Binnenland
Bijstandsontvanger™vraa8,tken
moet aan de slag
PvdA schaft
partijraad af
Dales schiet met losse flodder op CPN
Maasmechelen krijgt 'het
mooiste van alle Center Pares'
Reserveringssytemen
Apollo en Galileo samen
Kassen kunnen toe
met veel minder gif
Simons wil gesprek over
'kartel' ziekenfondsen
Vrijdag 6 maart 1992 Redact*: 023-150225 JANINE BOS MA ALTAN ERDOGAN RONALD FRJSART (d*f) PATRICK VAN DEN HURK JAN PRE EN EN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving; DRIES DE BOERS
DEN HAAG WILFRED SCHOLTEN
De bijbelse waarheid dat er niets
nieuws onder de zon is, gaat ook op
voor het verhaal over de financiële
banden tussen Moskou en de CPN. De
'indicaties' daarvoor, zoals minister
Dales van binnenlandse zaken ze
woensdag noemde, vvwaren er ook al In
1981. Het verschil is alleen dat de toen
malige minister Van Thijn het overi
gens later uitgelekte rapport van de
BVD naast zich neerlegde omdat het
geen harde bewijzen bevatte.
De vermeende banden tussen de
CPSU en de voormalige CPN werden
weer opgerakeld door CDA-Kamerlid De
Kok. Het gaat hem niet die zaak zelf
(„dat zal me worst wezen"), maar omdat
hij er fel op tegen is dat een zaal in het
nieuwe kamergebouw wordt vernoemd
naar oud-CPN-leider Marcus Bakker.
Anders dan zijn parlementaire voorgan
gers in het begin van de tachtiger jaren,
zal De Kok daarom niet bij de minister
aandringen op een nader onderzoek.
„Stel dat er financiële banden zijn, so
what?", aldus een laconieke De Kok.
En dat is een heel verschil met 1981,
toen RFP-kamerlid Wagenaar er juist wel
op was gebrand dat de waarheid aan het
licht kwam. In die tijd laaide de strijd om
de kruisrakketten hoog op. Toen onder
meer Luns het verhaal lanceerde dat de
vredesbeweging deels werd gefinancierd
door Moskou, was dat koren op de mo
len van de voorstanders van plaatsing.
Wagenaar stelde destijds een te speci
fieke vraag. Van Thijn Icon naar eer en
geweten antwoorden dat er geen bewijs
was dat IKV ook maar een cent van de
Sovjet-communisten ontving. Van Thijn
gebruikte de gelegenheid om zich teweer
te stellen tegen de 'lasterpraat' over de
Nederlandse vredesbeweging. Hoe het
met de vredesbeweging in den brede zat
- waarvan ook de CPN deel uitmaakte -
was geen onderwerp van debat.
Ruim een jaar later, in december 1982,
kwam TROS-Aktua in bezit van een ge
heim BVD-rapport over de pogingen van
de Sovjetunie om de Westeuropsese
communistische partijen en vredesbe
wegingen te beïnvloeden. De CPN zou
als oprichter en gangmaker van het co
mité 'Stop de Neutronenbom' ook tot de
doelgroep behoren van Moskou. Maar
opnieuw ving Wagenaar bot, deze keer
bij WD-minister van binnenlandse za
ken Rietkerk. De liberaal weigerde onder
meer het bewuste rapport 'De verhulde
factor' openbaar te maken.
Van Tnijn, op dat moment weer ka
merlid, kende het BVD-rapport en liet
weten dat het geen bewijzen bevatte
voor een „rechtstreekse invloed van.
Moskou op het reilen en zeilen van het
IKV". Over eventuele andere banden
sprak hij opnieuw niet. Bovendien ein
digde het rapport „met een open vraag
stelling, niet met een conclusie: het zou
mogelijk zijn datElk bewijs ontbrak.
Hoe het precies zat tussen de CPSU en
de vredesbeweging en de CPN is dus
toen niet boven tafel gekomen. Maar
blijkbaar waren de 'indicaties' voor Van
Thijn en Rietkerk niet sterk genoeg om
er mee naar buiten te komen. Het is
daarom verbazingwekkend dat Dales de
ze week wel het woord 'indicaties' durf
de te gebruiken. Heeft zij inmiddels
nieuwe rapporten tot haar beschikking?
Dat lijkt sterk, want in 1984 brak de CPN
openlijk met Moskou. Dat na die datum
nog geld overgemaakt werd. lijkt zeer
onwaarschijnlijk. Bovendien heeft bestu
dering van de CPSU-archieven geen be
wijzen opgeleverd dat de CPN of de vre
desbeweging geld hebben on Wangen.
Van Thijn deed bijna tien jaar geleden
een behartenswaardige uitspraak, die
welhaast tot de huidige minister van bin-
nelandse zaken gericht lijkt: „Van een
minister van binnenlandse zaken mag je
verwachten dat hij zo'n ernstige zaak als
de beïnvloeding van de Sovjetunie van
organisaties en publieke opinie in ons
land buitengewoon serieus neemt en be
studeert".
MAASMECHELEN GPO
Center Pares opent begin 1994
haar derde park in het België.
Onder de rook van Maastricht,
in jjiet Belgische Maasmechelen,
moet voor het enorme bedrag
van 300 miljoen gulden een
park van 710 bungalows wor
den gebouwd. Jaarlijks denkt
Center Pares daar 300.000 gas
ten te ontvangen.
De plannen zijn door de Bel
gen met open armen ontvan
gen. voord omdat er grote
werkloosheid heerst en het park
800 arbeidsplaatsen brt.kmt
Meer dan negentig procent van
het aan te trekken personeel zal
worden gezocht in de onmid
dellijke omgeving van het park.
Het totale tencin heeft een
oppervlakte van 250 ha, waar
van 80 ha water en 60 ha bos.
Het restant, waaronder kale
mijnsteenbergen van 100 meter
hoogte, zal onder meer door het
planten van 1.2 miljoen bomen
worden herschapen tot een re-
crr.ihi' m natuurgebied Vla-
der is het de bedoeling, dat er
een moerasgebied wordt ont
wikkeld. Volgens het bedrijf
wordt dit „het mooiste van alle
parken".
Aanvankelijk lag Center Pares
overhoop met een aantal
milieuverenigingen, maar vol
gens voorzitter YVesterlakcn van
de Raad van Bestuur zijn die
hobbels nu genomen. „De zorg
voor hrt milieu maakt wezenlijk
deel uit van het beleid van Cen
ter Pares. Dit project bewijst dat
economie en milieu geen gebo
ren vijanden zijn. Daardoor
staan wii nu aan de wieg van
een uniek natuurontwikkelings
project". aldus Westeriaken gis
teren.
Westerlaken verklaarde ver
der. dat in F rankrijk medio 1993
het tweede park wordt geopend
(in het Loirrgebied) en dat ..het
er goed voorstaat" met het eer
ste park in Duitsland, bij Ham
burg. Enkele jaren geleden werd
daar een bouwstop afgekon
digd. nadat (onder andere) een
jagersvcTcnlging met succes te
gen de komst van de bungalow
gigant had geprocedeerd. „We
staan niet meer tegenover el
kaar. maar naast elkaar", aldus
Westerlaken.
Center Pares heeft op dit mo
ment twaalf parken (zeven in
Nederiand. twee in België en
Groot Bnttannië en één in
Frankrijk). Het bedrijf is markt
leider op het gebied van niet-
seizoengebonden tussendoor-
vakanties In 1991 heeft Center
Pares ruim 2.8 miljoen gasten
ontvangen.
Lin
Cagt
Muskox
liggen 30
Jan Blokker, voormalig adjunct
hoofdredacteur en nog altijd co
lumnist van de Volkskrant is
sinds gisteren bijzonder hoogle
raar persgeschiedenis aan de Eras-
mus-universiteit. „Het doet mij
meer deugd dan ik hier in alle
gauwigheid tot uitdrukking kan
brengen." hield hij zijn gehoor
voor. Blokker relativeerde bij zijn
installatie de macht^an de jour
nalisten. Ook hun vrijheid is on
derhevig aan de oplagecijfers.
„Aan de onthullingen van de
Amerikaanse 'muckrakers' is de
romantiek verbonden van journa
listieke ridders zonder vrees of
blaam, maar de uitgevers beoor
deelden de huzarenstukken van
hun verslaggevers uitsluitend aan
de hand van de oplagecijfers. Als
die waren gedaald, was het
meteen uit geweestDe directeur
is niet de enige die invloed uitoe
fent op de journalistieke vrijheid.
De redactie zelf is ook een 'broed
plaats van onderlinge beïnvloe
ding'. Een derde factor is de toe
nemende druk van maatschappe
lijke oordelen en vooroordelen.
•roro GPO co* vos
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
De olievervuiling door een aanvaring tussen de schepen Long
Lin en Cast Muskox woensdagochtend voor de Belgische kust is
veel groter dan verwacht. Ongeveer 70 kilometer uit de kust van
Walcheren drijven twee grote vlekken van samen 70 100 ton
olie. Volgen het ministerie van verkeer en waterstaat is er geen
gevaar voor de kust van Walcheren. De Smal Agt is gisteren al
samen met twee Belgische oliebestrijdingsvaartuigen begonnen
Boeken van vlucht wordt gemakkelijker
Twee belangrijke computerre
serveringssystemen van de reis
industrie, het Europese Galileo
en het Amerikaanse Apollo,
gaan fuseren. De KLM bezit be
langen in beide ondernemin
gen. De bundeling van beide
systemen tot één wereldwijde
organisatie is gisteren in Am
sterdam bekendgemaakt.
Een computerreserverings
systeem is een belangrijk
marktinstrument van lucht
vaartmaatschappijen. Reisbu-
reau's die op een dergelijk sys
teem zijn aangesloten, kunnen
in een oogopslag vluchten en
tarieven naar ieder willekeurige
bestemming in de wereld op
het beeldscherm tevoorschijn
toveren. Met een druk op de
auto en hotelkamer reserveren.
United Airlines heeft via het
bedrijf Co via een meerderheids
belang in Apollo. De Europese
tegenhanger Galileo is geza
menlijk eigendom van een ne
gental Europese luchtvaart
maatschappijen, onder wie de
KLM (10,6 procent). De KLM
bezit tevens een belang in Covia
(9,9 procent). Hoe groot het be
lang van KLM in de nieuwe on
derneming wordt is nog niet be
kend.
Het hoofdkwartier van de
nieuwe onderneming komt in
de VS. Daarnaast houdt elk land
een eigen 'lokale' vestiging. Het
Nederlandse kantoor is geves
tigd in Hoofddorp.
De Informati
seringsbank in
Groningen, die
gaat over de
studiebeurzen,
is gisteren kort
ontruimd ge
weest wegens
een achteraf
valse bommel
ding. Om drie
uur meldde het
'Nederlands
Terreur Front*
de bom aan bij
het ANP. die
de politie
waarschuwde.
Enkele honder
den medewer
kers moesten
daarop het
pand verlaten.
Onder hen een
vrouw voor
wie eerst nog
i rolstoel
moest worden
gezocht •fo
to ANP KAREL
ZWANEVELD
Ter Veld wil aanscherping van beleid Betaalde baan
n i A Vreeman nog
C.J AMSTERDAM ANP
Een bijstandsontvanger moet er alles aan doen om werk
te vinden. Doet hij of zij dat niet, dan volgt een korting of
zelfs stopzetting van de uitkering. De uitkering wordt op
geschort als geen gehoor wordt gegeven aan een oproep
van de sociale dienst of het arbeidsbureau. Een korting
kan uiteenlopen van 5 tot 20 procent gedurende mini
maal één en maximaal twee maanden.
DEN HAAG GPD
Dat stelt staatssecretaris Ter
Veld van sociale zaken in een
wetsvoorstel dat binnenkort
naar de Tweede Kamer gaat.
Ter Veld vindt dat de bijstand
veel meer gericht moet worden
op herintreding in het arbeids
proces. Om dat te bevorderen,
mag een bijstandsontvanger
straks bijverdienen zonder dat
de bijstand gekort wordt. Maxi
maal twee jaar wordt 25 procent
van de arbeidsontvangsten vrij
gelaten. op voorwaarde dat dat
niet meer is dan 15 procent van
de uitkering.
De gemeenten moeten gege
vens van bijstandstrekkers strikt
controleren. Elke maand moet
de uikeringsgerechtigde een in
komstenbriefje inleveren. Bo
vendien moet de sociale dienst
regelmatig met de bijstands
trekkers praten over hun moge
lijkheden om weer te gaan wer
ken. Gemeenten moeten daar
voor beleidsplannen opstellen.
Daarin moet ook staan hoe de
gemeente controleert op mis
bruik van de voorzieningen. Dat
beleidsplan moet worden goed
gekeurd door de rijksconsulent,
die toezicht houdt op de ge-
In de nieuwe opzet kunnen
de gemeenten niet langer 90
procent van de gemaakte bij
standskosten bij de overheid
declareren. In plaats daarvan
zullen zij een vast bedrag per
bijstands-klant ontvangen. De
nu bestaande regel dbt gemeen
ten zelf tien procent van de las
ten moeten dragen, blijft be-
Het kabinet wil de bijstand-
wet overigens handhaven als
vangnet van de sociale zeker
heid Aan de uitkeringshoogte
wordt ook niet getornd.
Als het niet lukt om elf werkne
mers op het partijbureau van de
FN'dA in de loop van dit jaar aan
een andere baan te helpen, is er
ook geen plaats voor een be
taalde vice-voorzittcr. Dat bete
kent dat de kandidaat voor deze
functie, vakbondsman Ruud
Vreeman, dan te veel is.
Door een snel teruglopend le
denaantal ziet de PvaA zich ge
noodzaakt te bezuinigen. Het
partijbestuur heeft de pijnlijke
beslissing genomen om dit jaar
elf van de veertig medewerkers
te ontslaan. Daarbij wordt alles
in hel werk gUttld OOI de be
trekkenen aan een andere baan
te helpen.
Het partijcongres besluit vrij
dag 13 maart of het bestuur
moet worden uitgebreid met
een betaalde vice-voorzitter
Beoogd voorzitter Felix Rotten
berg heeft zijn kandidatuur ver
bonden aan het vicc-voorzittcr-
schap van Vreeman. Vreeman
staat voor 135.000 gulden p>cr
jaar ingeboekt (salaris plus on
kostenvergoeding)
Congres wordt belangrijk klankbord
DEN HAAG ANP
De partijraad van de FVdA
heeft haar langste lijd Op
had. In de gisteren gepubli
ceerde stukken voor het
partijcongres eind volgen
de week in Nijmegen staat
een voorstel om de partij
raad af te schaffen. Tegen
dal voorstel |g geen protest
gekomen uit de afdelingen
In de toekomst zal het
congres belangrijker wor
den en de huidige contro
lerende functies van de
partijraad overnemen.
Daarmee komt een einde
aan een nverlegf».mm bilt
nen de f\dA dat in het al
gemeen als veel minder
door het partijbestuur te
beïnvloeden werd gezien
dan het congres. De partij
raad is jarenlang het do
mein geweest van de ver
gadertijgers. die zich ook in
de FVdA-gewesten geducht
roerden.
Ook de rol van de gewes
ten - één j>er provincie en
voor de steden Amsterdam
en Rotterdam - wordt sterk
teruggedrongen. Het be
stuur vindt dat het gewest
zkb moei beperken tol dq
provinciepolitick en de or
ganisatie van de partij af
delingen. Ook dit voorstel
lijkt het te gaan halen, al
ligt er een enkel voorstel uit
de afdelingen om de situa
tie te houden zoals die nu
is.
De rol van de gewest en
bij de kandidaatstelling
voor de Tweede Kamer
moet ook sterk worden be
perkt. Het bestuur pleit er
voor om per gewest één ge
westelijke kandidaat op de
landelijke kandidatenlijst
op ie nemen Dto loei I
daat zal dan in zijn gewest
op de tweede plaats komen
te staan. Diverse afdelingen
pleiten voor een fifty fifty
verdeling tussen landelijk
en gewestelijk aangewezen
kandidaten, maar daar
voelt het F\dA-bestuur
niets voor.
Twintig maanden voor Kees Koning
Het gerechtshof in Den Bosch heeft gisteren vredesactivist Kees
Koning veroordeeld tot zestien maanden cel. Ook moet hij het
voorwaardelijke deel van twee eerdere straffen, in totaal vier
maanden, uitzitten. De 59-jarige activist erkende twee weken
geleden volmondig dat hij op 9 en 12 augustus vorig jaar op het
mobilisatiecomplex in het Brabantse Erp twee zendmasten om
verhaalde ter herdenking van de slachtoffers van Nagasaki en
Hirosjima. Koning kondigde aan dat hij zijn acties zal voortzet
ten zodra hij weer op vrije voeten is.
Gokverslaafden stelen voor ton
De Gelderse recherche heeft negentien Nijmegenaren van 17 tot
21 jaar aangehouden wegens minstens 75 autodiefstallen, over
vallen en inbraken. Ze maakten daarbij meer dan een ton buit.
De Nijmegenaren hebben bekend het geld gebruikt te hebben
voor hun gokverslaving. De bende, die in wisselende samenstel
ling het afgelopen jaar opereerde, gebruikte bij de overvallen
vaak geweld. Auto s werden onder meer uit de haven in Antwer
pen gestolen, waarna ze in Duitsland werden doorverkocht.
Den Helder nog taboe voor Moskou
De openstelling van de haven van Den Helder voor koopvaardij
schepen uit het voormalige Oostblok betekent niet dat diploma
ten van de Russische ambassade gebruik mogen maken van de
veerboot naar Texel. Een delegatie uit de voormalige Sovjetunie
bezoekt regelmatig tijdens de dodenherdenking op 4 mei de be
graafplaats Loladze, waar de Georgiërs begraven liggen die in de
oorlog op Texel sneuvelden. Omdat Sovjet-diplomaten niet in de
buurt van de marinehaven mochten komen, werden ze vanuit
Den Oever met een politieboot overgezet. Dit diplomatieke pes
terijtje wordt gewoon gehandhaafd. Buitenlandse Zaken laat we
ten dat dit nu eenmaal bij de beperkte bewegingsvrijheid hoort
die diplomaten soms hebben.
Grote olievlekken voor Zeeuwse kust
NIEUWSLIJN
De glastuinbouw kan toe met
veel minder bestrijdingsmidde
len. Er zijn nu enorme verschil
len in gifgebruik tussen indivi
duele tuinders. Sommigen ge
bruiken drie tot zes keer zoveel
als collega's met vergelijkbare
bedrijven.
Dat stelt het Landbouw Eco
nomisch Instituut na een on
derzoek in 80 glastuinbouwbe
drijven, gespecialiseerd in de
teelt van tomaten, komkom
mers. paprika's, chrysanten en
gerbera's. Bij de groenteteelt
worden al op grote schaal biolo
gische bestrijdingsmiddelen ge
bruikt, maar in de bloemen
overheersen de chemische mid
delen.
Volgens het LEI moet er nog
veel gebeuren voordat het land
bouwgif in de kast kan. Veel
biologische middelen werken
minder goed dan chemische, en
vooral komkommertelers moe
ten nogal eens hun toevlucht
nemen tot de gifspuit.
Ook blijkt dat tuinders die
hun voedingswater opnieuw ge
bruiken, lagere opbrengsten
boeken dan hun collega's die
dat in de sloot lozen. Het LEI
wijt dit aan de beperkte ervarin
gen die tot nu toe met recircula
tie zijn opgedaan. De overheid
wil dat alle glastuinders over
schakelen op hergebruik van
voedingswater om de uitstoot
van meststoffen naar het milieu
te verminderen.
'Hobbeltje naar aanloop volksverzekering
DEN HAAG GPD
Staatssecretaris Simons van
volksgezondheid wil op korte
termijn een gesprek hebben
met de organisatie van zieken
fondsen, de VNZ, over de
marktafspraken die ziekenfond
sen onderling hebben gemaakt.'
Ook de besluiten om allemaal
dezelfde premie te vragen en
geen eigen risico's- aan te bie
den aan hun klanten, zullen
daarbij aan de orde moeten ko
men.
Sinds begin dit jaar mogen de
fondsen officieel in eikaars ge
bied klanten werven en zijn ze
niet langer verplicht om met al
le artsen en instellingen in hun
gebied een contract te sluiten.
De bedoeling is om zo tot on
derlinge concurrentie te komen
die kostenbesparend moet wer
ken.
Simons heeft overigens niet
de indruk dat de ziekenfondsen
met hun afspraken onder de
stelselherziening proberen uit te
komen. Volgens hem is er veel
eerder sprake van „hobbeltjes
in de aanloop naar het nieuwe
stelsel".
Bij het gesprek zal ook staats
secretaris Van Rooy van econo
mische zaken aanwezig zijn. Zij
heeft onder meer tot taak om
economische machtsvorming
van ondernemers (kartelvor
ming) tegen te gaan. Van Rooy
zal de VNZ duidelijk maken dat
onderlinge afspraken - waar
door er in feite een kartel ont
staat - niet getolereerd zullen
worden.
