Leiden
PvdA ziet kiezers
weer terugkeren
Leidenaars hebben geen
voorkeur voor koopavond
Groen Links net zo groot als de VVD
E J. Brill
publiceert
deel Dode-
Zeerollen
Niets en niemand verlaat ongezien de poort
'De cultuur van de tuinkabouter'
fi' )T i
Een beetje sanering
kost al gauw 5 miljoen
Donderdag 5 maart 1992 Redactie: 071-161418 «JANET VAN DUK EMJEL FANCMANN ROY KLOPPER LOMAN LEEFMANS ERNA STRAAT5MA GERT VISSER (chef) WIM WEGMAN
Eindredactie: HENK VAN OER POST Vormgeving: RON VAN HAASTREGT
NIEUWSLIJN
Gouden speld voor FNV-lid
Leidenaar I. Beurze kreeg vanmiddag de gouden speld van de
Grafische Bond Druk en Papier van de FNV opgespeld. Beurze is
75 jaar lid van de bond. Hij kreeg de speld metbriljant van
rayonbestuurder Harry Staas.
Helft centrumbewoners jonger dan 29
De helft van de bewoners in de binnenstad is tussen de 20 en 29
jaar oud. Zeven procent is ouder dan 65 terwijl 13 procent jon
ger is dan 19 jaar. Dat blijkt uit onderzoek van de gemeente in
het kader van de autovrije binnenstad. Ter vergelijking: in Lei-
den-noord valt slechts een kwart van de bewoners in de catego
rie 20 tot 29 jaar. Bijna de helft van de bewoners is hier tussen de
30 en 64 jaar. Overigens is 70 procent van de bewonere van de
binnenstad alleenstaand.
Vrij parkeren nauwelijks mogelijk
Slechts een gering aantal parkeerplaatsen in het centrum is vrij
toegankelijk. Voor 610 van de in het totaal 4885 parkeerplaatsen
hoeft niet te worden betaald. Voor veertfg procent van ae plaat
sen moet wel worden betaald, terwijl dertig procent alleen be
schikbaar is voor bewoners en bedrijven met een vergunning.
Het totale aantal parkeerplaatsen dat door bezoekers kan wor
den gebruikt komt daarmee op ruim 3400, zo blijkt uit gegevens
van de gemeente.
Leidenaars gaan niet meer win
kelen als de koopavond wordt
verplaatst naar vrijdagavond.
Dat blijkt uit een enquête die
deze krant heeft laten verrich
ten door het Haagse bureau
Strateq. 44 procent van de on
dervraagden zegt dat ze de vri j -
dag-koopavond waarschijnlijk
even vaak de stad ingaan zullen
als nu op donderdagavond. Vijf
tien procent verklaart minder
vaak te zullen gaan, maar daar
staat tegenover dat eenzelfde
percentage vaker denkt te gaan
winkelen. Een kwart van de on
dervraagden koopt trouwens
nooit op koopavond.
Veel mensen zijn tegen ver
plaatsing van de koopavond
naar vrijdag omdat die dan te
dicht tegen het weekeinde-ligt.
Ze doen graag op zaterdagoch
tend nog een keer boodschap
pen. De voorstanders daarente
gen menen juist dat ze op vrij
dagavond veel 'relaxter' kunnen
winkelen omdat ze de volgende
dag niet hoeven te werken.
OPINIE PEILING LEIDSCH DAGBLAD
(vervolg van pagina 1)
De fractie-voorzitters van de grote partijen in de ge
meenteraad zijn allemaal verheugd over de uitslag van
de opiniepeiling. Die van D66 en Groen Links omdat hun
partij op winst staat, die van CDA en WD omdat de aan
hang stabiel is gebleven, terwijl de voorman van de PvdA,
Hans Baayens, blij constateert dat het verlies van zijn
partij aan het 'afvlakken' is. Baayens: „Volgens sommige
enquêtes zou de PvdA landelijk de vierde partij worden.
Als ik dit dan zie, valt het in Leiden nog reuze mee. De
kentering is begonnen, hoop ik".
LEIDEN
IA WEGMAN
De fractievoorzitters verbazen
zich over het grote aantal twijfe
laars, dat vooral binnen de PvdA
en iets minder in het CDA
is te vinden. Baayens put daar
moed uit: „We zullen er hard
aan werken om ze weer terug te
halen." WD-voorman Theo van
der Nat denkt ervan te profite
ren: „Ik beschouw het als een
teken dat steeds meer kiezers
PvdA en CDA de rug toekeren
vanwege de landelijke en plaat
selijke lastenverhogingen." Jan
Laurier (Groen Links) maakt
zich er zorgen over: „43 procent
van de vrouwen weet nog niet
waarop ze gaat stemmen. Ik
vind dat ontzettend hoog."
Fractievoorzitter P. Langen-
berg van D66 meent dat de uit
slag van de opiniepeiling beves
tigt dat zijn partij langzamer
hand wortels in de maatschap
pij heeft gekregen. „De groep
die bij elke verkiezing weer D66
stemt, wordt steeds groter. We
hebben in Leiden nu de groot
ste vaste aanhang en zijn daar
mee een stabiele politieke factor
geworden."
Als dit in 1994 ook de verkie
zingsuitslag wordt 'en dat
moeten we natuurlijk nog maar
afwachten' dan kunnen vol
gens Langenberg de andere po
litieke partijen bij de collegevor
ming niet meer om D66 heen.
De verschillende fractievoor
zitters relativeren overigens hun
eigen rol. Langenberg is nog het
meest optimistisch over plaat
selijke invloeden op de verkie
zingsuitslag. „Ik denk dat het
een mix is van landelijke en
plaatselijke ontwikkelingen.
Tenminste, dat hoop ik wel.
Maar ik moet toegeven dat de
trend vooral landelijk wordt be
paald." Paul Kluck (CDA) is pes
simistischer. „De enige politicus
in Leiden die plaatselijk extra
stemmen trok, was Dick Tesse-
laar. Er is wel een Joop-Walen-
kampeffect of een Hans-de-la
Mareffect, maar dat is toch vrij
klein. Ik denk daarom dat de
plaatselijke politiek nauwelijks
een rol speelt."
PvdA CDA WD D 66 Groen Links Ovenge
Enquete 1992 - Gemeente 1990
IntograpNc Ruiger J Hoooerdfk LD/A0
D66 haalt zijn nieuwe aanhangers bij alle
grote partijen in de gemeenteraad vandaan,
maar vooral bij de PvdA en Groen Links. De
laatste twee partijen zien bijna tien procent
van hun voormalige kiezers overstappen
naar de democraten, zo blijkt uit de opinie
peiling die het bureau Strateq in opdracht
van deze krant heeft gehouden onder 500
Leidenaars. Dat Groen Links het deson
danks redelijk goed doet, komt doordat zij
op haar beurt weer flinke aantallen kiezers
wegtrekt bij - opnieuw - de PvdA en D66.
De enquête van het bureau bevestigt de
geleidelijke opmars die D66 al jaren maakt.
Scoorde de partij bij de Tweede-Kamerver
kiezingen van 1989 nog geen 12 procent,
nu, drie jaar later, is haar aanhang meer
dan verdubbeld tot ruim 26 procent. In de
zelfde tijd duikelde de PvdA van 38 procent
van de stemmen naar 22 procent. De partij
is daarmee maar net iets groter dan het
CDA, dat in Leiden al jaren ongeveer 20
procent van de kiezers trekt.
Afgaande op de enquête van Strateq lijkt
de terugval van Groen Links gestuit. De par
tij zag haar aanhang de afgelopen jaren
slinken tot minder dan tien procent. Inmid
dels kan Groen Links weer rekenen op 14
procent van de stemmen. De partij zou
daarmee precies even groot worden als de
WD die vergeleken met de vorige ge
meenteraadsverkiezingen redelijk stabiel is
gebleven.
Strateq heeft ook nog gekeken naar ver
schillen in politieke voorkeur tussen man
nen en vrouwen. Uit het onderzoek blijkt
dat de PvdA onder mannen heel wat popu
lairder is dan onder vrouwerr (26 tegen 19
procent). Hetzellde geldt voor ui te
gen 23 procent). Omgekeerd zijn het CDA
en Groen Links weer veel populairder onder
vTOuwen. Van de geënqueteerde vrouwen
koos 23 procent voor het CDA, tegen maar
16 procent van de mannen. Bij Groen Links
waren die percentages 18 tegen 10 procent.
LBPCN EMIEL FANCMANN
Een aantal ongepubliceerde
Dode-Zeerollen venchifeti
volgend jaar in boekvorm bij
de Leidse wetenschappelijke
uitgeverij E.J. Brill. Het boek
maakt deel uit van een inter
nationale serie over de Dodc-
Zeerollen.
De rollen werden vanaf
1947 in elf grotten gevonden
aan de Noord-west kust van
de Dode Zee. nabij Qumran
Het zijn geschreven delen uit
het Oude Testament Ze ge
ven inzicht in de tijd waarin
waarin het Christendom ont
stond.
De rollen dateren uit de
periode 200 voor Chr. tot 200
na Chr. Van sommige teksten
bestaat geen oudere versie.
De rechten op het onder
zoek van enkele rollen vielen
al in de jaren zestig toe aan
de Koninklijke Nederlandse
Academie van Wetenschap
pen. Zij werden echter nooit
in hun geheel gepubliceerd.
Af en toe verscheen slechts
een deel van de teksten in
tijdschriften.
De internationale reeks /al
in totaal 25 delen bevatten,
waarvan er al een aantal i
verschenen. Bnll neemt deel
16 voor zijn mlnrnlt
enkele jaren moet de reeks,
die onder supervisie staat
van prof E. Tov uit Jeruza-
hflV zijn voltooid.
Duizend vrachtwagens verhuizen vuile grond Gijzenij
Mr. K. Cath overhandigde gisteren in het Academiegebouw het eerste exemplaar van The authentic garden'
aan cultuurminister d'Ancona. „Uw aanwezigheid is als een bamboestok bij een jonge plant".
•FOTO HENK BOUWMAN
LEIDEN EMIEL FANGMANN
„Voor de meeste mensen houdt
de cultuur van een tuin op bij
de tuinkabouter", zei mr. K. Ca
th, voorzitter van de Clusius
Stichting, gistermiddag in het
Academiegebouw tegen minis
ter d'Ancona (wvc). Daar bleek
dat de geschiedenis van tuin-
cultuur een veelomvattend ter
rein van onderzoek is.
d'Ancona ontving uit handen
van Cath het eerste exemplaar
van 'The authentic garden'. Het
boek bevat ruim twintig artike
len over bijzondere tuinen en
hun geschiedenis in Leiden..Eu-
ropa, het Midden- en het Verre
Oosten.
Kunsthistoricus E. de long,
mederedacteur van het boek,
hield d'Ancona gisteren voor
dat de studie van tuin- en land
schapsarchitectuur een vol
waardige plaats verdient in de
Nederlandse samenleving. „Ze
moet onder het juk van de ste
denbouw vandaan." Er gebeurt
nu wel het een en ander, maar
daar zit weinig lijn in. Daarom
stelde De Jong de minister voor
om universiteiten, betrokken
ministeries, overheids- en parti
culiere instellingen te laten sa
men werken.
De minister noemde zich in
haar dankwoord een liefhebster
van historische tuinen. „De tuin
raakt iets in de psyche van een
mens. Namelijk zijn relatie tot
de natuur, die hij vaak buiten
sluit." Maar over de voorsteljen
van De Jong moest ze nog eens
goed nadenken. Tegelijk speel
de ze de bal door naar de aan
wezig burgemeester C. Goe-
koop. Dat kon. omdat Goekoop
voorzitter is van de landelijke
Raad voor het Cultuurbeheer.
En die adviseert de minister
weer als het gaat om het be
houd van monumenten, waar
tegenwoordig ook historische
tuinen onder vallen. „Dus hij
moet er ook maar zijn gedach
ten over laten gaan", vond de
minister.
Op het gebied van tuinen is er
nog een missie te verrichten.
„Uitdrukkingen als 'om de tuin
leiden', 'de bloemetjes buiten
zetten', of zelfs 'de hort op
gaan' geven aan dat het begip
tuin lang een negatieve klank
heeft gehad", had K. Cath al be
toogd.
„Uw aanwezigheid, mevrouw
de minister, is hier dus als een
bamboestok bij een jonge
plant". Waarna het gezelschap
tenslotte een rondleiding door
de Hortus kreeg onder leiding
van de bioloog en restaurateur
dr. L Tjon Sie Fat, die samen
met kunsthistoricus De Jong het
gepresenteerde boek redigeer
de.
(The authentic garden' is
een uitgave van de Clusius
Stichting. Verkrijgbaar bij het
Rijksherbarium aan de Schelp
enkade 6. Prijs 100 gulden)
LEIDEN GERT VISSER
De keet waar twee maal daags
wordt omgekleed, heeft twee
deuren. Eén voor schone en één
voor vuile laarzen. De denkbeel
dige grens in het midden mag
niet worden overschreden met
vuile grond aan de schoenzolen.
Het vuil van het Gijzenijterrein
verlaat het terrein uitsluitend op
afgedekte vrachtwagens die
voor het vertrek - evenals de
laarzen - grondig worden
schoongespoten. Het grondwa
ter wordt op het terrein gerein-
digd voordat het naar de riool
zuivering van het Hoogheem
raadschap wordt afgevoerd.
De voormalige sloperij, inge
klemd tussen Soembastraat en
de Zijl, is een vesting waar sho
vels en graafmachinesade dienst
uitmaken, vrachtwagens af en
aan rijden; niets en niemand
verlaat ongecontroleerd de
poort. Wie het terrein betreedt,
dient zich in speciale kleding te
steken. Roken en open vuur is
verboden. Metershoge hopen
grond wachten op vervoer, lan
ge sleuven dwars door het ter
rein leggen de duistere bodem
samenstelling bloot.
„Toen we hier voor de eerste
keer kwamen, lag het sloopafval
meters hoog over het terrein
verspreid", vertelt ambtenaar C.
lansen die namens de provincie
het 'Project Gijzenij' leidt.
„Voordat we maar iets konden
beginnen, moest dat worden
weggehaald. Daarna bleek dat
we de grondboor niet konden
gebruiken. De bodem zat vol
schroot en puin. Om monsters
te nemen, hebben we een graaf
machine moeten inzetten. Fei
telijk kan je hier niet meer spre
ken van grond. Er zit zoveel
troep in. Alles dat je maar kunt
bedenken, is hier gestort."
Erfenis
De erfenis van sloperij Gijzenij:
zware metalen als koper, lood,
zink. cadmium, pae's, vluchtige
stoffen als benzeen en tolueen,
olie en vooral veel puin. Wan
neer het terrein in april tot een
(gemiddelde) diepte van 1.20
meter is afgegraven hebben
1000 vrachtwagens (samen
16.000 ton) met vervuilde grond
en puin het terTein verlaten. Per
schip is evenveel schoon zand
aangevoerd. Kosten van het he
le project: 6 miljoen gulden.
Jansen: „Gijzenij werd in 1982
bij de provincie als vervuilde lo
catie aangemeld. Na een reeks
van onderzoeken werd tot sane
ring besloten. Er is voor de
duurste variant gekozen: totale
afgraving. Gezien het geld dat er
voor het opruimen van bodem
vervuiling is, is Gijzenij nog snel
aangepakt. De overweging was
dat het terrein in een woonwijk
lag en spelende kinderen en
huisdieren het terrein als speel
plaats zouden gebruiken."
„Bovendien wilden we ver
spreiding van de vervuiling te
gengaan. Voordat wij een nieu
we beschoeiing hadden gesla
gen. zag je na een regenbui de
olievlekken in de Zijl drijven.
Het gevaar was dat de vervui
ling zich zou verplaatsen naar
het naastgelegen terTein dat we
net hadden schoongemaakt.'
Geluk bij een ongeluk was de
aanwezigheid van een vette, on
doordringbare kleilaag onder
het terrein. Ook dc voormalige,
inmiddels gedempte sloten er
langs zorgden er voor dat de
vervuiling op zijn plaats bleef.
Mogelijk dat anders zelfs de
grond onder de naastgelegen
woningen had moeten worden
afgegraven
Al snel werd duidelijk dat de
'grond' van Gijzenij niet meer
kon worden schoongemaakt.
Het wordt nu afgevoerd naar de
stortplaats Oost-Abtspolder bij
Rotterdam en vormt daar een
probleem voqr de toekomst.
Maar eerst vindt op het terrein
zelf een selectie plaats. Puin
wordt gescheiden van vuile
grond en in een grote wasma
hinr gewassen
Aparte opvang Ls geregeld
voor een plas olie (15 meter
rond) die zich ergens onder het
terrein moet bevinden, lansen
„We dachten dat we die plas
hadden gevonden Maar dc vol
gende dag bleek hij te zijn ver
dwenen. Misschien naar elders
gestroomd? Door dat vele puin
in de bodem stroomt het mak
kelijk wee."
Maar de schoonmakers staan
nog meer verrassingen te wach
ten Midden op het tem-tti be
vhadi tk h an ooda p&npM
insteekhaven. Wat er trvoor
schijn komt als de graafmarhi
ne daar zijn tanden in zet weet
niemand. Er lag zoveel puin dat
mogrlijk was „We gaan er
vanuit dat we de grond daar tot
mtttü dkp ai m a if)
ven. Als het tegenvalt, en Je
moet dieper, betekent dat on
middellijk een jiaar duizend ton
vervuilde grond extra. En extra
schone grond die moet worden
aangevoerd. Dat kleunt er aar-
dig la"
LEIOEN»
Toen begin jaren tachtig op initiatief van milieuminister Ginjaar
een inventarisatie werd gemaakt houden van verdachte locaties,
werden er in deze provincie 1500 plaatsen aangemeld. Drie jaar
geleden, met een nieuwe inventarisatie, steeg dat aantal moge
lijk vervuilde plaatsen tot 20.000. De provincie houdt er rekening
mee dat 30 procent in ieder geval werkelijk is vervuild.
De provincie heeft jaarlijks 25 miljoen gulden beschikbaar
voor onderzoek en sanering van vervuilde grond. Het bedrag is
alleen bedoeld voor relatief goedkope saneringen (tot 10 miljoen
gulden, duurdere worden door het ministerie van vrom betaald)
Een beetje sanering, /egt provinciaal ambtenaar lansen,
kost 5 miljoen gulden In praktijk komt het er op neer dat jaar
lijks in Zuid-Holland twee grote (als Gijzenij) en wat kleine sane
ringen kunnen worden gedaan.
Het liefst een SieMatic keuken van Goedhart Bouwhuis
Bezoek onze showroom met de meest komplete SieMatic presentatie van de hele regio.
Goedhart Bouwhuis, Hoorn 126a (tegenover Avifauna), Alphen o/d Rijn, of maak een afspraak: tel. 01720-22100
