Marokkaanse jongeren houden stand
Gebak en wasbenzine
voor strandwandelaars
VAN
Leiden
Inbraken bij
bedrijven
TIJD
TOEN
MAANDAG 16 MAART 1992
7
REDACTIE JANET VAN DUK EMJEl FANGMANN ROY KLOPPER
ERNA STRAATSMA GERT VISSER W1M WEGMAN
TV-documentaire over de 'jongens van het VrouwenkerkpleinBURGERLIJKE STAND
1916. man L.F. Koolloos, geb 18
april 1926, man K S. Cheung, geb. 24
juli 1945. man F.GA Rutten, geb 8
mei 1910, man D. Doorn, geb. 14 fe
br 1918, geh gew. met J. Lugthart
Th. Schatborn. geb. 1 ofct 1915. man»
M E.J.H. Voskens, geb 14 maart 1943.
echtg. van F.H M Jansen G de WoH.
geb. 21 juni 1927. echtg van A van
Klarenbosch G. Braggaar. geb. 4
maart 1899. geh gew met J Labordus
W.M HerTebout. geb 17 maart 1930.
man P.A.G. Spienngs, geb. 5 jan.
1925, man M.M Wesselman, geb 29
dec. 1910, echtg vanj.de Roo*C van
den Berg, geb. 9 leb. 1914, man F.W
Noordermeer, geb 24 juni 1922, vrouw
J.A. van Leeuwen, geb 28 nov. 1920.
man C.J T. Raaphorst, geb. 27 maart
1929. man W A van Nieuwenhuijren,
geb 19dec 1921. man*A Westdorp
geb 24 (eb 1923. echtg. van J.J Has
sefras W F P M Dieben. geb 7 mei
1917. man E.A.P. Zandbergen, geb
20aug 1913, geh gew met A Favier*
J van Rijn, geb 7 juni 1906. man
HM Haarlem, geb 9aug 1907. geh
gew. met H.P de Haas «PM van der
Helm. geb. 2 (eb. 1943. echtg van
W E. van der Valk S F. Klem, geb. 16
juli 1927, man* P van Berkel. geb 21
jan 1913. man* E M Jacobs, geb 9
jan 1949. echtg van J W Koole
P.l.G. Schoones. geb 9 nov 1937.
man* A.M. de Vogel, geb 18 nov
1901, geh gew met W Krijger* A E
van Laar, geb. 17 okt 1924, geh. gew
met J. Schetters PJ Gaiilard, geb 18
jan. 1907. man W E.M van der We
reld. geb 30 april 1923. echtg van
J.G.J Rodenburg* H N Smit. geb 8
dec 1904. man A.S van Bakergem.
geb. 17 aug. 1901. geh. gew met P B
Behage G. Gilhuys, geb 18 leb
1912, geh gew. met J R Andreas.
VRUETUD
Iedereen die vragen heeft over
AIDS en seropositiviteit, kan
vanavond naar de open avond
van het HlV-cafê komen. Er is
hier ook een stalletje met boe
ken, brochures en dergelijke.
Geïnteresseerden zijn welkom
tossen 19.30 en 23.00 uur in de
Bakkerij', Oude Rijn 44b. Inlich
tingen: Wijnand Glimmerveen,
tel. 615505.
Hoe problemen van diabetes op
seksueel gebied kunnen worden
verholpen, wordt op dinsdag 17
maart verteld door seksuologc
prof. G. van Dijk in de aula van
gebouw 50 van het A2L aan de
Wassenaarseweg. Aanvang
20.00 uur.
lGedingbeurs
In buurthuis Comelis Joppensz
aan de Oppenheimstraat wordt
op woensdag 18 maart (13.30-
16.00 uur) een beurs van twee
dehands kinderkleding gehou
den. Inleveren op 17 maart van
14-17 uur en 20-22 uur Twintig
procent van de opbrengst gaat
naar het buurthuis.
KATWUK/NOORDWUK IRENE NIEUWENHUUSE
VERVOLG VOORPAGINA
Bij strandtent Willy Zuid op het Katwijkse strand
is het druk zondagmiddag. Alle bezoekers krijgen
tijdens het eerste weekeinde dat het paviljoen
open is gratis koffie met gebak. Theo Lange's zaak
bestaat precies 20 jaar en dat wil hij vieren. Maar
de gastvrijheid van Lange gaat vandaag noodge
dwongen nog verder. Voor slachtoffers van de olie
op het strand heeft hij een fles wasbenzine klaar
staan, zodat al te zeer besmeurde voeten grondig
gereinigd kunnen worden.
„Vanavond zullen we de boel hier goed schoon
moeten maken", vertelt Lange tussen de bedrij
ven door. „Maar het valt hier in de zaak wel mee.
Het is zo erg op het strand dat iedereen wel met
grote bogen om de smurrie heen loopt."
De waarschuwingsborden bij de strandafgan-
gen met 'Pas op voor olie' blijken effectief. Loslo
pende honden zijn althans vrijwel niet waar te
nemen. Zorgeloze wandelaars die denken dat het
wel losloopt met de olie en niet beseffen dat ook
onder het zand zich hier en daar olie bevindt,
staan na afloop van hun wandeling op de plan
kieren ijverig te poetsen met zand. takjes, schelp
en en steentjes. Over de stenen van de boulevard
zijn overal zwarte strepen waar te nemen.
Ook in paviljoen Het Centrum zijn veel gasten.
Eigenaar Jaap Schipper reageert verontrust op
deze eerste olicvcrvuiling van het jaar. „Als je zo
iets krijgt, hou je er de hele zomer last van. De
teer komt tussen het zand en verspreidt zich door
het verstuiven over het hele strand. De vloed is
sinds het begin van de lozing al twee keer over
het strand geweest en de vervuiling is echt
enorm."
Massaal
De olie ligt over een strook van 25 kilometer op
het strand. De eerste resten worden bij Scheve-
ningen waargenomen. Pas ter hoogte van de
grens Noordwijk/Zandvoort houdt de vervuiling
op. In tegenstelling tot in Katwijk heeft de Noord-
wijkse politic geen borden geplaatst.
„Wij hebben bijna 30 strandafgangen. Daar is
geen beginnen aan. Bovendien, de mensen zien
direct al dat ze beter niet het strand op kunnen",
aldus een Noordwijk.se politicman. De drukte aan
het strand is niet groter dan normaal. ..Als ze vla
de radio oproepen om niet naar het strand te ko
men, weet je het nooit. Dan komen ze misschien
wel massaal."
Het vogclasiel in Noordwijk heeft nog geen do
de vogels binnen. De beheerder van het centrum,
Albert van der Werf, denkt dat het enige dagen
duurt voordat de eerste slachtoffers op het
Noordzeestrand aanspoelen. „De olie die nu op
het strand ligt. is het topje van de ijsberg. Ik denk
dat het ongevnr vi|f |MOCH i*- van bstfNO DOg
in de zee drijft", vermoedt Van der Werf
Rijkswaterstaat gaat er Intussen vanuit dat het
nog enkele dagen zal duren alvorens alle troep
waarschijnlijk afkomstig van een Chinees schip
is verwijderd. Voor het reinigen van het strand
zijn twee ploegen ingezet die onder meer met
shovels de olicplakken wegscheppen.
LEIDEN
Geboren Sabnna, dv. M. de Keiser en
C.E. van Es; Ellen Suzanne, dv. J.H. Pe-
trovics en K.A. James Natasja Beata
Grazyna, dv. M.A. Mul en B.G. Brzozok
Kay. zv. A H. Soudan en M P. den Hoed
Bartholomeus Marinus Johannes, zv
A.W.F. van der Lansen C M H Verhoe
ven Cheryl Rosina. dv. S.R M Lange-
veld Fira Aster. dv. F. Zorge en A.G.E.
Hanekuijk Lilian Sara. dv P.P. de Vo
gel en S.S. de Graal Tom Franciscus
Hendrikus. zv. F.8. Mentingen NJ.AJ.
van Bree Martijn. zv. J.L. Koopman en
S W. Otten Rick. zv. R.G.J. Siebelt en
M.F.J. Kieboom Maxime Danielle, dv
G.J. Slooter en L Satter Barbara Re
becca, dv. G.J. Slooter en L. Satter
Rick. zv. W E. Dijkstra en A.A.A. Schut
ten Joel Justin, zv R. Kooien en E.
Jongkind Demse, dv. E T van Bavel en
M H A. van Overbeek Suraj Maheshku
mar. zv. H. Goelamhoesem en S.
Chauthie Inge. dv. EJ. Beeriage en
H.F.M. Goddijn Emmely. dv M A. van
Hameren en A. Versteegen Lisa Maria,
dv. AJ. van Mens en B.M. de Klerk
Semih. zv. E. Dursun en N. Dursun
Alex Frido. zv. W A F, van Rijnswou en
A.M. Beket Marloes. dv B A van Duij-
venbode en E T. Hartog Zeno Augus
tijn, zv. P.J.A. de Jong en C.M
Broomans Alexander Sebastiaan, zv
H.J. Laarman en C.C. Siccuan Renske
Dineke Maria. dv. H.H. van Nobeien en
T.J.M. van Denzen Dirkje Geertma Wil-
lemma. dv. P.G. Hoek en A. van Dijk
Liselotte Marie, dv. J.P. Klijn en A.M.
Luksenburg Bastiaan Ruben. zv. W.
Smit en C M.M. Kasper Nadia, dv. L.
Star en P.C. Donders Dirk Gernt Fre-
drik. zv. G. Sieeuwenhoek en W Koppe
Tara Lee. dv D H Hazenoot en D J de
Jong Poppie Jofille. dv. S M E. Forsy-
the Casper, zv. T M van den Berg en
H A. de Boo Hannah Toos. dv K.
Gutjahr en M G F. Broeders Wessei
Ferdinand, zv. P.A. Kruijer en M E de
Vink Tessa, dv. E. Koelewijn en R.
Dubbelaar Claire Nathalie, dv. R. van
Egmond en J.F.M Raaphorst Joren
Martijn, zv. H. Werkman en A G H M de
Heer Arres Buster, zv. L. Oudshoorn en
B W M van Haaster Bram. zv. J B de
Groot en S.C.F, Ouwehand.
Overleden W. Lagas. geb. 30 nov.
LBDEN
Bij twee bedrijven is in de nacht
van vrijdag op zaterdag inge
broken. Bij een firma aan de
Hallenweg werd een ruit gefor
ceerd en 8000 gulden, een fax
apparaat, een telefoon, een ko-
pieer-machine en gereedschap
weggenomen. Bij een bedrijf
aan de Zoeterwoudseweg wer
den twee radio's, een fototoe
stel, een cd-speler en een cas
settedeck ontvreemd. In beide
gevallen ontbreekt van de da
ders elk spoor.
Brandstichting
in reisbureau
LBDEN»
Onbekenden hebben afgelopen
zaterdagavond omstreeks 23.00
uur geprobeerd brand te stich
ten in een reisbureau bij de Ko
permolen in de Merenwijk.
Door de brievenbus werd een
brandbare stof of voorwerp ge
gooid. De door de rookontwik
keling gealarmeerde brandweer
kon de schade beperkt houden
tot de deurmat en een stuk van
de vloerbedekking.
1. zij "die hem van jongsbeen
en tot gheene zaecken anders
en hebben begeven dan tot den
bedelzack";
2. zij "die van groote leuzicheyt
niet en begeerden te arbeyden
en mette coortse scheenen te
werden geplaecht als zij mer
vant wereken hoorden spreec-
ken";
3. zij "die zonder enich achter-
dencken op den couden winter
te hebben 't daegelijcxe gewin
verslampampen";
4. èn ter andere zijde de ware
armen, die "in eerlicke armoede
zitten" en "haeren soberen
staet node bekend staan."
Jan van Hout was een realist.
Hij kende Leiden en moet ook
goed op de hoogte zijn geweest
met de sociale problematiek
van zijn stad. Maar, de armoede
maakte geen deel uit van het le
ven van Van Hout. Als secretaris
behoorde hij tot de stedelijke
elite en helemaal onbevoor-
deeld lijkt de Leidse stadssecre
taris niet.
Leiden was in het midden van
de 16de eeuw bepaald geen
bloeiende gemeenschap. De
stad veranderde, maar er waren
nog veel herinneringen aan
vroeger eeuwen. Het was niet
langer een agrarische gemeente,
maar de overblijfselen daarvan
waren nog talrijk. In 1550 moest
het stadsbestuur bijvoorbeeld
nog dreigen met .straf om het la
ten weiden van paarden, kalve
ren, geiten en schapen op kerk
hoven, langs straten en grach
ten tegen te gaan.
Veel huizen waren nog van
Armoede in Leiden aan de
vooravond van het Beleg
Het stadsbestuur dacht in dat
jaar, in het begin van de winter,
150 last rogge nodig te hebben
ter ondersteuning van deze ar
men. De stadskas liet de aan
koop niet toe. Daarom werd er
een inzamelingsactie gehouden.
De gegoede burgerij gaf, mede
om onrust in de stad te voorko
men.
Het stadsbestuur had ook
grote zorgen over het openbare
zedelijke leven. Dit was naar het
oordeel van de heren stadsbe
stuurders niet best. In discus
sies werd een aantal oorzaken
genoemd: de armoede, de vele
oorlogen en het slechte voor
beeld van het Bourgondische
hof. Dit laatste met name voor
de adel en de rijke burgerij. Uit
de archieven blijkt zorg over de
stijging van het aantal onwetti
ge geboorten en de toename
van het aantal vondelingen.
Prostitutie
Een andere gevolg van de ar
moede was de groei van de
prostitutie. Op allerlei manieren
probeerde het Leidse stadsbe
stuur deze bedrijfstak te organi
seren en beheersen. Prostitutie
mocht alleen in bepaalde wo
ningen in aangewezen straten
den een bloeiend bestaan. De
opbrengsten waren voor het
stadsbestuur of een bepaald
doel. In de Sleutelstad waren
niet alleen Leidse loten te koop.
Ook loten uit andere steden,
bijvoorbeeld Goudse loten voor
het herstel van de St. Janskerk,
of Brusselse loten voor het her
stel van de St. Gurik.
In tijden van economische
neergang was de financiële po
sitie van de stad zorgelijk. De
inkomsten stelden teleur en
Leiden leende vaak en betrek
kelijk veel. Sommige leningen
hadden de vorm van een oude
dagsvoorziening. Je leende de
stad een som geld en als tegen
prestatie garandeerde de stad je
een lijfrente zolang je leefde.
Je krijgt de indruk dat er met
deze lijfrente werd geknoeid. Ie
mand die meldde dat de bezit
ter van een lijfrente was overle
den, ontving een drinkgeld. Een
drinkgeld om bedrog te voorko
men? Hoe dan ook, zo'n drink
geld was in ieder geval populair.
En er werd veel en regelmatig
gedronken. De overheid had de
handen vol aan de controle van
de vele tapperijen. Niet alleen
om het drankmisbruik te beteu
gelen, maar ook om de heffing
van het financieel lucratieve
bieraccijns te garanderen.
Zo zag het Leiden van Jan van
Hout er uit. een stad aan de
vooravond van het beleg.
BRAM VERHOOG
Jan van Hout (1542-
1609), secretaris van
de stad Leiden en
zeer waarschijnlijk de
auteur van een rap
port over armenzorg.
foto gemeentear
chief
hout. In 1447 verbood het
stadsbestuur om nog langer
schoorstenen te maken van
houten planken of van klei en
riet. Straatverlichting ontbrak.
De belangrijkste straten waren
wel bestraat. In 1413 werd bij
voorbeeld de Haarlemmerstraat
van klinkers voorzien met hulp
van straatmakers uit Haarlem
en Gouda.
De economische situatie was
slecht. De regeringsperiode van
Karei V kenmerkte zich door
ongehoord hoge belastingen en
schattingen. Daarnaast verer
gerden pest, slechte oogsten,
handelsbelemmeringen en bin
nenlandse oorlogen de situatie.
De lakenindustrie ging achter
uit. Het aantal bedeelden groei
de. In 1529 waren dat er 1822,
in 1545 was dat aantal gestegen
tot 5000 6000.
AGENDA
MAANDAG 16 MAART
Lisse
Bridgen (beperkt roken) door BCL in
het Poelhuys. aanvang 20.00 uur.
Noordwijk
Maandelijkse bijeenkomst van de ver
eniging van Postzegelverzamelaars,
jeugdleden vana( 18.45 uur, overige
leden vanat 20.15 uur.
Valkenburg
Overhandiging herdenkingsboek 400
jaar Hervormd Valkenburg, door
voorz. M. Vos aan ds C. Vermeulen tij
dens gemeenteavond in de N.H.
Kerk, aanvang 20.00 uur.
DINSDAG 17 MAART
Katwijk
Sporten voor mensen met CARA olv
een (ysiotherapeute in Sportzaal
Boorsma. Zwanenburg 61. van 15.30
tot 16.30 uur.
Sjoelen bij Speeltuinver. Stevenshot,
C. van Bruggepad 2. aanvang 20 00
De moed er in houden, alle kansen grijpen en een beetje
geluk hebben. Marokkaanse jongeren met een crimineel
verleden hebben het niet makkelijk, maar delven niet al
tijd het onderspit. Leidenaar Har Tortike maakte een do
cumentaire over twee van hen, Hafid (17) en Rudi (18),
die morgen door de NOS wordt uitgezonden (Ned. 3,
19.00-19.30 uur). Over 'de jongens van het Vrouwenkerk-
plein'. „Geen sociologisch rapport over de oorzaken van
criminaliteit, maar een verhaal uit de monden van de
jongens zelf."
LEIDEN ERNA STRAATSMA
De hoofdpersonen in de docu
mentaire zijn broers. Geboren
in Fez en op zeer jonge leeftijd
naar Nederland gekomen. In de
puberteit ging het mis: Rudi
verliet zijn school en kwam voor
vernielingen en inbraken in de
gevangenis terecht. Daar bracht
hij in totaal 19 maanden door.
Hij is net weer vrij en wil een
nieuw leven opbouwen. Heeft
nog weinig om handen, geen
opleiding en geen werk. Samen
met Rasta, een Marokkaanse
hardcore-rapper uit Gouda zoe
ken ze een platenlabel om met
hun groep 'The ruthless clan' in
de hitparade te komen.
Hafid heeft twee jaar in een
straf-vakinternaat gezeten, en
besloot op 12-jarige leeftijd om
sociaal werker te worden. Zodat
hij andere jongens kan helpen.
Hij volgt een opleiding ago
gisch-cultureel werk en is daar
naast, met zijn schoolvriend li
la, danser bij de groep Zhype.
Elke dag trainen ze drie uur. Vo
rige week vrijdag bracht de
band een eerste cd-single uit.
„We willen alle jongens die
het moeilijk hebben en nu in de
gevangenis zitten een goed ad
vies geven", zegt Hafid. „Ga
naar school en ga door. In deze
film laten we zien dat het kan,
we geven het goede voorbeeld."
Tortike heeft er drie maanden
over gedaan om een vertrou-
wensband met de jongens op te
bouwen. „Ik woon vlakbij het
Vrouwenkerkplein. Een plek
waar veel Marokkaanse bij el
kaar komen om wat te praten,
zoals Nederlandse jongens dat
in een café doen. Ik kon altijd al
goed met die jongens opschie
ten en kwam op het idee een
documentaire over ze te maken.
De woordkeuze is na
tuurlijk niet van on
ze tijd, maar de
kans bestaat dat onderstaande
tekst u bekend voorkomt. Bede
laars kennen we in 1992 in Ne
derland niet meer, maar het on
derscheid dat in het navolgende
stukje wordt gemaakt tussen de
verschillende soorten armen,
lijkt zeker op de benaderings-
wijze van sommige Nederlan-
ders van het huidige armoede
probleem.
Het fragment is ontleend aan
een rapport over armenzorg in
Leiden anno 1577. We weten
het niet zeker, maar de auteur is
hoogstwaarschijnlijk Jan van
Hout, secretaris van de stad tij
dens het beleg van 1574. Hij on
derscheidt verschillende soor
ten armen:
Ik baalde er van dat het altijd
maatschappelijk werkers en po
litieagenten zijn die op tv hun
zegje doen over Marokkanen."
Scheetjes
De opnames, gemaakt in febru
ari van dit jaar, namen acht da
gen in beslag en leverden negen
uur aan materiaal op. De laatste
tien dagen is Tortike bijna on
ophoudelijk bezig geweest om
dat te reduceren tot dertig mi
nuten.
De film begint met opnames
op het Vrouwenkerkplein. Daar
na zie je onder meer een dans-
training van Hafid en lila een
optreden van 'The ruthless
clan'. Tortikes woonruimte in
de Caeciliastraat diende daarbij
als studio. Hafid: „Het is een
film over muziek, dansen en
over de maatschappij, de rege
ring, de politie." Tortike: „Maar
het gaat ook over mannen die
bij het buigen in de moskee
scheetjes laten." Een lachende
Hafid: „Shit hé, heb je dat er in
gelaten? We zitten in de Rama
dan, en dan gaat hij al die vieze
woorden gebruiken."
Tortike benadrukt dat de film
gaat over twee heel verschillen-
-de karakters. „Het leuke is dat
Hafid en Rudi van elkaar hou
den, maar absoluut niet op el
kaar lijken." De jongens be
amen dat. Met de, zoals hij het
noemt, buitenschoolse activitei
ten van Rudi is Hafid het bij
voorbeeld niet eens. „Ik wil niet
leven zoals mijn broer, hij is
voornamelijk op straat. In Ne
derland heb je gewoon diplo
ma's nodig en dat is slim van dit
land."
Hafid is een vrolijke, uitbun
dige jongen („Als we met z'n
vijven deze koffieshop ingaan
'De jongens van het Vrouwenkerkplein' met regisseur Har Tortike (zittend): vlnr Rudi, Breeje, lila. Rasta en Hafid. foto hielco kuipers
denken ze vast dat het een over
val is"), Rudi is stiller en wan
trouwig. Tijdens het interview
doet hij er liever het zwijgen toe
(„Ik krijg er toch niet voor be
taald").
Kale knikkers
Hun uiteenlopende karakters
komen ook duidelijk tot uiting
in hun voorkeur voor muziek.
Zyphe is een swingbeat-band,
met teksten over liefdesrelaties.
'The ruthless clan' maakte
agressieve hardcore-rap met
teksten over racisme, skinheads
en politiek.
Zanger Rasta van 'The ruthless
clan': „Ik zing bijvoorbeeld over
die kale knikkers die in Duits
land een achtjarig Arabisch
meisje derdegraads-brandwon
den hebben toegebracht. Per
soonlijk hebben ze mij niets ge
daan, maar als ik er een tegen
kom, en ik heb een blaffer bij
me, schiet ik twaalf kogels door
z'n kop."
„Twee weken geleden was ik
in Het Kasteel, in Alphen aan
den Rijn. Toen waren daar een
paar van die eigenwijze Neder
landers die ons uitmaakten voor
'kankerzwarte' en 'rot op naar je
eigen land' riepen. Buiten zijn
ze door ons helemaal in elkaar
geslagen. Dit is een bericht van
Rasta: daag nooit iemand uit
die je niet kent."
bij de stadswallen, bijvoorbeeld
in de Mirakelsteeg en de St. Ni-
colaasstegen bij de Marepoort.
Deze maatregelen hielpen
slechts een beetje, steeds op
nieuw ontstonden op andere
plaatsen bordelen.
Ook het spelen om geld baar
de het stadsbestuur zorgen. Tel
kens opnieuw leidde dat tot in
cidenten, soms met dodelijke
afloop. De bevolking klaagde
steen en been. Men wist het ze
ker, er werd zelfs om geld ge
speeld in de stadspoorten tij
dens de hoogmis en de vesper.
De overheid reageerde met
straffen. Veel helpen deed het
niet.
Werden particuliere spelletjes
om geld zoveel mogelijk tegen
gegaan, spelen om geld onder
overheidscontrole werd aange
moedigd. Loterijen onder toe
zicht van het stadbestuur ken-
