Leiden Regio
Wrakkige brug
zet gemeente klem
'In Japan monumenten zonder één vuiltje'
Geen oorlogsmisdaden Kipp in Leiden
Scheepvaart kan niet om brug heen
Week van de psychiatrie
DINSDAG 17 MAART 1992
13
Veiligheid
yt p Bewoners van Ma-
I 3 redorp/De Camp
vrezen voor hun veiligheid
als zij in een autovrije bin
nenstad 's avonds lópend
over straat moeten.
i Beeldschermen
/- Veel kantoren lijken
I O gezond, maar het
verkeerd werken met
beeldschermen veroor
zaakt daar nog steeds veel
lichamelijke klachten.
REDACTIE JANET VAN DIJK EMIEl EANGMANN
A STRAATSMA GERT VISSER (CHEf) WIM WEGMAN
leiden
Brugwachter J. Neuteboom zegt dat het onmo
gelijk is om de Haagsche Schouwbrug gesloten
te houden voor het scheepvaartverkeer. De bo
ten kunnen geen andere route nemen om in de
haven in Katwijk te komen. Op de terugweg
moeten ze wéér onder de Haagsche Schouw
brug door. „Een andere route gaat via het
Oegstgeesterkanaal, maar daar liggen vaste
bruggen overheen."
In deze tijd van het jaar ziet Neuteboom voor
namelijk beroepsvaart passeren. Het aantal ke
ren dat de brug omhoog moet varieert. „Soms
komen er 2 schepen voorbij, soms 25." Veel bo
ten varen naar Katwijk, sommige naar bedrijven
langs de Rijn. „Nu liggen er twee schepen voor
de brug met turfmolm voor bloemenbedrijf Van
Egmond in Rijnsburg." In de zomer is het veel
drukker, dan ziet de brugwachter dagelijks 'een
dikke honderd' boten voorbij komen.
De brugwachter is overigens niet heel erg ge
schrokken van het onderzoeksrapport. „De brug
is niet goed meer, dat is duidelijk. Ik heb ook al
twee keer meegemaakt dat er een as brak. Maar
als ik 'm omhoog heb gedraaid, dan ben ik echt
niet bang dat-ie naar beneden komt zakken."
Neuteboom vindt dat het gemeentebestuur
een nieuwe brug moet aanleggen en dat het au
toverkeer tijdens de werkzaamheden gebruik
moet maken van de noodbrug voor fietsers en
openbaar vervoer bij de Rijndijk. „Nood breekt
wetten. Maar nu moet ik ophangen, ik moet
weer gaan draaien."
Haagsche Schouwbrug dicht voor auto's óf schepen
De Haagsche Schouwbrug wordt mogelijk al deze maand
onder handen genomen. Wethouder T. van Rij (ruimtelij
ke ordening) is zo geschrokken van de slechte staat van
deze brug, dat hij zo snel mogelijk maatregelen wil tref
fen. Het verkeer van en naar de Stevenshof krijgt er daar
mee een fors obstakel bij. De brug is op dit moment de
enige directe toegangsweg naar deze wijk, nadat de NS
de spoorwegovergang bij de Vink voor enkele jaren heeft
afgesloten.
gokte er echter op dat de Haag
sche Schouwbrug het nog een
tijdje zou kunnen uitzingen. Op
z'n minst nog tot juni van dit
jaar. Van Rij hoopte namelijk
dat hij de NS zou ver zou kun
nen krijgen dat ze de spoorweg
overgang bij De Vink niet in
Dat de brug er niet al te best
voorstaat, was overigens al lan
ger bekend. Het uit 1929 stam
mende bouwwerk had eigenlijk
tien jaar geleden vervangen
moeten worden. De gemeente
1993, maar al deze zomer wil
den openstellen.
Die mogelijkheid is nu van de
baan. Uit een onderzoek van de
Rotterdamse dienst gemeente
werken, dat gisteren bekend
werd, blijkt dat de brug zo
slecht is dat ze onmiddellijk
dicht moet. Het brugdek en de
bovenbouw staan volgens de
Rotterdammers op instorten.
Alleen een onmiddellijke op
knapbeurt kan de brug nog red
den.
Woonwijk
Van Rij meent dat er nu nog
maar twee oplossingen bestaan:
of het brugdek wordt zo spoedig
mogelijk opgelapt, of de brug
De Haagsche Schouwbrug moet nog deze maand onder handen worden genomen.
wordt definitief afgesloten. In
beide gevallen ontstaan er forse
verkeersproblemen: voor de
scheepvaart of voor het wegver
keer. De wethouder kon giste
ren nog niet zeggen voor welke
mogelijkheid de gemeente kiest.
De zaak moet vandaag eerst
worden besproken in het colle
ge
Als de Haagsche Schouwbrug
definitief wordt afgesloten, zal
het autoverkeer tot De Vink
weer open is een forse omweg
moeten maken. De wijk is dan
namelijk alleen te bereiken via
een route die voert over de Ples-
manlaan, de nieuwe provinciale
weg S4. de Voorschoterweg in
Valkenburg naar de Haagsche
Schouw. Of Valkenburg bereid
is tijdelijk zo veel extra verkeer
te verstouwen, is nog niet be
kend. Leidse ambtenaren heb
ben de zaak inmiddels opgeno
men met hun collega's uit de
buurgemeente, maar besluiten
Fakkeloptocht tegen racisme
leiden Op de internationale anti-racisme dag, 21 maart, organi
seert de Boycot Outspan Aktie een fakkeloptocht door de Leidse
binnenstad. De tocht begint op het Hooglandse Kerkplein en
gaat via onder meer Hooigracht, Beestenmarkt en Breestraat
naar de Burcht. Op de Burchtheuvel wordt een manifestatie ge
houden. Bekende 'racisme-deskundigen' als Karei Roskam en
Dik van Arkel verlenen hun medewerking. Verder zingt het
Haagse koor 'Jan en Alleman' Zuidafrikaanse verzetsliederen. De
tocht begint om 20.00 uur. Fakkels zijn bij het beginpunt, de
Hooglandse Kerk, voor drie gulden te koop.
Jaarconcert van Concordia
leiden Muziek- en showband Concordia geeft aanstaande za
terdagavond (21 maart) haar jaarconcert. Het concert begint om
20.00 uur in de Stadsgehoorzaal. De formatie 'De Silhouettes'
besluit de avond met dansmuziek. Kaartjes zijn te verkrijgen bij
het clubgebouw aan de Langegracht 61, tel. 071-220817.
Voor de achttiende keer wordt
dit jaar de week van de psychia
trie gehouden. Het doel van de
ze week is het verbeteren van de
positie van mensen die hulp
nodig hebben. Ook het Leidse
Inloophuis Psychiatrie doet
mee. Van 23 tot en met 28
maart organiseert het Inloop
huis een aantal avonden, waar
op sprekers uit de wereld van de
psychiatrie tekst en uitleg over
hun werk geven.
Het thema van de week van
de psychiatrie is dit jaar 'recht
op recht'. Over dit thema houdt
P. de Boer, vertrouwenspersoon
voor patiënten van Endegeest,
op 24 maart een lezing. Daar
naast is er op 26 maart een fo
rumdiscussie over crisisopvang
voor (ex)psychiatrische patiën
ten. Behalve de wethouder van
welzijnszorg, S. de Vreeze, zul
len op deze avond een deskun
dige van het RIAGG, iemand
van de afdeling opname van
Endegeest, de coördinator van
het Centrum Onderdak en de
coördinator medische en socia
le zorg van de GG en GD aan
wezig zijn.
Als uitsmijter van de week or
ganiseert het Inloophuis op vrij
dag 27 maart een swingavond
voor zijn bezoekers. Alle bijeen
komsten beginnen om 20.30
uur en worden gehouden in het
Inloophuis Psychiatrie aan het
Rapenburg 48.
leiden/nagasakiemiel fangmann
„Nog nooit heb ik zó veel histo
rische gebouwen bij elkaar ge
zien", laat de Leidse burge
meester C. Goekoop telefonisch
uit Japan weten. Het moet voor
de burgemeester gisteren een
schok van herkenning zijn ge
weest. Bij de opening van het
nieuwe Holland Village in Na
gasaki zag Leidens eerste burger
de kopieën van de Sleutelstad.
En hij had er een 'tweeslachtig'
gevoel bij.
„Het is mooi, maar anders-
zijds ook een beetje vreemd. Je
bent in de Japanse bergen en
plotseling zie je een Nederlands
vissersdorp en daarachter een
heel Nederlands dorp. Je komt
er binnen via 'kasteel Nijenro-
de'." Van Leiden staan er in
Holland Village tweelingbroer
tjes van het Rapenburg, de
Kweekschool voor de Zeevaart
en de Lakenhal. «Alles is op wa
re grootte uitgevoerd, behalve
de Domtoren van Utrecht en
dat zie je dan ook meteen."
Goekoop herkende ook Leid
se details. „Ze hebben voor de
straten dezelfde klinkers ge
bruikt als in de Breestraat en
oud-Hollandse lantaarns", con
stateert hij. Maar het nieuwe
springt er uit. „Alles oogt zo
spiksplinternieuw. Zonder één
vuiltje, er zit nog geen krasje op.
En er om heen bloeien al de ro
de tulpen. Bij elkaar een magni
fiek marketingconcept."
Voor de opening van de toe
ristische attractie was Prins
Hollandse bloemenmeisjes in het gisteren geopende Holland Village in Nagasaki.
Constantijn uitgenodigd, die bij een speech, die wat ernstiger
de kopie van zijn ouderlijk huis
een toespraak hield. „Een gees
tige", vond Goekoop, „Hij vroeg
zich al of het Huis ten Bosch de
vergelijking met deze replica
wel kon doorstaan." Ook de Ja
panse kroonprins Mikasa hield
Goekoop: „Hij bracht
bezoek aan Leiden een paar jaar
geleden in herinnering Hij was
dankbaar dat hij, ondanks de
wonden van de tweede wereld
oorlog, toen zo hartelijk was
ontvangen."
FOTO'AP
Huis ten Bosch mag er aan de
buitenkant 'net echt' uitzien,
prins Constantijn kan de bin
nenkant niet herkend hebben.
In Nagasaki is er onder meer
het Japanse studiecentrum van
de Leidse universiteit gevestigd.
Goekoop: „ln een ander deel
leiden roy klopper
Oorlogsmisdadiger Abraham Kipp is aan
het begin van de oorlog slechts elf maan
den in dienst geweest van de Leidse poli
tie. In die tijd heeft het oud-lid van de SS
waarschijnlijk geen misdaden begaan, zo
is uit archieven gebleken.
De zaak is momenteel weer actueel
omdat Argentinië hem mogelijk uitlevert
aan Nederland. De 'Beul van Ede' is in
1949 bij verstek veroordeeld tot de
doodstraf. Hij werd schuldig bevonden
aan de dood van minimaal twintig Ne
derlanders. Zij zijn door Kipp overgele
verd aan de Duitse bezetter, die hen exe
cuteerde of overbracht naar concentra
tiekampen. Verder was Kipp onder meer
betrokken bij huiszoekingen.
Kipp startte zijn politieloopbaan bij
het Leidse korps waar hij op 1 september
1940 in dienst trad. Tot nu toe waren
weinig gegevens bekend over zijn dienst
tijd in Leiden, omdat geen dossier van
de oud-agent bestond. Via het gemeen
te-archief zijn nu evenwel nadere gege
vens boven water gekomen.
Zo is inmiddels duidelijk dat Kipp op 1
augustus 1941 op eigen verzoek is over
geplaatst naar Ede. Hij was betrokken bij
een ruil, waarbij een agent uit de Veluw-
se gemeente naar Leiden kwam. Op een
inlichtingenformulier omtrent het func
tioneren van Kipp stelde de Leidse
hoofdcommissaris van politie medio '41
dat hij 'gunstig hekend staat in Leiden'.
Kipp, geboren op 2 juni 1917 in Den
Haag, had lager onderwijs gevolgd. Over
zijn politieke geaardheid werd opge
merkt dat hij lid was van de NSB en van
het Rechtsfront. Verder maakte hij deel
uit van de Nederlandse tak van de SS.
Kipp. die indertijd aan de Schclpenka-
de woonde, verdiende 26 gulden per
maand als agent in de geüniformeerde
surveillancedienst. Voordat hij bij de po
litie kwam, diende hij als 20-jarige bij de
marine. Na zijn diensttijd trad hij toe tot
het korps politietroepen. Dit onderdeel
werd in de bezettingstijd onmiddelijk
ontbonden door de Duitsers. De leden
werden verdeeld over het hele land. Kipp
was een van de vijftien agenten die van
uit deze dienst naar de leidse politie
werden overgeplaatst.
In juni 1944 vroeg hij verlof aan voor
het bijwonen van oefeningen van de SS.
Dit werd hem door de toenmalige 'goe
de'hoofdcommissaris R. Meijer gewei
gerd. Deze werd op 30 apnl 1942 ge
schorst vanwege 'vaderlandsliefde en be
wondering voor het Koningshuis'. Hij
werd door de Duitsers vervangen door
U. Hoffman.
Kipp mocht van Meijer niet aan de oe
feningen deelnemen omdat er een tekort
aan personeel zou zijn. Verder werd op
gemerkt 'dat er geen bezwaren zijn tegen
het deelnemen aan de normale oefenin
gen van de SS, maar dat zulks geen ver
zuiming van de diensten voor anderen
tot gevolg mag hebben".
Op 1 augustus 1941 kreeg Kipp eervol
ontslag, zodat hij naar Ede kon overstap
pen. In deze gemeente heeft hij veel van
zijn oorlogsmisdaden begaan. Uit niets
blijkt dat Kipp zich hieraan in ziin Leidse
tijd al schuldig maakte. Oud-verzets
mensen zeggen de naam nooit te heb
ben gehoord. Behalve in Ede heeft hij
huisgehouden in onder meer Amster
dam, Velsen, Haarlem en Beverwijk.
Sterrenburg
/t —J Hoewel er heel wat
I veranderd Is in de
wijk Sterrenburg te Voor
schoten, hebben woonark-
bewoners het er nog
steeds naar hun zin
FOTO HENK BOUWMAN
zijn ook hier nog niet gevallen.
Van Rij ziet het niet zitten om
de Stevensbrug - waar nu louter
fietsers en bussen overheen
mogen rijden - open te stellen
voor auto's. „Het drukke ver
keer rijdt dan dwars door een
ijk heen. Dat lijkt me een
ongewenste zaak."
van Huis ten Bosch loopt er een
schilderijententoonstelling,
aquarellen ja, van onze stadge
note lanneke Brinkman, de
echtgenote van Elco."
Goekoop verkeerde gisteren
in het gezelschap van burge
meesters. Wie Holland zegt
denkt ook aan Gouda. Utrecht.
Alkmaar en Spakenburg. De
eerste burgers zagen in Japen
een stukje van hun woonplaats
terug. Overigens begon de reis
van het gezelschap niet voor
spoedig, vertelt Goekoop. „We
zouden zaterdag uit Nederland
vertrekken, maar op Schiphol
viel er een motor van het vlicg-
tuitg uit, omdat er een vogel in
was gevlogen of zo iets. Er
moest een ander toestel uit Pa
rijs komen, waardoor we pas
maandagochtend, maar op tijd,
hier waren."
Namens de regering ging
staatssecretaris Yvonne van
Rooy. die zich op reis minister
van buitenlandse handel mag
noemen, mee. Zij overhandigde
de directeur \an Holland Villa-
ge, P. Takadh, een geschenk.
..Een burgemeestersketting", al
dus Goekoop, die zelf nog een
week in lapan en omstreken
blijft. „Ik hoop ook de plaats
Misumi te bezoeken. Daar heeft
een een Leidse architect, inge
nieur Rouwenhorst Mulder,
honderd jaar geleden een haven
aangelegd. Er is bij de Hema in
de Haarlemmerstraat nog een
plaquette te zien. want daar
stond zijn geboortehuis."
Verwachte
stormloop
op paspoort
blijft uit
De verwachte stormloop op
nieuwe paspoorten is mee
gevallen. Het aantal aanvra
gen is verdubbeld, maar de
gemeente heeft die goed
kunnen verwerken. De
w.h htti|d \oor een paspoort
bedraagt niet meer dan tien
minuten, zegt een woord
voerder van de directie Bur
gerzaken van de gemeente.
Vanaf 1 april is het niet
meer mogelijk om op een
verlopen paspoort te reizen
De gemeente loeiden ver
wachtte daarom een storm
loop op nieuwe paspoorten
en nam tijdig maatregelen.
Hoofd van de afdeling bur
gerzaken, mevrouw M. Josi-
as: „Drie weken geleden zijn
we begonnen met het sturen
van brieven naar de 30.000
mensen die een naspoort
hebben dat binnenkort ver
lopen is. Sindsdien is de
drukte ongeveer verdubbeld
li rijgen nu ao'n 80 tot 100
aanvragen per dag."
De gemeente kan die toe
genomen drukte tot nu toe
echter goed aan. Volgens lo-
sias is dit te danken aan de
strategie die de gemeente
heeft bedacht. „We hebben
niet alle mensen tegelijk een
brief gestuurd Tot septem
ber gaan we hier nog mee
door. Bovendien komt met
iedereen die zijn paspoort
wil verlengen op hetzelfde
moment binnen. De drukte
is verspreid over de hele
daR"
Maar Josias wil niet te
vroeg juichen. Ze verwacht
dat dc drukte nog wel toe zal
nemen. De vakantieperiode
moet tenslotte nog komen
Eventueel zal de gemeente
dan extra krachten in dienst
nemen. Wie nü naar de afde
ling burgerzaken gaat hoeft
nauwelijks te wachten op
zijn nieuwe pas. Mevrouw
Josias: .Als het niet druk is.
heb je met vijf minuten je
paspoort verlengd. Als het
drukker is duurt net iets lan
ger, maar nooit echt lang.
Tot nu toe is de langste
wachttijd tien minuten."
Vrouw beroofd
Bij een betaalautomaat aan de
Opaalstraat is gistermiddag om
kwart over twaalf een 27-jarige
vrouw beroofd. Zij tikte haar ge
gevens in waarop bleek dat de
kas van het apparaat leeg was.
De vrouw moest enkele ogen
blikken wachten. Daarvan
maakte een onbekende jongen
gebruik. Toen de tientjes er
plotseling uitkwamen, zag hij
Lans dc biljetten weg te gnssen
Man spoort
gitaardief op
Een dief die gisteren uit een wo
ning aan de Oude Vest een gi
taar stal, kon worden aangc
houden omdat hij later in een
café dc gitaar te koop aanbood
aan een huisgenoot van dc ei
genaresse. Een 23-jarige Leidse
ontdekte gisterochtend de dief
stal. Haar 42-jarige huisgenoot
herinnerde zich dat er in dc wo
ning, die een gemeenschappe
lijke voordeur heeft, een paar
keer een onbekende man was
■nMrofln Den had ridj
eerder met een smoes uit de
voeten gemaakt.
De huisgenoot besloot enkele
cafés af te gaan om hem te zoe-
krn Hi) irof de man na korte
tijd in een coffeeshop aan de
Haarlemmerstraat. Daar vroeg
1111 hem op de mail af of iii) een
gitaar te koop had. Nictsver
moedend antwoordde de man
bevestigend. Met deze informn
tie ging de huisgenoot naar de
politie Die kon dc gitaardief.
een 32-jarige man zonder vaste
woon- of verblijfplaats, om
kwart over vijf in dc coffeeshop
aanhouden. De gitaar werd te
niggevonden in een woning aan
dc Waldeck Pyrmont.straat.
