D
'Ik heb niks
te verbergenf
I
OLYMPISCHE
WINTERSPELEN
'Voor Blair en Jansen
komt Amerika uit bed'
De lijdensweg van Yvonne Visser
WOENSDAG 12 FEBRUAR11992
NATALIA MISJKOETIO-
Redactie: 023-150187 ^OK en Artoer Öimitrijev
T,m Brouwer de Koning, Ad (GOS) nebben het olym-
Hcesbeen, Karei Jansen. Patricia pische goud veroverd in
Jimmink, Ad van Kaam, Rob het paarrijden. Het zilver
van der Zanden. Was voor hun landgeno
ten Besjke/Petrov.
Noren hebben met Karlstad tweede troef
Eerst was het een nier-ontsteking, toen een aandoening
aan de alvleesklier en/of de twaalfvingerige darm. Gister
middag na aankomst in Albertville meldde de Noorse
coach Hans Trygve Kristiansen, dat Johann Olav Koss het
afgelopen weekeinde met een galsteen-aanval het zie
kenhuis in werd gedragen. De wereldkampioen lijkt de
laatste dagen nog het meest op een wandelende medi
sche encyclopedie. Een ding is inmiddels wel duidelijk:
Koss zal morgen gewoon starten op de vijf kilometer.
GOVERT WISSE
Koss wilde gisteren, toen hij
even zijn neus liet zien op de
ijsbaan in Albertville, niet veel
kwijt. „Ik voer me goed. Ik heb
erg veel pijn gehad, maar nu
heb ik nergens last meer van.
Eigenlijk heb ik er nooit aan ge
twijfeld, dat ik zou starten. Het
verbaast me, dat er zo veel op
hef over me is gemaakt."
Thor Oystin Endsjö, de arts
van het Noors olympisch team,
zette gisteravond het licht al op
groen voor Koss. Bloedonder
zoek in het ziekenhuis van Al
bertville. heeft, zo verklaarde de
dokter, aangetoond dat de pa
tiënt na de plotse galsteen-aan
val in Inzeil genezen is. Volgens
Endsjö is het wel onzeker of de
Irritatie
insdagmiddag 14.
uur, Albertville. It
In
conditie van Koss na alle heissa
niet is aangetast.
Hans Trygve Kristiansen heeft
zijn hoop op olympisch goud
niet verloren. De Noorse coach:
„Johann is ijzersterk. Ik ben niet
pessimistisch, hoewel hij na
tuurlijk niet de meest ideale
voorbereiding achter de rug
heeft."
Mocht Koss te zeer verzwakt
zijn om de Vikingen aan goud te
helpen, dan hebben zij in Geir
Karlstad nog een sterke troef
kaart in handen. De veteraan
lijkt ondanks de wilde verhalen
rond zijn persoon niet dezelfde
fout te maken als vier jaar gele
den in Calgary. Toen werd zijn
naam - ten onrechte - in ver
band gebracht met de anabo
len-handel van Goeljajev en
Toekomstbeeld voor de vijf kilometer van morgen, of eist Geir Karlstad alsnog een hoofdrol voor zich op bij
de Noren? Johann Olav Koss, de laatste dagen net een wandelende medische encyclopedie, gaat hier Bart
Veldkamp voor bij een eerder gereden 5000 meter. foto an
Krosby. Karlstad raakte zo van
de kook van alle negatieve pu
bliciteit, dat hij kon fluiten naar
medailles.
Nadat hij vorig jaar door een
rugblessure, veroorzaakt door
een val van een trappetje, niet
voorin kon meerijden, is Karl
stad nu terug aan het front. De
Noorse diesel straalt weer de
power uit van vroeger jaren.
Helaas voor de Noor is hij vlak
voor de zestiende Winterspelen
opnieuw in opspraak geraakt.
Ditmaal vanwege de brief, die
hij op zak heeft bij de doping
controles en waarin door dr.
Helge Oftebro, arts van het
Noors dopinglaboratorium, ge
meld wordt, dat Karlstads ver
houding epitestosteron-testos
teron aan de hoge kant is: Hij
overschrijdt de toelaatbare
grens (1:6) niet, maar zit er wel
tegenaan.
De zaak Theunisse werd in al
lerlei publicaties meteen opge
rakeld. De Nederlandse
profrenner liep tegen een zware
schorsing aan, nadat de verhou
dingen, zo bleek tijdens contro
les, bij hem helemaal zoek wa
ren (zelfs 1:40). Karlstad is nog
steeds onder de door Manfred
Donike gestelde grens gebleven
en is dus niet strafbaar. De ver
gelijking met Theunisse loopt
daarom mank.
Wat de Hollandse fietser en
de Noorse schaatser wel ge-
00
een voormalige win
kel in sanitair, die nu dienst
doet als. ontmoetingsruimte voor
NOC-sponsors, vindt de eerste
olympische persconferentie van
de Nederlandse mannenploeg
plaats. Achter de tafel Falko
Zandstra en consorten plus be
geleiders. Aan de andere kant
een batterij verslaggevers, foto
grafen, een radioreporter en
snorrende NOS-camera's. Ver
derop, in een keukentje, staat
150 liter erwtensoep, die spe
ciaal voor deze gelegenheid door
chef d'equipe Egbert van 't Oever
uit Nederland is aangerukt, al te
pruttelen.
Het brouwsel zal echter nauwe
lijks aangeroerd worden. Want
op een enkeling na stappen de
Nederlandse journalisten sneller
clan in de bedoeling ligt weer op.
Geïiriteerd, boos en teleurge
steld. De geplandq verhalen voor
de krant van de volgende dag
gaan niet door.
Het is al jaren.gebruik, dat vlak
voor een belangrijke wedstrijd
nog wat individuele gesprekjes
plaatsvinden tussen de schaat
sers en de mediavertegenwoordi
gers. Op deze regenachtige dins
dag wordt met een mooie tradi
tie gebroken. De schaatsers heb
ben er geen trek in. „Jullie weten
toch alles al.
Er mogen alleen wat obligate en
algemene vraagjes gesteld wor
den.
Dat gaat dan ongeveer zo:
„Falko, sta je onder druk".
Falko: „Nee, hoor. Ik voel me
prima.
Leo Visser en Bart Veldkamp lig
gen op dat moment dubbel van
het lachen. De pers reageert ver
ontwaardigd, maar de schaat
sers houden voet bij stuk. Geen
aparte gesprekjes.
De irritatie groeit, als een ver
slaggever van de GPD een vraag
stelt aan Bart Veldkamp over
het hoe en waarom van zijn cu
rieuze tien kilometer tijdens het
EK. Bondscoach Ab Kr ook komt
snel tussenbeiden. („Dat is een
onzinnige vraag, daar wordt'
niet op geantwoord, Veldkamp
is nu bezig met zijn voorberei
ding op de vijf kilometer. Heb je
geen hetere vraag?").
Met de voorzitter van de Neder
landse Sport Pers (Johan Wol-
dendorp) voorop, volgen daarna
luide protesten tegen de malle en
ongebruikelijke gang van zaken.
Woldendorp: „Dit is geen ma
nier van werken.
Krook: „Goh, ik had nooit ge
dacht, dat jullie er zo over zou
den vallen.
Chef de mission Ard Schenk pro
beert tevergeefs te bemiddelen,
„Dit is jammer allemaal. We
hadden het nog zo gezellig ge
maakt met de erwtensoep van
Egbert.
GOVERT WISSE
ALBERTVILLE WYBREN DE BOER
GPD-VERSLAGGEVER
Elke dag schaatst hij een half uurtje op de
Olympic Oval van Albertville. Hij heeft een
maandje vakantie en wil toch een beetje fit blij
ven. Herkend wordt hij naar eigen zeggen nauwe
lijks, al vermoedt hij dat de meesten zijn naam
wel zullen kennen. Dat kan bepaald geen groot
spraak worden genoemd. Hij mag zich één van
de grootste olympische helden noemen. De beste
schaatser uit de geschiedenis: Eric Heiden, vijf
voudig winnaar van het goud in 1980 in Lake Pla
cid.
Eens in de vier jaar duikt hij weer bij de
schaatsbaan op. Tijdens dé" Olympische Spelen
fungeert hij als commentator van de Amerikaanse
televisiemaatschappij CBS! Gek van schaatsen is
de inmiddels 33-jarige 'Golden Boy' nog steeds.
Toen Bonnie Blair maandagavond het eerste
goud voor Amerika in de wacht sleepte, verloor
verslaggever Heiden een moment de objectiviteit
uit het oog. „Ik zat bijna net zo hard te juichen als
alle Yanks hier op de tribune. Een vuist in de
lucht; goud voor de USA, allright!!"
Die reactie is veelzeggend voor de belangstel
ling die er op dit moment in Amerika bestaat voor
het schaatsen, meent Heiden. „Normaal gespro
ken stelt schaatsen in Amerika niks voor. Maar
Olympische Spelen, dat is anders. Als er goud ge
wonnen kan worden, worden Amerikanen en
thousiast. Voor Bonnie Blair en Dan Jansen komt
het Amerikaanse publiek midden in de nacht uit
bed. In de lange afstanden is niemand geïnteres
seerd."
Heiden heeft wel belangstelling voor de vijf en
tien kilometer, maar zit met een klein probleem.
Hij heeft geen idee welke naam bij welke schaat
ser hoort. „Als je hier zes Hollandse jongens op
een rij zet en vraagt: 'Wijs Zandstra aan', dan
moet ik je teleurstellen." Maar dat wil niet zeggen
dat hij zijn tijdelijke functie niet serieus uitoefent.
„Niemand hqeft mij iets te vertellen over tech
niek, taktiek of andere zaken die op de ijsbaan
spelen. En dat is toch waar CBS mij voor heeft in
gehuurd."
Een duidelijke mening over,het schaatsen heeft
hij ook. Hij benadrukt dat de schaatssport in de
achterliggende tien jaar een stormachtige ontwik
keling heeft doorgemaakt, maar doet de opmer
king dat het daarom onmogelijk is dat er ooit nog
iemand vijfmaal olympisch goud wint, als onzin
af. Heiden: „Sprint en allround kan best samen
gaan. Maar de meeste, sprinters zijn lui en nemén
niet de moeite om de andere afstanden te leren.
Ik was bereid om beide te leren. Ik wilde keihard
trainen. Harder dan wie ook."
Dat bewees hij door na zijn afscheid van de
schaatssport, toen hij pas 21 jaar was, zich ook in
een andere tak met de besten te meten. Heiden
verlegde zijn aandacht van het ijs naar het asfalt
en maakte in 1986 deel uit van de eerste Ameri
kaanse wielerformatie die zich in de Tour de
France meldde. Een valpartij in de laatste ber
getappe, op de Col de Galibier, blokkeerde voor
hem de weg naar Parijs. „Maar ik had mezelf be
wezen dat ik een allround-sportman ben."
Ondanks zijn sportieve prestaties, lag zijn
grootste ambitie op een heel ander terrein. Als
veertienjarige besloot Eric Heiden dat hij, in na
volging van zijn vadpr, dokter wilde worden.
Sinds juni vorig jaar mag hij zich arts noemen. In
middels is hij verbonden aan de 'University of
Californië, Davis Medical Center' in Sacramento.
Uitgestudeerd is hij echter nog niet. „Ik wil ortho
pedisch chirurg worden. Dat kost me nog vijf jaar
studie. No problem."
meen hebben, is hun opinie
over de oorzaak van de onregel
matigheid. Beiden stellen hun
eigen lichaam, dat of te weinig
epi-testpsteron (Theunisse) of
te veel testosteron (Karlstad)
produceert, verantwoordelijk.
Verboden preparaten? Nee
hoor. Theunisse evenwel werd
wel degelijk vo®r leugenaar uit
gemaakt en moest boeten.
Karlstad moet men tot dus
verre wel op zijn woord geloven,
omdat dopingcontroles bij hem
tot nog toe negatief zijn uitge
vallen. In Noorwegen bestaan
zelfs zogenaamde vliegende
controles, waarin atleten onver
wacht tijdens hun training wor
den opgezocht om een plasje in
te leveren. Deze worden uitge
voerd op last van het Noors
Olympisch Comité en de sport
federatie. Twee dagen na het
Europees Kampioenschap is dat
voor het laatst gebeurd bij Karl
stad.
Uit voorzorg heeft de voor
malige wereldrecordhouder op
de vijf en tien kilometer tijdens
dopingcontroles een brief bij
zich, waarin dr. Oftebro, direc
teur van het door het IOC goed
gekeurde laboratorium in Oslo,
de hoge verhouding uit de doe
ken doet. Oftebro, die Karlstad
uitvoerig heeft onderzocht en
getest, heeft afgelopen vrijdag
eveneens een wetenschapelijk
rapport overhandigd aan de
medische commissie van het
IOC. Het Internationaal Olym
pisch Comité heeft daarna ver
klaard, dat het niet ongebruike
lijk is, dat atleten de dopingcon-
troleurs schriftelijk op de hoog
te stellen, als hun lichaam der
gelijke afwijkingen als bij Karl
stad vertoont.
De Noorse stayer is van plan
om vandaag andere schaatsers
tekst en uitleg te geven. „Ik heb
niks misdaan en niks te verber
gen, maar ik kan me voorstel
len, dat sommige rijders na alle
publicaties vragen hebben. Ik
zal ze eerlijk antwoord geven",
aldus de Noor, die afgelopen za
terdag bewees, dat hij ondanks
de speculaties niet uit zijn even
wicht is gebracht. In Inzeil no
teerde hij tijdens een testrit
6.57,54 op dë vijf kilometer. Een
tijd, die er zijn mag in een trai
ningswedstrijd. Karlstad is klaar
voor de strijd met de zwijgzame
Nederlandse concurrentie.
Bos weer volop in training
Met uitzondering van Thomas Bos en Robert Vunderink zijn alle
Nederlandse deelnemers aan de Olympische Winterspelen nu in
Albertville. Beide stayers arriveren maandag. Drie dagen later
komen zij in actie op de tien kilometer, het laatste schaatsonder-
deel. Bos is hersteld van griep en heeft de trainingen in Davos
hervat.
Geen wijziging groepsvolgorde
De organisatoren van het olympische schaatstoernooi zullen de
groepsvolgorde niet wijzigen. Pas morgen wordt besloten of de
5000 meter bij de mannen later dan het voorziene tijdstip (14.45
uur) begint. Scheidsrechter Lars Eklund wilde na een bespreking
met de verzamelde ploegleiders niet eerder een beslissing ne
men. Eklund had becijferd dat de 5000 meter mannen bij 36
deelnemers 3 uur en 37 minuten vergt. De tien kilometer met 32
rijders (aanvang 12.00 uur) duurt zes uur.
Ginther breekt lendenwervel
De Oostenrijkse favoriete Sabine Ginther is voor de Olympische
Winterspelen en de rest van het alpine ski-seizoen uitgescha
keld. Gisteravond werd bekend,1 dat de 22-jarige Tiroolse bij haar
zware val tijdens de training voor de afdaling van de combinatie
in Meribel de tweede lendenwervel heeft gebroken. Dat wees
een onderzoek in het ziekenhuis van Moutiers uit. Vandaag
wordt ze naar een hospitaal in Innsbruck overgebracht. Ginther
werd gezien als kandidate voor eremetaal op Elfdaling, slalom en
combinatie. Ook de Amerikaanse Wendy Fisher kwam ernstig
ten val. Zij liep een gebroken duim, een lichte hersenschudding
op en kneuzingen aan de knieën op.
Goeljajev wil naar Nederland
Nikolaj Goeljajev hoopt na dit seizoen aan de slag te kunnen in
Nederland. De wereldkampioen allround van 1987 en olympisch
kampioen op de 1000 meter in Calgary wil Moskou verlaten nu
het economisch klimaat in Rusland met de dag slechter wordt.
Goeljajev: „In mijn eigen land zal het met mijn vrouw en doch
tertje steeds moeilijker worden om de eindjes aan elkaar te kno
pen. Ik hoop een baan te kunnen vinden in Nederland. Liefst als
trainer. In de zomermaanden wil ik mee gaan doen aan de skee
lercompetitie."
Canadese schiet op biathlon haar doel voorbij
LES SAISIES TON DE RUITER
Het olympisch jachtseizoen is in het na
tuurgebied bij Les Saisies geopend. De die
ren in de omgeving van het 1800 meter
hoog gelegen bergdorp hoefden echter
niets te vrezen. De 69 vrouwelijke jagers
schoten*net hun geweer op schijfjes van elf
centimeter en lieten de herten ongemoeid.
Les Saisies, de plaats waar de familie van
skiër Frank Piccard een gigantische sport
zaak heeft, beleefde gisteren de primeur
van de eerste biathlon voor vrouwen. Al
sinds 1960 trekken de mannen bij de Olym
pische Spelen met het jachtgeweer op de
rug door de bossen. Gisteren mochten deel
neemsters uit twintig landen laten zien dat
een 4,5 kilo zwaar geweer op de rug van een
vrouw niet misstaat. 2500 meter langlaufen,
vijf schoten op de 50 meter verder gelegen
schijfjes vanaf liggende positie, nog eens
dezelfde afstand op de latten, dan vijf scho
ten staand en terug naar de finish over 2,5
kilometer. Wie een misser heeft moet een
strafrondje maken van 150 meter.
De Russin Anfissa Restzova (27) uit
Sverdlovsk richt driemaal verkeerd, maar is
op de ski's zoveel sneller dat het strafwerk
zonder gevolgen blijft. Met twee missers
wordt de Duitse Antje Misersky tweede en
ook de winnares van het brons, Elena Belo-
va (GOS), kan tweemaal de juiste richting
niet vinden. De Argentijnse Maria Giro
(36e) heeft geen missers, maar kan niet
vooruit op de ski's. Haar landgenote Fabia#-
na Lovece snelt over het parcours, maar
kan - zo blijkt uit negen missers op tien -
niet schieten en wordt laatste. Waarmee ge
zegd is dat iemand die het een wel en het
ander niet kan onmogelijk voorin kan mee
spelen in deze loodzware discipline.
„Het is een combinatie: een lichamelijke
test en een mentale uitdaging", weet Yvon
ne Visser uit ervaring. Ze heeft zojuist de
tien schoten eh de 7,5 kilometer afgelegd.
Huilend hangt ze in de hekken. „Voor deze
wedstrijd heb ik negen jaar getraind en,nu
gaat alles mis. Laat me maar even, ik ben zo
weer hersteld."
De naam van de atlete komt in het 'Who
is who" van het Nederlands Olympisch Co
mité niet voor. Ons land kent wel mannen
(vaak in Noorwegen trainende mariniers)
die aan biathlon doen, maar geen vrouwen.
Yvonne Visser is dan ook Canadese, 26 ja
ren terug geboren in Calgary, dochter van
emigranten uit Halfweg en Amsterdam.
„Negen jaar lang schoot ik als de beste. Dan
komt de dag waarop al die trainingsarbeid
omgezet moet worden in een prestatie en
dan schiet ik vier keer mis, een keer liggend,
drie keer staand. Ik heb geleefd van een in
komen waarvan eigenlijk niet te lelven valt.
Een sociaal leven heb ik niet gehad. Waar
voor heb ik dat alles gedaan?" vraagt ze zich
vertwijfeld af.
Yvonne Visser wordt uiteindelijk 59e, ver
onder het niveau van de Canadese atlete,
die in het Duitse Oberhof al eens tweede
werd in een wedstrijd voor de wereldbeker.
Als de tranen gedroogd zijn kan de studente
fysiotherapie prima aangeven waaraan het
heeft gelegen. Het is het verhaal van de om
standigheden. Een sportplaats op 1800 me
ter hoogte leent zich voor een explosieve
sport en niet voor een duursport. De ver
wachting van de trainers, dat kleine ge
spierde tantes daarmee beter overweg kun
nen, komt uit. De gouden Russin is 1.58
lang en weegt 58 kilo. De Canadese is der
tien centimeter langer en moet acht kilo
meer de heuvels opsjouwen. Visser, die
geen woord Nederlands spreekt, heeft bo-
Eric Heiden, hier schaatsend achter olympisch kampioene Bonnie Blair: „Een vuist in de lucht; goud voor de
USA, allright!!" •FOTO GPD
Niet alleen Yvonne Visser ging 'kapot' op de eerste olympische biathlon
sles. Hier vallen Svetlana Pecherskaia (GOS) en Use Meloche uitgeput n
vendien de pech dat het net voor de wed
strijd ging sneeuwen. Omschakelen op an
dere ski's ging niet meer.
.Anderen hebben het misschien slimmer
aangepakt. Het is niet de schuld van de ma
teriaalman, maar de ski's liepen niet. Ik had'
geen kracht, geen pep, faalde op de dag dat
ik had moeten pieken. Het is een teleurstel
ling die ik zelf moet verwerken. Lukt me dat
dan ga ik door tot 1994, anders is het over."
Biathlon is niet alleen in Nederland een
kleine sport. Ook in het grote Canada beoe
fenen slechts tien vrouwen de sport in wed
strijdverband. De twaalfduizend toeschou
wers bij de olympische Strijd in de gestaag
vallende sneeuw, komen dan ook vooral uit
Noorwegen en Duitsland. Zonder goud
druipen ze af, even teleurgesteld als Yvonne
Visser. „Net voor de plaats waar geschoten
moet worden, ligt een heuvel. Die heb ik
bewust rustig genomen om mijn hartslag
tot rust te laten komen. Met een hoge hart
slag kun je niet schieten. Vandaar dat ieder
een inhoudt, de Russinnen uitgezonderd.
Ongelooflijk hoe zij dat doen, ze gaan lig
gen en pats."
Een kwestie van mentale training. „Het
kan niet zijn", zo draait de Canadese met
de Nederlandse naam de film van de afge
lopen negen jaar terug, „dat ik daarin te
kort ben geschoten. Hoeveel uren zal ik in
de huiskamer met mijn geweer geoefend
hebben: aanleggen, richten, trekker overha
len. Nee, geen kogels. De olympische race
moet de dag van je leven worden en dan
gaat alles mis. Ik voel me als een schaatser
op de 500 meter, die jaren heeft getraind en
dan in de eerste bocht valt."
