Binnenland
'Rip-deal' kostte Turken leven
Dove kinderen missen lessen door tekort tolken
Organisatie onderzoekt
veiligheid Vietnamezen
KGB en Stasi zagen IKV als gevaarlijk
Enquête moet PvdA
helpen bij 'Wolfson'
Fiets weg? Bus gratis
Donderdag 6februan1992
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: DRIES DE BOERS
4
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Weer fusie ziektekostenverzekeraars
Aan de lange lijst van fusies tussen ziekenfondsen en tussen zie
kenfondsen en particuliere verzekeraars is gisteren een nieuwe
toegevoegd. Het Regionaal Ziekenfonds Midden-Nederland
(RZMN) in Utrecht en het ziekenfonds A&O Zorgverzekeringen
in Amersfoort hebben besloten tot een volledig samengaan per 1
april. De nieuwe organisatie telt ruim 600.000 verzekerden en
meer dan 600 medewerkers. De omzet is ongeveer 22,5 miljoen
gulden.
Enquête: meer geld voor leerkrachten
Ruim driekwart van de Nederlandse bevolking vindt dat het ka
binet extra geld moet uittrekken om het beroep van leerkracht
aantrekkelijker te maken. Dat blijkt uit een enquête die de on
derwijsbond Abop heeft laten verrichten door het bureau Inter
view. Uit het onderzoek blijkt verder dat eveneens driekwart van
de ondervraagden de opvoedkundige taak van onderwijzers en
leraren, naast de lesgevende taak, steeds belangrijker vindt wor
den.
Amsterdamse rechercheur ontslagen
De leiding van de Amsterdamse politie heeft een narcoticare-
chercheur ontslagen. De man werd in december 1990 al buiten
functie gesteld op verdenking van de verduistering van 29 kilo
onderschepte cocaïne. Het Openbaar Ministerie heeft voorts
aangekondigd dat het zowel de man als zijn echtgenote zal ver
volgen wegens belastingontduiking. Bij een onderzoek vond de
politie ruim 100.000 gulden in zijn woning. Op een rekening in
Engeland bleek hij een veelvoud van dat kapitaal te bezitten. De
rechercheur heeft altijd ontkend iets met de cocaïne-diefstal te
maken te hebben. Zijn fortuin zou afkomstig zijn uit opgespaard
salaris, de handel in postzegels en erfenissen.
Amsterdam krijgt Oosterse markt
Amsterdam krijgt dit najaar een Oosterse markt met tweehon
derd standplaatsen. De markt wordt gevestigd in een voormalige
garage aan de Westerdoksdijk en is uitsluitend bestemd voor al
lochtone kooplieden. Het college van B en W in de hoofdstad
heeft dat besloten. De belangstelling voor plaatsen op de markt
is zeer groot. Er hebben zich al zevenhonderd belangstellenden
aangemeld voor de tweehonderd plaatsen. De markt zal de ge
hele week, met uitzondering van vrijdag, zijn geopend. Om het
hoofd te kunnen bieden aan de verwachte toestroom van auto
mobilisten is een Noors schip omgebouwd tot
De Hudsonstraat in
de Amsterdamse
Mercatorbuurt, waar
dinsdag drie slachtof
fers van een afreke
ning door de Turkse
drugsmaffia werden
gevonden. Volgens
de politie in de
hoofdstad heeft een
groot deel van de
handel in verdovende
middelen zich in de
jaren tachtig van de
Zeedijk en omgeving
verplaatst naar de
wat verarmde voor
oorlogse buurt rond
het Mercatorplein.
Afrekeningen
maffia
vinden
meestal in
stilte plaats
De drie Turken die dinsdag werden doodgestoken in een
woning aan de Amsterdamse Hudsonstraat, zijn bij de
politie bekend als leden van de Turkse heroïnemaffia.
Deze criminele organisatie wordt de laatste jaren steeds
actiever in de Amsterdamse Mercatorbuurt. De mannen
zijn vrijwel zeker het slachtoffer geworden van een zoge
noemde 'rip-deal', waarbij een partij drugs is gestolen.
AMSTERDAM GPD
DEN HAAG GPD
ten
De Internationale Organisatie
voor Migratie onderzoekt of
Vietnamese asielzoekers bij te
rugkeer naar hun vaderland vei
ligheidsgaranties kunnen krij
gen van de regering in Hanoi.
Het onderzoek gebeurt op ver
zoek van Vluchtelingenwerk
Nederland.
De Internationale Organisatie
voor Migratie (IOM) is actief in
Vietnam, en verzorgt onder
meer de opvang van Vietna
mese vluchtelingen uit Hong
kong. De organisatie helpt de
vluchtelingen medisch en ad
ministratief. IOM heeft een di
plomatieke status in Vietnam.
„De relatjes met de regering
in Hanoi zijn buitengewoon
goed", zegt woordvoerder J.
Schutjes van IOM-Nederland.
„Als wij vragen om inzicht in de
veiligheidssituatie voor terugge
keerde vluchtelingen, zal dat
door de Vietnamese
;us worden geno-
De Vietnamese vluchtelingen
in ons land geloven niet dat ze
ooit veilig zullen zijn onder het
communistische bewind in hun
geboorteland en weigeren dan
ook te vertrekken. „Wij vertrou
wen er niet op dat de IOM vei
ligheidsgaranties kan geven.
Misschien Wel op het vliegveld,
maar wat gebeurt er daarna?
Kan de IOM ons dan in de gaten
blijven houden", zo vraagt een
woordvoerster van de vluchte
lingen zich af.
Vluchtelingenwerk Nederland
denkt dat de Vietnamezen, als
ze garanties krijgen voor hun
veiligheid, uiteindelijk toch vrij
willig zullen terugkeren. „Wij
vinden de veiligheidsgarantie
een absolute voorwaarde.
Mochten zich toch problemen
voordoen, dan moet het terug
keerprogramma worden stop
gezet", aldus een woordvoerder.
„Afrekeningen en liquidaties in
dat circuit gebeuren eigenlijk al
tijd in relatieve stilte, binnens
kamers", zegt politiewoordvoer
der Klaas Wilting. „Door zon
gewelddaad komt maar heeTaf
en toe aan de oppervlakte van
wat zich daar afspeelt: een uit
gebreide georganiseerde handel
in drugs."
In de Turkse koffiehuizen en
coffeeshops in de buurt wordt
niet alleen in kleine hoeveelhe
den hasj of weed gehandeld,
maar ze dienen ook als vaste
plaats van samenkomst voor
drugshandelaars uit het georga
niseerde circuit", zegt Wilting.
„De Mercatorbuurt is een van
de werkterreinen van Turkse
criminelen. Daarvandaan lopen
er directe lijnen naar steden als
Den Haag, Rotterdam en ver
scheidene Duitse steden."
Het gaat daarbij volgens de
politie om illegale en legale Tur
ken die meestal niet wonen in
de buurt waar ze hun zaken
doen. Wilting: „Het probleem is
dat de daders snel na een liqui
datie alweer zijn vertrokken
naar het buitenland. En als we
er één pakken, krijg je vaak erg
weinig informatie uit los. De
angst voor represailles, wraak
acties is in dat milieu groot."
De moorden in de Hudson
straat zijn in onderzoek bij zo
wel Ernstige Delicten als het bu
reau Georganiseerde Criminali
teit van de Amsterdamse politie.
Het pand in de Hudsonstraat
waarin de drie slachtoffers
een vader en zoon uit Den Haag
en een Amsterdammer wer
den gevonden, is bij de politie
bekend als ontmoetingsplaats
van drugsdealers.
De Turkse drugsmaffia streek
in de jaren tachtig neer in de
straten rond het Mercatorplein,
nadat ze door gerichte acties
van de politie waren verjaagd
uit de oude binnenstad rond de
Zeedijk en de Wallen. Na een
aantal bloedige wild-west-affe-
keningen op straat, greep de
politie in en wist de handel uit
het drukke toeristengebied te
verdrijven.
Inmiddels is het aantal doden
door geweld rond het Mercator
plein ook tot onrustbarende
hoogte gestegen, zegt Wilting.
De politie ziet vooralsnog geen
heil in de vorming van een spe
ciaal recherche-bijstandsteam
of 'targetteam' waarvan er in de
stad al een paar opereren. Wil
ting: „De geweldsuitbarstingen
trekken natuurlijk de aandacht,
maar de criminaliteit is op zich
niets nieuws. Onze aandacht zal
er vooral op zijn gericht infor
matie te verzamelen over het
drugscircuit. We weten in ieder
geval in welke hoek we de da
ders moeten zoeken."
Verdachte bij
vormfout niet
op vrije voeten
DEN HAAG ANP
Een meerderheid van de Twee
de Kamer gaat akkoord met het
voorstel van minister Hirsch
Ballin (justitie) om personen die
verdacht worden van zeer zware
misdaden toch vast te houden,
als door een vormfout de dag
vaarding nietig wordt verklaard.
Nu mag de verdachte in dat ge
val onmiddellijk gaan.
De nieuwe mogelijkheid zou
alleen mogen worden gebruikt,
als de verdachte wordt vervolgd
wegens een misdrijf waarop mi
nimaal acht jaar gevangenisstraf
staat. De Kamer drong er echter
wel bij de minister op aan dat er
in de toekomst zo weinig moge
lijk fouten in dagvaardingen
worden gemaakt. Dat zou kun
nen door de parketten uit te
rusten met moderne appara
tuur, waardoor men de grote
werkdruk beter te lijf kan.
Het kamerlid Brouwer (Groen
Links) bleek weinig te voelen
voor het voorstel. Zij stelde voor
om de wetswijziging te laten
wachten, totdat het totale ad
vies van adviescommissie-
Moons, die zich buigt over de
herijking van het Wetboek van
Strafvordering, beschikbaar is.
Ook de WD'er Korthals aar
zelde, al zal zijn partij het wets
voorstel wel steunen. Korthals
waarschuwde voor een sluipen
de aantasting van de rechten
van de verdachten door het
aannemen van een serie wets
voorstellen die op zich allemaal
wel gerechtvaardigd lijken,
maar in zijn totaliteit de positie
van de verdachte sterk verslech
teren.
De directe aanleiding tot het
voorstel was de vrijlating van
twee mannen in Amsterdam in
1990. Zij konden op dezelfde
dag vertrekken wegens fouten
in de dagvaarding, hoewel zij
werden verdacht van verkrach
ting en poging tot doodslag.
Ook daarvoor waren al verdach
ten van zware misdrijven door
vormfouten vrijgekomen.
Vredesactivisten waren volgens geheime diensten anti-socialistisch
De strijd tegen het Interkerkelijk Vredesbe
raad (IKV) en internationale organisaties
waarin het IKV een prominente rol speelde,
had voor KGB en Stasi de hoogste prioriteit.
Dit blijkt uit een vijfjarenplan voor de jaren
1986 tot en met 1990 dat door de Duitse
krant 'Frankfurter Rundschau' is gepubli
ceerd.
De geheime diensten van de ex-Sovjetu
nie en de vroegere DDR hechtten veel
waarde aan de bestrijding van alle organisa
ties en individuën die „onder de dekmantel
van een vredesbeweging die de machts
blokken overschrijdt, anti-socialistische ac
tiviteiten op gang brengen". Het plan was
ondertekend door het toenmalige hoofd
van de KGB, Viktor Tsjebrikov, en Stasi-chef
Erich Mielke.
Daarentegen wilden beide geheime dien
sten de positie van de uiterst linkse vredes
organisaties (Christelijke Vredesconferentie
en de Berlijnse Conferentie van Europese
katholieken) versterken. Zij zouden een be
langrijkere plaats binnen de vredesbewe
ging moeten krijgen en een betere positie in
de confrontatie met „reactionaire clericale
krachten" in Duitsland, Frankrijk, Engeland
en Italië.
Tot de organisaties die „onder een gods
dienstige dekmantel" opereren om de soci
alistische staten te ondermijnen, rekent het
vijfjarenplan onder meer 'Open Doors'
(voorheen Kruistochten) in Ermelo, een
evangelische organisatie die bijbels naar
Oost-Europa smokkelde. De geheime dien
sten wilden in deze organisaties binnen
dringen om hun „subversieve karakter te
ontmaskeren" en vooral om aan te tonen
dat zij met de geheime diensten van de
Navo-Ianden samenwerkten.
DEN HAAG GPD
UTRECHT THEO HAERKENS
„Wacht even, dan geef ik mijn
doventolk", zegt J. Wesemann
aan het eind van het gesprek als
er telefoonnummers worden
uitgewisseld. Voor de rest heeft
de directeur van de Maatschap
pelijke Dienst voor Doven (Ma-
dido), weinig moeite met telefo
neren. Zijn tolk luistert mee, zet
het gesproken woord om in ge
baren en de directeur geeft ant
woord. Het is even wennen,
maar het kost nauwelijks extra
tijd.
Madido regelt landelijk de
toewijzing van doventolken. De
doventolk is voor Wesemann en
veel andere doven een belang
rijke steun om normaal mee te
draaien in de samenleving. Pro
bleem is echter 'dat er op dit
moment slechts 65 gediplo
meerde doventolken zijn, terwijl
de behoefte veel groter is.
Door zijn functie, waarin hij
intensief contact moet onder
houden met de horende wereld,
kan Wesemann acht uur per
week beschikken over een
doventolk. Dat is uitzonderlijk,
want de meeste doven kunnen
zich bij hun werk slechts vier
uur in de week door een tolk la
ten bijstaan.
Verder krijgen ze in een heel
jaar achttien uur vergoed. Die
worden doorgaans besteed bij
de dokter, de advocaat -of de
makelaar, maar ook wel in de
kerk of het theater. Voor nood
gevallen als begrafenissen en
dringende medische hulp, gel
den noodprocedures waarbij
tolken desnoods elders worden
weggeroepen. „Daar is geen
discussie over mogelijk", zegt
Wesemann.
Kort geding
Scholieren hebben eveneens
recht op hulp van een tolk.
Maar door het tekort zijn er veel
te weinig. Er gaan nogal wat les
sen verloren. De vader van An-
nemieke van Kampen uit
Drachten, een leerling uit 5-ha-
vo, vindt dat zonde. Hij dacht
een oplossing te hebben gevon
den: een zogeheten communi
catie-assistent. Dat is een fami
lielid of een medewerker van
het doveninstituut uit de buurt
die kan tolken, maar niet in het
bezit is van een officieel diplo-
Formeel kan dat niet, de be
drijfsvereniging weigert een ver
goeding voor niet-gediplomeer-
de tolken. Dat is reden voor Van
Kampen om kort geding aan te
spannen dat vandaag dient bij
de rechtbank in Amsterdam.
„Mijn dochter moet dit jaar
eindexamen doen en ze mag
niet nog meer lessen missen",
zegt hij.
Directeur Wesemann kan
zich de zorg van Van Kampen
voor de opleiding van zijn
dochter voorstellen. Hij erkent
dat er nog veel te weinig tolken
zijn voor de circa tienduizend
doven in ons land. „We zijn
druk bezig met het opzetten
van twee nieuwe tolkenoplei-
Directeur Wesemann (rechts) van de Maatschappelijke Dienst voor Doven
doventolk mevrouw Van der Schelling.
dingen." Dat biedt echter voor
laat zich dan ook niet
alsnog geen soelaas, realiseert verleiden tot het
de directeur zich.
Tien jaar
Hoeveel doventolken er precies
nodig zijn, is niet bekend. We-
cijfers. „Sommige mensen vra
gen niet eens meer een tolk aan
omdat ze bij bemiddeling te
vaak zijn teleurgesteld."
Bea Keijser, coördinator van
de opleiding voor doventolken
in Bunnik, durft ook niet te zeg
gen hoe groot het tekort is. „In
1990 is 18.000 uur getolkt, maar
er waren aanvragen voor 25.000
uur. Dat zegt nog niet alles,
want aanvragen van scholieren
worden vaak maar ten dele ge
honoreerd. Als iemand voor een
De rest van de tijd moeten
dove leerlingen zich zelfstandig
zien te redden. Dat is geen pro
bleem bij gymnastiek en de
praktische lessen, maar wel bij
de theoretische vakken en dis
cussies.
Tot voor kort gingen de
doveninstituten in ons land er
van uit dat doven zich zoveel
mogelijk zelf moesten redden
door liplezen. Het gebruik van
gebarentaal werd ontmoedigd
en zelfs verboden. Doven horen
niet op te vallen, luidde inder
tijd het motto en ze dienden
daardoor genoegen te nemen
met eenvoudig ambachtelijk
werk. Die tijd is voorbij, de dove
emancipeert en wil meedoen
aan het gewone maatschappe
lijk leven. Een goede opleiding
is daarbij onontbeerlijk.
De beroemdste doventolk in
ons land is Corline Koolhof, zij
vertaalt op Prinsjesdag de
troonrede voor de televisie
kijker. Ook de Evangelische
Omroep werkt geregeld met een
doventolk. Wesemann prijst dit
initiatief, maar liever nog zag hij
zijn verzoek om een half uurtje
zendtijd speciaal voor doven
gehonoreerd. „Doven theater,
informatie over sport puur in
gebarentaal maar ook over
aids." Volgens Wesemann is dat
laatste geen luxe. „Doven heb
ben veel minder ervaring met
taal dan horenden. Daardoor
kost lezen hen nog altijd veel
extra moeite."
PvdA-afdelingen moeten de le
den aan de hand van een telefo
nische enquête warm maken
voor een discussie over de toe
komst van de verzorgingsstaat
(het rapport-Wolfson). De en
quête biedt tevens een prima
mogelijkheid om met de leden
of kiezers in contact te komen.
Dit staat in een brochure die
het opleidingsinstituut van de
PvdA en de afdeling voorlich
ting over het rapport-Wolfson
hebben opgesteld. Het stuk is
aan alle afdelingen gezonden.
Naast een korte beschrijving
van 'Wolfson', bevat de brochu
re een handleiding voor de dis
cussie over het rapport in de af
delingen.
In de brochure wordt gesteld
dat de discussie zo breed moge
lijk moet worden gevoerd. Le
den kunnen intensief bij de
zaak betrokken worden door de
enquête. Als er in de afdeling
zelf een discussie wordt begon
nen, verdient het aanbeveling
die te laten leiden door 'een
deskundige'. Aanbevolen wordt
daarvoor kamerleden, werkge
vers, vakbondsmensen, uitvoer
ders van sociale zekerheid of le
den van organisaties voor uitke
ringsgerechtigden te nemen.
In de brochure wordt erkend
dat Wolfson geen nieuwe visie
op de verzorgingsstaat heeft,
maar het huidige stelsel van uit
keringen en voorzieningen als
uitgangspunt neemt. Daarbij
geeft de
wenste veranderingen aan,
maar geen fundamentele alter
natieven, aldus het stuk aan de
afdelingen.
In de telefonische enquête
moet ingespeeld worden op on
derwerpen die in het rapport
van Wolfson aan de orde wor
den gesteld. Zo moet de leden
gevraagd worden wat zij denken
over het PdvA-beleid ten aan
zien van inkomensverdeling, de
uitkeringen en het opkomen
voor mensen met een modaal
inkomen.
Verder wordt een oordeel ge
vraagd over de stelling dat be
jaarden alleen aow moeten krij
gen als zij onvoldoende ander
inkomen hebben. Een mening
is ook gewenst over het plan
wto- en wao-uitkeringen te be
perken tot het minimumniveau.
Andere vragen zijn: Bent u
het eens met de stelling dat het
sociale zekerheidsstelsel over
eind kan blijven als misbruik
maar hard genoeg wordt aange
pakt? Moet het minimumloon
omlaag om meer banen te
scheppen?
Verder mogen de leden oor
delen over stellingen als: Moet
arbeidsduurverkorting verder
gaan? Kunnen subsidies op wo
ningbouw buiten de indivi
duele huursubsidie verdwij
nen? Moet de belastingaftrek
voor hypotheekrente boven
200.000 gulden worden ge
staakt?
AMSTERDAM GPD
Amsterdammers die drie keer
in een jaar tijd van hun fiets
zijn beroofd, moeten als doek
je voor het bloeden een week
gratis rijden met het openbaar
vervoer krijgen aangeboden.
Althans, als het aan gemeente
raadslid Roel van Duijn (Groen
Amsterdam) ligt.
Ex-provo Van Duijn diende
gisteren een motie van die
strekking in bij de begrotings
behandeling. Volgens Van
Duijn werkt zijn voorstel „po
sitief uit voor het gebruik van
fiets en openbaar vervoer".
Voorwaarde is wèl dat de ge
dupeerde fietseigenaar in een
jaar tijd drie keer aangifte van
diefstal heeft gedaan bij de po
litie. Van Duijn vreest dat de
slachtoffers ten einde raad
toch weer de auto zullen ge
bruiken. Om dit te voorkomen,
zou de gemeente als smarte-
geld een week gratis reizen per
bus, metro of tram moeten
aanbieden. Vandaag wordt
over het voorstel van Van
Duijn gestemd.
