Bundesbank luidt
opnieuw noodklok
Kwantum wil een eigen gezicht krijgen
Wie is ziek: de werknemer of het systeem?
Economie
Uitleg over veilen -
Japanners moeten ontspannen
Stork ziet in China nieuwe markt
Toyota opent servicestation bij Kiev
Tokyo» Toyota, Japans grootste autoproducent, heeft bij Kiev
een servicestation geopend, het zesde van dit bedrijf in het Ge
menebest van Onafhankelijke Staten (GOS). De export van
Toyota naar de GOS is het afgelopen jaar bijna verdubbeld van
4.210 in 1990 tot 7.177 auto's, aldus een woordvoerder. Toyota
verwacht evenwel een daling van de verkoop in de GOS als ge
volg van de economische achteruitgang. Toyota meldde verder
op dit moment niet van plan te zijn in de GOS ook auto's te pro
duceren.
Schuttersveld verhoogt dividend weer
velp» Schuttersveld (houdstermaatschappij van industriële toe
leveringsbedrijven) heeft over 1991 tachtig procent meer ver
diend dan in het jaar ervoor. De nettowinst steeg van 12,9 mil
joen naar 23,3 miljoen gulden. De omzet is gestegen van 310
miljoen naar 631 miljoen gulden. Dat heeft het bedrijf gisteren
bekendgemaakt. Voorgesteld wordt het dividend verder te ver
hogen. Vorig jgar steeg het al van 1,75 tot 2. Nu wordt ƒ2,15
voorgesteld. Dit kan naar keuze contant worden opgenomen
dan wel voor 1,10 in contanten en voor een nader te bepalen
deel in aandelen ten laste van agjoreserve of overige reserve.
Vermogensbeheer Pierson alleen door
Amsterdam De grote vermogens die de bank Pierson, Heldring
en Pierson (PHP) beheert, zullen van de andere onderdelen van
de bank worden afgescheiden. Pierson Capital Management zal
als zelfstandige vermogensbeheerder met een eigen internatio
naal net van vestigingen werken aan een verdere uitbreiding van
het vermogen onder beheer. Het door PHP beheerde vermogen
bedraagt nu rond de 10 miljard gulden. De resultaten van PHP
(volledige dochteronderneming van ABN AMRO Bank) daalden
vorig jaar sterk van 72,5 miljoen tot 60,4 miljoen gulden.
DONDERDAG 19 AAAART 1992
aalsmeer Directeur Mulder (rechts) van de bloemenveiling in Aalsmeer legt minister De Vries van sociale zaken uit hoe de veiling werkt. Met staatssecretaris Kosto van justitie (tweede van links) bracht De Vries gisteren
een werkbezoek aan Aalsmeer. De minister hield een pleidooi voor aanpak van het grote aantal illegalen op de 'gespannen arbeidsmarkt' in de regio. Van de 13.000 werknemers in Aalsmeer zijn er naar schatting 1.200 i
2.000 illegaal. Hun plaatsen zouden moeten worden ingenomen door werklozen, met name uit Amsterdam. „Dat ligt maar minder dan een uurtje fietsen van Aalsmeer", aldus De Vries. fot anp he«wan m wt
Kameleon-consument van vandaag vereist andere winkelopzet
tilburg saskia van westhreenen
De fluitketels en volleyballen
verdwijnen. In plaats daarvan
komen er tenminste tweehon
derd soorten behang, vloerbe
dekking en verf in de schappen.
Kwantum, de winkelketen waar
tot voor kort eigenlijk alles te
koop was, gooit het roer radi
caal om. Binnen vijf jaar tijd
wordt het assortiment verso
berd en het winkeloppervlak
meer dan verdubbeld. Er ko
men minstens vijftien grote ves
tigingen bij. En allemaal omdat
de ldant van vandaag kame
leonachtige vormen aan begint
te nemen.
Nu nog worden eens in de
veertien dagen drieënhalf mil
joen Kwantum-actiefolders over
Nederland uitgestort. De klan
ten stromen toe, dankzij die ene
fiets voor een prikkie of dat trai
ningspak van vijftig gulden. Al
leen die niet-aflatende stroom
van actiegoederen zorgt ervoor
dat Kwantum nog winstgevend
is. En daarom gaat het niet
goed. Want als de Nederlander
zijn woonkamer gaat verande
ren, springt hij niet direct in de
auto richting Kwantum. Terwijl
dat nou eigenlijk zou moeten.
Kwantum gaat zich de ko
mende maanden nadrukkelijk
profileren als 'grootwinkelbe
drijf voor woninginrichting en -
decoratie'. Het assortiment be
hang, verf, gordijn, verlichting
en vloerbedekking wordt uitge
breid en de winkels worden ge
zelliger aangekleed. Artikelen
die niet binnen de omschrijving
vallen verdwijnen. Nu al zijn er
in geen enkele winkel meer
sportartikelen te koop. Auto- en
fietsaccessoires, computers, fo-
to-apparatuur en speelgoedarti
kelen behoren binnen enkele
maanden ook tot het verleden.
Directeur Verkoop R. Verzijl:
„We bieden nu een veel te grote
diversiteit aan artikelen aan.
Voor de consument is het niet
duidelijk wat voor soort winkel
we zijn. De mensen komen al
leen vanwege onze adverten
ties. Die 'dragen' onze verkoop.
Dat is kostbaar, en verre van lo
gisch. Je gaat ook niet naar Al
bert Heyn, alleen maar omdat
die dagelijks in de krant adver
teert."
De verandering in het assorti
ment van Kwantum gaat ge
paard met een grote reorganisa
tie van de winkels zelf. Op dit
moment heeft Kwantum 38 ves
tigingen in Nederland. De
meeste winkels zijn midden in
de grote stad te vinden en heb
ben een vloeroppervlak van am
per duizend vierkante meter.
Doordat het koopgedrag van de
consument verandert, moeten
de winkels veel ruimer van op
zet worden en krijgen ze een
ligging aan de rand van de stad.
Verzijl: „We kiezen voor een
plaats naast andere grote aan
bieders. Denk aan de grote
woonboulevards, de succesvolle
bouwmarkten als Gamma en
Karwei. Het kan ook zijn dat we
uitwijken naar regionale winkel
centra. In elk geval gaan we uit
de grote steden weg. Verhuizen
we van hartje Den Haag naar
buurgemeente Rijswijk, bijvoor
beeld."
In totaal worden er twintig (te
kleine) vestigingen verplaatst.
Zo verdwijnt die ene kleine ves
tiging van 350 vierkante meter
in Rotterdam-centrum en wor
den er vlak buiten de stad drie
grote winkels van 2000 vierkan
te meter gebouwd. Binnen vijf
jaar zullen er in Nederland vijf
tien nieuwe, 'extra' vestigingen
verschijnen. Een enorme opera
tie. Kwantum verwacht de hui
dige jaaromzet van 300 miljoen
gulden te verdubbelen.
Kameleon
Je kunt er geen pijl op trekken.
Dat is de beste omschrijving
van de klant van vandaag, de
'kameleon-consument'. Soms
wil hij tijdens het winkelen
drukte en gezelligheid, soms
ook rust en overzicht. De ene
keer doet hij aan 'funshopping',
de andere keer aan 'runshop-
ping'. Dat onvoorspelbare win
kelgedrag eist een heel divers
aanbod aan winkels. En tot op
heden past Kwantum niet in het
plaatje.
Er zijn superspeciaalzaken
(de Sockshop), grote speciaalza
ken (de Bodyshop), selectieve
grootwinkelbedrijven (de Fresh-
winkel van Albert Heijn), gewo
ne grootwinkelbedrijven (Car-
petland. Leen Bakker) en hyper-
grootwinkelbedrijven (Maxis).
Nu hoort Kwantum eigenlijk
nergens bij. Het bedrijf wil in
het 'gat' van de gewone groot
winkelbedrijven springen.
Kwantum streeft naar goed
kopere vloerbedekking dan Car-
petland: „We blijven mikken op
een prijs-agressieve benade
ring." Aan de andere kant moet
de kwaliteit weer beter zijn dan
die van Leen Bakker. Vroeger
werden er wel eens 'kwalitatief
dubieuze' artikelen aangebo
den. Dat mag niet meer gebeu
ren. Verzijl: „Het heeft weer te
maken met ons vroegere in-
koopbeleid. Als we een goedko
pe partij goederen konden ko
pen, dan deden we dat. Het
maakte niet uit waar het om
ging. Nu worden we daar veel
selectiever in."
Het aanbod van de winkel
(veel soorten tapijt, verf, gor
dijn) moet zo specialistisch zijn
dat een Ikea niet in de weg
wordt gezeten. Maar om zich te
kunnen meten met die winkel
ketens wordt de aanpak veel
klant-vriendelijker. Zo komt er
in elke vestiging een afdeling
Klantenservice en kan er ge
reedschap worden gehuurd.
Naast een grote expansie in
Nederland mikt Kwantum ook
op de zuiderburen. Aan het
eind van dit jaar zullen er in
België vijf nieuwe vestigingen
staan. Kwantum sluit niet uit
dat er in de toekomst een grote
Belgische winkelketen wordt
overgenomen. Vanaf 1 april zal
in heel Zuid-Nederland 'Kwan
tum nieuwe stijl' zijn verrezen.
Door de totale reorganisatie
breidt het personeelsbestand
uit van 1100 naar 1700 mede
werkers. Hoeveel de hele opera
tie gaat kosten, wil het bedrijf
niet zeggen.
Verzijl in het distributiecentrum van Kwantum ii
niet in het concept van runshopping."
medewerker
De minister dreigt. De minister laat z'n
dreigement weer vallen. Het KNOV op
z'n achterste poten. De FNV druk in de
weer. Evenals de Federatie van Bedrijfs
verenigingen, het VNO, kamerleden, de
Sociaal-Economische Raad. de staatsse
cretaris. de Eerste Kamer, alle fracties, de
kamercommissie en natuurlijk de minis
ter-president, de AbvaKabo, een paar
grote nationale werkgevers, het NCW,
het GAK, de directeur van het Centraal
Planbureau, de commissie-Wolfson plus
natuurlijk alle achterbannen en commis
sies die de commissies adviseren. Zeg
maar gerust iedereen die bij het bestuur
van de BV Nederland is betrokken, heeft
weer driftig van zich laten horen. Ze
hebben 'stukken' geproduceerd, spreek
beurten gehouden, interpellaties ge
pleegd, getelefoneerd, gefaxed, op televi
sie opgetreden, in praatgroepjes en fo
rums zitting genomen, op hun compu
ters gehamerd en elkaar voor rotte vis
uitgescholden.
Inzet van het hele gedoe - deze keer -
de bestrijding van het ziekteverzuim.
Vreemd genoeg is de grote afwezige in
deze discussie de 'gezondheidszorg'.
Kennelijk heeft die dus niets met het he
le ziekteverzuim te maken. Behalve dan
toen iemand (wie ook weer?) op het eind
van de discussie nog even sneerde dat
twintig procent van het ziekteverzuim is
te wijten aan wachttijden in het zieken
zorg-systeem (wat ik overigens uit eigen
ervaring volmondig kan beamen). Maar
hoe het ook zij, ziekteverzuim heeft ken
nelijk niet zozeer met ziekte te maken,
als wel met de relatie tussen werknemer
en -gever.
Immers, het landelijk ziekteverzuim is
zo'n tien procent, maar niemand gelooft
toch echt dat behalve bij een gierende
griepepidemie één op de tien Nederlan
ders écht ziek is? Anderhalf miljoen zie
ken dus, nog afgezien van de arbeidson
geschikten die in die tien procent niet
zijn inbegrepen. Waar komen al die zie
ken dan vandaan? Geen zin om te wer
ken, soms?
Dat is toch heel raar, want wij zorgen
toch perfect voor onze employées. U-es
de jaarverslagen er maar op na. Altijd
wel een paar lieve zinnen die „wijzen op
de perfecte relatie met het personeel'
En ook in presentaties en spreekbeurten
horen we prachtige formuleringen als:
„Onze belangrijkste activa staan niet op
onze balans, dat zijn onze medewerkers.
Wij doen alles wat binnen onze macht is
en ze moeten trouwens ook niet zeu
ren", of woorden van gelijke strekking.
Waarop een verhaal volgt over het feit
dat het bedrijf onlangs nog een perso
neelsfeest had georganiseerd waar on
gelimiteerd taart en koffie werden geser
veerd èn, niet te vergeten, ook nog eens
twee consumptiebonnen de man. En
wat te denken van het flitsende optreden
van het wereldberoemde cabaret duo Ja-
pie en Truus uit het naburige Grumst.
Nee, niemand gelooft natuurlijk echt
dat dit soort personeels zorg' bevorder
lijk is voor de zin in werken. Toch is in
veel gevallen dat bijna het enige dat
wordt gedaan vqor mensen die worden
geacht vijf dagen per week zonder tegen
zin en liefst met enig enthousiasme naar
hun werk te gaan.
Als je een willekeurige baas vraagt wat
zijn/haar belangrijkste drijfveer is om te
gaan werken, hoor je als meest voorko
mende antwoord begrippen als 'verant
woordelijkheid en creativiteit'. Maar
waar dan te weinig bij wordt stil gestaan,
is dat de medewerkers op de werkvloer
natuurlijk precies dezelfde drijfveer heb
ben. En waarom zijn die bazen nooit
ziek? Niet zozeer omdat zij zo vreselijk
gezond leven of stoer zijn, nee, omdat zij
hun ambities kunnen uitleven.
Het wordt dus de hoogste tijd dat we
véél en véél meer nadenken over een to
taal andere werkindeling, waarbij weer
iets van die menselijke basisverlangens
wordt vervuld. Zo niet, dan krijgen we
het 'ziekte'-verzuim nooit onder de knie.
En het laatste dat daarbij helpt zijn loze
leuzen zoals ik onlangs nog zag in een
fabriekshal van opperste treurigheid,
met een vreselijke pest-herrie en zonder
daglicht. Daar hing een gigantisch bord
boven de lopende band. In prachtig
glimmende roestvrijstalen letters stond
daarop 'Onze kwaliteit is ons personeel'.
Het hing hoog genoeg, zodat de mede
werkers er niet bij konden. Dat zal wel
geen toeval zijn geweest.
'Schulden leggen bom onder sanering DDR
De Bundesbank luidt opnieuw de noodklok over de we
deropbouw van de voormalige DDR. De „sterk toene
mende schulden" bij gemeenten en deelstaten leggen
een bom onder de ontwikkeling van de economie. De
monetaire waakhond uit Frankfurt roept de politici op
tot „geleidelijke verlaging" van ondersteuningsbetalin
gen aan het oostelijke deel van Duitsland. Dit staat in het
jongste maandoverzicht van de Bundesbank, dat gisteren
werd gepresenteerd.
frankfurt dpa
De waarschuwing tegen het te
veel lenen van geld is niet
nieuw. Vorig jaar concludeerde
de Bundesbank al dat door de
sterke stijging van de schulden
last het overheidstekort explo
sief stijgt. Het tekort zou vol
gens de bank een omvang be
reiken „die voor de oude deel
staten een belasting kan wor
den, waardoor gevaar ontstaat
voor stabiliteit, groei en werkge
legenheid".
De vijf nieuwe deelstaten ont-
vanOBn dit jaar 180 miljard
mark financieringssteun. Vorig
jaar bedroeg de ondersteuning
140 miljard mark.
Het tekort op de staatsbegro
ting is eveneens omhoog ge
schoten. In 1989 noteerde de
staat nog een bescheiden tekort
van 10 miljard mark, maar in
1991 is het gat tussen de ont
vangsten en uitgaven al uitge
komen op bijna 110 miljard
mark Voor 1992 is de Bundes
bank somber gestemd. De te
korten, waardoor de regering
meer moet gaan lenen op de
toch al overspannen geld- en
kapitaalmarkt, zullen naar ver
wachting nog groter worden.
Doordat de rentelasten een
steeds groter deel van de begro
ting voor zich opeisen, wordt de
speelruimte voor de regering in
Bonn steeds kleiner. Bij het hui
dige financieringstempo zou de
regering wel eens kunnen wor
den gedwongen tot verhoging
van de belasting. En dat zal
sin in vallen Wfostduttaam vin
den nu al dat ze te veel moeten
betalen voor de ontwikkeling
van de vijf nieuwe deelstaten.
De Bundesbank is ook onte
vreden over het gebruik van de
subsidie. Veel van de 180 mil
jard mark gaat op aan pensioe
nen en uitkeringen. In 1991 ver
dween bijna 60 miljard mark
naar de privé-huishoudens. Dit
jaar verwacht de bank een stij
ging tot 80 miljard mark
amsterdam ronald frisart
De 62-jarige Minoru Makihara,
die in juni de hoogste baas
wordt van Japans grootste con
cern, Mitsubishi Corporation,
heeft voor een Japanse captain
of industry' opmerkelijke trekjes.
Hij drinkt liever Amerikaans
Budweiser-bier dan Kirin-ger
stenat uit de eigen Mitsubishi-
stal. En hij vindt dat Japanners
ook eens wat anders moeten
doen dan alleen maar werken.
Makihara's levensloop is op
merkelijk. Hij is niet in Japan
geboren maar in de Londense
wijk Hampstead. Hij studeerde
in Japan, maar zette zijn oplei
ding voort aan de Amerikaanse
Harvard-universiteit. En in
dienst van Mitsubishi bracht hij
14 jaar in Japan door tegen liefst
22 jaar in het buitenland.
In den vreemde ontdekte hij
hoezeer het Westen de econo
mische grootmacht Japan wan
trouwt. Westerlingen menen
dat Japanse concerns samen
zweren tegen de buitenlandse
concurrentie. Hun onderlinge
netwerk wordt keiretsu ge
noemd. Maar volgens Makihara
is keiretsu alleen een westerse
hersenschim. Net zo onzinnig
vindt hij het westerse wantrou
wen jegens de wekelijkse verga
dering op vrijdag van de
Mitsubishi top. Daaraan is vol
gens hem niets geheimzinnigs.
Het liefst zou hij bij die verga
deringen een paar keer buiten
landse journalisten uitnodigen,
zodat aie kunnen zien dat ge
woon over zaken wordt gepraat
Maar hij vreest dat zo'n voorstel
op weerstand stuit.
De bedrijfscultuur bij
Mitsubishi Corporation (190
ondernemingen, waaronder de
op zes na grootste bank ter we
reld en camera-producent Ni
kon) moet veranderen, zei hij
onlangs tegen de Britse krant
Financial Times. Zo wil hij de
buitenlandse vestigingen meer
zelfstandigheid geven, de top
pers op het hoofdkwartier in
Tokyo moeten er maar aan
wennen dat hun macht af
neemt Makihara weet dat dat
moeilijk wordt: „Men vergelijkt
Mitsubishi wel met een vlieg -
dekschip en zegt dat het moei
lijk is dat van koers te doen ver
anderen". En: „Mitsubishi-
mensen zeggen dat het jaren
lang succesvol is verlopen: dat
het dus gevaarlijk is iets te ver
anderen'
Toch moet dat. zegt de opvol
ger van de huidige topman Na-
kamura, want Mitsubishi werkt
in een wereldwijde economie
en moet dus groot en soepel
denken. Als een buitenlandse
vestiging een nieuwe directeur
nodig heeft, wordt dat straks
niet automatisch de lapanner
die toevallig aan de beurt is.
Nee, zegt Makihara, wc benoe
men de beste; het maakt niet uit
of hij Duitser, Zweed, Ameri
kaan of Japanner is.
Ook over het internationale
krachtenveld heeft hij ongewo
ne opvattingen. De Amerikaan
se president Bush bezocht on
langs lapan. met in zijn kielzog
de Amerikaanse auto bazen. In
het land van de oppermachtige
concurrentie leken het sukke
laars. Toch ziet Makihara voor
de Amerikanen een zonnige
toekomst als ze de handen
maar stevig ineenslaan bij de
sanering en wederopbouw van
hun autobranche Hij denkt dat
de Amerikanen meer en beter
ontwerp-talent in huis hebben
dan de Japanse autoproduccn
Makihara ziet nog een Ameri
kaans voordeel. Anders dan in
Japan, neemt de westerse
manager naast zijn werk de tijd
om zich te ontspannen en er
een vnendenkring op na te hou
den die niets met zijn werk
heeft te maken. Makihara zou
zijn eigen mensen ook graag Ie
ren zich buiten de carrière-
drukte wat te ontspannen.
Dat is hard nodig, zegt hij.
want tegenwoordig tellen vooral
ideeën. ..Twaalf uur domweg
nadenken levert niet per se een
beter idee op dan een uur lang
creatief nadenken."
amsterdam» gpd
Stork (industriële systemen en
industriële dienstverlening)
heeft hoge verwachtingen van
China. Het concern heeft op dit
moment voor zeker 300 miljoen
gulden aan offertes uitstaan.
„China is een interessante
markt", aldus voorzitter J. Ho-
vers van de raad van bestuur
van stork
Het bedrijf, dat 16.800 werk
nemers heeft, is een van de
deelnemers aan de reis naar de
volksrepubliek met minister An-
driessen van economische za
ken. „We hopen met volk-
tassen terug te komen." Stork
levert al Indi 1921 aan t htna
Aanvankelijk stoomtreinen, la
ter allerlei machines. Vorig jaar
werd ..de grootste zuivelfabnek
in China" door Stork opgele
verd. Er wordt overigens ook za
ken gedaan met Taiwan.
Stork heeft vorig jaar een net
to-winst geboekt van bijna 121
miljoen gulden. Dat is 7 procent
m m óm la INI toen 11t wÊ
ioen gulden netto-winst werd
ochaald. De omzet van het con
cern steeg van 3,^6 miljard In
1990 tot 3.58 miljard gulden vo
rig jaar. De orderportefeuilk-
van Stork steeg vorig jaar met
136 miljoen gulden tot mim 3.4
miljard. Ongeveer 66 nrocent
van de ord«-rs kwam uit net bui
tenland. De verkoop van mac hi
nes bleef iets achter bij 1990. De
raad van bestuur van Stork stelt
voor het dividend te verhogen
met 10 cent tot 1.60 gulden per
aandccL
