Binnenland
Avéro overweegt
pensioen in natura
Mama Tingo moet blijven, hier krijgen we
Hema schrapt 200
banen in Amsterdam
Philips verandert weinig
door Operatie Centurion
Eis jaar verpleging na
euthanasie bij dochter
Dinsdag 11 februari 1992
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRJSART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: COR HOOGETERP
rsbureau (ANP). Gem.
;r Press Service (IPS).
COBERCO en Friesland Frico Domo
willen al per 1 januari 1993 tot een
volledige fusie komen. Dat hebben
de directies van beide concerns gis
teravond bekendgemaakt. De vak
bonden eisen de garantie dat er geen
gedwongen ontslagen vallen
NIEUWSLIJN
'Behalve geld ook een senioren-woning
Curasao moet toeleggen op paspoort
De civerheid van Curasao legt bijna vierentwintig gulden toe op
ieder nieuw paspoort dat wordt uitgegeven. Het nieuwe rode
paspoort dat het oude blauwe moet vervangen kost op Curasao
nog steeds veertig gulden. Nederland vraagt sinds 1 januari aan
de Antillen 48,60 gulden voor elk nieuw paspoort dat wordt op
gestuurd. Van de veertig gulden die Curasao vraagt voor een
paspoort, behoudt het eilandgebied vijfentwintig gulden. De res
terende vijftien gulden gaan naar de centrale overheid. Curasao
moet zelf 23,60 gulden bijleggen. De financiële schade voor het
eiland is in januari volgens Bureau Bevolking erg meegevallen
doordat opvallend weinig paspoorten werden aangevraagd.
Uganda wil hulp gestrande studenten
De regering van Uganda heeft Nederland verzocht te helpen bij
de repatriëring van meer dan 600 Ugandese studenten in Mos
kou. Volgens een woordvoerder van het ministerie van ontwik
kelingssamenwerking heeft dat ministerie het verzoek inmiddels
,,in behandeling". De studenten kwamen de afgelopen jaren op
uitnodiging en met een beurs van de autoriteiten in de voorma
lige Sovjetunie naar Moskou. Nadat eind dit jaar de Sovjetunie
werd omgevormd tot het Gemenebest van Onafhankelijke Sta
ten (GOS) zijn de studenten hun beurs kwijt en willen zij terug
naar Oeganda. Ongeveer 400 studenten bevinden zich nu in de
Oegandese ambassade in Moskou. Zij hebben daar gebrek aan
voedsel en andere voorzieningen.
Voorlichting ouderen aan ouderen
De GGD in Rotterdam gaat 55-plussers inzetten om aan leeftijd
genoten voorlichting te geven over gezondheid, pensionering,
inkomen en het deelnemen aan maatschappelijke activiteiten.
De voorlichters krijgen een speciaal op ouderdomsproblemen
toegesneden opleiding voor gezondheidsvoorlichting aan de
Hogeschool Rotterdam. Daarna worden zij via de GGD uitge
leend aan instellingen die voorlichtingsbijeenkomsten voor ou
deren organiseren. Bij de instellingen, zoals de Thuiszorg, Dien-
stencentrumwerk, het vormingswerk voor ouderen en de Riaggs
is volgens de GGD gebleken dat er bij ouderen veel behoefte is
aan voorlichting.
Actie tegen vreemdelingenhaat
Twaalf organisaties, waaronder het Humanistisch Verbond,-de
Anne Frank Stichting, Pax Christi, het Interkerkelijk Vredesbe
raad en het Moslim Informatie Centrum, hebben besloten tot
een nationale handtekeningenactie tegen vreemdelingenhaat.
De actie zal worden besloten met een nationale manifestatie op
I 1 juni in Amsterdam. Een woordvoerder van de voor dit doel
gevormde initiatiefgroep 'Appél tegen vreemdelingenhaat' heeft
dit gisteren bekendgemaakt. De initiatiefnemers willen zo alle
inwoners van Nederland de mogelijkheid geven zich tegen
vreemdelingenhaat uit te spreken.
De pensioenverzekeraar Avéro bestudeert de mogelijkhe
den van een 'pensioen in natura'. Behalve een uitkering,
komt een gepensioneerde dan in aanmerking voor een
senioren-woning of andere voorzieningen waaraan ou
dere mensen behoefte kunnen hebben. De uitkering zal
dan wel lager zijn dan wanneer geheel voor een pensioen
in klinkende munt wordt gekozen.
LEEUWARDEN GPD Hdemaal li
gedachte aan een pensioen m
Dat heeft directie-voorzitter C. natura' niet. „In feite bestaat
Kielstra gisteren bekendge- het al heel lang", aldus Kielstra.
maakt bij het 75-jarige bestaan „Vroeger zorgden patriarchale
van Avéro Pensioen, onderdeel werkgevers bijvoorbeeld al voor
van het verzekeringsconcern vrij wonen. In onze hedendaag-
AVCB. Behalve Avéro omvat se cultuur past het echter blijk-
AVCB ook de verzekeringsmaat- baar niet meer om na pensione
schappijen FBTO en Centraal ring nog een sterke binding na
te streven tussen de ex-werkne-
mer en het bedrijf. Hooguit
wordt er voor gepensioneerden
een jaarlijks 'uitje' georgani
seerd en ontvangt men een
kerstpakket. Vandaar dat pen
sioenen zijn verworden tot re
gelingen die zich volledig op het
financiële vlak afspelen."
Achterliggende gedachte bij
de 'pensioen in natura' is dat de
voorzieningen die van over
heidswege en vanuit de sociale
fondsen worden geboden, in de
toekomst eerder zullen teruglo
pen dan dat ze worden verbe
terd. „Daardoor ontstaat ruimte
voor particulier initiatief', aldus
Kielstra.
den haag gpd
Op het hoofdkantoor .van de
Hema in Amsterdam worden
200 van de 600 banen ge
schrapt. Dat heeft de directie
van KBB (onder meer Bijenkorf,
Praxis en Hema) gisteravond
aan de vakbonden meegedeeld.
Om het sociaal plan te finan
cieren wil de directie een loon-
offer vragen van het voltallige
personeel van KBB. De Dien
stenbond FNV is hier fel tegen
gekant. „We hebben zondag
een loonsverhoging afgespro
ken van 4,5 procent. Dan is het
raar om er een dag later 1 pro
cent vanaf te halen", aldus
woordvoerder A. van Winden
van de Dienstenbond FNV.
In totaal wil KBB 25 miljoen
gulden reserveren voor het op
zetten van een zogenaamd
'transfer-bureau', dat zich gaat
bezighouden met afvloeiingsre
gelingen en het zoeken naar an
dere banen voor het overtollige
personeel. Het loonoffer van het
personeel zou 5 miljoen gulden
moeten opbrengen. De bond
heeft echter voorgesteld om het
geld uit het pensioenfonds van
het bedrijf te halen.
De ontslagen in de Hema-staf
komen voor de Dienstenbond
niet als een verrassing. Van
Winden: „Er werken gewoon te
veel mensen op het hoofdkan
toor, dat was al een paar jaar
duidelijk. Maar wij vinden het
jammer dat de Hema hier in het
verleden niets aan heeft gedaan,
bijvoorbeeld door het natuurlijk
verloop van personeel niet op te
vullen. Ik denk dat een paar
mensen aan de top dit altijd
hebben tegengehouden".
Van oudsher heeft de Hema
de reputatie een 'sociale' werk
gever te zijn. Maar met de He-
ma-winkelketen gaat het sinds
1990 niet zo goed. Het belang
rijkste onderdeel van het KBB-
concem kampt met een tegen
vallende omzet en teruglopende
winst. Vorig jaar moest mede
daardoor directeur J. van Nue-
nen het veld ruimen. Hij werd
opgevolgd door B. Vos, die ad
viesbureau KPGM opdracht gaf
het 16.000 werknemers tellende
winkelbedrijf door te lichten.
De verleiding was te grootHet 'monument van de hebzucht' voor het Casino in Amsterdam is leeggehaald.
Het glazen kastje waarin een biljet van duizend gulden wapperde werd vernield en het biljet weggehaald. Een
plakker (de dief?) liet zijn eigen boodschap achter. foto nieuw anefo-rob croese
Bij 'pensioen in natura' kan
worden gedacht aan het be
schikbaar stellen van (aange
paste) woonruimte. Avéro zou
daarnaast de zekerheid willen
bieden dat men in een verzor
gingshuis kan trekken zonder
dat er een wachtlijst bestaat,
terwijl de verzekeraar voor de
kosten opdraait. Kielstra zegt er
ernstig rekening mee te houden
dat het nodig kan zijn dat Avéro
zelf zo'n verzorgingshuis koopt
met alle daarin nodige voorzie
ningen.
Verder overweegt Avéro het
organiseren van thuishulp (op
kosten van de verzekeraar) voor
gepensioneerden die nog zelf
standig wonen. Daarnaast kan
pensioen in natura ook uitmon
den in een vakantiereis.
Avéro Pensioen is een recht
streekse voortzetting van het
Coöperatief Verzekeringsfonds,
dat 75 jaar geleden door de co-
operatieve zuivelfabrieken werd
opgericht en daarmee het eerste
bedrijfstak-pensioenfonds in
Nederland werd.
Heineken-cao
rond: 4,5 procent
meer loon
utrecht anp
Directie en vakbonden hebben
afgelopen nacht een principe-
a&oord bereikt over een nieu
we eenjarige cao bij Heineken
Nederland (4.000 werknemers).
Er is onder meer een loonsver
hoging van 4,5 procent afge
sproken. Daarnaast zal Heine
ken de' Ziektewet-uitkeringen
en wao-uitkeringen (gedurende
de eerste twee jaar) blijven aan
vullen tot 100 procent van het
genoten inkomen. De vut-Ieef-
tijd wordt gehandhaafd op 60
jaar. De bonden hebben tevre
den gereageerd op het akkoord.
De bonden hebben de volle
dige loonsverhoging binnenge
haald die ze hadden geëist
Niettemin noemde een woord
voerder van de Industriebond
FNV de verbetering van de lo
nen „wat magertjes, gezien de
goede financiële resultaten van
het concern". Ook de Unie
BLHP had commentaar op de
loonsverhoging omdat particu
lier verzekerde werknemers
door het Plan-Simons zo'n 150
tot 200 gulden per maand moe
ten inleveren. „Dan blijft er van
die loonsverhoging natuurlijk
bar weinig over", aldus een
woordvoerder.
Ook op het gebied van de
Ziektwet- en wao-uitkeringen
hebben de bonden succes ge
boekt. Het concern heeft zich
voorts verplicht om voor ge
deeltelijk arbeidsongeschikten
werk binnen of buiten het be
drijf te zoeken.
De vakbonden zullen het pak
ket met een positief advies
voorleggen aan hun leden.
amsterdam thea van beek
Margaritha noemt zichzelf lie
ver geen prostituée. Tot grote
hilariteit van zo'n vijftien colle
ga's zegt ze giechelend: „Ik ben
sociaal werkster". Ze spreekt
nauwelijks Nederlands. „Alleen
vijftig gulden mèt en honderd
zónder condoom". Margaritha
houdt van lachen. Tot iemand
een foto van haar toont. Marga
ritha met dichtgeslagen ogen.
Met haar hand strijkt ze langs
haar keel: „Ik ben het zat, het zit
me tot hier. Het liefst zou ik wil
len werken als schoonmaakster,
alleen zonder papieren lukt dat
niet".
In een groezelige kamer, mid
den in de rosse buurt van Am
sterdam, zit sinds drie jaar het
'Centro Social Mama Tingo'.
Genoemd naar de gelijknamige
boerin uit de Dominicaanse Re
publiek die door de politie werd
vermoord, omdat zij opkwam
voor de rechten van de boeren
bevolking. Het Amsterdamse
opvangcentrum werd gesticht
door de Colorftbiaanse Esther
Rios.
In 1988 stelde de gemeente
haar aan als vertrouwensvrouw
voor Latijnsamerikaanse prosti-
tuées. Haar taak was tweeledig.
Enerzijds de vrouwen meer be
kend te maken met hulpverle
nende en gemeentelijke instan
ties. Anderzijds hen zover te
krijgen aangifte te doen bij de
Eolitie van mishandeling, ver-
rachting en vrouwenhandel.
De eerste taak noemt de ge
meente zeer goed geslaagd: de
tweede niet. Daarom besloot de
gemeente in september 1991 de
subsidie te stoppen. Haar taken
moeten worden overgenomen
door de GG en GD: De vrouwen
reageren daar honend op. „Die
mensen kennen onze cultuur
niet. We zijn beslist niet van
plan daar heen te gaan. 'Mama
Tingo' moet blijven. Hier krij
gen we goede hulp".
Taalcursussen
Zonder subsidie en met hulp
van vrijwilligsters, tracht Esther
Rios het centrum draaiend te
houden. Er zijn taalcursussen,
er is voorlichting, juridische en
maatschappelijke hulpverlening
en de vrouwen vinden er steun
bij elkaar. Om alsnog het cen
trum te kunnen openhouden
kreeg Rios inmiddels steun van
de Stichting tegen Vrouwen
handel, de belangenvereniging
voor prostituées De Rode Draad
en de mr. A. de Graafstichting.
Deze week zonden zij een
brandbrief naar burgemeester
E. van Thijn en koningin
Beatrix.
In Amsterdam werken naar
schatting tweeduizend Latijnsa
merikaanse prostituées. De
meesten verblijven illegaal in
Nederland. Soms op eigen gele
genheid hier gekomen, op zoek
naar een menswaardiger be
staan. Soms hierheen gelokt on
der valse voorwendselen. Zoals
Marcia die in Colombia een
Spanjaard ontmoette. Hij be
loofde haar in Holland een gou
den toekomst, maar dat pakte al
snel anders uit. „Hij zette me
achter een raam in Utrecht en
zo belandde ik in de prostitutie.
Alles wat ik verdiende moest ik
afstaan. Naar de politie durfde
ik niet, want ik was bang dat hij
me zou mishandelen".
Van Utrecht bracht hij haar
naar Den Haag en vervolgens
naar Amsterdam. Ze wist te
'vluchten en kwam in een op
vangcentrum terecht Tot ze
een Nederlander ontmoette, die
haar beloofde te trouwen. „Hij
had een snackbar en daar
moest ik werken zonder één
cent. Als ik om geld vroeg voor
m'n twee kinderen, sloeg hij me
in elkaar. Toen raakte ik in ver
wachting. Hij sloeg me zo hard
in m'n buik, dat ik een mis
kraam kreeg".
Blauwe plekken
Vol blauwe plekken en met een
mes in haar rug gesneden,
kwam ze bij 'Mama Tingo' te
recht Nu leert Marcia Neder
lands en hoopt ze op een ver
blijfsvergunning. De verhalen
komen nu goed los. Carla trekt
haar blouse open en toont een
steekwond. Twee maanden ge
leden toegebracht door een
klant. „Ruim een uur moest ik
wachten op een ambulance. De
politie kwam nog veel later.
Nooit meer iets van gehoord. Ik
kan nog steeds niet werken. De
andere vrouwen die hier ko
men, helpen mij nu financieel".
Marjan Wijers van de Stich
ting tegen Vrouwenhandel stelt
dat sinds de komst van 'Mama
Tingo' het aantal aangiften bij
de politie juist is toegenomen.
„In die periode zijn 26 aangiften
van vrouwenhandel gedaan.
Het hoogste aantal in Neder
land. Probleem is dat bijna niet
wordt overgegaan tot vervolging
gn daardoor neemt de bereid
heid tot aangifte ook weer af'.
Een gemeentewoordvoerder
noemt dit aantal daarentegen
een schijntje, gezien het grote
aantal Latijnsamerikaanse vrou
wen dat in de prostitutie werkt
Wijers: .Zaken rond vrou
wenhandel zijn zeer gecompli
ceerd. Eerst kost het veel tijd
van de vrouwen het vertrouwen
te krijgen en dan is het zaak
hoeveel prioriteit de politie
daaraan geeft. Vaak is het ook
niet eenvoudig de bewijslast
rond te krijgen. Net zoals bij
drugshandel, moet je juist kij
ken naar de netwerken daarom
Afgelopen weekeinde werden de houten versieringen gestolen van de
koninklijke zetels in de Ridderzaal. Vermist worden vier houten vergul
de appels en twee houten leeuwen. Op de grond van de zaal werd een
van de versieringen teruggevonden, hier getoond door de beheerder
van de Gravelijke Zalen, mevrouw M. van der Look. foto anp-koen
FNV: 'Manier van werken blijft hetzelfde
eindhoven gpd
Operatie Centurion, de om
vangrijke reorganisatie die Phi
lips anderhalf jaar geleden in
zette, heeft weinig veranderd
aan de manier van werken bij
het concern. Dat stelt de Indus
triebond FNV. De bond wil daar
met de Philips-top „een hartig
woordje" over spreken wanneer
de cao-onderhandelingen bij de
Eindhovense elektronica-con-
cem op 11 maart van start gaan.
De huidige cao voor de 45.000
werknemers loopt op 1 april af.
Het steekt veel werknemers
dat zij in de werkwijze bij Phi
lips nog steeds niet veel veran
deringen zien, aldus FNV-on-
derhandelaar Broers. Volgens
de FNV heeft de reorganisatie
wereldwijd tot nu toe 'slechts'
het verlies van 50.000 arbeids
plaatsen opgeleverd. In Neder
land zijn ruim 10.000 banen
verdwenen, overigens niet al
leen door ontslagen maar ook
door verkoop of verzelfstandi
ging van bedrijfsonderdelen.
Zoals trouwens bij de presenta
tie van 'Ccnturion' beloofd, is er
volgens Broers voor het échte
overleven van Philips meer no
dig dan alleen het inkrimpen
van het personeelsbestand.
Zowel de FNV als de Indus
triebond CNV streven bij Philips
naar loonsverhogingen van 4,5
procent. De FNV houdt daarbij
nog een slag om de arm: mocht
de winstgevendheid van.Philips
sterk verbeteren („Er zijn im
mers duizenden mensen ver
dwenen"), dan moeten de loon
eisen gedurende de looptijd van
de cao extra omhoog worden
geschroefd.
De vakbeweging bepleit ver
der een sterke verbetering van
de arbeidsomstandigheden en
intensieve begeleiding van
werknemers die ziek worden.
Op die manier moet het ziekte
verzuim en de kans op langdu
rige arbeidsongeschiktheid wor
den verminderd. De bonden ei
sen verder dat Philips afziet van
zogenoemde negatieve prikkels
om het ziekteverzuim terug te
dringen, zoals het achterwege
laten van een aanvulling op het
ziektegeld en het schrappen van
vrije dagen.
De Raad van Bestuur van Phi
lips heeft haar tegenvoorstellen
nog niet klaar. Wel heeft zij al
een inventarisatie gemaakt van
de ideeën die leven onder de di
recteuren van de verschillende
vestigingen in het land. Daar
kwam onder meer de suggestie
uit om de nu aflopende cao met
een jaar te verlengen en ook de
lonen te laten zoals ze zijn. Dat
idee is door de bonden afgewe-
heen. Dat zul je moeten uitleg
gen, anders haken die vrouwen
weer af'.
De gemeente verwijt Rios ook
dat zij onvoldoende informatie
verstrekte over haar functie als
vertrouwensvrouw en zich te
veel identificeerde met de pros
tituées. Wijers: „Er is waanzin
nig aan haar getrokken om het
iedereen naar de zin te maken.
Politie, justitie, criminelen en
de vrouwen zelf. Tegenstrijdige
belangen dus. Om het centrum
van de grond te krijgen heeft ze
haar loyaliteit in eerste instantie
gelegd bij de vrouwen. Dat is
haar nu opgebroken".
Esther Rios zwijgt aanvanke
lijk op de vraag of ze wel eens is
bedreigd. Dan geeft ze aarze
lend toe: „Twee keer. Maar ik
ben niet bang. Ik ga gewoon
door". De vrouwen hebben bur
gemeester Van Thijn uitgeno
digd voor een maaltijd. Of hij
ook zal komen, is niet oekend.
Bejaarde vrouw staat terecht
utrecht anp betoogde hij. „Deze situatie was
te voorzien geweest. Op het
moment dat mensen verschrik
kelijk in nood zijn. faalt het sys
teem van hulpverlening."
De avond voor de fatale
doodslag nam de dochter onge
veer vijftig slaappillen in. Dat
haalde eenter niets uit omdat
haar lichaam door jarenlang ge
bruik van slaappillen immuun
was geworden voor zo'n hoge
dosis. Teleurgesteld over het
mislukken van de zelfdoding
probeerde de moeder haar
dochter eerst met een servet te
kelen. Toen ook dat niet lukte,
stelde het slachtoffer zelf voor
om vaders scheermes van bo
ven te halen. Met steken in bei
de polsen en de hals bracht de
moeder haar dochter om het le
ven. Vervolgens belde ze naar
het kruiswerk om te melden dat
haar dochter was overleden.
De officier vond in tegenstel
ling tot de advocaat „levensbe
roving op uitdrukkelijk verzoek"
niet bewezen, maar gezien de
uitzonderlijke omstandigheden
en psychische gesteldheid van
de verdachte is maximaal een
jaar dwangverpleging volgens
hem voldoende. De advocaat
kon zich redelijk in die eis vin
den.
Uitspraak: maandag 17 febru-
Ze beroofde haar 51-jarige
dochter op 2 november 1991
met een scheermes van het le
ven. Deels dement en in de war
stond de 78-jarige moeder gis
teren terecht voor de rechtbank
in Utrecht. De officier van justi
tie achtte doodslag bewezen,
maar eiste geen celstraf omdat
twee psychiaters de verdachte
niet als ontoerekeningsvatbaar
beschouwen. Volgens hem is
opname in een psychiatrich zie
kenhuis voor de duur van een
jaar gewenst.
Het drama in het huis van
moeder en dochter voltrok zich
enkele dagen na het bevel van
een rechter om de dochter ge
dwongen op te nemen in een
psychiatrische inrichting. Het
slachtoffer leed hevig aan anor
exia nervosa, had last van smet
vrees en wilde dood. Al dertig
jaar was zij geestelijk labiel. Zes
keer eerder was zij opgenomen
geweest in een verpleeginrich
ting. Een nieuwe opname wilde
zij echter absoluut niet.
Na de vonnis van de rechter,
kwamen de twee vrouwen vol
gens de advocaat van de moe
der in een situatie waarin ze el
kaar volkomen gek maakten.
„Ik vind het fout dat de dochter
niet meteen is opgenomen"
