Binnenland
Geen actie tegen
vervuiling Maas
'Wij smijten niets over de balk'
Debat over studiefinanciering
verzandt in eindeloos gepriegel
Fiscus weer op jacht
naar 'grijs rijden
Bolkestein: Coalitie
lijdt aan betonrot
Dinsdag 11februan 1992 Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRJSART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving- CLARA KEMPER
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPO). Inter Press Service GPS).
NIEUWSLIJN
Wim Ramaker (48) overleden
Wim Ramaker, sinds augustus vorig jaar directeur van het Na
tionaal Comité Herdenking 4 en 5 mei, is in de nacht van zon
dag op maandag in Amsterdam overleden. Hij werd 48 jaar. Ra-
maker's familie deelde dit gisteren mee. Ramaker, die al enige
tijd hartklachten had, was eerder jarenlang actief in de omroep
wereld, vanaf 1971 in dienst van de NCRV. Als chef literaire sec
tie en plaatsvervangend hoofd van de afdeling gesproken woord
was hij verantwoordelijk voor het programma Literama.
Pronk nog steeds achter CDA
PvdA-minister Pronk van ontwikkelingssamenwerking vindt dat
zijn partij ook in de volgende kabinetsperiode moet samenwer
ken met het CDA en niet moet kiezen voor de WD. De coalitie
kan wat Pronk betreft worden aangevuld met D66. Pronk liet gis
teren voor Veronica-radio blijken absoluut niet onder de indruk
te zijn van de eisen die CDA-fractieleider Brinkman een week
geleden stelde aan het te voeren kabinetsbeleid. Pronk zei Brink
mans „rollenspel" met een grote korrel zou te nemen. Zo zal het
CNV nooit accepteren dat er een mini-stelsel voor sociale uitke
ringen komt, zoals Brinkman wil, aldus Pronk.
Mau Kopuit overleden
Hoofdredacteur Mau Kopuit van het Nieuw Israëlietisch Week
blad is gisteren op 62-jarige leeftijd in zijn woonplaats Amster
dam overleden. Sinds 1971 was hij hoofdredacteur van het oud
ste joodse weekblad van Europa. Daarvoor werkte hij bij het Al
gemeen Handelsblad. Onder zijn leiding groeide het NIW uit
van een blad dat slechts voor de familieadvertenties werd gele
zen, tot een podium waar alle stromingen binnen joods Neder
land aan het woord konden komen. Zelf zag hij het NIW graag
als de spreekbuis van joods Nederland.
Maij wil eerst overleg met Belgen afwachten
Minister Maij (Verkeer en Waterstaat) voelt niets voor ju
ridische acties tegen België in verband met vervuiling
van het Maaswater. In de afgelopen weken zijn grote ver
vuilingen geconstateerd. Een meerderheid van de Kamer
drong gisteren aan op juridische acties tegen België van
drinkwaterbedrijven en bedrijven uit de land- en tuinb-
bouwsector.
DEN HAAG ANP-GPD
De minister wil eerst verder
overleg met de Belgische over
heid afwachten. Zij toonde zich
daarover zeer positief. Dreigen
met juridische acties is 'beder
vend' voor het overlegklimaat,
zo vreesde Maij.
Volgens de minister zitten de
Belgische autoriteiten niet stil,
al zijn bijvoorbeeld de controle
systemen van het Maaswater in
Wallonië „vrij zwak". De minis
ter beloofde om bij de Belgen
aan te dringen op betere con
trole- en meetsystemen.
Maij meldde verder dat de
Maas waarschijnlijk is vervuild
door 'criminele lozingen'. „We
weten bijna zeker dat het geen
bedrijven waren, maar dat ie
mand bijvoorbeeld een vracht
wagen leeg heeft gekieperd in
het water", aldus de minister.
Ook een andere suggestie van
de Tweede Kamer (PvdA en
CDA) om de Nederlandse
milieu-organisaties financieel te
steunen in acties in België om
de Belgische burger te mobilise
ren, wees Maij van de hand.
Volgens haar is het „delicaat"
als de ene overheid acties ge
richt tegen een andere onder
steunt. Bovendien moeten de
milieu-organisaties hun eigen
(financiële) boontjes maar dop
pen. Zij vond het niet de verant
woordelijkheid van de Neder
landse overheid om milieu-ac
ties financieel te steunen.
Overigens had de stichting
Reinwater al eerder laten weten
niets te voelen voor projectsub
sidies. De milieuorganisatie ziet
liever dat de vervuilers in België
via de rechter worden aange
pakt. De minister kondigde aan
dat zij van plan is de landsadvo
caat opdracht te geven meer za
ken voor de rechter te brengen.
'Weinig steun
voor boringen
IJsselmeer'
DEN HAAG GPD
De sympathie voor het boren
naar olie en gas op het IJssel
meer is niet groot meer. Die op
vatting legde minister Maij
(Verkeer en Waterstaat) gisteren
aan de Tweede Kamer voor tij
dens een overleg over de Neder
landse waterbodems.
„U kent de intentie van deze
minister op dit punt", ant
woordde de minister op de door
de CDA-fractie geventileerde
mening, dat ook op termijn
moet worden afgezien van
proefboringen in het IJsselmeer.
Het kabinet zal zich over de
door minister Andriessen (Eco
nomische Zaken) aan de Neder
landse Aardoliemaatschappij
(NAM) afgegeven boorvergun-
ning beraden zodra de Raad
van State uitspraak heeft ge
daan in de beroepszaken die de
provincies Noord-Holland en
Flevoland hebben aangespan
nen. De uitspraak van de Raad
van State wordt half maart ver
wacht.
„In principe kunnen we niet
om die concessie heen. Maar ik
koester de hoop dat we in goed
overleg met de maatschappijen
tot een oplossing kunnen ko
men", hield Maij de Kamer
voor. Samen met minister Al
ders (Milieubeheer) staat zij
daarmee lijnrecht tegenover
Andriessen, die eerder al heeft
laten weten geen noodzaak te
zien het IJsselmeer van borin
gen uit te sluiten.
Nu de winter zo'n beetje achter ons ligt is het weer tijd om bomen te snoeien. De Amsterdamse v
Omstreden psycholoog ziet af van lezing na bedreigingen
AMSTERDAM ANP
De omstreden Britse psycholoog Hans Jür-
gen Eysenck ziet af van het houden van de
twaalfde Duijker-lezing. Eysenck heeft de
organiserende stichting gisteren in een fax
laten weten in zijn woonplaats Londen te
zijn bedreigd met verstoringen van de orde
tijdens de presentatie van zijn lezing 'A
hundred years of personality research from
Heymans to modern times".
De lezing zou morgen in de aula van de
Universiteit van Amsterdam worden uitge
sproken. De stichting Duijker-lezingen zegt
de beslissing te respecteren, maar de gang
van zaken ten zeerste te betreuren, omdat
Onderonsje tussen minister Ritzen en de voorzitter van de vaste kamercommissie Ginjaar. Rechts topambte
naar Van Weezen, directeur van het studiefinancieringsbeleid. foto anp koen suyk
DEN HAAG GPD
hier „door dreiging de academische vrijheid
geweld wordt aangedaan".
De aankondiging van het optreden van
Eysenck leidde vorige week tot grote com
motie. De Britse psycholoog wordt er van
beschuldigd racistische ideeën te hebben
en contacten te onderhouden met extreem
rechtse ideologen.
PvdA-kamerlid Vermeend is
boos. Hij heeft gehoord dat een
beursstudent met een kranten
wijk zijn (eventuele) fietsver-
goeding van 8,50 gulden per
maand bij de Informatiserings
bank moet opgeven. „Wat voor
malloten werken daar in Gro
ningen?", vroeg hij gisteren op
uitdagende toon aan minister
Ritzen van onderwijs.
Groen-Links-kamerlid Wil-
lems snapt niet waarom de kin
deren van studenten niet gratis
kunnen meereizen op de OV-
studentenkaart van hun ouders.
„Wat studeren die kinderen
dan?", vroeg het CDA-kamerlid
Lansink pesterig. Maar Willems
verstond hem niet. „Ouders die
een normaal retourtje kopen bij
het loket,-hoeven voor hun jon
ge kinderen maar één gulden
bij te betalen", verduidelijkte
Willems. Hij vindt het oneerlijk
dat studenten met kinderen dit
voordeeltje wordt ontnomen.
Ook D66-kamerlid Nuis tobt
met de studiefinanciering. Want
uit onderzoek is gebleken dat
zeven op de tien studenten een
Generaal Huysman
commandeert
luchtmobiele divisie
De Nederlandse brigade-gene
raal Pieter Huysman (51) wordt
de eerste commandant van de
nieuwe luchtmobiele divisie van
de NAVO. Zijn benoeming gaat
op 1 april in, aldus het ministe
rie van defensie gisteren. Gene
raal Huysman is nu nog sous
chef operatiën bij de staf van de
Koninklijke Landmacht.
Duitsland, Engeland, België
en Nederland zullen aan de
nieuwe divisie eenheden ter
grootte van een brigade leveren.
Voor ons land is dat de toekom
stige luchtmobiele brigade van
de Koninklijke Landmacht. Het
commando van de multinatio
nale divisie zal bij toerbeurt
door de verschillende landen
worden vervuld.
DEN HAAG GPD
De belastingdienst gaat op
nieuw actie ondernemen tegen
het grijs rijden: auto's met een
grijs kentekenbewijs waarvoor
geen bijzondere verbruiksbelas
ting (BVB) hoeft te worden be
taald.
Aanleiding vormt het feit dat
steeds meer autofabrikanten
gewone personenauto's op de
markt brengen waarvan de ach
ter-zijramen 'geblindeerd' zijn.
Daarmee kan men een grijs
kentekenbewijs krijgen. „Er zal
wel weer snel een reparatiewet
geving aankomen", aldus een
betrokkene op het ministerie
van financiën.
Oorspronkelijk gold een grijs
kentekenbewijs alleen voor be-
drijfs- en bestelwagens. Toen
steeds meer particulieren met
dit soort auto's gingen rijden,
kwam de fiscus in 1987 in actie.
Om een grijs kentekenbewijs te
kunnen krijgen, moest de wa
gen een laadvloertje achterin
hebben. Bovendien mochten er
geen achter-zijramen in zitten.
De verkoop van tot personen
auto's gepromoveerde bedrijfs-
en bestelwagens stortte hierop
Inmiddels hebben de autofa
brikanten iets nieuws bedacht.
In gewone personenauto's wor
den de achter-zijramen geblin
deerd of van speciaal getint glas
voorzien. Datzelfde gebeurt met
de zeer populair geworden ter
reinwagens, zoals jeeps en pick
ups die worden voorzien van
een extra grote cabine.
Het ontduiken van de bijzon
dere verbruiksbelasting is erg
aantrekkelijk. De belasting be
draagt 18 procent over de eerste
10.000 gulden van de aankoop
prijs van de wagen, daarna 27
procent. Bovendien moet over
de BVB ook nog eens btw van
18,5 procent worden betaald.
Op de afgelopen zondag ge
starte Bedrijfsauto RAI zijn op
elke stand dan ook 'omgebouw
de' personenwagens te bewon
deren. Volgens betrokkenen
loopt de verkoop als een trein.
Op Financiën zint men onder
tussen op maatregelen. Men
bereidt een controle-actie voor,
evenals nieuwe wetgeving die
aan de huidige praktijk een eind
moet maken.
Inhaalslag ziekenhuizen breekt ziekenfondsen op
DEN HAAG CARINE NEEFJES
„Wij smijten het geld niet over de balk",
zegt een geïrriteerde L. Baas, financieel me
dewerker van de Nederlandse Vereniging
van Ziekenhuizen. Het afgelopen weekein
de werd bekend dat ziekenfondsen 415 mil
joen gulden meer moeten uitgeven aan zie
kenhuiszorg dan ze hadden verwacht. Baas,
gelaten: „Er wordt de indruk gewekt dat zie
kenhuizen te veel geld uitgeven. Daar klopt
helemaal niets van."
In de discussie over de kostenstijging in
de gezondheidszorg wijzen de verzekeraars
regelmatig de beschuldigende vinger naar
de ziekenhuizen. De directies zouden de
jaarlijkse budgetten overschrijden, die wor
den samengesteld door het Centraal Or
gaan Tarieven Gezondheidszorg (COTG).
Maar volgens Baas zit de zaak heel anders
in elkaar.
Ieder jaar bepaalt de directeur van een
ziekenhuis samen met de particulier verze
keraar en het ziekenfonds het verpleegta-
rief. Ze schatten het aantal verpleegdagen
van een ziekenhuis en beramen de onkos
ten. Een verpleegdag kost per patiënt ge
middeld 600 gulden. Als een ziekenhuis op
100.000 verpleegdagen rekent, bedraagt het
budget 60 miljoen gulden. Dit bedrag moet
worden goedgekeurd door het COTG en
wordt minus de uitgaven van het zieken
huis uitgekeerd.
Nu gebeurt het regelmatig dat het aantal
verpleegdagen lager is dan verwacht. Door
de toenemende technische ontwikkelingen
in de gezondheidszorg kunnen sommige
patiënten het ziekenhuis eerder verlaten.
Als 5000 patiënten één dag eerder naar huis
gaan, krijgt het ziekenhuis niet de 300.000
gulden waar ze op had gerekend.
Volgens de Wet Tarieven Gezondheids
zorg moet het ziekenfonds die 300.000 gul
den echter wél vergoeden, ook al hebben
die 5000 patiënten een dag minder in bed
gelegen. Dit omdat het ziekenhuis toch
voor deze verpleegdagen kosten heeft ge
maakt door bij voorbeeld extra personeel
aan te stellen.
Het ziekenfonds geeft die 300.000 gulden
niet zo maar aan het ziekenhuis. Deze kos
ten worden verrekend in het nieuwe ver-
pleegtarief. Ziekenhuis en verzekeraars be
palen dan bij voorbeeld dat een verpleeg
dag het komend jaar geen 600 gulden, maar
625 gulden kost.
En daar wringt de schoen, meent een
woordvoerder van de Ziekenfondsraad.
„Een ziekenhuis is niet verplicht die
300.000 gulden direct te verrekenen. Als de
directeur het geld niet zo hard nodig heeft,
kan hij het voorlopig laten zitten. Hij kan
die onkosten rustig een paar jaar later ver
halen, als hem dat beter uitkomt. Die extra
415 miljoen gulden die wij nu moeten beta
len, zijn kosten die dateren vanaf 1983, toen
de budgettering voor ziekenhuizen werd in
gevoerd."
Financieel medewerker Baas van de Ver
eniging voor Ziekenhuizen geeft toe dat het
verrekenen van deze kosten geen prioriteit
verdient. „Volgens de wet hebben wij recht
op dat geld, dus daar hoeven wij ons niet zo
druk over te maken. Het is voor ziekenhui
zen veel belangrijker om aan het eind van
het jaar het juiste aantal verpleegdagen uit
te rekenen en die voor te leggen aan de ver
zekeraars. Maar het is volstrekt overdreven
dat de Ziekenfondsraad ziekenhuizen ervan
bijbaantje hebben. En dat komt,
volgens Nuis, omdat lang niet
alle studenten (28 procent) de
ouderbijdrage krijgen waar ze
volgens de letter van de wet
recht op hebben. „Maar studen
ten krijgen ook veel in natura
van hun ouders toegestopt",
opperde een collega-kamerlid.
Het PvdA-kamerlid Netelenbos
bevestigde die stelling uit eigen
ervaring. „Ikzelf geef ook altijd
zakjes met eten en drinken
Dit was gisteren de teneur
van het debat in de Tweede Ka
mer over het vijf jaar oude stel
sel van studiefinanciering. In
plaats van een politiek oordeel
te vellen bleven de kamerleden
steken in een „litanie van klein
doch schrijnend leed", om in de
termen van D66 te blijven.
Het gepriegel op de vierkante
millimeter werd gisteren afge
rond met een verbluffende aan
beveling aan minister Ritzen
van onderwijs: het beurzenstel
sel moet eenvoudiger! Liever
vandaag dan morgen zien CDA
en de PvdA dat Ritzen het mes
zet in de gedetailleerde regel
tjes. Om te beginnen moet Rit
zen de regels voor het bijverdie
nen overboord gooien, vindt
Lansink (CDA). Nodeloos inge
wikkeld dat studenten worden
gekort als ze meer dan 8040 gul
den per jaar bijverdienen of
meer dan 670 gulden per
maand. Studenten mogen kie
zen wat hen het beste uitkomt.
„Om die flexibiliteit hebt u zelf
als Tweede Kamer aangedron
gen", reageerde Ritzen ver
baasd.
In zijn betoog ontraadde de
minister de door de Tweede-
Kamerleden gevraagde verfij
ning van de regeltjes, zoals
meer controle-systemen op
fraude en een nieuwe vorming-
ving van de Informatiserings-
bank-formulieren. Maar voor
het pleidooi van de Kamer om
een nieuwe regeling, te ontwer
pen voor studenten wier ouders
'onvindbaar' zijn, ging Ritzen
uiteindelijk door de knieën. Dat
was de opbrengst van uren de
batteren over een stelsel waar
jaarlijks zo'n 4 miljard gulden in
omgaat en waarvan 600.000
studenten afhankelijk zijn.
'D'Ancona heeft geen recht van spreken'
beschuldigt dat de administratie jaren ach
terloopt."
Het COTG registreert precies welk zie
kenhuis nog achterstallige verpleegtarieven
moet verrekenen. Volgens woordvoerder
Witteveen valt die administratieve inhaal
slag wel mee. „Er zijn inderdaad een paar
ziekenhuizen die te laat aan de bel trekken.
Wij kunnen de tarieven pas verhogen als zij
daar op aandringen. Maar wij hebben niet
het recht om ziekenhuizen daartoe te dwin
gen."
Ook het ziekenfonds kan er bij het COTG
op aansturen dat een ziekenhuis het ver-
pleegtarief verhoogt. Het ziekenfonds ziet
aan de hand van de ingediende rekeningen
van patiënten of een ziekenhuis de afge
sproken som geld binnenkrijgt. Als dat be
drag lager is dan verwacht, kan het'zieken-
fonds op z'n vingers natellen dat het tarief
moet worden verhoogd.
Tot nog toe was het voor ziekenfondsen
niet zo'n probleem als ze nog wat extra geld
moesten betalen. De Ziekenfondsraad, die
de ziekenfondskas beheert, vulde het tekort
gewoon aan. Maar per 1 januari 1991 krij
gen ziekenfondsen 90 procent van hun kos
ten uit de pot van de ziekenfondspremies
vergoed en sinds 1992 nog maar 75 procent.
De overige kosten zijn voor eigen risico.
Witteveen: „De ziekenfondsen klagen,
omdat ze nu zelf moeten opdraaien voor
die extra kosten. Er is nog geen compensa
tieregeling. Ik kan me goed voorstellen dat
ze meer duidelijkheid willen over de uitga
ven van een ziekenhuis. Maar daar moeten
ze zelf tijdens het overleg met de zieken
huisdirectie op aansturen. Wij staan mach
teloos."
LEIDEN GPD-A
WD-leider Bolkestein heeft gis
teren in Leiden weer eens ge
probeerd de coalitiepartners
CDA en PvdA uit elkaar te drij
ven. De betonrot zit in de coali
tie, aldus Bolkestein, „en de
WD staat klaar om het laatste
zetje te geven". Ook kon hij het
niet laten uit te halen naar mi
nister d'Ancona van WVC, die
de WD vorige week verweet de
discussie over de minderheden
te stigmatiseren en verdraaien.
Vorige week zei Bolkestein
nog niet te willen reageren op
de aanval van d'Ancona. Maar
op de partijbijeenkomst in Lei
den spuwde hij gisteren toch
zijn gal. D'Ancona heeft het
recht verspeeld om andere deel
nemers aan het debat over min
derheden met de vinger na te
wijzen, laat staan hen te betich
ten van politiek onfatsoen, al
dus de voorman
Minister 'd Ancona heeft
zichzelf hiermee een bres et van
onvermogen gegeven. De WD
zal zich door niemand laten
weerhouden om op een zakelij
ke maar open wijze het minder
foto otikstra
De liberaal stelde dat de mi
nister zelf al twee jaar achter de
feiten aanholt. Voorstellen van
de WD om te komen tot een
sluitende opvang voor alle asiel
zoekers, een wet bevordering
arbeidskansen voor minderhe
den en een veel duidelijker ka
binetsbeleid, zijn steeds afgewe
zen. aldus Bolkestein.
Hij herhaalde het motto van
de WD bij het minderhedende-
bat: samen is beter dan apart.
Het verwijt aan het adres van de
WD dat de partij islamieten het
recht zou willen ontnemen ei
gen scholen te stichten, wees
Bolkestein van de hand. Dat
recht staat in de grondwet en
daar willen wij niet aan tomen,
aldus de liberaal. Wel zei hij het
stichten van eigen islamitische
scholen niet goed te vinden
voor de integratie van minder
heden, „(iescheiden scholen
kunnen het voorportaal zijn van
een gescheiden samenleving",
meende de WD'er. „De inte
gratie is daarmee niet gediend."
