Regio
Acties gemeenten tegen
ongewenst drukwerk
Fijn dat we hier samen zijn
'Visie van koning Willem I nodig bij aanleg HSL'
'Tv-maken voor gehandicapte
is denken op kleuterniveau'
Vrijdag 6 maart 1992
Redactie: 071-161400* WILLEM SPIERDIJK MEINDERTVAN DER KAAU JAN WESTERLAKEN MONICA WESSEUNG ERIC JAN WETE RINGS Eindredactie: PAUL DE TOMBE Vormgeving: PIET KOOREMAN
19
NCRV-ers in Katwijk op weg naar het jaar 2000
KATWIJK ERIC JAN WETERINGS
„Fijn dat we hier samen zijn,
lieve mensen", zegt Conny
Vink. Tv-presentator Joël Baten
burg praat met de makers van
het radio-programma 'Plein Pu
bliek', dat wekelijks 300.000
luisteraars trekt. Presentatrice
Hennie Burggraaf zegt het
„heerlijk" te vinden voor de ra
dio te werken en niet voor de tv.
„Dan word je tenminste niet
herkend op straat."
Katwijk ook NCRV. In ieder
geval donderdagavond in ge
bouw Tripodia, waar de Neder
landse Christelijke Radio Vere
niging haar jaarlijkse provincia
le ledenvergadering houdt.
NCRV-voorzitter A. Herstel con
stateert in zijn speech dat het
zijn omroep goed gaat. Nog
nooit had de NCRV zoveel leden
(ruim 560.000), terwijl de score
op de lijst van hooggewaardeer
de programma's uit 1991 ook
erg hoog is. Hij pleit voor een
sterke publieke omroep, onaf
hankelijk van overheid en com
mercie. De NCRV zou de strijd
met de commercie moeten aan
gaan vanuit haar christelijke
identiteit.
Dat moet dan wel gebeuren
in samenwerking met KRO en
AVRO. waarmee de NCRV nu al
samenwerkt op het eerste net.
De kritiek dat dit tot kleurloze
programma's zou leiden deelt
Herstel niet. „Soms moet je
consessies doen om daarna je
eigen identiteit beter te kunnen
laten zien."
Pauze
Tijdens de'lange pauze kunnen
de NCRV-ers zich in de hal van
Tripodia verpozen bij diverse
kraampjes. Zo is er een met
boeken over bekende NCRV-
programma's als 'Weg van de
snelweg' (nu ook al een deel
over het buitenland), 'Geef om
de natuur' en 'Klazien uit Zalk',
die naast haar twee boekjes met
tips uit de natuur inmiddels ook
het werkje '1000 dicrendingen'
het licht deed zien.
In een hoek is een kleine stu
dio ingericht waar het publiek
vragen kan stellen aan voorzit
ter Herstel. Een wat oudere heer
voelt hem stevig aan de tand
over het ontslag van twee om-
roepsters die jarenlang in dienst
waren van de NCRV, een kwes
tie die vorig jaar de nodige stof
deed opwaaien. Herstel legt uit
dat de twee free-lance contrac
ten hadden „die per definitie
eindig zijn". Ook de verande
rende opvattingen over presen
teren op tv speelden mee. Te
genwoordig kondigt een pre
sentator niet alleen meer een
programma aan voorzover
dat al niet buiten beeld gebeurt
maar moet hij of zij het ook
presenteren.
Herstel verzekert het publiek
dat de dames andere functies
hebben gekregen binnen de
NCRV. Zo werkt Lisette Hordijk
wie kent haar niet nu mee
aan een radio-programma. De
vragensteller is niet helemaal
overtuigd. „Zoveel ervaring, die
doe je niet zomaar weg."
Anderen vermaken zich in de
pauze inmiddels met de foto
tentoonstelling over het beken
de tv-programma 'Kcrkepad' of
met de pauzekwis. Fervente kij
kers zullen ongetwijfeld de vra
gen kunnen beantwoorden. Een
presentator noemen van het
programma 'Service Salon' lijkt
niet te moeilijk en de vraag hoe
de nieuwe cd van Ted de Braak
heet, moet ook lukken. Deze
schijf ligt tenslotte in de kraam
van NCRV-produkten te koop.
Vraag vijf over 'Kerkepad' lijkt
moeilijker. „Gaat u in Ooltgens-
plaat bij het verkeersbord links-
of rechtsaf naar de Hervormde
Kerk?" De tentoonstelling geeft
het antwoord.
Conny Vink zorgt voor muzikale
verstrooiing. Naast het gevoeli
ge 'Bij een bleke foto', zingt zij
ook een medley van meezingers
als 'Maak je niet dik, dun is de
mode', 'Dans je de hele nacht
met mij' en ik wil jou in een zil
veren kooitje'. Zij herinnen ie
deraen ei aan d.u de M RV
„één grote fijne familie is. sa
men op weg naar het magische
jaar 2000."
Het gezamenlijk zingen van
Gezang 86, de verzen 13 en 8,
sluit de avond stemmig af. On
der geanimeerd geroezemoes
stroomt de zaal langzaam leeg.
Buiten gutst de regen met bak
ken uit de hemel „Het was veel
beter dan vorig jaar in Leiden",
bromt een oudere heer bij de
bushalte. HVëel beter."
fabrikantenorganisatie laten re
gisteren. Deze zorgt er vervol
gens voor dat het meeste onge
wenste folderwerk niet meer in
de bus komt. De gratis huis-
aan-huis bladen vallen buiten
deze regeling.
Ook Katwijk beperkt zich tot
vermelding in de gemeentegids
van een adres waar brievenbus
stickers verkrijgbaar zijn. Een
woordvoerder zegt dat deze ge
meente geen concrete plannen
heeft om zelf iets te doen aan de
papierstroom. „Maar misschien
is de brief van de VNG wel re
den om de hele zaak nog eens
te bekijken."
Zo lang justitie niet in actie
komt bij overtredingen van de
nieuwe bepaling, blijft deze een
dode letter, erkennen verschil
lende gemeenten. Op het Haag
se paleis van justitie kan een
woordvoerder niet zeggen of
overtreding van het nieuwe ver
bod door justitie streng zal wor
den vervolgd. „De zaak komt in
elk geval bij de kantongerechter
in behandeling. Over de hoogte
van de boete moeten we nog
overleggen met andere arron
dissementen." Overigens ver
wacht justitie weinig heil van
straffen. „Een boete houdt de
stroom ongewenst drukwerk
waarschijnlijk niet tegen."
De verspreiders van ongevraagd
drukwerk voelen de bui hangen.
Het in Amsterdam gevestigde
Direct Marketing Instituut Ne
derland (DMIN) biedt deze
week in heel Nederland op
postkantoren stickers aan waar
mee de klant via zijn voordeur
kan aangeven geen reclame
drukwerk te willen ontvangen.
Acht van de tien drukwerk
verspreiders zijn bij het DMIN
aangesloten. De DMIN-sticker
kost 2,40 gulden, een zelfde
soort plakker van de Vereniging
Milieudefensie een gulden
goedkoper. De verkoop van de
DMIN-sticker op Leidse post
kantoren „loopt aardig", maar
aantallen kan een woordvoerder
niet geven.
De gemeente Leiden stelt stic
kers beschikbaar met de tekst
'Geen Reclamedrukwerk', die
Leidenaars op hun brievenbus
kunnen plakken. Met de ver
Als de verorderening van de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten wordt gehanteerd, zijn stickers zoals
van Milieudefensie niet meer nodig. foto hielco kuipers
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) stuurt
binnenkort alle 647 gemeenten in Nederland een brief
waarin wordt uitgelegd hoe ongevraagd drukwerk uit de
brievenbus kan worden geweerd. In de brief staat onder
meer een standaard-bepaling die gemeenten in een
plaatselijke verordening kunnen opnemen. Inmiddels
hebben een paar gemeenten al zelf maatregelen geno
men. Plaatsen uit de Leidse regio zijn daar nog niet bij.
Wel heeft Leiden een afspraak met verspreiders dat zij
zich aan verbodsstickers op brievenbussen zullen hou
den.
DEN HAAG/REGIO ERIC JAN WETERINGS
De VNG stuurt de circulaire
omdat veel gemeenten de vere
niging hebben gevraagd eens
op een rijtje te zetten wat ze zelf
kunnen doen om verdere groei
van de afvalberg te voorkomen.
Grofweg onderscheidt de VNG
twee mogelijkheden: op basis
van vrijwilligheid en overreding
of op basis van dwang en straf.
In het eerste geval kunnen de
gemeenten burgers op uiteenlo
pende manieren informeren
over wat ze zelf kunnen doen.
In het tweede geval wordt via
een verbodsbepaling onge
vraagde verspreiding van druk
werk strafbaar gesteld. In de
meeste gevallen zal deze wor
den opgenomen in de Algeme
ne Plaatselijke Verordening
(APV) of in een plaatselijke af-
valstoffenverordening.
Nog maar een handvol ge
meenten nam het initiatief zelf
een regeling te treffen. Gronin
gen was de eerste die de APV
aanpaste, waarna het Brabantse
Beesel en deze week het Zeeuw
se Vlissingen volgden. In Eind
hoven, Wageningen en Voeren-
daal zijn maatregelen in voor
bereiding. In de Leidse regio
zijn nog niet veel plaatselijke
initiatieven genomen.
spreiders van reclamedrukwerk
is afgesproken dat zij deze wens
zullen respecteren. De gemeen
te wil voorlopig even aanzien
hoe de actie loopt. Eventueel
zou halverwege dit jaar de APV
alsnog kunnen worden aange
past.
Andere gemeenten in de regio
hebben tot nu toe nauwelijks
maatregelen genomen. Alphen
aan den Rijn beperkt zich tot de
vermelding van een postbus
nummer in de gemeentegids.
Daar kan iedereen zich bij een
NIEUWSLIJN
Weinig schade door 'Michelangelo'
Het computervirus 'Michelangelo', dat vandaag actief is, lijkt
vooralsnog in Leiden en omgeving weinig tot geen schade te
hebben aangericht.
Computerbedrijven hadden vanochtend nog geen klachten van
klanten gekregen, dat hun computer kuren vertoonde. De groot
ste gemeenten in de regio (Lisse, Leiden, Alphen, Katwijk en Lei
derdorp) melden het virus ondere controle te hebben.
Alleen de gemeente Leiderdorp trof geen enkele voorzorg. Pro
blemen hadden zich tot halverwege morgen niet voorgedaan.
Lisse informeerde zijn ambtenaren schriftelijk over Michelange
lo en zette een anti-virusprogramma in.
Een woordvoerder van de gemeente Leiden vertelde dat er in
principe niets met het computerbestand kan gebeuren als ieder
een zich aan de voorgeschreven regels houdt.
Nog weinig duidelijkheid over financiering
REGIO PAUL VAN DER KOOU
Helderheid, veel helderheid. En een
persoon met de visie van koning Wil
lem I, de man die de eerste spoorlijn
van Nederland aanlegde. Dat verlangt
het bedrijfsleven voordat het de eerste
gulden steekt in de hoge-snelheidslijn
(HSL of TGV). Althans volgens woord
voerder Th.J.J. Schmitz van het Neder
lands Christelijk Werkgeversverbond
(NCW).
Minister Maij-Weggen (verkeer en
waterstaat) rekent er op dat het be
drijfsleven de helft meebetaalt.
Schmitz zegt daarop: de helft waarvan?
De helft van de totale investering voor
de aanleg van de infrastructuur (dijken,
hekken, rails, grond, schadevergoedin
gen)? Of denkt de minister aan de kos
ten voor het runnen van de treinen
(treinstellen, onderhoud en elektrici
teit)?
De laatste variant zou het plaatje
veel helderder maken, al blijven ook
dan de nodige vragen over. Mag de
trein gratis over de door het Rijk geleg
de infrastructuur heen snellen? Zo nee,
in hoeveel jaar wordt die infrastructuur
afgeschreven? „De spoorlijn tussen
Haarlem en Amsterdam ligt er al 150
jaar", zegt Schmitz. „Ook de TGV is
voor vele generaties bedoeld.
Vraag is verder wie de trein exploi
teert. De NS, een dochter of het be
drijfsleven? Als het bedrijfsleven het
zelf doet merkt dat zelf direct in de
portemonnee wanneer 'de tent goed
wordt gerund', zoals Schmitz het
noemt. Schuiven met tarieven en
dienstregelingen, wisselende stop
plaatsen en een perfecte aansluiting op
Schiphol-verkeer kunnen de trein veel
aanlokkelijker maken.
De gesprekken die tot nu toe ge
voerd zijn over 'private financiering',
noemt deze secretaris van de commis
sie transport en infrastructuur van
VNO en NCW 'verkennend'. „Er valt
weinig te bespreken zolang het kabinet
geen tracé kan noemen, niet weet öf en
wanneer de trein kan gaan rijden en de
kosten moeilijk geschal kunnen wor
den".
En wat te denken van België? ..Als
die trein daar inderdaad met een slak
kegang over bestaand spoor gaat rij
den, heeft het weinig zin om hier me-
ga-investeringen te doen", zegt
Schmitz.
Bij iedere gulden die het bedrijfsleven
investeert, denkt het aan de opbrengst.
Een rendement van tien procent is het
minste, anders gaan de klanten of aan
deelhouders klagen. Zo'n rendement
kan worden binnengehaald door het
Rijk tegen een dergelijk percentage
geld te Tenen, maar dat heeft voor het
Rijk het nadeel dat het financieringste
kort wordt opgejaagd.
„Het lijkt ons dan ook het beste dat
het Rijk de investering in d&infrastruc
tuur doet en hel bedrijfsleven de vcr-
volginvesteringen voor zijn rekening
neemt", benadrukt Schmitz. „Zo kan ik
me voorstellen dat de PTT telematica
diensten verleent. Zolang ze zich ner
gens aan gebonden hebben, hebben
investeerders redelijk veel geduld. Zo
dra ze ergens instappen, is dat geduld
op. Dan wordt tijd geld. De tunnel on
der De ^Joord lag er dan ook in 36
maanden."
ZOETERWOUDE JAN WESTERLAKEN
„Het verstand", zegt hij, „moet
naar het niveau van een kleuter
als je televisie maakt voor gees
telijk gehandicapten. Alles moet
heel langzaam gaan. En de beel
den mogen bijna niet wisselen.
Alleen dan kan iemand met een
verstandelijke handicap bevat
ten wat hij ziet."
Henk Jansen maakt al zeven
jaar een maandelijks televisie
programma van één uur 'voor
de geestelijk gehandicapten in
het Zoeterwoudse Swetterhage.
Langer dan dat uur mag het niet
duren. De aandacht van de kij
ker voor het dagelijks leven in
de inrichting verslapt daarna,
vertelt hij.
Teleac begint dit jaar met een
tv-programma voor verstande
lijk gehandicapten. Henk Jan
sen is gevraagd zitting te nemen
in de adviesraad. „Het is een
goede zaak dat er zoiets komt.
Al was het alleen maar om de
samenleving te laten zien dat
deze mensen ook behoefte heb
ben aan televisie. Wan! dat heb
ben ze. De adviesraad houdt
een oogje in het zeil dat het
programma herkenbaar is. Dat
is heel belangrijk."
Maar, zegt Jansen, het is on
mogelijk om één programma
voor alle geestelijk gehandicap
ten te maken. „Wij maken voor
elk wat wils. Als wij de beelden
vertonen zie je mensen gaan en
komen. Ze pikken eruit wat ze
willen zien. Je weet uit ervaring
wat ze leuk vinden. Dat neem je
waar en je hoort het van de
mensen die- op Swetterhage
werken. De één is gek op Se
samstraat, de ander houdt van
Nederlandse muziek. Nog
maals, het moet allemaal in een
zeer rustig tempo worden over
gebracht."
Kwartier
Teleac heeft echter maar een
kwartiertje. Jansen beseft dat
daar een gevaar in schuilt. Een
gevaar, dat het wel eens te snel
zou kunnen gaan. Hij relativeert
die gedachte direct: „Teleac
richt zich op verstandelijk ge
handicapten, die wat meer in
hun macht hebben. Mensen,
die niet zoals bij ons in een in
richting zitten, maar in een ge
zinsvervangend tehuis wonen.
Met hen kun je praten over
geld, vakantie, vriendschap,
feesten, ziekte en dergelijke. Dat
is, wat ik ervan heb begrepen,
de bedoeling ook. Het zijn on
derwerpen die wij normaal vin
den, maar geestelijk gehandi
capten toch wel kunnen boei
en."
Henk Jansen is van mening
dat normale mensen best in
staat zijn om een televisie-pro
gramma voor verstandelijk ge
handicapten te maken. „Onze
medewerkers kennen de bewo
ners van Swetterhage. Ze wer
ken met hen en kunnen zo
doende veel informatie aandra
gen. Wij van de audio-visuele
dienst brengen dat in beeld. Be
grijpelijk in beeld. Dat is ons
vak. Er wonen op Swetterhage
'ook mensen die niet kunnen
praten. Voor hen zijn beelden
dus erg belangrijk."
De laatste trend in het we
reldje van de verstandelijk ge
handicapte is werken met geba
ren. „Vroeger werd dat alleen
Kinderrechter
niet handhaven
LEIDEN JAN WESTERLAKEN
De kinderrechter verliest zijn
uitzonderlijke positie binnen de
rechtbank. Hij wordt gewoon
rechter onder de rechters. Er is
geen grond om het fenomeen
kinderrechter te handhaven.
Die opmerking maakte me
vrouw mr. A. Rutten-Roos van
middag bij haar benoeming als
bijzonder hoogleraar jeugdrecht
tan de Rijks I hiiverslteit Lelden
De wet wil het jeugdstrafrecht
veranderen. De functie van de
kinderrechter moet er door
worden versterkt. Hij is niet lan
ger meer met uitvoerende taken
belast, en daarmee verliest hij
z.ijn positie binnen de recht
bank.
Mevrouw Rutten, sinds 1^84
als raadsheer verbonden aan
het gerechtshof in Amsterdam
en ondervoorzitter van de kin
derbescherming. stelde dat
minderjarigen rechten ontlenen
aan het gehele recht. Zodoende
is er onvoldoende aanleiding
voor het afzonderen van spe
ciaal jeugdrecht. Zij pleit ervoor
dat minderjarigen voortaan, net
als in het bestuursrecht, zelf
standig naar de gewone rechter
kunnen gaan.
Henk Jansen: „De
samenleving laten
zien dat deze men
sen ook behoefte
hebben aan televi
sie."
foto
jan holvast
bij dove mensen gedaan. Bij ons
breidt het zich hoe langer hoe
meer uit. En ze begrijpen de ge
baren ook, vertelt de groepslei
ding. In ons televisie-program
ma bouwen we twee keer een
gebaar in. Bij voorbeeld, koffie
drinken. Aan het eind herhalen
we dat gebaar. Of het werkt? Ja
Eén van de medewerkers heeft
een snor laten groeien. Toen
onze bewoners, die niet kunnen
praten, op een dag bij elkaar za
ten, 'spraken' ze in gebarentaal
over die snor. Dat soort dingen
horen wij dan weer van de me
dewerkers. Dus hebben we elke
maand een nieuw gebaar in het
programma."
NCRV Shop
De NCRV-familie bijeen in Katwijk: „Het was veel beter dan vorig jaar in Leiden.
foto hielco kuipers
