Een torso vol tatoeages
Fatale liefde in het LAK-theater
Griezelen tot in
de kleine uurtjes
Cultuur&Kunst Films
Een dichtbundel in de kachel
Zes personen
in één vrouw
DONDERDAG 12 MAART 1992
23
Cape Fear: Metafysische thriller van Martin Scorcese
Drie kunstenaars op een Parijse zolderkamer.
Drie jaar geleden had nog zowat
niemand van hem gehoord.
Maar op de afgelopen filmfesti
vals van Rotterdam en Berlijn,
trok zijn nieuwste film La Vie de
Bohème een overdonderende
belangstelling. We hebben het
over Aki Kaurismaki, het Finse
filmtalent, dat momenteel net
zo'n stormachtige
De Ontkenning:
doormaakt als een paar jaar ge
leden de Amerikaanse off-
Flollywood regisseur Jim Jar-
mush.
Net als Jarmush hanteert
Kaurismaki een realistische, so
bere filmstijl, met een voorliefde
voor zwart-wit opnamen. Hun
beider films worden bevolkt
door over het algemeen sombe
re personages, die een mono
toon leven leiden waarin weinig
vreugde te beleven valt. Het
meest extreem werd dit door
Kaurismaki uitgewerkt in zijn
succesvolle film The Match-Fac
tory Girl (1990) over het treurige
leven van een meisje aan de lo
pende band.
Ook in La Vie de Bohème valt
er weinig hardop te lachen,
hooguit te gniffelen, want Kau
rismaki is gek op subtiele, zwar
te humor. In zijn nieuwste film
schetst hij het leven van een
drietal bohémiens in Parijs. Drie
morsige types, die als kunste
naar het hoofd boven water
proberen te houden. Marcel is
de schrijver van het stel, Schau-
nard een componist van experi
mentele muziek en Rodolfo is
een uit Albanië gevluchte schil
der. Kaurismaki baseerde zijn
film op een boek van de Franse
schrijver Henri Murgers, die
midden vorige eeuw het leven
van de Parijse bohémiens be
schreef. Kaurismaki heeft er een
bijna klassiek melodrama van
gemaakt, maar er door zijn tra-
gi-komische benadering toch
een eigen draai aan weten te ge
ven. Zo moet, als er geen hout
of kolen meer zijn, een bundel
gedichten de kachel brandend
houden. En als Rodolfo als ille
gale vluchteling wordt uitgewe
zen, keert hij een paar dagen la
ter terug in de volgepakte Tra-
bant van een Oostduits echt
paar.
Het zijn dit soort kleine bizar
re grapjes die kenmerkend zijn
voor de Kaurismaki. Deson
danks is La Vie de Bohème een
enigszins tegenvallende film.
Wat ontbreekt is het gevoel van
meeleven het is immers me
lodrama met de karakters op
het doek. Daar geeft Kaurismaki
door zijn bijna laconieke, af
standelijke en wat gekunstelde
manier van filmen geen aanlei
ding toe.
Wanneer Martin Scorcese
niet zo van films had ge
houden had hij het semi
narie afgemaakt. Die ach
tergrond de passie voor
films enerzijds en de hang
naar grote dilemma's over
schuld, verantwoordelijk
heid, straf en genade an
derzijds bepaalt zijn
oeuvre. Cape Fear is op
nieuw een voorbeeld van
een geslaagde combinatie
tussen een genre (in dit ge
val een thriller) en Scorce-
se's specifieke thematiek.
Al vanaf zijn vroegste films
toont Scorcese ons gedreven
eenlingen die op de een of an
dere manier het contact met het
'normale' leven hebben verlo
ren en handelen vanuit hun in
stinct. Wie herinnert zich niet
hoe Robert De Niro (in Taxi
Driver, Raging Buil en Goodfel-
las), telkens verstoken van men
selijke warmte en realiteitszin,
als een woesteling probeerde
z'n plek en z'n 'opdracht' te vin
den in een getroubleerde we
reld? Het was dezelfde De Niro
die Scorcese overhaalde om een
remake te doen van Cape Fear,
een thriller uit 1962 met Robert
Mitchum en Gregory Peck
Scorcese vond het aanvanke
lijk maar niks. De strijd tussen
Goed en Kwaad, waarbij Mit
chum het gezinnetje van de
keurige Peck bedreigt, was hem
te schematisch. Scorcese's ver
sie is veel diepzinniger; vragen
over de individuele moraal zijn
gekoppeld aan seksuele toespe
lingen en metafysische kwes
ties. We maken kennis met Max
Cady (De Niro), die na veertien
jaar uit de gevangenis wordt
ontslagen. Het eerste dat we
van hem te zien krijgen is zijn
gespierde torso vol tatoeages en
De tegenpolen in Cape Fear: Robert de Niro (links) en Nick Nolte.
bijbelteksten. Op z'n rug prijkt
een enorm kmis, met het
zwaard der gerechtigheid aan
de ene, en de weegschaal van
het recht aan de andere kant.
In die eerste scène wordt de
problematiek al duidelijk ge
maakt; De Niro's rug fungeert
als een embleem voor de hele
film, want in de loop van het
verhaal wordt de spanning tus
sen het recht (het systeem) en
het individuele rechtvaardig
heidsgevoel steeds verder op de
spits gedreven. En Scorcese
biedt geen 'menselijke' oplos
sing; uiteindelijk is iedereen
overgeleverd aan de Genade,
gesymboliseerd door het kruis
op de rug van Max Cady. Geen
oppervlakkige kost derhalve,
deze Cape Fear, maar ook wei
nig bijbelvaste toeschouwers
komen ruimschoots aan hun
trekken.
Vanaf de opening schept
Scorcese een flink dreigende
sfeer. Max Cady kruist het pad
Deze week gaat er bij hoge uit
zondering weer eens een docu
mentaire in première in de film
theaters. Een opmerkelijke Ne
derlandse film over een vrouw
met MPS een Meervoudig
Persoonlijkheids Syndroom,
zoals het in de psychiatrie offi-
ceel heet. In dit geval een vrouw
die uit minimaal zes verschil
lende persoonlijkheden bestaat.
De Ontkenning heet de film,
die draait rond het leven van
Brigitte, een vrouw van 30 jaar
die in haar jeugd jarenlang
seksueel is misbruikt door haar
vader. Bovendien werd zij op
achtjarige leeftijd onder bedrei
ging van een geweer verkracht
door een groep van vijf man
nen. Zij heeft deze traumatische
gebeurtenissen weten te overle
ven door te vluchten in een
aantal verschillende persoon
lijkheden: iemand die haar her
inneringen bewaart, een ander
die haar gevoelsleven beheert,
een derde die op haar moeder
lijkt, verder iemand die haar
gekte normaliseert en ook ie
mand die haar gedachten aan
zelfmoord in toom houdt. Wan
neer de ene persoon in haar het
moeilijk heeft, roept zij een an
der te hulp om haar te helpen.
In de film maken we kennis
met enkele van Brigitte's per
soonlijkheden. Met elkaar ver
tellen ze stukje bij beetje iets
van haar levensverhaal, waarbij
filmmaker Tom Verheul er op
een bewonderenswaardige ma
nier in geslaagd is zich aan te
passen aan de diverse karakters.
Met veel inlevingsvermogen
weet hij een portret op te roe
pen van een hevig gekwelde
persoonlijkheid, die er niet in
slaagt de dagelijks terugkerende
herinneringen uit haar hoofd te
bannen.
Tot de spannendste ogenblik
ken van deze indrukwekkende
documentaire behoren de mo
menten waarop Brigitte in een
therapie-sessie met de Ameri
kaanse MPS-deskundige Ri
chard Erskine naar behoefte van
rol verwisselt om de therapeut
op afstand te houden. Als het
dan op een gegeven moment
toch lükt om met een van de
persoonlijkheden van Brigitte
contact te maken, barst zelfs de
co-therapeute in huilen uit.
Maar tegelijk wordt ook duide
lijk dat er nog een zeer lange
weg te gaan is, voor ook maar
enigszins sprake kan zijn van
een echte verwerking van de
problemen-. Want daarvoor
moet, zoals de therapeut zegt,
worden afgerekend met het
trauma van elk van de persoon
lijkheden van Brigitte. En de
yraag is of dat ooit zal 1
FILMS IN LEIDEN
The Hunchback of the Notre-Dame, een van de films die wordt getoond tijdens de filmweek 'Liefde die niet mag'.
overzicht wilfred simons
Filmweek 'Liefde die niet mag' in het LAK-theater aan de
Cleveringaplaats in Leiden. Onder meer 'The Hunchback
of Notre-Dame', maandag 16 maart, 20 00 uur, 'Loulou-
Na het minifestivalletje in het LVC afgelo
pen week ter gelegenheid van Internationa
le Vrouwendag, laat ook het LAK-theater
zich niet onbetuigd en komt zelfs met een
hele filmweek onder de titel Liefde die niet
mag. Hiermee wilden de programmeurs
van het theater een serie cinematografisch
interessante films bijeenbrengen, die het
thema 'liefde en erotiek' behandelen.
Ter gelegenheid van de filmweek heeft
het LAK-theater een informatieboekje uit
gegeven, waarin nader op het onderwerp
wordt ingegaan. Daaruit blijkt dat de mede
werkers overwogen hebben om zelfs Tiroler
seksfilms in het programma op te nemen.
Daar gingen zij uiteindelijk niet toe over,
omdat in die films juist alles mag, wat dus
niet strookt met liefde die niet mag. Uitein
delijk bleef een aantal films over, die ge
meen hebben dat ze allemaal over fatale
liefde gaan en daarbij stuk voor stuk klas
siek zijn geworden.
Aardig is, dat het programma voor een re
delijk groot deel uit oude films bestaat. De
oudste rolprent is de zwijgende film The
Hunchback of Notre-Dame van de Ameri
kaanse regisseur Wallace Worsley. Het is
het bekende verhaal van Quasimodo, de le
lijke klokkeluider (hier gespeeld door Lon
Chaney), die de mooie Esmeralda schaakt
en haar meeneemt naar zijn toren in de
Notre-Dame van Parijs. Universal Studios,
die de film in 1923 uitbracht, had er veel
succes mee en maakte later meer films in
hetzelfde genre, zoals The Phantom of the
Opera.
Een andere oude film is Loulou-Die
Biichse der Pandora van de vooral bij film
historici geliefde Duitse regisseur Georg
Wilhelm Pabst. Loulou is de maitresse van
Ludwig Schön. een rijke krantenmagnaat in
het Duitsland van de jaren '20. Hij wil trou
wen en Loulou in de steek laten, maar zij is
het daar niet mee eens en brengt Schön zó
onder haar betovering, dat hij de verloving
verbreekt en met Loulou trouwt. In de
trouwzaal flirt zij echter uitbundig met on
der meer een lesbienne en brengt Schön
daarmee tot razernij. Hij wil haar vermoor
den, maar met zijn kogel treft hij per onge
luk zichzelf. Aangeklaagd wegens moord
moet Loulou vluchten, /.ij gaat naar Lon
den, waar zij uiteindelijk als prostituée in
haar levensonderhoud moet voorzien. Eén
van haar klanten is de beruchte wouwen-
moordenaar Jack the Ripper...
Op woensdag 18 maart wordt Gone with
the wind vertoond. Pas na de Tweede We
reldoorlog was deze film, die al in 1939 was
gemaakt, in Nederland te zien. Hij oogstte
direct veel bewondering. Daartoe is ook alle
aanleiding: het is één van de eerste films in
technicolor, hij duurt drie uur en veertig
minuten en het spel van Clark Gable en Vi
vien Leigh is adembenemend. De film kreeg
indertijd tien terecht verdiende Oscars.
Verder zijn tijdens de filmweek te zien:
The Nightjwrter (met Dirk Bogarde en
Charlotte Rampling), The cook, the thief, his
wife and her lover (vorige week nog in deze
rubriek besproken), lxi femme enfant (met
Pénélope Palmer en Klaus Kinski), El Nido
(met Hector Altcrio en Ana Torent), Vertigo
(een van Hitchcocks beste!) en de vorig jaar
verschenen film The Hot Spot (van Dennis
Hopper met onder meer Don Johnson).
van advocaat Sam Bowden
(Nick Nolte), de man die hem
veertien jaar geleden bewust
onvoldoende heeft verdedigd.
Een veroordeling wegens ver
krachting van een minderjarige
was het gevolg. Cady leerde in
de gevangenis lezen en begreep
toen pas dat Bowden een docu
ment had achtergehouden.
Wanneer hij daarmee wordt ge
confronteerd, biedt Bowden Ca-
sy een geldbedrag aan, maar dat
wordt weggewoven. Vanaf dat
moment neemt de druk flink
toe, ook al omdat Bowden geen
hecht front kan maken tegen
over Cady. Bowden's huwelijk is
slecht, hij scharrelt wat aan en
wordt door z'n echtgenote (een
superieure Jessica Lange) vol
minachting behandeld.
Bowden probeert z'n verdedi
ging tegen Cady aanvankelijk
binnen de perken van de wet
(de weegschaal op Cady's rug)
te houden, maar slaagt daar
steeds minder in. Het 'systeem'
is niet opgewassen tegen Cady's
extreme wraakoefening (het
zwaard) tegen wat hij als on
recht beschouwt.
Die strijd om rechtvaardig
heid wordt uiteindelijk een
strijd om Gerechtigheid, in een
letterlijk stormachtige slotscène
die volop refereert aan het oude
testament. Maar de mooiste
scène uit de film, die ongetwij
feld klassiek zal worden, is juist
heel eenvoudig en ingehouden.
Daarin wordt Bowden's tiener
dochter in een theaterzaallje
min of meer verleid door Cady.
Die scène balanceert op het
messcherpe randje van angst en
lust, en het moment waarop De
Niro z'n duim tussen de lippen
van de formidabel acterende Ju
liette Lewis duwt is schokkend,
gewelddadig, adembenemend
en erotisch tegelijk. Die Scorce
se is de laatste echte verteller in
Hollywood.
Voor\'erkoop van sta/1 voor Weekend of Terror
Komende zaterdag start de
voorverkoop van het Weekend
of Terror, de jaarlijkse eredienst
voor horror-fanaten in het Am
sterdamse Tuschins-
ki-theater. Het eve
nement staat ge-
pland voor vrijdag 20
en zaterdag 21
maart, en zal zich
opnieuw afspelen
gedurende de uurtjes
waarop weldenkend
Nederland in diepe
rust verkeert.
Volgende week
vrijdagnacht om
twaalf uur zal een oude beken
de de spits afbijten, wanneer
Freddy Krueger in Freddy's
Dead: The Final Nightmare naar
verluidt voor het laatst de dro
men van zijn slachtoffers komt
verstoren. Minder voor de hand
liggende deelnemers aan de
horror-marathon zijn Mikcy,
een moordende kleuter, en Sgt.
Kabukiman N.Y.P.D., een New
Yorkse narcotica-agent in kimo
no. Deze laatste film komt uit
de stal van de low
budget studio Tro-
Een jaarlijkse festival* een retro-
eredienst voor 5r*'c,le( van ™'r
tels wijdt.
horror-fanaten Een topper belooft
in Tuschinski Crawn'» laatste
film The people un
der the stairs te wor-
den, terwijl anima
tie-liefhebbers al
reikhalzend uitzien naar de Ja
panse cult-favoriet Akira. Voor
deze, en alle andere voorstellin
gen geldt: voor-première of
eenmalige vertoning. Kaarten (a
f32,50 per nacht) zijn verkrijg
baar bij de VW.
FILMTIPS VOOR VOLGENDE WEEK
18 45.21 30. J
18 45,21.30
ALFA 2
Dead again 16 j.. flag 14. 19 30.
22. za zo 13.30. 16. 19 30. 22
ALFA 3
Barton Fink a l Cag 14, 18 45.
21 30. ra ro 13. 15 30. 18 45.
21 30
ALFA 4
Les amants du pont r»euf 12 jdag
14. 18 45. 21.30. ra ro 13. 15 30.
18 45.21 30
ALHAMBRA 1 tel 6233192
At Play in the Fields ot the Lord a i
dag. 20. vr ma di do ook 13.30
Babara I zarowo 13 45
ALHAMBRA 2
Thelma Louise 12 j., dag 18.45.
21 30. vr ma di do OOk 14
BELLEVUE CINERAMA tel 6234826
Cape Fear 16 j.. dag 14. 19 15. 22.
ro 13.30. 16 15. 19.15.22
CINERAMA
At Play in the Fields of the Lord a i
dag. 13.45. 20
CALYPSO 1 tel 6266227
The prince of tides 12 i dag 13.45.
18 45.21 30.ro 13 15. 16. 18 45,
21.30
CALYPSO 2
Frankie Johnny dag 14. 19 15
22.ro 13 30. 16 15. 19 15.22
CINECENTER-CINEMA CORALINE
LijntmnafracM 236 W 6236615
Europa 16 j dag 14 30. 17. 19 30
22 15
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAPPA
Delicatessen a i dag 14 30. 17.
19 30. 22 15
CINECENTER-PIERROT
Rosa Rosa 16 j .dag 14 30. 19 45
La double vie de Vcrontque 16 i
dag 17 15.22
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Proof dag 14 30. 17. 19 30. 22
CINEMA 1 INTERN tel 6151243
The prince of tides 12 j dag 18 45.
21 30. ra ro ook 14 30
CINEMA 2 INTERNATIONAL
De Johnsons 12 dag 19 30. 22
De Reddert)e in Kangoeroeland a
za zo 13 30
CINEMA OSCAR
Drop Dead Fred al,
Stanno Tutti Bene, n
CITY 1 tel. 6234579
De Johnsons 12) dag 14 ,19.21 30,
ro 13 15. 1545. 19.21 30
CITY 2
Deceived 12 J.. das 13 45. 19.
21 30.ro 13.15. 15.45. 19.21 30
CITY 3
Don't tell mom a l dag 14 15.19.
21 30.ro 13 15. 15 45. 19.21 30
CITY 4
A kiss before dying 16 i dag 14 15.
19. 21 30. ro 13 15. 15 45. 19.
21 30
CITY 5
Shattered a I., dag 19, 21.30. vr ma
didoook 14 15
Babar a.l za wo 14 15. ro 13 15.
1545
CITY 6
Ricochet 16 jdag 19. 21 30. vr ma
d.do ook 13 45
De reddertjes in Kangoeroeland a I
za ro 13 45. ro 13 15. 15 45
city 7
The Addams Family a i dag 14 15.
19.ro 13 15. 1545. 19
Silence of the lambs 161, dag 21 30
DESMETtel 6273434
La belle noiseuse. dag 19 45. ro ook
12
De ontkenning, dag 18 45. 20. ro
ook 12 45
Ik, de slechtste aller vrouwen, dag
21.15
Late night movie, dag 23. ro 14
KRITERION 1 tel 6231706
La grande bouffe dag 1/ 30
Married to the mob dag 19 45
Good fellas, dag 21 45
Studio K
An angel at my table, dag 19
Salmon be mes dag. 22
RIALTO lid 6623488
Het rode korenveld, dag 18
La vie de Bohème dag 20. 22 15.
ro ook 15 15
Willy de Mus a I za 1 3
Astern en de knallende ketel ai.ro
wo 15
RIALTO 2
Das schreckliche Madchen dag 18
20. 22. roook 13 15
THE MOVIES 1 lei 6245790
Raise the red lantern, dag 1
21 30. 22. roook 14 45
THE MOVIES 2
Indian Runner, dag 17. 19 30.22.
roook 14 45
THE MOVIES 3
Delicatessen, dag 1 7 45. zi
e za ook 0 15
Europa, dag 19 45.21 45
TUSCHINSKI 1 tel 6262633
JFK 12 t .dag 14.20
TUSCHINSKI 2
Little
oslecht oomatig oooredelijk oooogoed ooooouitstekend
JFK LUXOR. EURO 1 ooooo
Jim Garrison (Kevin Costner) vertrouwt de officièle versie van de
moord op president John F. Kennedy niet en besluit tot een justitieel
onderzoek. Hij toont aan dat die versie van de toedracht twijfelachtig
is en dat er in werkelijkheid sprake is van een complot. Razend knap
pe en dwingende film van Oliver Stone
THE GOONIES» PARKFILMHUIS oooo
Jeugdfilm van Steven Spielberg en Richard Donne. Een stel kinderen
uit de Goon Docks gaat op zoek naar een verborgen schat Met dat
geld hopen ze hun dorp te kunnen redden, maar dat gaat natuurlijk
met zonder moeilijkheden. Ouderwetse, meeslepende avonturenfilm
DEAD AGAIN LIDO 4 oooo
Plezierige film van de Britse regisseur Kenneth Branagh. die ook de
hoofdrol speelt. Een detective krijgt te maken met een verwarde
vrouw (Emma Thompson) en neemt haar op in zijn huis. Na hypnose
blijkt dat zij in een vorig leven door een componist is vermoord Vanaf
dat moment beginnen feiten en fantasie op griezelig wijze door elkaar
te lopen.
DE NOTENKRAKER LIDO 4 OOO
Tekenfilm, gebaseerd op het bekende sprookje van ETA Hoffmann
en het ballet van Tsjaikovsky Een meisje krijgt een notenkraker in de
vorm van een speelgoedsoldaatje. dat in werkelijkheid een betoverde
prins is. Samen nemen ze het op tegen een gemene muizenkoning I
Keurig verfilmd en met de muziek van Tsjaikovsky op de achtergrond. I
maar wel opvallend een Disney-imrtatie.
RAISE THE RED LANTERN KIJKHUISOOOO
Uitstekende film van de Chinese filmer Zhang Yimou, wiens films in
China veel weerstanden oproepen Het intelligente, maar arm meisje
Songlian (Gong Li) wordt de concubine van een rijke man. die al vier
vrouwen heeft. Zij besluit de situatie naar haar hand te zetten, maar
in plaats daarvan ontstaat een traeedie
Het programma van Leidse en
Haagse bioscopen staat op de
pagina 'Info'.
