Patiënt vangt vaak
bot bij schadeclaim
'Bouw van ondergronds
busstation snel van start'
Rabo ziet definitief af
van abonnementstarief
Nieuw centrum voor ledematen
Binnenland
De eenzame dood van
een schizofrene man
Proeven met embryo's kunnen abortus voorkomen'
DINSDAG 24 MAART 1992
4
Een orthopedisch
techniciën is be
zig aan een
kunstbeen in het
orthopedisch cen
trum in Amster
dam. Het centrum
voor orthopedie
maakt deel van
uit het Revalida
tie Centrum Am
sterdam, dat van
daag feestelijk
zijn nieuwbouw
opent. Het nieu
we onderkomen
van het RCA
heeft 60 miljoen
gulden gekost.
FOTO ANP MAR
CEL ANTONISSE
25 miljoen fraude met betaalkaarten
Amsterdam Met cheques, betaalkaarten en creditcards is vorig
jaar voor 25 miljoen gulden gefraudeerd, zo heeft de Recherche
dienst Betalingsverkeer gisteren bekendgemaakt. Bij de fraude
met cheques en betaalkaarten ging het meestal om het innen
van gestolen betaalkaarten. De recherchedienst verwacht dat de
schade met creditcards nog fors zal stijgen omdat steeds meer
mensen er een of meer hebben.
Cel geëist tegen corrupte politieman
Rotterdam De Rotterdamse officier van justitie heeft gisteren
twee jaar geëist tegen een voormalige brigadier van politie we
gens corruptie. Hij heeft als medewerker van de afdeling Bijzon
dere Wetten minstens 78.000 gulden aangenomen van verschei
dene gokbazen. De ex-brigadier lichtte hen in over politie-on-
derzoeken en over op handen zijnde invallen.
Wim Meijer voorzitter energieraad
den haag Wim Meijer, die vertrekt naar de Rabo bank, is be
noemd tot voorzitter van de (nieuwe) Algemene Energie Raad.
Minister Andriessen van economische zaken wil de raad eerder
bij het beleid betrekken. De adviezen kwamen vaak nadat de
maatschappelijke organisaties waaraan de leden waren verbon
den al hadden gereageerd op voornemens. Van de nieuwe leden
verwacht Andriessen opvattingen op persoonlijke titel. Eerste
kluif voor de Raad is het rapport van de commissie-Wolfson over
energieheffingen.
NCW wil af van 'Stevens'
den haag Het hoogste tarief in de inkomstenbelasting moet
van 60 naar 50 procent en het hoge btw-tarief van 18,5 naar 17
procent. Het plan-Stevens kan daarentegen in de prullenbank,
zo heeft directeur Weitenberg van het Nederlands Christelijk
Werkgeversverbond gisteren gezegd. Hij vindt dat het kabinet de
commissie met een „onmogelijke opdracht'' heeft opgezadeld
door als voorwaarde voor een belastingherziening te stellen dat
zowel de staat als de burger er niet op achteruit mocht gaan.
„Het kabinet heeft met een vrijkaartje op de eerste rang willen
zitten".
eindhoven anp
Tenminste tien medebewoners
van het flatgebouw hoorden
zijn hulpgeroep. Eén iemand
zag hem met een kapotgeslagen
hoofd op het balkon staan, roe
pend om hulp. Maar niemand
helde de politie. En zo overleed
een 31-jarige schizofrene man
na gruwelijke mishandelingen
eind januari in zijn flatwoning
aan de Bokrijkstraat.
Gisteren sloot de Eindhoven-
se politie het onderzoek af. De
drie verdachten van 17, 21 en 22
jaar hebben bekend. Ze woon
den in hetzelfde flatgebouw,
naast en schuin tegenover het
slachtoffer.
De ouders van het slachtoffer
hebben jarenlang vergeefs ge
probeerd opvang in een be
st hemid wonenproject te rege
len. Hijzelf wilde daarvan echter
niets weten en deskundigen
achtten dwangverpleging niet
op zijn plaats. De man vormde
immers geen enkel gevaar voor
zijn omgeving, wat het criteri
um is voor gedwongen opname.
Contact met* zijn omgeving
had hij niet. Zijn naaste familie
leden liet hij regelmatig op de
stoep staan als ze hem wilden
bezoeken. „Het is onvoorstel
baar dat er voor zo'n persoon in
de maatschappij kennelijk geen
mogelijkheden zijn om een rus
tig leven te leiden", aldus poli
tiewoordvoerder Bijnen.
Ziin moordenaars hadden in
de bewuste nacht lang zitten
drinken. Toen alles op was. bel
den ze in het flatgebouw links
en rechts aan op zoek naar nog
meer drank. Het drietal belde
ook langdurig aan bij het slacht
offer. „Ze beschouwden hem als
een gemakkelijk slachtoffer", al
dus Bijnen. Eenmaal binnen
werd hij urenlang mishandeld.
Hij wérd onder andere met een
Medebewoners reageren niet op mishandeling
stoelpoot op zijn hoofd gesla-
gen.
De verdachten besloten van
de gelegenheid gebruik te ma
ken om het slachtoffer aan de
tand te voelen over het gerucht
dat hij zou zo in zichzelf was ge
keerd omdat hij in het verleden
zijn vrouw en kind had verdron
ken. Onder druk van de mis
handeling bekende de man het
volstrekte loze gerucht.
Het slachtoffer heeft twee da
gen dood in zijn woning gele
gen. In die periode haalden de
drie met het inmiddels vervalste
paspoort van de man 1000 gul
den van zijn bankrekening en
haalden ze zijn hele flat leeg om
een overhaast vertrek te sugge
reren. Daarrfo begroeven ze het
lijk in het park en overdekten
het met cement om te voorko
men dat honden het lichaam
zouden ontdekken.
De 21-jarige verdachte ver
leende al geruime tijd overdag
en 's avonds gastvrijheid aan
jongeren van 13 tot 16 jaar.
„Merkwaardig genoeg was hij
voor die jongeren een soort
maatschappelijk werker, die al
tijd bereid was naar hun proble
men te luisteren. Hij werd door
hen op handen gedragen", al
dus brigadier Bijnen.
De verdachte vertelde daags
na de mishandeling een paar
van hen wat er was gebeurd.
Een 14-jarig meisje geloofde
hem niet en ging kijken in de
flat. Na een aantal dagen vertel
de ze haar ouders wat ze daar
had aangetroffen. Daardoor
kwam de zaak aan het rollen.
Tijdens het onderzoek kwam
de politie er achter dat het drie
tal al eerder een invalide flatbe
woner ernstig had mishandeld.
Die dankt Zijn leven wellicht
aan een medebewoner die wél
op zijn hulpgeroep reageerde.
Een maquette van het busstation bij Amsterdam Centraal Station. Als het a
ligt, is het over 5 jaar gereed.
De bouw van een groot onder
gronds busstation bij het Cen
traal Station in Amsterdam kan
nog eind dit jaar beginnen. De
openbaar-vervoerbedrijven
NZH, Centraal Nederland, de
Nederlandse Spoorwegen en
het Amsterdamse Gemeente
Vervoerbedrijf (GVB) staan te
trappelen. In 1997 kan de onder
water gelegen busterminaal dan
klaar zijn. Kosten van de 200
meter lange, 80 meter brede en
10 meter hoge terminal: 250
miljoen gulden.
Al in september 1990 presen
teerden de vervoerbedrijven het
plan voor een busstation onder
water. De NZH toonde zich
toen bereid daar maximaal 100
miljoen gulden in te steken. Het
plan werd aanvankelijk met de
nodige scepsis ontvangen. De
Amsterdamse wethouder voor
ruimtelijke ordening Saris zag
het „lawaaiige en vervuilende"
busverkeer liever enkele hon
derden meters verderop in een
ondergronds station bijeenko
men. Ook in een half jaar later
verschenen gemeentelijke stu
die werden de nodige kantteke
ningen geplaatst. Afgelopen zo
mer gaf de gemeenteraad ech
ter opdracht tot nader onder
zoek.
Het GVB komt binnen enkele
dagen met de resultaten van dit
onderzoek, maar gisteren
maakte adjunct-directeur Tjon-
a-Ten de eerste resultaten al
openbaar.
Op dit moment stappen da
gelijks 135.000 passagiers bij het
Centraal Station op bus, tram of
metro. Gevoegd bij de 110.000
treinreizigers komt dit op bijna
een kwart miljoen passagiers
per dag. Binnen 10 tot 15,jaar
zal dit aantal 70 procent hoger
zijn. In de toekomst zal daarom
behoefte zijn aan 55 standplaat
sen voor bussen tegen de huidi
ge dertig. Het ondergrondse sta
tion kan daarnaast nog ruimte
bieden aan 48 standplaatsen
voor touringcars en taxi's.
De 250 miljoen gulden, waar
van 70 miljoen bestemd is voor
tijderlijke verkeersmaatregelen
tijdens de bouw, willen de ver
voersmaatschappijen via een
combinatie van subsidies en le
ningen bijeen brengen. Volgens
NZH-directeur Testa is het rijk
overtuigd van de noodzaak van
het project.
Door onduidelijkheid over verantwoordelijkheid arts
Patiënten die na een behandeling of ongeval in een zie
kenhuis een schadeclaim indienen, krijgen het gewenste
bedrag meestal niet uitgekeerd. Het aantal toegewezen
schadevergoedingen is de laatste jaren aanzienlijk ge
daald, hoewel het aantal claims juist enorm is gestegen.
den haag carine neefjes
Dat is de belangrijkste conclusie
van het eerste grootscheepse
onderzoek naar de afhandeling
van schadeclaims in ziekenhui
zen, dat is verricht door de uni
versiteit van Nijmegen. Het rap
port wordt vandaag gepresen
teerd.
In de periode van 1980 tot
1990 zijn er in totaal 4000 scha
declaims ingediend. De onder
zoekers Hubben en Angenent
hebben er hiervan 1500 beke
ken. Bijna alle verzekeraars die
contracten hebben met zieken
huizen, hebben hun dossiers ter
inzage gegeven.
De meeste ongelukken in zie
kenhuizen gebeuren tijdens
chirurgische ingrepen. Uit het
rapport blijkt dat bij ongevallen
waar het onduidelijk is wie ver
antwoordelijk is, de ingediende
schadeclaims meestal niet wor
den uitgekeerd. En dat gebeurt
vaak.
Artsen vergeten bij voorbeeld
toestemming te vragen voor een
bepaalde handeling, wat nogal
eens gebeurt bij het verwijderen
van de baarmoeder. Of ze geven
te weinig informatie over de ge
volgen van een operatie. Bij de
ze behandelingen zijn vaak
meerdere artsen en specialisten
betrokken. De verzekeraar weet
dan niet wie hij aansprakelijk
moet stellen en wijst de schade
claim dan af.
Ook gebeurt het dat na een
chirurgische ingreep het opera
tie-materiaal niet uit de wond
wordt verwijderd. Het gaat hier
om een zichtbare fout, waar de
chirurg de eerstverantwoordelij
ke voor is. Bij dergelijke onge
vallen wordt de schadeclaim
vaak wel uitgekeerd, gemiddeld
een bedrag van 19.800 gulden.
Datzelfde geldt voor fouten van
radiologen en neurologen die
met defecte apparaten werken
of deze op een verkeerde ma
nier gebruiken. Ook hier is de
schuldige gemakkelijk aan te
wijzen.
Het rapport geeft geen beeld
van het totaal aantal fouten dat
in ziekenhuizen wordt gemaakt.
Volgens onderzoeker Hubben
worden in ernstige ongevallen,
waarbij een patiënt overlijdt,
vaak geen schadeclaims inge
diend. Hubben: „Nabestaanden
zijn dan zo emotioneel, dat ze
geen zin hebben om nog een
hele procedure te starten".
In vergelijking met de Vere
nigde Staten en Groot-Brittan-
nië valt het aantal schadeclaims
bij ziekenhuizen in Nederland
erg mee, meent Hubben. Be
langrijk is volgens hem dat zie
kenhuizen beter moeten rege
len wie waar verantwoordelijk
voor is. „Dan kunnen mensen
die recht hebben op een scha
devergoeding. hun geld tenmin
ste krijgen".
Tarief voor 'dure betalingenkomt er wel
Celbioloog Geraedts vraagt duidelijkheid over wetgeving
UTRECHT ANP-GPD
Particuliere rekeninghouders
moeten bij de Rabobank per 1
januari volgend iaar gaan beta
len voor een deel van hun beta
lingsverkeer. Wel is het eerder
aangekondigde abonnements
tarief van 25 gulden per reke
ning per jaar definitief van de
baan, zo heeft de Rabo-bank
gisteren laten weten.
Vorig jaar kondigde de bank
de invoering aan van een 'abon
nementsgeld' per 1 mei om de
kosten van het giroverkeer te
dekken. Dat leverde de bank
volgens directeur betalingsver
keer Burghout boze reacties op
../«•its .in trouwe klanten" On*
navoer 25.000 mensen segdfcn
hun rekening op en verhuisden
voor het overgrote deel naar de
Postbank, die als enige bank ga
randeert dat het standaard-gi
ropakket gratis blijft.
I)c Rabo draait de plannen nu
deels terug. Het abonnements
geld vervalt, maar de arbeidsin
tensieve en dus duurdere beta
lingsvormen zoals met de hand
geschreven opdrachten en ac
ceptgiro's moeten straks wel
worden betaald boven een nog
nader vast te stellen limiet. Zo
wil de Rabo een 'efficiënt be
taalgedrag' stimuleren. De af
zonderlijke banken bepalen zelf
de exacte tarieven en voorwaar
den. Goedkope betaalvormen
zoals de automatische afschrij
vingen en machtigingen blijven
gratis.
Directievoorzitter Wijffels
blijft erbij dat een vast abonne
mentstarief een goed idee was.
De bank is er echter volgens
hem onvoldoende in geslaagd
de samenhang tussen de ver
schillende voorstellen over te
brengen. De nadruk lag teveel
op het vaste tarief. „Ie kunt wel
gelijk hebben, maar het niet
krijgenaldus Wijffels.
Volgens Burghout gaat de
bi.nk haar klanten informeren
over de mogelijkheden om zo
doelmatig mogelijk te betalen.
De Rabobank schaft, zoals ook
half december aangekondigd,
de valutering af. Valuteren bete
kent dat banken geld dat van de
ene op de andere rekening
wordt overgeboekt, even vast
houden om er rente van te trek
ken. Straks staat dus bijvoor
beeld het loon sneller op de be
taalrekening en omdat de bank
wel rente op de betaalrekening
blijft vergoeden, kan die rente
vergoeding iets oplopen. Vol
gens Burghout wordt de effi
ciënt betalende klant er uitein
delijk 30 gulden per jaar beter
De Consumentenbond zegt
blij te zijn met het besluit om
het abonnementstarief te
schrappen. De bank geeft ge-
boor aan de roep van het pu
bliek. constateerde een woord
voerster.
MAASTRICHT THEO HAERKENS
Het kabinet buigt zich dezer dagen over
een wettelijke regeling voor experimen
ten met embryo's. De ontwildcelingen
in de medische wetenschap gaan snel
en de mensen die zich daarmee bezig
houden, willen weten wat wel en niet
geoorloofd is. Er kan veel, maar het is
duidelijk dat niet alles wat mogelijk is,
ook moet en mag.
Geneticus en celbioloog Geraedts van
de Rijksuniversiteit Limburg heeft zelf
enkele jaren geleden aangedrongen op
een ethische discussie. Hij wil graag we
ten waar hij aan toe is „want er is een
maatschappelijk draagvlak nodig voor
dat je mensen kunt benaderen met de
vraag of ze mee willen doen".
Geraedts wil onderzoek doen naar de
meest prille vorm van menselijk leven:
de zogenoemde pre-embryo's. Dat is het
eerste klompje cellen dat ontstaat na de
bevruchting en uit niet meer dan zes tot
acht cellen bestaat. „Ie kunt dan nog niet
eens zien welke cellen zich ontwikkelen
tot een baby en welke tot de placenta",
licht de hoogleraar toe. Van een embryo
wordt pas gesproken na de vijfde dag.
wanneer de bevruchte eicel zich in de
baarmoeder nestelt en duidelijk is welke
cellen zich tot een vrucht ontwikkelen.
Her onderzoek dat hij wil doen. is erop
gericht abortussen te voorkomen. Dat
gebeurt nu wanneer bij de zwanger
schap blijkt dat het kind-in-aanleg een
ernstige afwijking heeft zoals spier
dystrofie, zwakzinnigheid of taaisiijm-
ziekte, een kwaal die gebaard gaat met
ernstige longaandoeningen en nog niet
behandelbaar is.
Op dit moment probeert men dergelij
ke afwijkingen in een vroeg stadium op
te sporen door onderzoek van het
vruchtwater of met behulp van de zoge
noemde vlokkentest. Deze onderzoeken,
die plaatsvinden in de zestiende en tien
de week van de zwangerschap, worden
gedaan &ls er in de familie ernstige erfe
lijke afwijkingen voorkomen. Geraedts
gaat ervan uit dat het beter is zo snel
mogelijk vast te stellen of er sprake zal
zijn van zo'n afwijking dan een zwanger
schap halverwege af te breken.
Het lijkt aantrekkelijk onmiddellijk na
de bevruchting vast te stellen of een
kindje gezond zal zijn. Technisch wordt
dat mogelijk geacht, maar daarvoor is
nog veel onderzoek nodig. In de gevallen
die Geraedts op het oog heeft, vindt de
bevruchting niet op de natuurlijke ma
nier plaats, maar in de reageerbuis. Na
drie of vier dagen, wanneer de bevruchte
eicel zich een aantal malen heeft gedeeld
en acht cellen telt, wordt daarvan één cel
weggenomen en onderzocht.
Gentherapie
Aan de hand van de genetische infor
matie in deze cel kan worden bepaald
hoe groot de kans is, dat zich uit de over
gebleven zeven cellen een gezond kind
ontwikkelt. Wanneer de kans op een
kind met een afwijking gering is, kan het
pre-embryo in de baarmoeder worden
gebracht, zoals dat nu gebeurt bij rea
geerbuisbaby's. Vruchtjes die zich vrijwel
zeker ontwikkelen tot zieke kinderen,
worden niet ingeplant. In theorie is het
weliswaar mogelijk de erfelijke eigen
schappen te corrigeren door middel van
gen-therapie en zo de geboorte van zieke
kinderen tegen te gaan, maar dat is toe
komstmuziek.
Ook in het buitenland roepen deze
ontwikkelingen discussie op. In Enge
land en Duitsland is die al afgerond met
wetgeving. De Britten staan wel experi
menten toe, zij het dat die aan strenge
regels zijn gebonden. Duitsland staat
geen proeven toe. Maar wonderlijk ge
noeg heeft het Vaticaan, toch allerminst
een bolwerk van progressieve lichtzin
nigheid, verklaard geen tegenstander te
zijn van gen-therapie. Selectie op basis
van ziekte wijst het Vaticaan echter af.
Er is nog heel wat onderzoek nodig
voordat werkelijk bruikbare tests en the
rapieën zijn ontwikkeld. Zo moet er ant
woord komen op de vraag of onderzoek
aan één enkele cel, wel voldoende be
trouwbaar is. Daarnaast is ook nog te
weinig bekend over de reactie en de ont
wikkeling van de rest van het pre-em-
bryo nadat die ene cel is weggenomen.
Experimenten met muizen hebben dui
delijk gemaakt dat het wegnemen van
één cel geen kwaad kan, maar het is de
vraag of dat bij mensen op dezelfde ma
nier werkt.
Hoe groot de behoefte is aan de nieu
we technieken, is in dit stadium nog niet
te zeggen. „Maar we moeten profiteren
van de mogelijkheden die er zijn. Het is
heel mooi als je zo kunt voorkomen dat
zwangerschappen moeten worden afge
broken".
De hoogleraar kan zich de bedenkin
gen wel voorstellen. „Men vindt het grie
zelig dat je zo kunt ingrijpen in menselijk
leven". Dat verklaart ook de terughou
dendheid van politici. „Ze hebben door
gaans geen problemen met de dingen
die ik wil. maar ze zijn bang iets op pa
pier te zetten, omdat ze de reikwijdte er
van niet kunnen overzien".
