bestond écht belangstelling
Geluk
„Op zo'n moment besef je dat
je natuurlijk ook altijd een dosis
geluk nodig hebt. En je wordt
geconfronteerd met het feit dat
je maar een nietig radertje bent
in die hele platenwereld. Het is
een keiharde business. Het
flexibel zijn. Aan de andere kant
moet je een eeltlaag op je ziel
kweken. Die eigenschappen
moet je je eigen maken, anders
red je het niet."
„Daarom denk ik dat te snel
succes niet goed is voor een ar
tiest. Vroeg of laat word je met
de neus op de feiten gedrukt. Zo
lang het succes duurt, lopen ze
het vuur uit je sloffen, maar als
het wat minder gaat, word je op
jezelf teruggeworpen. Ik kom er
hoe langer hoe meer achter dat
het opbouwen van een basis
belangrijk is. Dat vertel ik ook
tegen mijn leerlingen, want ik
geef ook zangles. Ik heb ook een
tijd ingevallen voor Margriet Es-
huys op het Alkmaars conserva
torium."
„Ik vind dat prachtig: dingen
doorgeven die ik in de vijftien
jaar sinds ik van het conservato
rium af ben, heb geleerd. Een
van de voornaamste dingen is
dat je leert je grenzen te bepa
len. Ook probeer ik er achter te
komen waar iemands kracht
ligt. Ieder mens is uniek, ieder
mens heeft dus iets waar alleen
hij of zij goed in is."
Achtergrondkoortjes
„Ik heb veel gedaan. Ik heb bij
Herman Brood gezongen en
Wally Tax. Ik heb bij het snel ter
ziele gegane Naval Orange
Choir gezeten en bij The Ameri
can Gypsies. Dat was een fan
tastische tijd: soul, rhythm and
blues en dat samen met een stel
prachtige musici. Daarna heb ik
anderhalf jaar in The House-
band gezongen. Daaruit vloeide
veel studiosessies voort: achter
grondkoortjes, bij onder ande
ren Lee Towers en Anita Meijer,
reclameboodschappen inzingen
en de leadsongs van televisiese
ries. Daar is Goede Tijden,
Slechte Tijden een gevolg van."
„Verder heb ik in 1986 in de
winnende Knokke-ploeg geze
ten met onder anderen Ruth Ja-
cott. En ik zat in het team van
Los-Vast met Jan Rietman. In
1984 heb ik een langspeelplaat
gemaakt 'Break it out'. Die is in
67 landen uitgekomen, maar
heeft hier niet veel gedaan. En
afgelopen zomer heb ik met de
gebroeders Bolland een cd op
genomen, die nog niet is uitge
bracht. De distributie-maat
schappij acht de tijd nog niet
rijp."
„Het wachten daarop is ver
velend, maar het is niet goed
daar de hele tijd aan te denken.
Het allerbelangrijkste is de lief
de voor muziek. Die kan nie
mand je afnemen. Als je op het
podium staat en je zingt, ben je
onaantastbaar."
Gent
NOS 21% 2.810
i Surpriseshow
RTL4 21%. 2.750
TROS 18% 2.410
Goede Tijden
RTL-4 18% 2.360
j Flying Doctors
VARA 17% 2.280
i Studio Sport
NOS 17% 2.210
Coming to America
AVRO 16% 2.160
Keek op de Week
VPRO 16% 2.140
mans acteerlessen voor zijn tv-
rubriek heeft gevolgd. „Die
stomme smoel op het einde is
langzamerhand gegroeid. Mijn
slotzin 'ik dank u voor u
wèèèèèndacht' is inmiddels ge
meengoed geworden. Dat de
kijkers telkens weer op dat gek
ke gezicht zitten te wachten is
het mooiste bewijs dat ik voor
een zeer ruim publiek werk."
- Hoe moeilijk is het vinden
van tv-fragmenten waarover je
iets leuks kunt verzinnen?
„Met een beetje geluk vind ik
altijd wel iets om grappig over
te doen. Het is niet mijn bedoe
ling om mensen die zich
Het lijkt erop dat Brussel-
De Vlaamse auteur Herman
Brussel mans is tegenwoordig
ook regelmatig op televisie te
ft en. Zijn rubriek 'Klare taal' in
h£t BRTN-programma 'Het huis
wantrouwen' (elke donder
dag. BRTN 1 om 20.45 uur)
heeft van Brusselmans zelfs een
(vtire volksheld gemaakt. „De
ménsen kijken meer naar mijn
gekke smoel dan dat ze luiste
ren naar wat ik te zeggen heb.
Dat is eigen aan het medium te
levisie. Er zijn zelfs veel Vlamin
gen die niet eens weten dat ik
Schrijver ben. Ik ben zo subjec
tief als de pest. Mijn vrienden
wïftnjf ik de hemel in, anderen verspreken te pakken. Ik heb
sabel ik soms genadeloos neer." ooit met het idee gespeeld
taalfouten van Koen
Wauters, die een dom
spelprogramma presen
teert, op een rijtje te zet
ten. Ik heb het uiteindelijk
niet gedaan. De kijkers
zouden te veel de indruk
krijgen dat ik met Koen
Wauters wil afrekenen, of
dat ik hem zijn succes r
gun. Misschien pak ik hem
trouwens ooit nog wel,
want Koentje Wauters is
een zeer arrogant manr
ke."
Brusselmans droomt
van voor televisie verder te
blijven vyerken. „Ik heb de
smaak te pakken. Samen
met Tom Lanoye ben ik
van plan sketches vo<
BRTN te schrijven.'
auteur zegt zich niet graag
op te houden in het
Vlaamse literaire milieu,
hij bekijkt zijn collega's
het liefst vanaf een af
standje. Er was een tijd dat
hij in zijn wekelijkse lite
raire column in de pro
gressieve krant De Morgen
Vlaamse schrijvers
vernieling schreef.
„Ik ken die zogenaamde
schrijvers niet. Er lopen
hier te veel schrijvers rond die
vinden dat ze voor een Nobel
prijs in aanmerking komen.
Laat me niet lachen."
Herman Brusselmans: „De mensen kij
ken meer naar mijn gekke smoel dan dat
ze luisteren naar wat ik te zeggen heb."
foto ilse schoutteten
10 meest bekeken
van de afgelopen
'1% kijkdichtheid ie ca. 133.000 kijkers van 6 jaar en ouder
KRO 25% 3.340
Ook dat nog
Lisa Boray Je hebt een dosis geluk nodig.
foto kippa
steekt steeds
meer de kop op. De Duitse jour
nalist Michael Schmidt deed
twee jaar lang onderzoek naar
de verspreiding en organisatie
van de neo-nazistische bewe
ging. Wereldwijd bezocht hij
bijeenkomsten, sprak met ver
scheidene kopstukken van de
beweging en legde verbanden
tussen verschillende groeperin-
gen.
Alle betrokkenen hebben het
zelfde doel: herstel van Hitiers
Derde Rijk. De taktiek van de
neo-nazi's verschilt niet van die
van hun voorgangers. Ze ver
spreiden haat tegen joden, etni
sche minderheden en iedereen
die het niet met hen eens is.
De gruweldaden van het Der
de Rijk worden goed gepraat of
ontkend. Gaskamers en holo
caust zouden nooit hebben be
staan. Schmidts documentaire
'Wahrheit macht frei' toont aan
dat de neo-nazi's overal zitten.
Ze geven bestsellers uit, doce
ren aan universiteiten of zijn lid
van het Europees Parlement.
(Wahrheit macht frei, van
avond om 20.24, EO op Neder
land n
WASHINGTON IPS
Televisieprogramma's in de
Verenigde Staten geven een ste
reotiep beeld van etnische min
derheden en versterken de tra
ditionele rolverdeling tussen
mannen en vrouwen. Dit is een
van de conclusies van een zeer
gedegen onderzoek, verricht
door de American Psychological
Association (APA), waarvan de
resultaten onlangs zijn bekend
gemaakt.
De bedoeling van de studie
was te achterhalen welke effec
ten het verschijnsel televisie
heeft op vrouwen, kinderen,
minderheden en bejaarden: vier
groepen die de meest toegewij
de tv-kijkers zijn.
De psychologen constateer
den dat veel programma's soci
ale stereotiepen en geweld be
vatten. Vrouwen en etnische
minderheden blijken in veel uit
zendingen op een minderwaar
dige en stereotiepe manier te
worden neergezet. Leden van
etnische minderheden worden
vaak geportretteerd als crimine
len, gevaarlijke types of in het
gunstigste geval slachtoffers van
geweld. De enige minderheid
die steeds vaker en ook in
steeds belangrijkere rollen in
beeld komt zijn de zwarte Ame
rikanen.
Vrouwen op televisie moeten
zo dicht mogelijk het ideaal be
naderen van jong, mooi, afhan
kelijk, hulpeloos, passief, zich
bekommerend om persoonlijke
verhoudingen, warm en meer
gewaardeerd om hiin uiterlijk
dan om hun vaardigheden. Vol
gens de psychologen dragen
zulke clichés bij aan de beeld
vorming van jongeren ten aan
zien van beide seksen.
Ook merkten de onderzoe
kers op dat verwijzingen naar
seks in televisieprogramma's
doorgaans betrekking hebben
op stellen die weinig om elkaar
geven. Verder leiden de fre
quente beelden van seksueel
geweld volgens hen tot toene
mende acceptatie van dat ver
schijnsel.
Kinderprogramma's die op
zaterdagmorgen worden uitge
zonden zijn veel gewelddadiger
als uitzendingen op prime time.
'Geweld' bestond uit alles i
erend van het beschadigen
persoonlijke bezittingen to
moord. „Tv-geweld kan agres
sief gedrag veroorzaken ei
gebruik van geweld als middel
om conflicten op te lossen be
vorderen," stellen de onderzoe
kers. Elders in hun rapport be
rekenen ze dat het gemiddelde
kind tegen de tijd dat het van de
lagere school komt op de televi
sie zo'n 8000 moorden heeft ge-
Songfestival van
bronwaterfirma
Solisten, duo's, trio's, hele ko
ren: alles en iedereen kan mee
doen aan een nieuw songfesti
val, opgezet door de bronwater
fabrikant Sourcy. „We zijn op
zoek naar talent van het zuiver
ste water", luidt de slogan van
het festival, waar het Neder
landse lied centraal staat.
Het 'Grote Sourcy Songfesti
val', dat een jaarlijkse traditie
moet worden, wil het nationale
muziekprodukt ondersteunen.
Alle genres zijn welkom: mee
zingers, rock en pop en het luis
terlied.
De kandidaten voor het eerste
festival zijn gerecruteerd via de
horeca. Zo'n 274 artiesten heb
ben zich aangemeld. Op 7
wordt in Bunnik in de Spiegel
tent de halve finale gehouden.
Later in het jaar volgt de finale.
In de jury: René Froger, Mar
griet Eshuis en Tonny Eyk.
Boosheid over instemming met Meerjarenplan Radio
HILVERSUM GPD
Bij de medewerkers van VPRO-
radio is grote woede en onrust
ontstaan nu het bestuur van die
omroep afgelopen vrijdag heeft
ingestemd met het Meerjaren
plan Radio. Volgens dat plan,
dat per 1 oktober ingaat, zal per
radiozender één coördinator
worden aangesteld die als hoofd
van een zenderredactie moet
toezien op handhaving van een
strakke profilering.
Zevenentwintig van de 45
vaste VPRO-medewerkers heb
ben in een petitie aangedron
gen op spoedoverleg met radio
directeur Jan Haasbroek. Vol
gens een aantal medewerkers is
het nu zaak de touwtjes bij Ra
dio 5 in handen te krijgen, als
uitweg uit de malaise.
Vooral de medewerkers van
Het Gebouw (vrijdag op Radio 1
en Radio 5) en de culturele pro
gramma's (dinsdag op radio 2)
maken zich zorgen. Zij vrezen
dat de typische VPRO-program-
ma's zullen sneuvelen onder
het nieuwe regime, waarbij één
zendercoördinator per station
het profiel bewaakt. Hans Si-
nse, een van de initiatiefne-
rs van de handtekeningen
lijst: „Het bestuur had bij zoiets
belangrijks rechtstreeks met ons
moeten spreken."
Volgens radiodirecteur Jan
Haasbroek valt het allemaal wel
mee. „Overleg over de omroep
politiek is niet aan de program
mamakers. Het bestuur bepaalt
hét beleid, niet de radiodienst.
Maar ongerust is ongerust, en
als ze willen praten kan dat."
VPRO-voorzittter A.J. Heerma
van Voss: „Ik geloof dat Haas
broek genoeg heeft overlegd.
Iets anders is dat de radio-me
dewerkers niet gelukkig zijn,
maar dat is niemand." Heerma
van Voss gelooft nog in alterna
tieven. „We zouden bijvoor
beeld naar de impopulaire
avonduren kunnen gaan. Je ei
gen publiek moet dan een
beetje verkassen."
Familiezender
Programmamaker Kees Slager:
„Radio 2 wordt een familiezen
der, waarbij men van één soort
familie uitgaat: een die niet naar
ónze programma's luistert. Dat
is vooral zo treurig omdat ons
jarenlang is gezegd dat we de
verloedering konden stoppen
door als A-omroep wat steviger
te staan. Dat onze leiding nu
om gaat is verontrustend. Al die
nieuwe leden verdienen beter
dan gelijkgeschakelde flutpro
gramma's."
Stan van Houcke drukt zich
krachtiger uit: „Directeur Haas
broek is akkoord gegaan met
Radio 1 als 'de wereld in een
half uur', maar dan een hele dag
lang. Die indringende buiten
landreportages tijdens Het Ge
bouw kunnnen we vergeten. We
hebben straks maar een kleine
stem in zo'n zenderredactie. Op
Radio 2 zijn alle cultuurpro
gramma's in één keer weg. Op
Radio 4 is geen ruimte meer
voor gesproken portretten. Zelfs
jazzprogramma's worden daar
geweerd."
Radio 5 wordt genoemd als
mogelijke uitweg uit de malaise,
als het tenminste mogelijk is ie
mand van de VPRO als station
manager te krijgen. Wim
Noordhoek, chef culturele pro
gramma's, wil niet vertellen of
hij die baan ambieert, maar
noemt Radio 5 wel „de enige
mogelijkheid. Ik ga heus niet na
elke vijf rhinuten een plaatje
opzetten. Dan krijg je reacties
zoals oud-minister Winsemius
die, toen Wim Kayser na tien
minuten interview een sigaar
opstak, vroeg of er nu een plaat
je aankwam. Die man dacht dat
dat de gewoonte was. Veel col
lega's zouden het heel prettig
vinden als wij met grote kracht
richting Radio 5 zouden gaan."
STRIPS
BOLLEBOOM
/vufoaaff lahg vw4s
S zosbhaamp ooc0
eh vermist, ouwe
5J€\
tooo
