Rtv show
'H
f :JÉ
,U3M
rïï
w yztÊjgsL. .1
Concurrentie
houdt ons fris'
Belgisch drietal hangt de idioot uit in 'Mmdnz'
m
m
1
W))
Jorritsma
op de wip
'About Truus Bronkhorst:
spannende documentaire
I 1, IV
tl K. H' li
1\ AVfM
5" M7ÏTEL
Dinsdag 28 januari 1992
Redactie: 023-150191/023-150192 INEKE VAN DER MEER JAN VAN DER NAT GERARD VAN PUTTEN Vormgeving: ANDRIES DETMAR
8
Jeroen Soer (ex-Caroline, KRO, VARA en TROS) nu directeur van Radio 10-groep
et is van het
begin af aan
bedoe
ling geweest meer dan een
commercieel radio-station op
te zetten. Voor de start van Ra
dio 10 in 1988 dachten we al:
'En daarna komen Radio 11,
12,13 enzovoorts'. Met veel ra
dio-zenders kan je veel doel
groepen bereiken," zegt Jeroen
Soer (35), directeur van de 'Ra
dio 10-groep'.
Vanuit een nu al te klein he
renhuis aan de Amsterdamse
Honthorststraat zenden ex-
discjockey Soer (Radio Caroline,
KRO, VARA, TROS), en een klei
ne 50 medewerkers dagelijks 24
uur per etmaal Radio 10 Gold,
Concert Radio en Power FM via
Milaan naar de kabelluisteraars
in Nederland en schotelluiste
raars elders in Europa. Twee
uitzendstudio's en twee monta
ge-studio's zijn in het pand
continu in bedrijf en in de na
bije P.C.Hooftstraat is de ver
kooporganisatie van de onder
neming gevestigd.
Radio 10 zelf is intussen om
gedoopt tot Radio 10 Gold. De
reden daarvan was, dat de op
richters wilden beginnen met
Power FM: „En Power FM richt
zich met de nieuwste hits en
discodance-muziek tot de tus
sen 15- en 25-jarigen. Dat re
pertoire kon toen van Radio 10
worden gehaald. Radio 10 werd
vervolgens tot Radio 10 Gold
omgedoopt omdat we er conse
quent 24 uur per etmaal gouden
oude hits gingen draaien voor
de generatie, die met de Beatles
is^ opgegroeid. We draaien op
Gold nauwelijks nieuwe pla-
Radio 10 Klassiek, later omge
doopt tot Concert Radio werd
opgestart, omdat „er nog een
transponder leeg bleef en iedere
andere doelgroepkeuze meer
geld zou hebben gekost." Uit
onderzoeken bleek dat er bij
luisteraars behoefte was aan
een klassieke zender.
De programma's van Concert
Radio worden verzorgd door
mensen van conservatoriums
die de afstudeerden op het vak
muziekregistratie, en voorlopig
nog voor een deel gefinancierd
uit de opbrengsten van Radio
10 Gold. Want commercieel ge
zien draait dit laatste station
volgens Soer 'boven verwach
ting.'
Talen
Soer: „De keuze van onze eerste
drie doelgroepen is ingegeven
vanuit economische motieven.
Een groot aantal doelgroepen
staat nog op ons lijstje. Er is bij
voorbeeld ook plaats voor een
roek-zender, die mikt op vol
wassen muziekluisteraars.
Van Concert Radio willen we
zo mogelijk een Europese zen
der maken, met misschien wel
toelichtingen in verschillende
talen. Een ander plan naast de
doelgroepstations is een 24-
uurs-nieuwszender. Maar dat
kan alleen via een ether-fre
quentie, want ik wil die zender
ook in mijn auto kunnen beluis
teren. Een andere vraag is of
Radio 1 zich als actualiteiten
zender in de toekomst goed
gaat organiseren."
Toen hij nog bij de VARA
werkte rijpten er al plannen ooit
eens commerciële radio te gaan
maken. Soer:Aan de VARA heb
ik veel te danken. Op alle zen
ders, behalve op Radio 4, heb ik
er programma's gepresenteerd.
Jeroen Soer „Er wordt i
luisteraar gedacht"
Samen met Felix Meurders
maakten we halverwege de ja
ren tachtig het media-program
ma 'Het Circuit'. Ik interviewde
ondermeer Brinkman, toen mi
nister van WVC en ik heb als ge
volg daarvan het leggen van de
basis, waarop de huidige me-
dia-sitatie is ontstaan, van nabij
meegemaakt. In Duitsland, Ita
lië en Frankrijk ontstonden
commerciële omroepen. Van de
VARA mocht ik ook in Montreux
rondkijken. Daardoor kreeg ik
steeds meer inzicht op de ma
nier, waarop het medialand
schap is georganiseerd en welke
veranderingen zich bezig waren
te voltrekken."
Bij de TROS, tussen 1986 en
bij het r
1988, zag Soer duidelijk de pro
blemen van het publieke bestel:
„Er wordt in Hilversum bij het
maken van radio niet aan de
luisteraar gedacht. De omroe
pen zijn niet bij machte daar
iets aan te veranderen vanwege
de starheid van het bestel,
waarin zij geperst zitten."
Samenwerking
De samenwerking van KRO,
NCRV en AVRO op Radio 3, die
tot horizontale programmering
in het weekeinde leidde, noemt
Soer een prachtig initiatief:
„Maar ze beconcurreren er ons
niet mee omdat ze op de ver
keerde dagen horizontaal heb
ben geprogrammeerd. Wij pro
grammeren door de week hori
zontaal, van maandag tot en
met vrijdag. In het weekeinde
programmeren wij juist anders.
Bewust niet horizontaal. We
kiezen andere begin- en eindtij
den voor onze programma's,
aangepast aan het levensritme
van onze luisteraars in het
weekeinde. Het heeft bijvoor
beeld geen enkele zin om op
zondagochtend om zeven uur
iedereen het bed uit te praten,
want iedereen wil juist in bed
blijven liggen."
„Je moet op zondagochtend
rustige, enigszins terughouden
de muziek uitzenden. In Hilver
sum wordt er niet aan gedacht,
dat elke werkdag een ander rit
me heeft dan de dagen van het
weekeinde. Zaterdag en zondag
zijn onze best beluisterde dagen
en dat is echt geen toeval."
De Hilversumse programma
makers treft volgens Soer geen
verwijt: „Zij zitten knel in het
«tel: „Concurrentie houdt
ons niet alleen fris, maar niet-
commerciële omroep moet er
ook zijn voor luisteraars, die bij
ons niet vinden wat ze zoeken."
„Echt een jongensavontuur,"
noemt Soer achteraf de start in
'88 van Radio 10: „Ons eerste
interview gaven we in dit pand
aan de Honthorststraat vanach
ter een paar houten planken,
die op wat schragen waren ge
legd. De rest van het pand was
leeg. Spannende dagen beleef
den we toen moest blijken of
onze samenwerking met onze
Milanese moederzender Rete
Zero geoorloofd was. Cable One
van Willem van Kooten moest
verdwijnen, wij mochten blij
ven. De luisterdichtheid van Ra
dio 10 daalde in die dagen tot
verontrustende laagte. Adver
teerders bleven massaal weg.
Na de omschakeling van Radio
10 tot Radio 10 Gold steeg de
lijn steeds meer, hoger dan wij
als ooit hadden verwacht. En
dat proces is nog steeds gaan
de."
LONDERZEEL PETER VAN DE KRAATS
Urbanus is terug, dit
keèr samen met
Goedele Liekens en
Werther van der Sarren. Het
drietal Belgen was in Vlaande
ren eerder een groot succes als
het immer aanwezige trio in de
VTM-versie Wie ben ik? De
quiz stopte op zijn hoogtepunt,
en nu hangen de drie de idioot
uit in de comedyserie Meer
moet dat niet zijn (Mmdnz,
noemen de makers het pro
gramma gemakshalve). De co-
produktie van de VARA en de
Belgische commerciële zender
VTM brengt 'een half uur spet
terende en nooit geziene beel
den' uit de catacomben van de
Vlaamse Televisie Studio's te
Londerzeel in België.
„We hebben onze uiterste
best gedaan om Mmdnz ook
voor de Nederlanders verstaan
baar te houden", vertelt Urba
nus, de grappigste Vlaming van
heel België. Maar hij is net als
zijn kompanen Werther van der
Sarren, de nieuwste Vlaming, en
Goedele Liekens, de mooiste
Vlaamse, zeer rap van tong. Een
cursus 'Vlaams voor de kijkers'
zou voorafgaande aan de serie
geen slecht idee zijn geweest.
„Een paar jaar geleden was ik
veel beter op de hoogte van
welke woorden voor de Neder
landers niet te verstaan waren.
Maar ik ben ook al twee jaar
niet meer in Nederland ge
weest. Het zou dus best kunnen
dat ik wat Vlaamser ben gewor
den", gaat Urbanus verder.
„Maar ik denk dat we er de al-
lerscherpste hoekjes toch wel
afgehaald hebben. Er zitten
misschien nog wel stukken in
die de Nederlanders niet hele
maal kunnen volgen, maar ja,
dat hebben wij ook als we naar
'jullie' Freek de Jonge zitten te
luisteren."
Aflevering één levert zeker
een plezant half uurtje televisie
op, maar Mmdnz komt pas echt
op gang als de serie wat gevor
derd is. „Toen zijn we, de co-
scenarioschrijver Karei Verèert-
bruggen en ik, derik ik pas echt
op gang gekomen", vertelt Ur
banus. „Je moet eerst een goed
concept vinden, dan pas begint
het te lopen."
De onweerstaanbare humor v
veel kijkers zal trekken.
i Urbanus maakt d^t Mmdnz voor een heel plezant half uurtje zorgt dat beslist
FOTO UNITED PHOTOS/DE BOER
Freelance-sportverslaggever
Jorrit Jorritsma heeft het bij de
NOS behoorlijk verbruid. Twee
dagen voor de presentatie van
de radio-equipe die de Olympi
sche Winterspelen zal verslaan,
meldde de vroegere schaatser
zich af. Officieel wegens cursus
verplichtingen die hij te elfder
ure zou zijn aangegaan.
Doorgaans goed ingelichte
bronnen bij de NOS verzekeren
dat Jorritsma's terugtreden
niets heeft te maken met het
handgemeen met Wereldom
roep-verslaggever Jack Chapel,
eerder deze maand tijdens het
NK-schaatsen. De heren heb
ben zich vorige week min of
meer verzoend: Chapel die door
zijn superieuren over het voor
val is onderhouden, reist vol
gende maand namens de We
reldomroep wèl naar Frankrijk
af.
Binnenkort moet Jorritsma
zich in een gesprek met de
NOS-leiding verantwoorden
over diens besluit om op het
laatste moment uit de olympi
sche Langs de Lijn-ploeg te
stappen. Verwacht wordt dat
Jorritsma te horen krijgt dat de
NOS niet langer gebruik wenst
te maken van zijn diensten.
Jorritsma was gisteren niet
voor commentaar bereikbaar.
toneel. Massa's rook en gekleur
de lampen geven een surrealis
tische sfeer die het gemis van de
fysieke aanwezigheid omdat het
nu eenmaal film is ruimschoots
compenseren. De kale maar
emotioneel geladen voorstellin
gen krijgen zo een mystieke
sfeer die er eigenlijk wonderwel
bij past. Hoe mooi is bijvoor
beeld de scene die ontleend is
aan de voorstelling Zwarte Bloe
sem, waarin Bronkhorst als
veertigjarige witte vrouw sa
menwerkt met drie jonge zwar
te mannen. Minutenlang regi
streert de camera de weer ui
terst trage bewegingen van de
atletische lijven, de fonkelende
druppels zweet op de zwarte
huid en de geconcentreerde
blikken. Als een vijfde danser
draait de camera in dit geval om
de in rituele herhalingen ver
diepte dansers heen dichter op
de huid dan in het theater mo
gelijk is.
De hartstocht waarmee men
in het voorlichtingsmateriaal bij
de film steeds maar weer bena
drukt dat Bronkhorst geen dans
maakt maar kunst, is verbazing
wekkend. Alsof dans geen kunst
is en ook geen dans meer zodra
het wat voorstelt. Als iemand
voortdurend danst, zelfs als ze
nauwelijks beweegt is het Truus
Bronkhorst wel. De overgave
waarmee ze langzaam om haar
as draait en haar armen in de
draai laat meespiralen. De con
centratie waarmee ze uiterst
traag de handen van het gezicht
neemt en de armen uitstrekt als
vleugels, zodat het je beslist niet
zou verbazen als ze inééns op
steeg. Als dat geen dans is dan
weet ik het niet meer.
ALETTE VAN DOGGENAAR GPD
Menig videoclipmaker kan nog
wat opsteken van de film die ci
neast Frans Zwartjes maakte
over danseres Truus Bronk
horst. De film bewijst dat je he
lemaal geen razendsnelle mon
tage en voortdurend wisselende
camerastandpunten nodig hebt
om een ontzettend spannende
muziek- en dansfilm te maken.
'About Truus Bronkhorst' is
gemaakt op basis van elemen
ten uit de voorstellingen Goud,
Dutch en Zwarte Bloesem aan
gevuld met voor de film ontwik
kelde scènes. De danseres/cho
reografe die het dankbare on
derwerp vormt is een markante
figuur in de danswereld. Ze
heeft een vorm bereikt waarin
alles wat ze als overbodig er
vaart weggelaten wordt. Een en
kel object, minimale en vaak
herhaalde bewegingen en
Bronkhorst zelf zijn voldoende
voor voorstellingen waarin de
strakke vorm de emotionaliteit
nauwelijks lijkt te kunnen be
heersen. Regisseur Frans Zwart
jes blijft heel dicht bij de inten
ties van Truus Bronkhorst,
Het is alles eenvoud wat de
klok slaat. Truus die met een
bordpapieren gouden kroon en
een gekwelde blik aan tafel zit.
Truus die met een verbeten uit
drukking trage bewegingen uit
voert. Een close-up van haar ge
schminkte gezicht, zo close dat
je de poriën kunt tellen en het
gevoel hebt de loodkleurige
oogleden aan te kunnen raken.
Het'trekken van haar mond. Al
les recht-toe-recht-aan waarge
nomen door het oög van een
meestal niet bewegende came
ra.
Toch geeft Zwartjes een eigen
draai aan de Bronkhorst op het
Mmdnz is een razendsnel dere aflevering weer terug. Goe- kleed als de strip-Urbanus in
programma. In hoog tempo dele gaat bij voorbeeld iedere een te grote rode korte broek,
wisselen sketches, grappen en week een keer op. bezoek bij iedere keer een aantal visule
wijze spreuken elkaar af. Een bakker-kruidenier Oskaar (Ur- grappen. „Mijn moeder heeft
aantal figuren en items keert ie- banus). Urbanus brengt, ver- die broek expres wat te groot
gemaakt. Als ik dan een erectie
krijg, kom ik niet zo onder
spanning te staan."
Samen met Werther van der
Sarren, van origine toneelspeler,
verhaalt Urbanus ook iedere
week over de lotgevallen van
Klein Duimpje. Die verhaaltjes
gaan in een extreem hoog tem
po over het scherm. „Die ver
haaltjes hadden we veel te lang
gemaakt", zegt Van der Sarren.
„We dachten eerst dat het pro
gramma dertig minuten mocht
duren. We hebben de scenes
dus maar gewoon versneld."
Bij Meer moet dat niet zijn
komen de Urbanus-fans zeer
zeker aan hun trekken. Het is
zijn show en dus- ook zijn hu
mor. Van der Sarre is met zijn
zeer forse omvang („Hij is een
typische Chippendale", zegt
Goedele) een perfect slapstick
maatje voor de Vlaamse ko
miek. En als zij elkaar uitschel
den kan zelfs de best gebekte
Nederlander daar nog wat van
opsteken.
Kostuums
Voor de twaalf afleveringen zijn
zestig opnamedagen uitgetrok
ken, vijf per uitzending. In som
mige afleveringen zijn meer dan
zestig kostuums te zien. Er zijn
in totaal 120 verschillende de-
cors gemaakt. Mmdnz maakt
gebruik van heel fraaie, opval
lende decors. Het zijn allemaal
getekende striplandschappen.
„Het figuurtje dat ik speel, het
mannetje met de grote, rodé
broek uit de Urbanusstrip, past
daar uitstekend in", zegt de ko
miek. „Ik vond het daarom wel
een goed idee de scenes in een
stripdecor te spelen."
De onweerstaanbare humor
van Urbanus maakt dat Mmdnz
voor een heel plezant half uurtje
zorgt dat beslist veel kijkers zal
trekken. De eerste aflevering die
de VTM uitzond moest het op
nemen tegen een nieuwe komi
sche serie van de BRT, maar
trok toch 1,2 miljoen kijkers,
bijna de helft van het totaal
aantal Vlamingen dat kan kij
ken. En de makers vinden de
eerste aflevering nog niet eens
de beste.
(Uitzending, vanavond, 20.10
uur, Nederland 2).
10 meest bekeken programma's
van de afgelopen week
1% kijkdichtheid is ca. 133.000 kijkers van 6 jaar en ouder
cn
[dag]
programma
Journaal 20.00 uur
omroep.
NOS i
'kdh
30%
kijkers
ix 1000
i 3.970
VT.I
Medisch Centrum West I
TROS:
24%
3.140
H
TV-show
tros;
19%
|2.540
-1 4-
WO
Love Letters
TROS:
19%
.2.520
1 5-
j do.
Wedden Dat
RTL-4
19%
2.510
hpn
ma.
Goede Tijden
RTL-4:
18%
52-430
rn
i zo.
Studio Sport
NOS
.18%
2.430
2a
Rying Doctors
vara
|j 18%
18%
2.380
j 2.370
9.
h di. j
Doet ie 1
vara
irp/bronAGBMe
ca .NO!
Spoorloos
KRO
17%
2.300
Kinderen voor
Kinderen valt
in de prijzen
De elfde editie van Kinderen
voor Kinderen is het afgelopen-
de weekeinde op het televisie-
en filmfestival in de prijzen ge
vallen. In de categorie Jeugd
werd het VARA-programma on
derscheiden met de bronzen
medaille. In Nederland werd de
elfde Kinderen voor Kinderen in
november 1990 uitgezonden.
Vorig jaar al was het program
ma op het televisiefestival van
Moskou goed voor een prijs.
Herman van Veen was de
presentator van Kinderen voor
Kinderen-11. Het programma
werd indertijd geheel op locatie
opgenomen. De prijs van The
New York Festivals werd vrij
dagavond in het Mariott Mar
quis op Broadway in ontvangst
genomen door Aleid Smid, die
bij de VARA producer is van
Kinderen voor Kinderen.
Het programma Steen voor
Steen over het werk van Fos
ter Parents in onder meer Indo
nesië dat in 1991 door de
VARA; werd uitgezonden, ont
ving ëen zilveren award in de
categorie Television Documen
tary and Information Programs.
STRIPS
BOLLEBOOM
BOES
WÊ
A\
