Buitenland
Jeltsin bindt in
Indonesië wil schuldigen
bloedbad Dili vervolgen
Nieuw Joegoslavië van
Servië en Montenegro
EG wil ambassade in Zuid-Afrika
Geweld in zwarte scholen Zuid-Afrika
Britten voelen niets
voor hoger EG-budget
Vrijdag 14 februari 1992
Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESLINGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: MARIANNE VERSCHUREN
NORMA MAJOR, echtgenote van de Bntse premier heeft in
een vandaag gepubliceerde reportage in de Britse krant Daily
Mail geklaagd over haar aan werk verslaafde echtgenoot. Ze be
gint haar nieuwe leven als 'first lady' aangenaam te vinden en
vindt het fijn met haar man te babbelen als die in bad zit. Maar
van zijn gewoonte stapels regeringsdocumenten mee naar bed te
nemen, wordt ze gek.
NIEUWSLIJN
Slowaken tegen federatieverdrag
Slowaakse politici hebben gisteren een ontwerp-federatiever-
drag verworpen dat een einde moet maken aan een twee jaar
durende ruzie over de toekomst van Tsjecho-Slowakije. Het per
bureau CSTK meldde gisteren dat de leiders van het regionale
Slowaakse parlement van mening zijn dat de Slowaakse onder
handelaars te veel concessies hebben gedaan.
Zaak aanslag Bologna heropend
De hoogste rechtbank van Italië heeft de vrijspraak ongedaan
gemaakt van vier mannen die levenslang hadden gekregen we
gens een bomaanslag in 1980 op het spoorwegstation van Bol
ogna. Bij de aanslag vielen 85 doden. De rechtbank heeft een
nieuw proces gelast. De vrijspraak zorgde in Italië voor veel be
roering.
Geen papier, geen krant
De Russische joumalistenbond heeft gisteren de media opgeroe
pen een dag al het politieke nieuws dood te zwijgen uit protest
tegen de papier- en inkttekorten. In een brief aan de leden zei de
vakbond dat de meeste gedrukte Russische media in een grond-
stoffencrisis verkeren. In andere voormalige Sovjet-staten als
Oekraïne, Witrusland en Kazachstan liggen kranten al weken stil
omdat er geen papier is.
Kastestrijd India: 37 doden
Indiase maoïstische strijders hebben woensdagavond in het
dorp Bara in de deelstaat Bihar zeker 37 mensen van een hogere
kaste vermoord. Het zou een wraakoefening zijn voor de moord
op mederebellen uit hun eigen kaste. Het afgelegen dorp werd
door zo'n duizend guerrillastrijders aangevallen.
Geen onderzoek naar Walraff
Het Duitse openbaar ministerie begint geen onderzoek tegen de
schrijver Günter Wallraff naar aanleiding van berichten dat hij
contacten zou hebben onderhouden met de Stasi, de geheime
politie van de voormalige DDR. Het boulevardblad Super kwam
deze week met het bericht dat Wallraff, die kritische boeken over
de Westduitse samenleving op zijn naam heeft staan, zich voor
het karretje van het Oostduitse regime had laten spannen.
Fors verlies voor autoconcern Ford
Het Amerikaanse autoconcern Ford heeft vorig jaar een verlies
geleden van 2,26 miljard dollar (ongeveer 4,07 miljard gulden).
In 1990 boekte de op één na grootste autoproducent van de VS
nog een winst van 860,1 miljoen dollar. De omzet verminderde
van 97,65 miljard tot 88,29 miljard dollar.
Zaragoza zonder gas en licht
Door een zware ekplosie vanmorgen rond half vier is de Spaanse
stad Zaragoza geheel zonder gas komen te zitten. Daarnaast zit
een deel van de stad ook zonder stroom, terwijl de treinverbin
ding tussen het noordwesten van het land en Catalonië verbro
ken is. Gezien de aard van de ontploffing wordt er in Zaragoza
rekening gehouden met een aanslag door de Baskische terreur
organisatie ETA.
JAKARTA Rtr-,
Indonesië heeft
het iedereen zal vervolgen, ook
militairen, die betrokken was bij
het bloedbad op Oost-Timor
vorig jaar november. Dat heeft
de speciale VN-gezant Amos
Wako vandaag gezegd. Wako,
de procureur van Kenya, is al
zes dagen in Indonesië om op
heldering te krijgen over het
bloedbad in Dili vorig jaar waar
bij Indonesische troepen het
vuur openden op een rouwende
menigte. Volgens ooggetuigen
vielen daarbij tenminste 100
doden, maar volgens de officiële
lezing kwamen bij de schietpar
tij 50 Oosttimorezen om.
De Europese Gemeenschap
had Indonesië gisteren opge
roepen de verantwoordelijke
militairen van het bloedbad te
vervolgen. Bovendien heeft de
EG gepleit voor de onmiddellij
ke vrijlating van Oosttimorezen
die zich niet hebben ingelaten
met gewelddadige acties.
BELGRADO DPA-A
Bahic waarschuwt VN; Overleg Bosnië
en Montenegro, waar ex-comu-
nisten de dienst uitmaken, heb
ben het belangrijkste probleem
voor de vorming van een ge
meenschappelijke staat echter
nog niet opgelost. Onduidelijk
blijft of Servië en Montenegro
gelijkelijk vertegenwoordigd
zullen zijn in de staatsorganen
zoals Titograd heeft geëist. Het
lijkt niet aannemelijk dat de 6,5
miljoen Serviërs zullen toelaten
dat de ongeveer 500.000 inwo
ners van Montenegro evenveel
macht krijgen. Ook is een open
vraag of het presidentschap in
de nieuwe staat zal worden ge
deeld door de twee republieken.
In de Bosnische hoofdstad
Sarajevo is gisteren een confe
rentie begonnen om te voorko
men dat de tegenstelling tussen
Serviërs en Kroaten ook in deze
republiek tot een burgeroorlog
leidt. De EG houdt toezicht op
het overleg.
Zowel Serviërs als Kroaten in
Bosnië willen de republiek op
delen. De moslims, met bijna 44
procent de grootste etnische
groep in Bosnië, zijn daar tegen.
President Izetbegovic (zelf mos
lim) heeft voor 29 februari en 1
maart een referendum uitge
schreven over de toekomst van
Bosnië-Herzegovina.
Servië en Montenegro hebben
besloten een gemeenschappe
lijke staat te vormen. Het nieu
we Joegoslavië moet de recht
matige opvolger worden van
de oude uiteengevallen federa
tie.
Intussen heeft president Ba-
bic van Krajina gewaarschuwd
voor „omvangrijke verliezen"
als de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties een vredes
macht in deze Servische enclave
stationeert. Sercretaris-generaal
Boutros Ghali van de VN stelde
de vijf permanente leden van de
V-raad gisteren voor ten minste
10.000 blauwhelmen 'naar Kroa
tië en Bosnië-Hercegovina te
sturen. De V-raad neemt begin
volgende week een besluit. Ba-
bic is de enige tegenstander van
een vredesmacht.
Nederland overweegt 300
man verbindingstroepen be
schikbaar te stellen voor de VN-
vredesmacht voor Joegoslavië,
zo blijkt uit een mededeling van
het ministerie van buitenlandse
zaken. Nederland behoort tot
de groep van landen waarmee
informeel is overlegd over een
mogelijke bijdrage aan de VN-
vredesmacht voor Joegoslavië.
De politieke leiders van Servië
Twijfels over succes GOS-top in Minsk
President Jeltsin van Rusland gaat zijn economisch her
vormingsbeleid aanpassen. Hij beloofde gisteren de ar
men (vooral bejaarden) meer te ontzien. Hij zal zijn plan
nen volgende week toelichten. Jeltsin heeft vice-presi
dent Roetskoj belast met-de hervormingen in de land
bouw. Inmiddels is de Russische president met zijn colle
ga's uit de andere voormalige Sovjet-republieken begon
nen aan een top in Minsk. Het ziet er niet naar uit dat zij
het eens worden over het behoud van een gezamelijk le
ger.
MOSKOU HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
Er is een gerede kans dat het
Gemenebest van Onafhankelij
ke Staten (GOS) de top in Minsk
(vandaag en morgen) niet over
leeft. „Het Gemenebest dat we
wilden, bestaat feitelijk niet. Dat
is teleurstellendzei de Ka-
zachstaanse president Nazarba-
jev gisteravond bij aankomst in
Minsk. „We tekenen documen
ten en overeenkomsten, maar
uitgevoerd worden ze niet."
De militaire experts van de
republieken, onder leiding van
opperbevelhebber Sjaposjnikov,
hebben op het laatste nippertje
dertien concept-overeenkom
sten op papier gezet. Maar over
de status en omvang van de ge
meenschappelijke krijgsmacht
van het GOS konden de militai
ren bet onderling al niet eens
worden.
Rusland heeft de plannen
voor het creëren van eigen
strijdkrachten al klaarliggen. Als
blijkt dat de meerderheid van
de aanwezige staatshoofden het
Rode Leger in mootjes wil op
delen, doet ook Rusland dat. Dit
drukmiddel moet de andere re
publieken tot nadenken stem
men. Russische militairen vor
men de ruggegraat van de hui
dige krijgsmacht, Rusland be
taalt praktisch alle militaire uit
gaven.
Veel hangt af van het afge
sproken onderonsje tussen Jelt
sin en de Oekraïnse president
Kravtsjoek. Oekraïne, dat giste
ren zijn onafhankelijkheid nog
eens onderstreepte door alle
verwijzingen n;
me en Sovjetmacht uit de
grondwet te schrappen, wil een
eigen leger, luchtmacht en ma
rine. Kravtsjoek zei vanmorgen
bij aankomst in Minsk dat er
geen sprake kan zijn van een
GOS-leger.
Jeltsin prefereerde gister
avond in Minsk dan ook ontwij
kende antwoorden. „Het heef
geen zin om vooraf te gaan gis
sen", zei hij slechts. De Russi
sche president praatte liever
over zijn 'oplossing' voor hel
probleem-Roetskoj. De v
president pleegt het op te
men voor de 'slachtoffers' van
de 'onverantwoordelijke rege-
ringspolitiek'.
Jeltsin behandelt zijn vice
president nu volgens goed com
munistische traditie. Lastige ka
meraden werden opgescheep
met de problematische land
bouwportefeuille. Alleen Gor
batsjov wist deze 'promotie' in
1978 politiek gezien te overle
ven. Veel parlementsleden
barstten gisteren dan ook in
schaterlachen uit toen Jeltsin
met stalen gezicht het nieuwe
takenpakket van Roetskoj pre
senteerde.
Dat zijn ze nou, de voeten van
Imelda, geschoeid door een van
de honderden paren die de Fili-
pijnse presidentskandidate en wc
duwe van ex-dictator Marcos al
bij leven legendarisch maakten.
Gebiologeerd door de schoenen,
kan dit jongetje zijn aandacht niet
STRAATSBURG ANP
De Europese Commissie vestigt wellicht al dit jaar
een diplomatieke vertegenwoordiging in Zuid-
Afrika. Volgens commissaris Frans Andriessen
(buitenlandse betrekkingen) wordt in Brussel „se
rieus overwogen" een delegatie, een soort EG-
ambassade, in Zuid-Afrika te openen. Een defini
tieve beslissing daarover hangt vooral af van het
verloop van de besprekingen in de Codesa (de
Conventie voor een democratisch Zuid-Afrika)
tussen blartk en zwart over een nieuwe grondwet.
Andriessen toonde zich tegenover het Europees
Parlement tevreden over de recente rede van pre
sident De Klerk in het Zuidafrikaanse parlement,
waarin hij de vorming van een interimregering in
het vooruitzicht stelde.
In een resolutie die gisteren door het parlement
werd aanvaard, wordt gevraagd te wachten met
de EG-ambassade en met de diplomatieke erken
ning van een interimregering totdat die is geïn
stalleerd. Het parlement vindt ook dat de EG „alle
initiatieven wat betreft sancties tegen Zuid-Afrika
achterwege moet laten" totdat een akkoord over
een overgangsregering is bereikt en de resultaten
van de door Codesa ingestelde werkgroepen be
kend zijn. De samenwerkende anti-apartheidsbe
wegingen in de EG, waaronder de Anti-Apart
heidsbeweging Nederland (AABN), zijn zeer inge
nomen met de resolutie. „De boodschap in dui
delijk. Het bewind van De Klerk moet zo spoedig
mogelijk worden vervangen door c
gering."
Alvorens te beginnen aan een 7.000 km lange vredesmars van Nicaragua naar Panama, demonstreerde een groep Boedhistische monniken gisteren voor de Amerikaanse ambassade in
Managua. foto aft
Kashmiri in
Pakistan zien af
van protestmars
MUZAFFARABAD/SRINAGAR AFPDPA
Aan de Pakistaanse zijde van de
bestandslinie in Kashmir, waar
woensdag zeker twaalf demon-
werden gedood, heb
ben militante betogers hun
Indiaas grondgebied
gisteren gestaakt. Ze wilden met
de protestmars hun eis voor
eenwording van Kashmir kracht
bijzetten.
Amanullah Khan, de leider
van het Front voor de bevrijding
Jammu en Kashmir, die gis
teren het einde van de mars
aankondigde, vond de actie ge
slaagd. „We hebben ons doel
bereikt en de aandacht van de
wereld gericht op het probleem
bekend was", zei Khan tijdens
een persconferentie in MuzafTa-
rabad, de hoofdstad van het
Pakistaanse Kashmir.
Met het oog op de mars
brachten India en Pakistan de
afgelopen week tienduizenden
soldaten in staat van paraat
heid. Net als .woensdag hadden
de Pakistaanse grenstroepen
gisteren ook bevel de betogers
met alle middelen tegen te hou
den. De grens is door Indiase
troepen afgezet met mijnen.
Bij botsingen in het Indiase
Kashmir tussen moslims, die
ondanks een uitgaansverbod
demonstreerden voor onafhan
kelijkheid, en Indiase ordetroe
pen zijn de afgelopen twee da
gen zeker twee mensen omge
komen. Drie mensen raakten
gewond toen de Indiase politie
in een plaats 50 kilometer ten
zuiden van Srinagar het vuur
opende op een betoging van
rond 500 n
KATLEHONG JOHN C
THE INDEPENDENT
Op zijn best hebben zwarte Zuidafrikaanse
scholen één leraar op 65 leerlingen. Maar in
Kwa-Dukathole High ligt die verhouding
dichter bij de één op de honderd sinds een
kleine groep jongeren, die zich de Revolu
tionaire Waakhonden noemen, het blanke
hoofd en de zes blanke onderwijskrachten
van de school hebben weggejaagd.
In feite weigert het blanke personeel van
alle vijf scholen in Katlehong, een woon
oord ten zuiden van Johannesburg, sinds
begin deze maand op het werk te verschij
nen. De laatste druppel was een aanslag
met een benzinebom op de 53-jarige leraar
Dippenaar.
Negen Revolutionaire Waakhonden wa
ren op rooftocht door de school toen zii op
Dippenaar stuitten, die alleen in het admi
nistratiekantoor zat. Zij sloegen hem,
brachten hem messteken toe en gooiden
een benzinebom tegen zijn lichaam.
Dippenaar overleefde de aanslag, evenals
een vrouw, lerares Afrikaans, die in .elkaar
werd geslagen. Een andere lerares werd aan
het haar getrokken, geslagen en in haar
hand gestoken. Nog een andere liep bij de
ranselpartij gebroken ribben op.
Ook de zwarte leraren ontkomen niet he
lemaal aan de toorn van de Revolutionaire
Waakhonden. Het plaatsvervangend hoofd
van Kwa-Dukathole komt sinds maandag
niet op haar werk nadat zij werd betiteld als
'een collaborateur'.
Wie zijn de Revolutionaire Waakhonden?
In hoeverre vertegenwoordigen zij de ge
voelens van de zwarte scholieren van Katle
hong? In de anders verlaten werkkamer van
het schoolhoofd van Kwa-Dukathole vertel
len twee scholierenleiders en een leraar,het
verhaal.
Dupa Mehane, die vorige maand door de
2000 zielen tellende schoolbevolking is ge
kozen tot voorzitter van de scholierenvak
bond, zegt niet meer dan tien Revolutionai
re Waakhonden te kennen, die algemeen
worden beschimpt als schurken en racisten.
„Zij zeggen dat ze verbonden zijn met het
Pan-Afrikaans Congres (PAC)", zegt Meha
ne. Maar hun politieke notie gaat niet ver
der dan de onnozele leuze van het PAC:
'Een kolonist, een kogel'. Als we ze vragen
wat hun probleem is, waarom zij al die din
gen doen, dan beginnen zij alleen maar te
scanderen: 'Een kolonist, een kogel', steeds
Zowel Mehane als Wilmot Molefe, ook lid
van de scholierenvakbond, benadrukken
dat zij niets liever willen dan de terugkeer
van de blanke leraren. Molefe: „Net als ie
dereen hier steunen wij het ANC en de
boodschap van het ANC is dat wij vechten
voor een non-raciaal Zuid-Afrika en dus
ook non-raciaal onderwijs."
De problemen begonnen vorig jaar
maart, toen een kleine groep pro-PAC-
scholieren degenen die dit jaar besloten
hun naam te veranderen in Revolutionaire
Waakhonden een lerares dwongen haar
kantoor af te staan, omdat zij dat wilden
hebben als hun hoofdkwartier. Het kantoor
werd al spoedig gebruikt voor het roken van
marijuana. Weinig succesvolle pogingen
om met de PAC-groep te onderhandelen,
zetten de deur open naar geweld. Maar
toen kreeg het PAC de beschikking over ge
weren en maakten haar aanhangers er een
gewoonte van die binnen de school al te vu
ren.
Wiskundeleraar Matiea zegt de Waak
honden te zien als een symptoom van de
anarchie waarin het PAC is gezonken. „Zij
hebben ervoor gekozen niet met het ANC
en de regering te onderhandelen. Maar dat
was meer onder druk van een klein groepje
racisten dan dat het een beslissing was van
de leiding- In feite zijn de leiders zwak, ver
deeld en in de war."
Maar dat is een schrale troost.
VERTALING LUUTJE NIEMANTSVERDRIET
LONDEN CEES V
CORRESPONDENT
Het voorstel om het budget van
de Europese Gemeenschap
drastisch te verhogen is bitter
slecht gevallen in Londen. De
Britse premier Major verklaarde
gisteren dat er „geen enkele re
den" is voor een verhoging. Ook
de oppositie hield de boot af.
Het voorstel tot verhoging
van het EG-budget werd woens
dag gedaan door Jacques Del-
ors, voorzitter van de Europese
Commissie. Delors wil dat het
EG-budget over vijf jaar 46 mil
jard gulden hoger is dan nu.
Meer dan in enig ander Euro
pees land wordt het plan-Delors
in Groot-Brittannië gezien als
een tijdbom. Krachtens een
door Margaret Thatcher, des
tijds premier, bevochten rege
ling hoeven de Rritten veel min
der aan de EG af te dragen dan
volgens de letter van de wet no
dig zou zijn. Vorig iaar bedroeg
de korting bijna vijf miljard gul
den. Om de gewenste gelden
bijeen te krijgen zou Delors af
willen van die kortingsregeling.
Delors had zijn tijdbom op
geen slechter moment kunnen
plaatsen. Tal van Britse bedrij
ven kondigden begin deze week
massa-ontslagen aan. Oxer de
afgelopen maand gingen 53.000
banen verloren, zo werd giste
ren bekend gemaakt.
In die omstandigheden kun
nen de politieke leiders, die zich
opmaken voor een bittere ver
kiezingscampagne, niet anders
dan het plan-Delors weghonen
Eén van hen. de Conservatief
Norman Tebbit, voorspelde dat
Groot-Brittannië niet het enige
land zal zijn dat dwars gaat lig
gen. Als Duitsland nog meer
aan de EG moet gaan afdragen
„krijg je daar de nazi's weer op
straat". sprak Tebbit.
