Buitenland
Wörner pleit voor
grote rol Rusland
KP doet toch mee aan
referendum De Klerk
Amnesty: Aquino laat
wreedheden leger toe
Meer van Tiberias op punt overlopen
Oud zeer domineert relatie Bonn-Praag
Woensdag 26februan 1992
ONNO HAVERMANS
JOIANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESLINGA LUUTJE NIEMANT5VERDRIET Vormgeving: COR HOOGETERP
United Press International (UPI).
NIEUWSLIJN
Dwergwerpen mag van Franse rechter
Een Franse rechtbank heeft gisteren het verbod op het omstre
den dwergwerpen ongedaan gemaakt. De rechter bepaalde dat
het verbod dat de burgemeester van Morsang-sur-Orge in okto
ber instelde niet legitiem is. De 24-jarige dwerg Manuel Wacken-
heim, die optreedt onder de naam Mister Skyman, ging tegen
het verbod in beroep. Hij beriep zich op het recht op arbeid en
noemde de maatregel een aantasting van zijn vrijheid.
Italië neemt 300 kilo cocaïne in beslag
De Italiaanse politie heeft gisteren aan'boord van een schip in
de haven van Genua 300 kilo cocaïne gevonden en meer dan 10
mensen gearresteerd. Volgens de politie was de cocaïne be
stemd voor de Italiaanse en Nederlandse markt. De cocaïne
heeft een straatwaarde van 444 miljoen gulden.
President Brits hof neemt ontslag
De president van het Britse hooggerechtshof, lord Lane, heeft
gisteren zijn ontslag genomen. Lane was in opsraak geraakt na
een aantal juridische beoordelingsfouten. In 1984 bijvoorbeeld
wees hij als president van de hoogste rechtsinstantie in Groot-
Brittannië het beroep af van zes IRA-verdachten, de Zes van Bir
mingham. Vorig jaar moest hij in dezelfde functie de Zes van
Birmingham alsnog vrijlaten. De mannen hadden ten onrechte
16 jaar in de gevangenis doorgebracht.
'Zwarte kolonel' Alksnis stapt op
De 'zwarte kolonel' Viktor Alksnis, lid van de conservatieve So-
joez-fractie in het imiddels ontbonden Sovjet-parlement, heeft
gezegd het Rode Leger te zullen verlaten. Hij zei dat maarschalk
Jevgeni Sjaposjnikov, de commandant van de strijdkrachten van
het GOS, ,,van hem af wilde". Alksnis maakte deel uit van een
groep die de mislukte augustuscoup steunde.
Nicu blijft achter de tralies
Het hoogste Roemeense militaire gerechtshof heeft gisteren een
verzoek verworpen om vrijlating Nicu Ceausescu, de zoon van
de voormalige communistische dictator Nicolai Ceaucescu. De
stevige drinker Nicu lijdt aan een levercirrose, die zou zijn verer
gerd door steekwonden die hij bij zijn arrestatie in december
1989 opliep. Hij werd in september 1990 tot 20 jaar gevangenis
straf veroordeeld wegens medeplichtigheid aan de dood van de
monstranten in de stad Sibiu.
Mausoleum Dimitrov gesloopt
De gemeenteraad van Sofia heeft gisteren besloten het mausole
um van de eerste Bulgaarse communistische leider, Georgi Di
mitrov, af te breken. In 1990 was het gebalsemde lichaam van
Dimitrov al uit het mausoleum verwijderd en begraven.
'Tökes niet in levensgevaar'
Volgens de Roemeense ambassadeur in Nederland, Ion Anghel,
verkeert bisschop Laszlo Tökes, de held van de Roemeense revo
lutie, niet in levensgevaar. Tökes, die het opneemt voor de Hon
gaarse minderheid in zijn land, ontving dreigbrieven waarin hij
werd bedreigd met de dood. De ambassadeur schrijft dat in ant
woord op kamervragen van de CDA-fractievoorzitter Brinkman
en diens GPV-collega Schutte.
Vooruitgang bij Codesa-besprekingen
JOHANNESBURG GPD-Rtr
De Zuidafrikaanse Konservatie-
ve Partij (KP) zal toch deelne
men aan het referendum, waar
mee president De Klerk volgen
de maand de steun van de blan
ke kiezers voor zijn hervormin
gen wil peilen. De KP, die aan
vankelijk had gedreigd de volks
stemming te boycotten, heeft
de blanken opgeroepen „De
Klerks hervormingen uit alle
macht te verwerpen".
De vraag of de partij al dan
niet moest deelnemen aan het
referendum, heeft gisteren de
verdeeldheid binnen de KP
bloot gelegd. Het partijbestuur
had maandagavond besloten
tegen deelname te adviseren,
maar werd na verhitte discus
sies door de meerderheid van
'Geweldgeen excuus voor wreed verzet'
N VAN VEGCHEL
CORRESPONDENT
De Filipijnse regering stemt stil
zwijgend in met de stelselmati
ge schending van de mensen
rechten door haar militairen in
hun strijd tegen het linkse ver
zet in het land. Tot die conclu
sie komt de mensenrechtenor
ganisatie Amnesty International
in een vandaag in Manila gepu
bliceerd rapport.
Zeker 550 ongewapende, on
schuldige burgers werden sinds
1988 vermoord door de Filipijn
se strijdkrachten of semi-ofFi-
ciële knokploegen, die van pre
sident Aquino feitelijk de vrije
hand krijgen in hun operaties
tegen de illegale verzetsbewe
ging New People's Army (NPA),
aldus Amnesty. Daarnaast zijn
honderden mensen, onder wie
boerenleiders en vakbondsacti
visten, spoorloos verdwenen na
te zijn opgepakt door leger of
politie. Amnesty meldt ook ver
krachtingen en martelingen van
gevangenen door de militairen.
Ook de NPA wordt door Am
nesty beschuldigd van mensen
rechtenschendingen. Zo zou
den ook de rebellen opzettelijk
gevangenen en ongewapende
burgers verminken en vermoor
den. Dat geweld kan echter
nooit worden gebruikt als ex
cuus voor de wreedheden be
gaan door de regering, zo stelt
de mensenrechtenorganisatie.
Volgens Aquino's woordvoer
der. Horacio Paredes, vallen de
fouten van de regering echter in
het niet bij de wreedheden van
het verzet.
Een Russische sol
daat staat op wacht
bij 100 T-80 tanks
die in het Duitse
Weimar op ver
scheping naar Siberië
wachten. Half maart
moeten alle Russi
sche militairen
Duitsland hebben
verlaten. foto epa
BU EEN AANSLAG met een granaat
op een bus van de oproerpolitie in
Athene, zijn vanmorgen minstens 18
agenten gewond geraakt, van wie
drie ernstig. De politie verdenkt de
stadsguemllagroep '17 November'
OOST-TIMOR is van
daag door de Indonesi
sche regenng tot verbo
den gebied verklaard voor
journalisten.
'Wie hebben Moskou nodig om een vrij Europa op te bouwen
staan in dc kustvlakte grote per
celen landbouwgebied onder
water. Vooral het noordelijk
deel van Israël is door de uit
zonderlijk koude en natte win
ter veranderd in een noodge-
bied. Honderdduizenden kip
pen hebben het leven gelaten
door de kou en een groot deel
van de citrusoogst moet als ver
loren worden beschouwd.
In Jeruzalem ligt het openba
re leven al twee dagen bijna stil
door zware sneeuwval. Sneeuw
ploegen proberen de weg naar
Tel Avïv open te houden, maar
gisteravond was er geen verkeer
tussen de twee steden mogelijk.
In het 70 kilometer westelijker
en aan zee gelegen Tel Aviv is
geen sneeuw gevallen.
TEL AV1V AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Het Meer van Tiberias, in het
noorden van Israël, zal begin
volgende week buiten zijn oe
vers treden. Het waterpeil is de
afgelopen paar dagen gestegen
met één centimeter per twee
uur. Gisteren was het nog maar
een halve meter verwijderd van
de uiterste rand. Later deze
week zullen laag gelegen delen
van de stad Tiberias en van ki-
boetsen rondom het meer wor
den geëvacueerd. De laatste
keer dat het meer overliep was
in 1969.
De waterkering ten zuiden
van het meer staat al een paar
weken open, waardoor vele mil
joenen liters water via de Jor-
daan naar de Dode Zee zijn ver
dwenen. Maar het is onvol
doende gebleken om de stijging
van het waterpeil te stoppen.
De aanvoer vanuit de omrin
gende heuvels en bergen gaat
onverminderd voort, liet noor
delijk deel van de Golan en de
hellingen van de meer dan
2 000 meter hoge Hermon zijn
bedekt met vele meters sneeuw.
Die sneeuw zal in de komende
weken en maanden als smelt
water het meer bereiken.
Nog maar een half jaar gele
den stond het waterpeil van het
Meer van Tiberias als gevolg
van een reeks droge winters
dicht bij de rode lijn, de gevaar
lijke onderste grens. De Israëli
sche watermaatschappij mocht
toen geen water meer pompen
en de landbouw moest de irri
gatie drastisch beperken. Nu
Rusland zou een grotere rol kunnen spelen in'de Noord-
atlantische Samenwerkingsraad (NASR). Dat verklaarde
de secretaris-generaal van de Navo, Manfred VVömer,
gisteren in Moskou aan het slot van een tweedaags be
zoek. „Wij hebben Rusland nodig om een vrij Europa op
te bouwen", aldus Wörner.
laten tot de Navo. zo liet presi
dent Jeltsin via de toenmalige
Sovjet-ambassadeur in Brussel
eind vorig jaar weten. Oekraïne,
dat met Rusland ruziet over de
fensiezaken. wil een neutrale
staat zijn.
Overigens is Wörner niet
bang dat de onenigheid tussen
Oekraïne en Rusland tot een ge
welddadig conflict zal leiden.
Hij zei in Kiev en Moskou de in
druk te hebben gekregen dat
beide partijen een oplossing en
vriendschappelijke relaties wil-
MOSKOU HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
De NASR, een in november vo
rig jaar opgericht overlegorgaan
van de Navo en leden van het
voormalige Warschaupakt,
komt op 10 maan bijeen. Wör
ner zei de voormalige Sovjet-re
publieken eerder te zien als
zelfstandige staten dan als le
den van een Gemenebest.
Behalve de al eerder uit de
Sovjetunie getreden Baltische
staten heeft overigens nog geen
enkele GOS-republiek te ken
nen gegeven zich op korte ter
mijn bij de Navo te willen aan
sluiten. Op de langere termijn
wil ook Rusland worden toege
len.
Wörner herhaalde dat de
voormalige Sovjetunie door de
Navo niet langer als vijand
wordt beschouwd. Niettemin
de fractie in het parlement te
ruggefloten. KP-ieider Treur-
nicht zei dat hij een nederlaag
in het referendum zou accepte
ren „als een feit, maar niet voor
alle eeuwigheid". Een nederlaag
zou het „einde van een slag zijn,
maar niet van de oorlog", aldus
Treurnicht.
De belangrijkste zwarte en
blanke partijen in Zuid-Afrika
hebben gisteren belangrijke
vooruitgang geboekt bij de be
sprekingen overeen non-raciale
grondwet. De 19 partijen die
deelnemen aan de zogenoemde
Codesa-besprekingen hebben
ermee ingestemd dat een geko
zen grondwetgevende vergade
ring gaat optreden als een voor
lopige regering in Zuid-Afrika.
Daarbij wordt uitgegaan van
evenredige vertegenwoordiging.
Jonge inwoners van Dublin zijn gisteren de straat opgegaan om de protesteren tegen de gerechtelijke uitspraak die een 14-jarig verkracht meisje verbood naar Groot-Brtttannië af te rei- correspondent
zen voor een abortus. Het Hooggerechtshof van Ierland heeft zich gisteren over de zaak gebogen en zet zijn niet-openbare zitting vandaag voort. De uitspraak wordt niet voor het einde
van de week verwacht. foto epa
zag hij geen enkele aanleiding
om het westerse bondgenoot
schap op te hrHTen. „De Navo is
de enige organisatie voor codec
tieve veiligheid op de aardbol.
Wij bedreigen niemand, maar
garanderen stabiliteit in de we
reld Waarom zouden we dan
dit bondgenootschap opheffen?
Zijn gesprekken met dc Oek-
rainse president Kravtsjock en
defensie-minister Morozov en
met de gehele Russische top in
Moskou gingen vooral over de
omschakeling van dc militaire
industrie naar burgerproduktie
en samenwerking om versprei
ding van kern wapenkennis te
voorkomen
De Navo besloot gisteren 25
medische deskundigen naar het
GOS te sturen om een inventa
risatie te maken van de proble
men in de gezondheidszorg in
de voormalige Sovjetunie. Op
basis van hun onderzoek zal
hulp worden geboden.
Punjab heeft
na vijf jaar
eigen regering
NEW DELHIIPS-AP
In de Indiase deelstaat Punjab is
gisteren een nieuwe regering
geïnstalleerd. Tot eerste minis
ter is Beant Singh, een gematig
de Sikh. benoemd
De regering wordt gevormd
door de Congres-I pani|. die vo
rige week de eerste verkiezingen
won sinds Punjab vijf jaar gele
den onder centraal bestuur van
New Delhi werd geplaatst. Toen
werd dc Alkali Dal part ij uit
haar regeringsfunctie gezet om
dat zij niet hard genoeg zou
hebben opgetreden tegen de
naar onafhankelijkheid streven -
deSlhk rabdko
De Congres-l partij heeft een
meerderheid van driekwart in
hei 117 Uilen talmde paria
ment. Wegens dreigementen
v.tn MhOMÉMl ging
slechts 30 procent van de kie
zers naar de stembus.
Politieke waarnemers geloven
dat de nieuwe regering er een
mr kimt aan cal haboan om
dc sikhs ondei de duim ie hou
den. De Sikh-leiders, die de ver
kiezingen hebben geboycot,
zeggen dat de nieuwe verkiezin
gen niet op democratische wijze
Is gekozen.
Irak wil
onderhandelen
over sancties
washington henk dam
ACHTERGROND
BONN-PRAAG ANP
Voordat Duitsland kritiek heeft op Tsjecho-
Slowakije moet het zich eerst „een zekere
conferentie in München" herinneren, was
de reactie van de Tsjechoslo waakse ambas
sadeur in Bonn op de Duitse kritiek op het
verdrag. Op ondiplomatieke wijze verwees
Jiri Grusa naar de conferentie in 1938 in
München, waar Frankrijk en Groot-Brittan-
nië instemden met de aanspraken van nazi-
Duitsland op delen van Tsjecho-Slowakije.
'München' leidde tot de annexatie van Su-
detenland, waar de grote Duitse minder
heid ijverde voor aansluiting bij het Derde
Rijk. Al snel daarna bezetten Duitse troepen
Bohemen en Moravië. Slowakije werd een
onafhankelijke staat onder curatele van na-
zi-Duitsland.
De geschiedenis belast de relatie tussen
Bonn en Praag nog steeds, niet in het minst
doordat de nieuwe machthebbers in
Tjecho-Slowakije na de bevrijding in 1945
drie miljoen Sudeten-Duitsers zonder par
don het land uitzetten.
De Tsjechoslowaakse president Vaclav Ha-
vel bood twee dagen na zijn aantreden in
december 1989 zijn excuses aan voor die
gedwongen exodus, maar dat werd hem in
eigen land niet door iedereen in dank afge
nomen. 1 lavels uitspraak was wel een
morgen in Praag het vriendschapsver
drag met Tsjecho-Slowakije tekent heb
ben een schaduw geworpen over de offi
cieel verklaarde „vriendschap" tussen
beide landen.
Het verdrag had een nieuw begin moe
ten zijn: het economisch ijzersterke
Duitsland dat Tsjecho-Slowakije op
sleeptouw neemt naar economische
groei, stabiele democratie en lidmaat
schap van de Europese Gemeenschap.
Hoe anders is het voorlopige resultaat.
De discussie over het verdrag heeft oude
wonden opengereten.
steuntje in de rug voor de Sudeten-Duitsers
die eisen dat hun na de oorlog geconfis-
ceerde bezittingen worden teruggegeven.
Mochten de verdreven Duitsers hun bezit
tingen niet terugkrijgen, dan moeten ze op
z'n minst de kans hebben om mee te bie
den bij de openbare verkoop van Tsjechos-
lowaaks staatsbezit, zo vindt de CSU, de
spreekbuis van de Sudeten-Duitsers. De
Tsjechen en Slowaken houden de Duitsers
bfj de veiling, n van hei waeuberii buiten
de deur omdat ze bang zijn dat de Duitse
koopkracht voor hen alleen kruimels zou
overlaten.
Na de parafering van het vriendschapsver
drag, in oktober vorig jaar, pleitte de CSU
onverwacht voor herziening van de over
eenkomst. De eisen van de Beierse chris
ten-democraten zorgden voor oponthoud,
maar uiteindelijk haalden ze bakzeil bij
Kohl. De kanselier heeft zijn les geleerd na
dat hij twee jaar geleden zwaar onder vuur
kwam. Dat geberude toen een vriend
schapsverdrag met Polen langer op zich liet
wachten dan nodig leek. Bonn liet zich toen
(te) sterk beïnvloeden door eisen van uit
Polen verdreven Duitsers, terwijl de irritatie
in Warschau opliep.
De enige concessie aan de CSU is de af
spraak dat zowel het parlement in Bonn als
dat in Praag een document opstelt over de
uitleg die wordt gegeven aan net vriend
schapsakkoord. Dat kan overigens beteke
nen dat de discussie in de toekomst op
nieuw oplaait. De kritiek in Tsiecho-Slowa
kije op het verdrag betreft onaer meer het
ontbreken van een oplossing voor schade
claims die nog dateren uit de 11jd van de
Duitse bezetting. Maar net als in Duitsland
lijkt in Tsjecho-Slowakije veel kritiek op het
v erdrag ingegeven door binnenlandse poli-
Politie Israël
martelt in
bezet gebied
JERUZALEM Aff-Rtr
De Israëlische politie heeft een
onderzoek beloofd naar marte
lingen door een speciale opspo
ringseenheid. De krant Hadas-
hot berichtte maandag over de
praktijken van de eenneid, die
sinds anderhalf jaar wordt inge
zet in de bezette gebieden De
berichten over het bestaan van
de eenheid komen na de affai
re-Mustapha Akawi, die op 4 fe
bruari stierf in de gevangenis
van Hebron na te zijn onder
vraagd.
Hadashot beroept zich op dc
getuigenissen van politieman
nen, veiligheidsagenten en ge
detineerden. De eenheid van
vijf man zou uiterst gew-clddadi-
Ee methoden gebruiken om be-
pntenissen af te dwingen Zjo
zou de groep clcctrische schok
ken op de geslachtsdelen toe
dienen en ondervraagden met
gebroken flessen slaan Dc poli-
DHpDM, die «.Li hts
nachts werkzaam zijn. dragen
daarbij altijd afschrikwekkend
maskers. Zij maken gebruik van
karateslagen en bootsen te
rechtstellingen na.
Irak zal meewerken aan de in-
specties van functionarissen
van de Verenigde Naties (VN)
en aan de ontmanteling van
wapenfabrieken, als daar een
einde aan de economische
sancties van de VN tegenover
staat.
Dat staat in een brief van de
Iraakse minister Ahmed Hus
sein aan de Veiligheidsraad. Do
bnef is mede bedoeld als reactie
op het bezoek van Rolf I keus
de VN-topman die is belast met
toezicht op de vernietiging van
de Iraakse chemische, biolo
gische en nucleaire wapens.
Ekeus was afgelopen week
einde in Baghdad, waar hij dc
Iraakse autoriteiten waarschuw
de dat hun gebrek aan mede
werking bij dc opsporing en
vernietiging van verboden wa
'ernstige gevolgen' zou
n krijgen Het bezoek
was. aldus verklaringen van
Ekeus maandag, geen succrv
Irak. zo zei hij. weigert onder
meer aan dc eis van dc VN tc
voldoen om ook op do tanpra
termijn inspecties van verdach
te fabrieken en installaties toe te
staan.
Dc brief van Hussein wijst in
een andere richting landen als
Amerika stellen zich echter op
het standpunt dal er mot Irak
niet tc onderhandelen valt Pre
sident Bush heeft de afgelopen
maanden bovendien meerma
len gezegd dat hij geen eind aan
de economische sancties wil.
zolang Saddam Hussein het in
Irak nog voor het /eggen heeft.
ET„
