Buitenland
Doorbraak in Pretoria
Rellen in Nairobi
Italiaanse fiscale recherche grijpt kinderen in de kraag
'Stuur vredesmacht
VN naar Karabach'
Natuurbescherming
wig tussen arm en rijk
FIS gaat in beroep
tegen ontbinding
Turkse mijnen al jaren verwaarloosd
Donderdag 5 maart 1992
Redactie: 023-150225 RONALD FRJSART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESÜNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRJET Vormgeving: DRIES DE BOERS
7
BU EEN BRAND in een kartonfabriek
in Bangkok zijn vanmorgen 22 arbei
ders om het leven gekomen. Het
vuur verspreidde zich snel in het drie
etages tellende gebouw, dat geen
nooduitgang had.
DUITSLAND, DENEMARKEN, Noorwegen,
Zweden, Finland, Rusland, Estland, Letland, Li
touwen, en Polen zijn vandaag in Kopenhagen
bijeen om een Raad van Oostzeestaten te vor
men. Daarin zullen ze regionale kwesties als het
milieu en economische ontwikkeling bespreken.
NIEUWSLIJN
Ramadan gisteren begonnen
De islamitische vastenmaand ramadan is gisteren in de meeste
staten aan de Perzische Golf, Jordanië en Sudan begonnen. De
maand valt dit jaar toevallig samen met de veertigdagentijd, de
vroegere vastentijd waarin rooms-katholieken zich voorbereiden
op Pasen. De ramadan begint als de sikkel van de nieuwe maan
de avond tevoren met het blote oog te zien is. Er is geen unifor
me regeling. In Oman, Egypte en Syrië begint de ramadan van
daag, in Turkije pas morgen. Moslims in Nederland volgen ge
woonlijk het patroon van hun land van herkomst.
Libië trekt banktegoeden terug
Libië heeft voor 2 tot 3 miljard dollar aan banktegoeden uit Eu
ropa teruggetrokken en overgebracht naar banken in het Mid
den-Oosten om verwachte sancties wegens de Lockerbie-zaak
voor te zijn. Libië wil voorkomen dat de banktegoeden worden
geblokkeerd wegens de Libische weigering de twee verdachten
van de Lockerbie-aanslag uit te leveren.
'Sperma-arts' schuldig aan oplichting
De Amerikaanse arts die tientallen patiëntes met zijn eigen zaad
bevruchtte, in plaats van donorsperma te gebruiken, is gisteren
door een federale jury schuldig verklaard aan oplichting en
meineed. De rechter zal op 8 mei de strafmaat bepalen. De 55-
jarige kan tot 280 jaar gevangenisstraf en 500.000 dollar aan boe
tes worden veroordeeld.
Bonn vraagt opnieuw om Honecker
De Duitse regering heeft haar ambassade in Moskou opgedra
gen opnieuw bij het Russische ministerie te vragen om uitwij
zing van de voormalige Oostduitse leider Honecker naar Duits
land. Bonn verzoekt Moskou na te gaan of Honecker mag wor
den vervoerd. Als dat het geval is „houden wij uiteraard vast aan
ons verzoek Honecker naar Duitsland uit te wijzen", aldus rege
ringswoordvoerder Vogel.
Tijdelijk demonstratieverbod Moskou
Het stadsbestuur van Moskou heeft besloten voorlopig geen de
monstraties en andere openbare manifestaties toe te staan in de
Russische hoofdstad. Het stadsbestuur besloot tot de maatregel
nadat het afgelopen weekeinde bij betogingen tot ongeregeldhe
den was gekomen tussen verstokte communisten en de politie.
Tsjechoslowaken in juni naar stembus
In Tsjecho-Slowakije worden op 5 en 6 juni algemene verkiezin
gen gehouden. Dit heeft het presidium van het federale parle
ment bekendgemaakt. Naar verwachting zal het belangrijkste
thema de eventuele opdeling van de federatie worden. Vooral in
Slowakije klinkt veevlvuldig de roep om onafhankelijkheid.
Meer ratten dan mensen in Cairo
Cairo is voor ratten een nog grotere trekpleister dan voor Egyp-
tenaren. Meer dan 50 miljoen ratten bevolken de Egyptische
hoofdstad, ofwel bijna viermaal het aantal menselijke inwoners.
Dat meldt het dagblad Al-Gomhouriya vandaag.
ANC en De Klerk eens over overgangsregering
De Zuidafrikaanse regering en het ANC hebben een
doorbraak bereikt over een overgangsregering. Daarin
zullen het ANC en andere zwarte oppositiepartijen zit
ting hebben. Regeringswoordvoerders bevestigden giste
ren het bestaan van een document, waarin de hoofdlij
nen van zo'n overgangsregering zijn vastgelegd. Nadere
bijzonderheden ontbreken.
Du Plessis, die weigerde in
details te treden, zei wel dat het
akkoord ook de positie van pre
sident De Klerk in het geding
zou kunnen brengen. Het presi
dentschap zou volgens eerdere
voorstellen van de regering
beurtelings kunnen worden ver
vuld door de drie belangrijkste
politieke leiders die aan de on
derhandelingen over een nieuw
politiek bestel deelnemen: De
Klerk, ANC-leider Mandela en
CORRESPONDENT
Minister Du Plessis (financiën),
een van de belangrijkste onder
handelaars van de regering, zei
dat beide partijen zich nog zul
len buigen over het akkoord en
mogelijk wijzigingen zullen
aanbrengen. Daarna zullen ze
in een nieuwe onderhande
lingsronde de puntjes op de i
zetten.
Inkatlia-leider Buthelezi.
De kandidaten voor de diver
se kabinetsposten zouden door
de partijen zelf worden aange
wezen en niet eenzijdig door De
Klerk worden benoemd.
De vorming van een over
gangsregering wordt gezien als
de eerste stap naar een nieuw
democratisch bestel. De tweede
fase is de verkiezing van een
overgangsparlement dat ook de
nieuwe grondwet, waarin blank
en zwart dezelfde rechten heb
ben, zal opstellen.
Het ANC gaat er van uit dat
premier Lubbers, vice-premier
Kok en minister Van den Broek
hun bezoek aan Zuid-Afrika zul
len annuleren, als president De
Klerk op 17 maart het referen
dum over zijn hervormingsbe-
leid verliest. Dit bleek na afloop
van het gesprek dat staatssecre
taris Van Rooy (buitenlandse
handel) gisteren had met ANC-
leider Walter Sisulu en 'scha-
duwminister' van buitenlandse
zaken Thabo Mbeki. Zij beves
tigden dat het ANC geen be
zwaar zal maken tegen het be
zoek op 10 en 11 augustus.
Van Rooy opende gisteren de
Nederlandse Handelsbeurs in
Johannesburg en luidde daar
mee de rentrée van het vader
landse bedrijfsleven in Zuid-
Afrika in. Ruim 60 bedrijven zijn
op de beurs present Van Rooy.
die zich in het buitenland mi
nister mag noemen, is de eerste
Nederlands bewindspersoon
sinds begin jaren '50 die Zuid-
Afrika bezoekt.
ROME CHARLES RICHARDS
THE INDEPENDENT
Het was een dure choco
ladereep die Enrico's
moeder voor haar twee
jarig zoontje kocht: 500
lire (78 cent) voor de
reep plus een boete van
33.000 lire (51 gulden)
wegens belastingontdui
king. Hiermee is Enrico
de geschiedenis ingegaan
als de jongste Italiaan die
door de financiële politie
is gestraft voor fiscale
fraude.
Het 'vergrijp' vond plaats
in Valdentro, een ge
hucht in het noord-oos
ten van Italië, in de pro
vincie Rovigo. Enrico was
vervelend en daarom
ging zijn jonge moeder,
Francesca Spinello, naar
de plaatselijk sigaren
winkel om een zoethou
dertje te halen. Ze kocht
een chocoladereep. Maar
toen ze de winkel verliet,
werd ze In de nek gegre
pen door de guardia di
finanza, een soort fiscale
recherche. Toen haar
werd gevraagd naar de
winkelbon, moest ze be
kennen dat ze die niet
had. Ze kreeg ter plaatse
een boete. De winkelier
kreeg een hardere tik op
de vingers: een geldboete
van 300.000 lire (465 gul
den).
De Italiaanse wet stelt al
sinds jaar en dag dat
klanten verplicht zijn een
betalingsbewijs los te
krijgen van dienstverle
ners, of dat nu winke
liers, barkeepers of res
tauranthouders zijn.
Hierdoor zijn de burgers
wettelijk mede-verant
woordelijk voor het toe
zicht op de afdracht van
19 procent btw door
handelaren. De handha
ving van deze wet is altijd
natte vingerwerk ge
weest. Maar nu Ls de be
volking gewaarschuwd.
Doktoren, architecten,
tandartsen en zakenlui
kunnen al jarenlang
straffeloos extreem lage
belastingopgaven doen.
Maar kinderen moeten
het niet langer wagen
met een chocoladereep
naar de kleuterschool te
gaan zonder een winkel-
bonnetje op zak.
Het centrum van de Kenyaanse
hoofdstad Nairobi was gisteren
voor de tweede opeen volgende
dag het toneel van schermutse
lingen tussen demonstranten
en oproerpolitie. De politie
vuurde grote aantallen traan
gasgranaten af en mepte met de
wapenstok wild om zich heen.
Tientallen mensen raakten ge
wond.
Dinsdag brak'de Kenyaanse
politie een hongerstaking van
vrouwen, zeven moeders van
politieke gevangenen, met ge
weld op. De Verenigde Staten
en Duitsland veroordeelden dat
optreden gisteren scherp.
De onlusten verspreidden
zich gisteren in rap tempo over
de belangrijkste winkelstraten
van Nairobi. Wandelaars ren
den alle kanten op, terwijl win
kels en bedrijven op slot gingen.
Ook de meeste bussen en taxi's
verdwenen vrijwel onmiddellijk
uit het straatbeeld.
Demonstranten staken op di
verse plaatsen auto's en -ban
den in brand en richtten barri
cades op, terwijl de politie met
stenen werd bekogeld. Ook wer
den een paar winkels geplun
derd. De veldslag tussen politie
en demonstranten verplaatste
zich in de loop van de avond
naar de armere buitenwijken
van Nairobi.
Azerbajdzjan en Armenië eensgezind
NEW VORK/MOSKOU AP-Rtr-AFP-DPA
Azerbajdzjan wil dat de Vere
nigde Naties vredestroepen
naar de grens met Armenië stu
ren. Dat zou verder bloedver
gieten in de omstreden enclave
Nagorno Karabach moeten
voorkomen. Armenië verklaarde
zich maandag al voorstander
van een VN-vredesmacht. De
twee voormalige Sovjet-repu
blieken, die op voet van oorlog
met elkaar leven, werden maan
dag toegelaten tot de VN.
De blauwhelmen moeten wa
pens en „terroristen" uit de en
clave weren, zo zei de Azerbajd-
zjaanse minister van buiten
landse zaken, Goessein Sady-
chov, gisteren in New York. Hij
kondigde aan op korte termijn
een vredesplan te zullen voor
leggen aan de Veiligheidsraad,
dat voorziet in een langdurig
bestand en een embargo op wa
penzendingen 'naar Nagomo
Karabach.
President Nazarbajev van Ka-
zachstan pleitte gisteren voor
een vredesmacht van het Ge
menebest van Onafhankelijke
Staten. Maar het 366ste regi
ment van het GOS-leger pro
beert Karabach juist te verlaten.
Soldaten van het 366ste zullen
per helicopter uit Karabach
worden geëvacueerd naar Geor
gië, aldus het persbureau Itar-
Tass, omdat de wegen over land
zijn geblokkeerd door plaatselij
ke inwoners en milities. De Ar
meniërs in het gebied zijn bang
voor een massale Azerbajd-
zjaanse aanval na het vertrek
van het voormalige Sovjet-leger.
Volgens een woordvoerder van
het Kaukasische militaire dis
trict zit 60 procent van de troe
pen nog vast bij het dorp Balid-
zja.
De hulporganisatie Artsen
zonder Grenzen meldt dat haar
schatting 35.000 Azeri's uit Ka
rabach naar de Azerbajdzjaanse
hoofdstad Bakoe zijn gevlucht,
uit vrees voor een aanval van
Armeense milities. De oorlog
om de Armeense enclave in
Azerbajdzjan heeft in vier jaar
aan zeker 1.500 mensen het le
ven gekost.
KYOTO Rtr-AFP-DPA
„De illegale handel in bedreigde
dier- en plantensoorten is net
zo gevaarlijk als de drugshan
del. De zucht naar geld stimu
leert ook hier corruptie en ge
weld." Prins Philip van Groot-
Brittannië, voorzitter van het
Wereld Natuur Fonds (WNF),
heeft er gisteren op de interna
tionale conferentie over be
dreigde dier- en plantensoorten
(Cites) in de Japanse stad Kyoto
geen doekjes om gewonden.
„Teveel landen die het ver
drag van 1973 over de handel in
bedreigde flora en fauna heb
ben ondertekend, houden zich
niet aan de afspraken inzake
controle op de export of de om
standigheden tijdens het trans
port", aldus prins Philip. Hij
riep de rijke landen op de ont
wikkelingslanden te helpen bij
de bescherming van hun be
dreigde dier- en plantensoor
ten.
Aangezien zii niet de hulp
ontvingen die hen was toege
zegd op de laatste conferentie
in 1989 in Lausanne, hebben
vijf Afrikaanse landen Nami
bia, Botswana, Zimbabwe, Ma
lawi en Zuid-Afrika voorge
steld de ivoorhandel weer toe te
staan. Met het geld dat daarmee
wordt verdient, kunnen zij de
bescherming van hun natuur
betalen. Vandaag echter lieten
zij weten dat zij bereid zijn „een
vrijwillig moratorium" op de
handel in ivoor in te stellen.
Voorlopig blijft het verbod dus
van kracht.
Om druk uit te oefenenen op
de westerse landen, die het ver
bod op de invoorhandel sowie
so willen handhaven, stelde het
vijftal eerder een vangstverbod
voor haringen voor. Dit leidde
tol een heftige confrontatie en
verhitte discussies tussen afge
vaardigden van Noord en Zuid,
waardoor zelfs het hele verdrag
over de handel in beschermde
dier- en plantensoorten uit 1973
in gevaar kwam.
Rijke landen houden vast aan
de volledige bescherming van
bedreigde dier- en plantensoor
ten. Armere landen, die zelf be
schikken over de meeste na
tuur. willen een beperkte han
del toestaan vanwege de in
komsten. Op de conferentie
gaat het nu dus vooral om de
kernvraag of het verdrag is be
doeld als bescherming van be
dreigde natuur of om de handel
te steunen.
Algerijnse rechtbank verbiedt beweging
ALGIERS Rfr-DPA-AFT»
Het Islamitische Reddingsfront
(FIS) gaat in beroep tegen het
verbod op de beweging, dat gis
teren door een Algerijnse recht
bank is uitgesproken. Twee
maanden nadat de Hoge Staats
raad in Algerije met steun van
het leger de macht overnam,
heeft een rechtbank in Algiers
bevolen dat het FIS moet wor
den ontbonden. De staatsradio
meldde dat het besluit is geno
men omdat het FIS geweld ge
bruikt om haar politieke doelen
te bereiken.
Het besluit, dat voor de advo
caten van het FIS als een volsla
gen verrassing kwam, werd
voorgelezen door de vrouwelij
ke rechter Ziani. „Het FIS is
ontbonden", verklaarde zij,
zonder de gronden voor het be
sluit te geven. Op haar medede
ling volgde een verbaasde stilte.
„Het is een heel harde beslis
sing", zei een van de zes FIS-
advocaten na afloop van de zit
ting.
Het FIS heeft een week de tijd
om bij het Hooggerechtshof in
beroep te gaan Hel hof moet
dan oinnen een maand uit
spraak doen.
De fundamentalisten, die uit
zijn op de vorming van een isla
mitische staat, stevenden bij de
verkiezingen eind vorig jan af
op een grote overwinning Om
hen Ie sloppen n.im de Hoge
Staatsraad de macht over en
werd de tweede ronde van de
verkiezingen afgelast.
Diplomaten zeiden te vrezen
dat radicale FIS leden nu on
dergronds hun toevlucht zullen
zoekrn lol geweld De voorma
lige Algerijnse president Ahmed
Ben Bella noemde het verbod
„een slechte beslissing" Hij
voegde er echter aan toe dat hij
niet gelooft dat het vonnis tot
een burgeroorlog zal leiden.
Bush lijdt weer
nederlaag: Huis
wijst begroting af
WASHINGTON AR
De Amerikaanse president Bush
heeft gisteren een nieuwe ne
derlaag moeien incasseren In
het Huls van Afgevaardigden
werd de begroting voor 1993
door een overgrote meerder
heid verworpen Behalve alle
250 Democraten stemden ook
liefst 119 leden van Bush' eigen
Republikeinse Partij tegen.
sier lus 42 RgpuMtolnai Mam
den voor.
Wie naar de begroting kijkt,
zou haast denken dat de Koude
Oorlog nog niet is beëindigd, zo
vinden de tegenstemmer*.
Vooral de Democraten, die in
het Huis ën in de Senaat in de
meerderheid zijn. vinden dat
Bush teveel geld blijft uitgeven
aan defensie Zij willen dat
meer geld wordt vrijgrmaakt
voor onderwijs en gezondheids
zorg. De Democraten hebben
een alternatieve begroting op
gesteld die vandaag in stem
ming zal worden gebracht
Van 1977 t/m 1985 gold een vangst
verbod voor haringen in de Noordzee.
Enkele Afrikaanse landen willen als
tegenzet weer een vangstvetbod nu de
ivoorhandel nog verboden is.
Conferentie
bedreigde
Mijnwerkers die het ongeluk in
het Zoguldak-mijncomplex heb
ben overleefd, staan gelaten bij de
mijn te wachten op nieuws over
het lot van hun collega's. foto
Familieleden van kompels die nog
vastzitten in de mijn brengen de
hele dag door bij de ingang van
het mijncomplex. Tegen beter we
ten in blijven ze hopen dat hun
vaders, editgenoten en zonen nog
levend worden gevonden, foto ap
burhan ozbilici
ISTANBUL NADIRE MATER
IPS
De mijnramp bij de plaats Kozlu in het
noordwesten van Turkije is de op een na
ergste uit de geschiedenis. Vermoedelijk
zijn bijna 400 mensen om het leven geko
men. Vijf jaar geleden vonden bij een onge
luk in China zo'n 1.600 kompeld de dood.
In Turkije wordt de schuld voor de ramp in
de staatsmijn gelegd bij de opeenvolgende
Turkse regeringen.
„Al meer dan 25 jaar wordt er niet meer
geïnvesteerd in de mijnên in deze streek",
aldus Fikret Ozbilgin, voormalig voorzitter
van de Turkse vereniging van mijnbouwin-
genieurs. Voor hem kwam het ongeluk van
dinsdagavond niet als een verrassing.
De dubbele gasontploffing in het Zo
guldak-mijncomplex heeft aan zeker 138
mensen het leven gekost; 250 anderen zit
ten nog steeds opgesloten. Reddingswer
kers hebben de hoop opgegeven nog over
levenden uit de mijn te halen. De verbin
dingen zijn door de explosie verbroken', de
gangen en schachten zitten vol giftige gas
sen en het reddingswerk wordt bemoeilijkt
door explosiegevaar.
De mijnramp volgt op een al maanden
durend debat over de veiligheid in de Turk
se mijnen. Met name over de toestand van
de Zoguldak-staatsmijnen bij Kozlu aan de
Zwarte Zee waar 50.000 mijnwerkers
werken maakt men zich grote zorgen.
Volgens een in 1988 gepubliceerd rapport
van de Internationale Arbeidsorganisatie
(ILO) sterven in het Zoguldak-complex jaar
lijks 20 tot 80 mijnwerkers en lopen tussen
de 7.000 en 8.000 mijnwerkers verwondin
gen op. Mijnwerkers hebben de afgelopen
maanden divese keren gedemonstreerd
voor verbetering van hun werkomstandig
heden.
Sinds 1989 geldt
een wereldwijd
verbod op de
handel in tvgor.
Enkele
zuidelijke
Afrikaanse
landen houden
vol dat de olifant
niet langer
wordl bedreigd
en willen een
gedeeltelijke
of gehele
opheffing
van het verbod.
