Zwakzinnige mag straks
zelf vorm hulp kiezen
Kamper Stadsziekenhuis worstelt met zichzelf
Binnenland
Luchtmobiele brigade
blijft op de Veluwe
Lubbers: Mandela verbreekt afspraak
De Molukkers zijn
Nederlander geworden
'Meerjarenplan voor
lastenverlichting'
Van der Louw kijkt
het toch nog even aan
Stadsziekenhuis Kampen
schorst drie specialisten
DINSDAG 17 MAART 1992
3
a ,-c -XT- -Mm c' rib mm O D i
Cipier eist rookverbod
den bosch Een 31-jarige cipier heeft gisteren voor de rechter
de snelle invoering geëist van een rookverbod in de Bredase
gevangenis Boschpoort. De man kreeg eerder al gelijk van het
ambtenarengerecht, maar het ministerie van justitie tekende
beroep aan. Een nieuwe uitspraak kan wel twee jaar op zich
laten wachten. Reden voor Senders om een kort geding aan te
spannen. Volgens de cipier is met name in cfe personeelskan-
tine, de recreatie- en de bezoekersruimte en in de kerkzaal de
rook te snijden. De man slikt medicijnen voor zijn luchtweg
aandoening. Senders baseert zich op het verbod op roken in
openbare gebouwen sinds 1990, de minister vindt het recht
op roken voor gevangenen zwaarder wegen.
Steeds meer artsen langer ziek
utrecht Steeds meer artsen zijn langer dan twee jaar ziek,
waarbij geestelijke problemen de belangrijkste oorzaak zijn.
Aldus een overzicht van de verzekeringsmaatschappij De Art
sen-Onderlinge, waarbij driekwart van de huisartsen is verze
kerd tegen arbeidsongeschiktheid. Volgens directeur Frank
van De Artsen-Onderlinge is tussen 1964 en 1989 het totale
ziekteverzuim ongeveer gelijk gebleven op 5 procent. In die
periode nam wel de kans op een langdurige ziekte toe van 3
procent in 1964 tot 18 procent in 1985. De psychische proble
men ontstaan vooral door huwelijksmoeilijkheden.
Celstraffen na groepsverkrachting
Amsterdam De Amsterdamse rechtbank heeft gisteren twee
jongemannen van 19 en 24 jaar veroordeeld tot 15 maanden
cel wegens een groepsverkrachting van twee 15-jarige meisjes
in de zomer van 1990 in de woning van een van hen. Een der
de verdachte (22) komt over twee weken voor de rechter na
dat hij twee weken geleden op de zitting niet kwam opdagen.
Tegen hem is achttien maanden geëist wegens verkrachting
en ontucht. Twee minderjarigen die ook deelnamen aan de
gezamenlijke verkrachting werden eerder door de kinder
rechter veroordeeld tot zes maanden tuchtschool.
Arrestatieteams lopen leeg
den haag De vier arrestatieteams van de rijkspolitie dreigen
leeg te lopen als gevolg van onzekerheid over hun toekomst.
De teams, gespecialiseerd in de aanhouding van gewapende
criminelen, bestaan op papier uit 23 mensen. De eenheden in
Amsterdam en Den Bosch hebben nog maar elf mensen in
dienst. De rijkspolitie in Apeldoorn beschikt over 17 en in
Den Haag over 18 personen. Door de regionalisering van de
politie is het onzeker of de arrestatieteams blijven bestaan.
Inspecteur Van de Meeberg vindt de teams echter een be
langrijk instrument in de strijd tegen de zware criminaliteit.
Veel ervaring en deskundigheid dreigt volgens hem verloren
Van Voorst weigert laagvliegverbod
den haag anp
De nieuwe luchtmobiele briga
de gaat niet oefenen in Oost-
Groningen als het aan staatsse
cretaris Van Voorst tot Voorst
van defensie ligt. Hij voelt niets
voor de wens van CDA en WD
om op deze manier de Veluwe,
aangewezen als oefenplaats, te
ontzien Ook wil de bewinds
man niet ingaan op de wens om
het laagvliegen (op minimaal 75
meter hoogte) door F-16-jacht-
vliegtuigen stop te zetten.
Van Voorst tot Voorst voerde
gisteren in de Kamef vooral fi
nanciële argumenten aan. Een
volledig nieuw complex in Gro
ningen kost 800 miljoen en dat
geld is er niet. Hij blijft daarom
de voorkeur geven aan zijn plan
voor legering van de brigade in
Schaarsbergen, oefeningen op
de Edese en Ginkelse Hei en het
vliegveld Deelen en stationering
van de helikopters op de vlieg
velden Eindhoven en Gilze-Rij-
en.
Overigens wordt nog onder
zocht welke gevolgen de oefe-
Hulp in natura of geldbedrag
Verstandelijk gehandicapten kunnen straks kiezen tussen
hulp in natura of een bedrag dat ze naar eigen inzicht
kunnen besteden. De Tweede Kamer is vóór zo'n sys
teem en wil er snel mee gaan experimenteren, zo bleek
gisteren bij de behandeling van de nota 'Verstandig ver
anderen'.
krijgen of kiezen voor hulp in
natura. Terpstra (WD) was lo
vend over het plan en sprak en
thousiast over „een markante
cultuuromslag" in de zorgsec
tor, die de maatschappelijke po
sitie van de gehandicapten ver
sterkt. Een alternatief, het ver-
Volgens dat plan van staatsse
cretaris Simons van volksge
zondheid kunnen verstandelijk
gehandicapten afhankelijk van
hun problematiek straks maxi
maal 80.000 gulden per jaar
strekken van 'zorgbonnen' om
te voorkomen dal het geld aan
andere dingen dan zorg wordt
besteed, wees de Kamer als be
tuttelend van de hand.
Alle fracties zijn voor experi
menten met deze 'cliëntgebon
den budgetten', behalve het
CDA. Dat wil eerst de resultaten
afwachten van soortgelijke ex
perimenten in de verpleging en
verzorging, in de thuiszorg en in
de ouderenzorg. Van de rest
mag Simons echter al snel, liefst
nog voor 1 juni, twee tot drie
experimenten voor verstandelij
ke gehandicapten opzetten.
Het is nog niet zeker of het
cliëntenbudget als wettelijk
recht in de nieuwe wet op de
Zorgverzekering zal worden op
genomen, of dat het aan de ver
zekeraars wordt overgelaten de
ze mogelijkheid in hun polissen
aan te bieden. Simons wil nog
even afwachten hoe de verzeke
raars op het plan reageren.
De fracties maakten tijdens
het overleg wel duidelijk dat de
gehandicapten en chronisch
zieken buiten schot moeten
blijven bij nieuwe bezuinigin
gen.
ningen voor de natuur hebben.
Van een echte milieu-effectrap
portage wil het kabinet voorals
nog niet horen. Dan kan het
nog wel vijf jaar duren voordat
er daadwerkelijk geoefend kan
worden, zo hield minister Al
ders van milieu de kamerleden
voor.
Van Voorst hield staande dat
laagvliegen met F-16-jachtvlieg-
tuigen noodzakelijk is en blijft.
Alle Navo-landen oefenen in
het laagvliegen. Van de 11.000
vluchten per jaar vinden er nu
al 9000 plaats in de VS en Cana
da, maar de staart van de oplei
ding moet boven bevolkt gebied
plaatsvinden. Die last moeten
we zelf dragen, meent Van
Voorst. De huidige 2000 vluch
ten op lage hoogte per jaar zijn
volgens hem een minimum.
CDA en WD gingen daarmee
echter niet akkoord en dienden
gisteravond een motie in om de
bewindsman te duingen. De
staatssecretaris gaf niet aan wat
hij doet als de motie wordt aan
genomen.
Premier Lubbers was gisteren op werkbezoek in het noorden. In Coevorden gaf hij het startsein voor een containertrein. Tijdens een spreebeurt 's
avonds vroeg hij de aanwezigen te bidden voor een overwinning van De Klerk bij de referendum vandaag. foto anp karll zwanlveld
den haag gpd
Nelson Mandela komt met zijn
veto over het bezoek van pre
mier Lubbers en de ministers
Kok en Van den Broek aan
Zuid-Afrika op 10 en 11 augus
tus terug op eerder gemaakte
afspraken. De persoonlijke as
sistente van de ANC-leider, me
vrouw Masekela, heeft de Ne
derlandse ANC-vertegenwoor-
diger Magugu op 2 maart per
soonlijk opdracht gegeven de
reisdatum te bevestigen.
Aldus premier Lubbers in een
brief die hij vanmorgen aan de
Kamer heeft geschreven naar
aanleiding van de hernieuwde
commotie rond de reis. Mande-
la liet gisteren weten - en her
haalde dat vanmorgen nog eens
- dat de ministers in augustus
niet welkom zijn in Zuid-Afrika.
Hij noemde het „een verraad
van de belangen van diegenen
die democratie en vrede
koesteren". Lubbers is echter
niet van plan deze keer voor de
druk van het ANC te zwichten
en heeft daarbij de steun van
CDA en WD.
Volgens Mandela heeft hij al
tijd als uitgangspunt gehad dat
er een overgangsregering met
zwarte ministers moet zijn
voordat er officiële bezoeken
kunnen plaatsvinden. Hij be
twijfelt of zo'n regering er al in
augustus is en uil het bezoek
daarom opnieuw uitstellen.
Lubbers en Van den Broek
hadden al in februari een (te-
gen)bezoek willen brengen aan
de Zuidafrikaansc president De
Klerk. Maar de Nederlandse re
gering besloot het bezoek uit te
stellen, toen er een rel over de
reis uitbrak. Mandela zei dat hij
de Nederlandse bewindslieden
niet zou ontvangen. Het ANC
vond een officieel bezoek van
veel eer. Bovendien was er met
het ANC door fouten op Buiten
landse Zaken helemaal niet
overlegd. In het Zwitserse
Davos werd de zaak uitgespro
ken in onderonsjes tussen Lub
bers, vicejjremier Kok, Mande-
la en De Klerk.
PvdA'er Verspaget veronder
stelt dat Mandela nu een andere
toon aanslaat omdat „de ont
wikkeling in Zuid-Afrika er veel
zorgelijker uitziet dat enkele
weken geleden kon worden
voorzien". Zij pleit daarom voor
nieuw uitstel. Aarts (CDA) vindt
daarentegen dat Lubbers nu ge
woon moet gaan, evenals de
WD. „We willen wel luisteren
naar het ANC. maar niet naar
hun pijpen dansen", aldus de li
beraal Weisglas.
'Er valt niet te werken als je permanent uit je jas wordt gevloekt'
nijmegen anp
De Molukse gemeenschap is
bijna volledig opgenomen in de
Nederlandse samenleving. En al
zegt bijna geen Molukker hard
op dat hij in Nederland zal blij
ven. van de 42.000 Molukkers
die hier verblijven, zullen er nog
maar bitter weinig definitief te
rugkeren. De jaarlijkse bijeen
komst in de Haagse Houtrust-
hallen, waar het ideaal van de
vrije republiek wordt beleden, is
voor velen in de eerste plaats
Aldus de Nijmeegse antropo
loog Elias Rinsampessy (44), die
op 26 maart promoveert op zijn
proefschift 'Saudara
Bersaudara, Molukse identiteit
in processen van cultuurveran
dering'. De Nederlander heeft
ten onrechte nog steeds het
idee dat de Molukker geïsoleerd
leeft in speciale woonoorden en
-wijken. In werkelijkheid woont
nog maar 56 procent van de
Molukkers in één van die 60 ge
meenschappen. De rest is ver
trokken omdat er geen plaats
meer was. vanwege studie of
vanwege eén van de vele ge
mengde huwelijken.
De ontwikkelingen in de Mo
lukse gemeenschap lopen ver
der parallel met die in de Ne
derlandse samenleving. Net als
bij de Nederlanders worden bij
de jongere Molukkers de gezin
nen kleiner en democratischer
en neemt het aantal echtschei
dingen toe. Ook is er sprake van
individualisering.
De Nederlandse cultuur
wordt steeds meer geabsor
beerd, het Moluks-Maleis raakt
bij sommigen op de achter
grond. De fase van het kramp
achtig vasthouden aan de eigen
cultuur, zoals bij andere min
derheden voorkomt, is voor de
Molukkers al heel lang voorbij
Wat dat betreft hebben ze een
voorsprong op bij voorbeeld
Turken en Marokkanen.
De Molukkers zijn nog steeds
biet helemaal tevreden over de
Nederlandse overheid. Ze zien
de Rietkerk-uitkering, het ba
nenplan en het Moluks Histo
risch Museum als een afkoop
som. Ook is er nog steeds spra
ke van discriminatie, zegt
Rinsampessy. en zullen maatre
gelen van bovenaf dat
verhelpen.
Drie specialisten aan de kant
gezet, het ziekenhuis al weken
in opspraak en groeiende on
rust onder verpleegkundigen,
huisartsen en andere direct
betrokkenen. Maar Kampen
geniet op deze maandag van
de zon op de wekelijkse markt
in de Oudestraat. Terwijl de
beiaardier vrolijke wijsjes
speelt en marktkooplieden
hun waren luidruchtig aan
prijzen, blijkt de prijs van de
verse groente de bezoekers
meer te interesseren dan het
Stadsziekenhuis.
Artsen geschorst? „Ach. als
het ziekenhuis maar niet dicht
gaat'zegt de één. Misstanden
op de intensive care? „Overal
gaat wel eens wat mis, de pa
tiënten komen daar nik£ te
kort", ontwijkt een ander. En
het omstreden ziekenhuis zelf is
volop in functie. Uit niets blijkt
dat er spanningen en proble
men zijn, of het moest het bijna
dagelijks komen en gaan van de
drie plaatselijke wethouders zijn
die samen het dagelijks bestuur
fouten in de organisatie en on
duidelijke werkafspraken tussen
specialisten en verpleging die
niet deugden of niet werden na
geleefd. Maar ook tal van on
derlinge problemen. „Er valt
niet te werken als je permanent
uit je jas wordt gevloekt door de
dokter", zegt regionaal genees
kundig inspecteur Spie
drie specialisten zelf zijn
De
Ondertussen krijgt de redac
tie van het Nieuw Kamper Dag
blad de ene brief na de andere
van Kampenaren die tot elke
prijs willen voorkomen dat het
ziekenhuis dichtgaaL Actievoer
der Jeroen Franse, kok ta) bet
Het Stadsziekenhuis. Achter de oude gevel rommelt het al jaren.
ziekenhuis, is al veertien dagen is, dat moet de directie ma;
handtekeningen aan het inza- oplossen. In elk ziekenhuis
melen. „Ik heb er al 3000", wel eens wat. maar als zo'
meldt hij trots. „De bevolking klein ziekenhuis negatief in ht
van Kampen, daar doen we het nieuws is. komt dat veel zwaai
voor. Wat er intern aan de hand der aan".
archieffoto
Drie man tegelijk aan de dijk
gezet - een unicum in medisch
Nederfand. maar daar hadden
ze het ook wel naar gemaakt.
Twee sterfgevallen die hadden
kunnen worden voorkomen.
bereik!);
De medische staf heeft zich
altijd hevig verzet tegen veran
deringen in de organisatie, waar
het verplegend personeel en de
paramedische diensten op aan
drongen. Nu het bestuur zijn
tanden laat zien. krijgt directeur
patiëntenzorg Huurman, de
vijfde in vijf jaar, meer mede-
werking dan ooit. „Dat we zou
den ingrijpen, was al langer in
voorbereiding", zegt hij. ..Door
de publiciteit is het allemaal wat
versneld'
'Engelenberg' heette het
Kamper Stadsziekenhuis oor
spronkelijk. naar de welgestelde
familie Engelenberg die in 1916
het ziekenhuis stichtte. De gevel
is duidelijk 75 jaar oud, maar de
voorzieningen voldoen aan de
nieuwste eisen. Toch rommelt
het er al jaren. In vijf jaar tijd
waren er vijf directeuren patiën
tenzorg. privatisering wordt tel
kens weer uitgesteld, de vak
bonden krijgen klacht na klacht
van het personeel over onheb-
Andriessen lanceert vierde CDA-idee
den haag gpd
Het kabinet moet een meerja
renplan maken waarin jaarlijks
de lasten voor de burger met 2.5
miljard gulden dalen. Als eerste
stap mogen de lasten in 1993
niet omhoog gaan. Dat kan op
voorwaarde dat lastenverzwa
ringen uit de Tussenbalans wor
den gecompenseerd door een
btw-verlaging. Aldus gisteren
CDA-minister Andriessen van
economische zaken op een par
tijbijeenkomst in Ulft.
In de Tussenbalans, de grote
bezuinigingsoperatie waartoe
het kabinet een jaar geleden be
sloot, staan lastenverzwaringen
gepland voor wonen, autorijden
en energie van 2 tot 2.5 miljard
gulden voor 1993 en 1994. Die
plannen moeten op de helling.
Daarnaast is het verstandig de
btw met een procent te verla
gen, wat 1,5 tot 2 miljard gulden
kost. „Dan treedt geen lasten
verzwaring meer op. Dat is gun
stig voor loonmatiging en werk
gelegenheid". aldus Andriessen
De bewindsman zei het plan
in te willen brengen bij de be
grotingsbesprekingen 1993
waarmee het kabinet binnen
kort begint. Tegelijk bepleitte
hij een meerjarenplan voor ver
dere lastenverlichting, inclusief
een concreet tijdpad. „Dat zal
de politiek motiveren er echt
iets aan tv doen en Is een goed
signaal naar de buitenwacht
Het voorstel -Andriessen is het
zoveelste I >A-plan tot Listen
verlichting. Eerder legden CDA-
fractieleider Brinkman, premier
l ubbers en CDA-minister De
Vries van sociale zaken ideeën
op tafel.
In Ede daagde VVD-fractielei
der Bolkestein het CDA gister
avond uit de plannen nu eens
waar te maken. „Tot nu toe zijn
het alleen ongedekte cheques
waarmee het CDA dé eigen ge
loofwaardigheid op het spel
zet", aldus de liberaal.
rotterdam anp
belijkheden van enkele specia
listen. „In februari heb ik er op
nieuw over gerapporteerd",
zegt Spiers. „En verdomd, veer
tien dagen later geven de heren
zelf een illustratie van de gesig
naleerde tekorten".
Dat het ziekenhuis nu naar
integratie met Zwolse zieken
huizen streeft, stemt alle be
trokkenen tot grote voldoening.
„Heel essentieel zegt Huur
man. „Het is geen zonde om
fouten te maken", vindt Spiers,
„maar wél om er niet van te le
ren. Dat evangelie hebben ze in
Kampen niet willen horen".
Erover uitgepraat is Kampen
intussen nog lang niet. „Ik sluit
niet uit. dat deze kwestie ook
politieke consequenties heeft",
zegt oud-wethouder Cees Kra
nenburg. nu raadslid voor de
partij Kampen Alert. „Vorige
week is er een besloten verga
dering van fractievoorzitters
over geweest, waama wethou
der Hengeveld, die ook zieken
huisvoorzitter is. publiekelijk te
kennen heeft gegeven dat hij
zich geruggesteund weet door
de raad. Waar haalt-ie het van
daan? Hij had hooguit steun
van een minderheid van de
raad. de fractievoorzitters, maar
die hadden helemaal geen
mandaat. En mijn eigen fractie
voorzitter heeft hem geen groen
licht gegeven voor wat dan
ook".
De groep verontruste PvdA-le
den rond oud-partijvoorzitter
Van der Louw ziet voorlopig
toch nog af van een nieuwe so
ciaal-democratische part ij Tip
dens een evaluatie van het
PvdA-congres besloten de onge
veer dertig groepsleden gisteren
dat „een eigen partij op dit mo
ment niet aan de orde is".
Wel is besloten de oprichting
voor te bereiden van een plat
form „dat een bijdrage moet le
veren aan de kwalitatieve en
kwantitatieve versterking van de
samenwerking met andere pro
gressieve partijen en groeperin
gen". Op zondag 26 april moet
dat in Rotterdam uitmonden in
de oprichting van het SVP, het
Sociaal-democratisch Vemieu-
wingsplatform.
Volgens de groep zijn in
Nimegen grote vragen over de
toekomst van de sociale zeker
heid opengebleven. „De be
sluitvorming rond Wolfson
André van der Louw. archieffoto
wordt met vele anderen In de
PvdA niet gezien als een stui
posities van de minima worden
hiermee niet veilig gesteldal
dus de SVP in wording.
Drie van de 26 specialisten van
het Kamper Stadsziekenhuis
zijn vrijdag met onmiddellijke
ingang geschorst. Regionaal ge
neeskundig inspecteur Spiers
had eerder dit jaar vernietigen
de rapporten over hun functio
neren geschreven. Nog geen
veertien dagen later waren er
kort na elkaar twee sterfgevallen
op de afdeling intensive care,
waar vraagtekens bij werden ge
zet. De vakbonden dreigden vo
rige week met acties als de drie
omstreden artsen gisteren om
vijf uur niet zouden zijn ge
schorst. Precies op dat tijdstip
maakte het ziekenhuisbestuur
de schorsing officieel bekend.
De bonden cisten ook onmid
dellijke en nauwe samenwer
king met de twee Zwolse zie
kenhuizen. Ook dat zal binnen
enkele maanden zijn beslag
Iiljgnn ontslag van hai be
stuur, zoals het personeel ook
eiste, heeft volgens de bonden
weinig zin meer. Dat verdwijnt
straks toch.
Staatssecretaris Simons van
volksgezondheid maakte giste
ren bekend dat hij de perma
nente vergunning van het zie
kenhuis heeft ingetrokken en
heeft vervangen door een tijde
lijke Het ziekenhuis krijgt tot 1
iuh dt dd '.ui "file <.p zaken u-
stellen. Pas dan krijgt net de on
voorwaardelijke vergunning te
