'Lubbers naïef als hij
toch op bezoek komt'
Binnenland
Politie Amsterdam wil
taxichauffeur bijschaven
Akkoord bij Akzo
over afschaffing vut
Ook kind in rijke Westen loopt veel littekens op'
Rekenkamer onderzoekt
kosten gezondheidszorg
De Vries ziet weinig
in FNV-uitkeringsplan
Enquête SP: 'Flitstrein'
over bestaand spoor
Dales toch naar de Hoge
Raad voor pensioen Rost
Betere rijstijl en omgangsvormen
Waterwinning uit Maas gestopt
Het Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch (WBB) heeft van
morgen de toevoer van Maaswater naar de spaarbekkens afge
sloten wegens de verontreiniging van het water met een aantal
chemische stoffen, waaronder pyridine en aniline. De spaarbek
kens worden gebruikt voor Rotterdam, Dordrecht en delen van
West-Brabant en Zeeland. De watervoorziening komt niet in ge
vaar, omdat de voorraden in de spaarbekkens groot genoeg zijn.
De verontreiniging is afkomstig van bedrijven in Wallonië. De
waterbedrijven zijn uiterst boos op de Belgische overheid en be
drijven, omdat die de waterkwaliteit niet of nauwelijks controle
ren en vervuilingen niet direct melden.
Oude Kamer wordt geen balzaal
Als 76ste kamerlid heeft Erica Terpstra (WD) gisteren haar
handtekening gezet onder een motie van PvdA'er Bram Stemer-
dink om de huidige vergaderzaal van de Tweede Kamer te laten
staan na de verhuizing van de Kamer naar de nieuwbouw. Het
presidium van de Kamer onder leiding van voorzitter Deetman
had besloten dat de huidige zaal wordt omgetoverd in de oude
gedaante: een balzaal, die voor recepties en andersoortige ont
vangsten kan worden gebruikt. Stemerdink en zijn medestan
ders vinden dat dan een zichtbaar stukje parlementaire geschie
denis verloren gaat.
Sneltramlijn Sloterdijk-Bijlmer
De Amsterdamse gemeenteraad is ondanks de enorme financië
le risico's gisteren akkoord gegaan met de aanleg van een snel
tramlijn tussen het NS-station Sloterdijk en de wijk zuidoost. De
aanleg kost 550 miljoen gulden, waarvan 400 miljoen van het
rijk komt. Voor ruim 140 miljoen gulden is nog geen dekking ge
vonden. De nieuwe sneltramverbinding is 20,5 kilometer lang en
telt twintig halten. Na de aanleg zijn uitbreidingen van de lijnen
naar Schiphol, Amstelveen en de nog aan te leggen tweede
Coentunnel mogelijk.
Drugsbaas vrij na administratiefout
Het Haagse gerechtshof heeft een tot tien jaar veroordeelde
drugsbaas wijgelaten uit voorlopige hechtenis na een admini
stratieve fout. De 21-jarige man kreeg tien jaar voor drugshan
del, ontvoering en zware mishandeling. Hij ontvoerde in juli
1990 in Rotterdam een man en sneed hem zijn pink af wegens
een conflict over drugs. De verdachte ging in hoger beroep. Dat
had binnen negentig dagen weer moeten worden behandeld,
maar door een fout kwam de zaak eeh dag te laat voor. De advo
caat eiste daarop beëindiging van de voorlopige hechtenis. De
strafzaak tegen de man wordt overigens gewoon voortgezet. Als
hij de wijk neemt naar het buitenland, volgt een internationale
opsporing.
AMSTERDAM «ANP
De Amsterdamse politie wil nog
dit jaar beginnen met cursussen
voor taxi-chauffeurs over ver
keersveiligheid, fatsoens- en
omgangsvormen, rijtechniek en
veiligheid. Amsterdam is de eer
ste gemeente die dit gaat doen,
zo heeft commissaris Zee van
de verkeerspolitie gisteren ge
zegd.
„Taxichauffeurs zijn verant
woordelijk voor een bijzondere
vorm van openbaar vervoer. Als
verkeerspolitie zijn wij mede
verantwoordelijk om het open
baar vervoer zo probleemloos
-mogelijk te laten verlopen. Wij
Rebben tegen de taxichauffeurs
gezegd: wees onze partner in
het bestrijden van de ver
keersonveiligheid", aldus Zee.
De boodschap aan de 1600
taxi's in Amsterdam is 'gedraag
je correct en houd je aan de ver
keersregels'. De cursus omvat
naast het bijschaven van de rij
stijl ook lessen in gespreks- en
benaderingsstechnieken om de
risico's in de omgang met pas
sagiers zo klein mogelijk te hou
den. Verder worden de chauf
feurs getraind op wat ze het
beste kunnen doen bij overval
len. Ook fatsoens- en omgangs
vormen zullen worden behan
deld. Zo is het de bedoeling djat
chauffeurs met pak en stropdas
gaan rijden. Er wordt dus via de
cursus ook aan het imago ge
werkt, zo is het plan.
NIEUWSLIJN
Bij het monument in
het Prinsenpark in
Apeldoorn heeft gis
teren de jaarlijkse
kranslegging plaats
gevonden. Herdacht
werd de deportatie
van ongeveer 1.500
patiënten en perso
neelsleden van de
joodse psychiatrische
inrichting het Apel-
doomsche Bos in
1943.
FOTO ANP» KOEN
SUYK
Vakcentrale Cosatu tegen Zuid-Afrikareis
Donderdag 23 januari 1992 Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SAAAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: ANDRIES DETMAR
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
voorlopig zal het bezoek van
een buitenlands staatshoofd er
toe leiden dat president De
Klerk zich internationaal ge
steund ziet in zijn beleid om de
zwarte meerderheid haar rech
ten te blijven ontnemen."
Ook de speciale Commissie
tegen Apartheid van de Vere
nigde Naties heeft haar be
zorgdheid uitgesproken over
het voorgenomen bezoek van
Lubbers en Van den Broek. Dat
kreeg de Nederlandse ambassa
deur bij de Verenigde Naties
gisteren te horen.
Het CNV heeft in een verkla
ring laten weten „teleurgesteld"
te zijn over het feit dat Lubbers
de reis naar Zuid-Afrika gewoon
wil laten doorgaan. Het bezoek
komt veel te woeg, vindt de
christelijke vakcentrale. „De
krachtproef waarvoor blank en
zwart in Zuid-Afrika staan, is
nog lang niet voltooid", aldus
de verklaring. Bij de Nederland
se hulp voor Zuid-Afrika zal
overigens meer de nadruk ko
men te liggen op steun aan ont
wikkelingsprojecten. Tot nog
toe lag de nadruk op hulp aan
politieke activiteiten, gericht te
gen de apartheid. Minister
Pronk van ontwikkelingssamen
werking zei dit gisteren in Rot
terdam bij de opening van een
driedaags congres over de toe
komstige relaties tussen de Eu
ropese Gemeenschap en Zuide
lijk Afrika.
Nederland heeft de afgelopen
jaren ongeveer tachtig miljoen
gulden besteed aan ontwikke
lingshulp in Zuid-Afrika. Wat
Nederland betreft zal de hulp
op het gebied van de mensen
rechten en onderwijs blijven
doorgaan. Er zal echter meer
aandacht gaan naar de armoede
onder de zwarte plattelandsbe
volking.
Minister Pronk stelde ook
programma's in het vooruit
zicht gericht op de bevolking
van de zwarte woonsteden. Hij
wil geld beschikbaar stellen
voor opleiding van de zwarte
bevolking op het terrein van
dienstverlening, handel en in
dustrie.
ARNHEM ANP-GPD
De collectieve vut-regeling bij
Akzo (22.500 werknemers)
wordt op termijn afgeschaft. Na
een marathdn-zitting van 23
uur gingen de vakbonden van
ochtend akkoord met hët om
streden voorstel van de Akzo-
directie. I >e vut was het meest
heikele punt tijdens de cao-on
derhandelingen, die nu in een
principe-akkoord zijn uitge
mond. >ver een loonsverhoging
van 5,2 procent was al eerder
vannacht overeenstemming be
reikt. De cao krijgt een looptijd
van 15 maanden.
De huidige vut-regeling blijft
bestaan tot 1997. Tot dat jaar
kunnen de werknemers op 62-
jange leeftijd met de vut, die
volledig door Akzo wordt bekos
tigd. \anaf 1997 wordt de vut-
leeftijd iedere twee jaar met een
half jaar verhoogd. In het jaar
2006 kunnen de laatste Akzo
werknemers op rekening van
hun werkgever vervroegd uittre
den.
Het geld dat door de geleide
lijke verhoging van de vut-leef-
Ujd wordt bespaard, zal deels
ten goede komen aan de werk
nemers. Hoe precies is niet be
kend, maar gedacht wordt aan
een fonds dat werknemers de
mogelijkheid biedt zelf te spa
ren voor vervroegde uittreding.
Een bezoek van premier Lubbers aan Zuid-Afrika bete
kent een legitimering van de blanke minderheidsrege
ring. Het zal de banden verzwakken tussen het Zuidafri-
kaanse en het Nederlandse volk, dat de strijd tegen
apartheid van oudsher heeft gesteund. De gedachte dat
een dergelijke reis een stimulans is voor het democratise
ringsproces in Zuid-Afrika is „naïef en paternalistisch".
door apartheid gedomineerde
maatschappij. Het buitenland
kan de gebeurtenissen in Zuid-
Dat heeft de voorzitter van de
Zuidafrikaanse vakcentrale Afrika niet beoordelen
Cosatu, Jay Naidoo, gisteren ge
zegd in Amsterdam. Een dele
gatie van Cosatu bezoekt deze
hand van verklaringen van
woordvoerders van de blanke
minderheidsregering. Er is geen
week Nederland op uitnodiging enkel bewijs dat de regering
de FNV.
Cosatu anderhalf miljoen
leden heeft Lubbers meege
deeld hem niet te willen ont
moeten. Volgens Naidoo is er in
de slechte situatie van de zwarte
bevolking de laatste jaren bar
weinig veranderd. De economi
sche hervormingen hebben ge
leid tot toenemend geweld. Nog
steeds worden mensen ver
moord en zijn er grote huisves
tingsproblemen.
„We leven nog steeds in een
werkelijk hecht aan fundamen
tele veranderingen tot een ware
democratie, zoals bijvoorbeeld
in Nederland. Daarom is er nog
steeds druk nodig vanuit de in
ternationale gemeenschap. En
daarom dringen wij aan op uit
stel van het bezoek", aldus Na
idoo.
Lubbers zal door Cosatu met
open armen in Zuid-Afrika wor
den verwelkomd, zodra de inte
rim-regering is aangesteld, al
dus de Cosatu-voorzitter. „Maar
AMSTERDAM PATRICIA VAN DER ZALM
„In Nederland sterven geen kinderen
aan de gevolgen van ondervoeding en
gebrek aan medische zorg, zoals in La-
tijnsamerikaanse landen. Maar tegen de
tijd dat kinderen in het Westen volwas
sen zijn, dragen velen de littekens van
seksueel misbruik, mishandeling en
emotionele verwaarlozing. Het rijke
Westen heeft vooral aandacht voor kin
deren als consument, als economische
factor"
Minister Pronk van ontwikkelingssa
menwerking zei dat gisteren in Amster
dam op de openingsdag van het interna
tionale congres over kinderombudswerk.
Het driedaagse congres, bijgewoond
door naar schatting vijfhonderd deelne
mers uit binnen- en buitenland, is geor
ganiseerd door de Stichting Kinderom
budswerk.
Nederlandse ouders, verzorgers, politi
ci, advocaten, sociologen en psycholo
gen hebben volgens Pronk weinig reden
zichzelf op de borst te slaan. Er gaat nog
te veel mis in de opvoeding en de
(machts-)verhouding met kinderen.
Werkelijk luisteren naar de behoeften en
wensen van kinderen verdient verre de
voorkeur boven het van bovenaf opleg
gen van gedrag, betoogde de minister.
Alleen zo'n houding draagt ertoe bij dat
kinderen uitgroeien tot zelfstandige,
evenwichtige individuen.
Ook de Belgische hoogleraar jeugdbe-
schermingsrecht professor dr. E. Verhel
len, verbonden aan de universiteit van
Gent, hekelde op het Amsterdamse con
gres de westerse houding van zelfinge
nomenheid als het gaat om de bescher
ming en behandeling van kinderen en
jongeren. „We zouden ons eigenlijk
moeten schamen om met een bestraf
fend vingertje te wijzen naar de manier
waarop een land als Brazilië omgaat met
zijn arme kinderen. Daar worden ze als
mussen op straat doodgeschoten, maar
wij geven pedagogische adviezen met als
gevolg: de dood".
Het cultureel bepaalde patroon vol
gens welk volwassenen met kinderen
omgaan, is, zo wilde hij met deze
enigszins gechargeerde vergelijking
maar zeggen, in wezen hetzelfde. „Wat
daar leidt tot het doodschieten van lasti
ge kinderen, leidt hier tot kindermishan
deling".
Misschien is de situatie hier nog wel
erger, aldus Verhellen. Hier zijn immers
alle basisvoorzieningen voeding, on
derdak, school, gezondheidszorg voor
kinderen aanwezig. En nog vallen er
slachtoffers, zij het op een ander vlak.
Uit de rapporten van de Bureaus Ver
trouwensartsen blijkt bijvoorbeeld tus
sen 1977 en 1987 sprake van een vervijf
voudiging van het aantal meldingen van
kindermishandeling. De toename wordt
mede toegeschreven aan een grotere be
kendheid van de bureaus en aan een
groter bewustworden van het probleem.
Minister Pronk refereerde overigens
wel degelijk aan de erbarmelijke situatie
in Derde-Wereldlanden. Hij benadrukte
vooral het belang van aidsonderzoek. De
ziekte laat vooral in Afrika hele gebieden
achter als ware 'killing fields'.
Volgens een prognose van de Wereld
Gezondheids Organisatie zal aids in de
jaren negentig in landen ten zuiden van
de Sahara verantwoordelijk zijn voor
vijftig procent van de kindersterfte. Mil
joenen andere kinderen zijn of worden
wees omdat de ziekte hun ouders heeft
weggevaagd. Geld en onderzoek naar
oorzaak, behandeling en preventie zijn
broodnodig, aldus Pronk.
Akzo zal iedere werknemer dan
een 'startbedrag' geven. De rest
van het geld zal worden besteed
aan ouderenbeleid binnen het
De lonen bij het chemiecon
cern gaan de komende vijftien
maanden in totaal met 5,2 pro
cent omhoog. De bonden had
den eisen gesteld van 4,5 tot 5,5
procent op jaarbasis.
'De Russen komen!klonk het gisteren in de haven van Den Helder. En op de marinebasis staken ze geen hand uit. Dat hoefde ook niet. De Russi
sche onderzeeër die gisteren Den Helder binnenliep, is door drie grote ondernemers in de marinestad gekocht als toeristische attractie. Het negen
tig meter lange schip (Zulu-klasse, 1958) wordt de komende maanden opgeknapt en is vanaf juni voor publiek te bezichtigen.
FOTO ANP HANS STEINMEIER
Opzet onderzoek blijkt nog struikelblok
De Algemene Rekenkamer gaat
de kostenontwikkeling in de ge
zondheidszorg en andere facto
ren die van invloed zijn op de
particuliere ziektekosten onder
zoeken. Daarover zijn staatsse
cretaris Simons (Volksgezond
heid) en het KLOZ, de organisa
tie van particuliere ziektekos
tenverzekeraars, het eens ge
worden. De vraag is echter of de
Rekenkamer binnenkort inder
daad van start kan gaan.
Naar verwachting zal het ka
binet de Rekenkamer morgen
officieel opdracht geven voor
een onderzoek. Dat onderzoek
zou binnen zes weken het ver
lossende woord moeten bren
gen in het geschil tussen de
ziektekostenverzekeraars en Si
mons over de hoogte van de
premies.
Simons vindt dat de ziekte
kostenverzekeraars hun pre
mies met minstens 15 procent
kunnen verlagen, De verzeke
raars daarentegen stelden dat
de kosten zo fors zijn gestegen,
dat zelfs een verhoging niet is
uit te sluiten.
De gemoederen laaiden hoog.
Vorige week besloten beide par
tijen de strijdbijl voorlopig te
begraven en onafhankelijke
deskundigen te laten uitzoeken
hoe de vork precies in de steel
zit. Simons verklaarde destijds
te hopen dat de uitkomsten van
het onderzoek er toe zullen lei
den dat de premies per 1 april
1992 omlaag kunnen. De verze
keraars beloofden hun premie
beleid te zullen baseren op de
resultaten van het onderzoek.
Over de precieze opzet van
dit onderzoek strijden Simons
en KLOZ overigens nog verder.
Zolang zij het niet eens zijn over
de vraagstelling voor het onder
zoek, kunnen geen nadere be
sluiten worden genomen.
Mocht de Rekenkamer inder
daad worden verzocht de zaak
te leiden, dan zijn ook extra be
voegdheden nodig. Nu kan de
Rekenkamer alleen de admini
stratie van ziekenfondsen con
troleren. Daarnaast kunnen de
rekenmeesters bij particuliere
verzekeraars slechts onderzoek
doen voor zo ver het de awbz
betreft (de algemene wet bij
zondere ziektekosten).
Het is daarom twijfelachtig of
de Rekenkamer op korte ter
mijn aan de slag kan. Zoals be
kend willen Simons en de
Tweede Kamer de resultaten
van de expertise vóór 1 maart
hebben. De nieuwe premies
worden namelijk per 1 april
vastgesteld.
In de Tweede Kamer neemt
de onrust over de trage gang
van zaken toe. Gevreesd wordt
dat er weinig of niets van te
recht zal komen. Een betrokke
ne in de verzekeringswereld gaf
gisteren ronduit toe dat dat ook
de bedoeling van de KLOZ is.
De datum van 1 april kan dan
verstrijken zonder dat er iets is
gebeurd.
DEN HAAG
blauwdruk, waarbij een paar as
pecten toch niet helemaal even
wichtig aan de orde komen".
Hij denkt dat het in de praktijk
doelmatiger is de bestaande sa
menwerking tussen de organi
saties te versterken.
„In een aantal situaties zie je
al dat sociale diensten en ar
beidsbureaus één loket openen
om mensen dienstbaar te zijn.
Dat soort vormen van samen
werking kan ik me ook voorstel
len met bedrijfsverenigingen.
Waar dat in de toekomst nog
eens toe leidt, zullen we dan wel
Minister De Vries van sociale
zaken ziet niet veel in het dins
dag gepresenteerde FNV-plan
om Ziektewet, wao en yyw on
der te brengen in één wet. Het
voordeel daarvan is volgens de
FNV dat een sluitende aanpak
ontstaat om meer mensen aan
een baan te helpen.
De Vries zei gisteren voor de
radio sterk te twijfelen aan het
nuttige effect van zo'n nieuwe
wet. Hij ziet wel wat in de ach
terliggende gedachte om uitke
ringen mede te gebruiken om
nsen weer aan de slag te krij
gen. Hij aarzelde ook bij het
voorstel om de sociale diensten,
de bedrijfsverenigingen, de be-
fsgezondheidsdiensten en
arbeidsbureaus in één orga
nisatie te laten opgaan. De Vries
sprak van „een theoretische
Een langdurige reorganisatie
als die van de arbeidsvoorzie
ning staat hem daarbij niet voor
ogen. „Die heeft tien jaar voor
bereiding gekost. Dat waren
niet de jaren waarin de klanten
het best werden geholpen."
UTRECHT. ANP
Partij (SP) heeft laten houden
onder ongeveer 2.000 reizigers.
De minister is voorstander van
een speciale nieuwe spoorlijn.
Maar 90 procent van de reizi
gers vindt dat de minister het
overgrote deel van de 3,3 mil
jard gulden die met de aanleg
van de speciale lijn zou zijn ge
moeid, beter kan gebruiken
voor verbeteringen van het re
guliere treinvervoer. Het ge
bruik van bestaand spoor zou
veel vertraging geven. De mees
te reizigers vinden volgens het
SP-onderzoek de tijdwinst door
een nieuw spoor van onderge
schikt belang.
Het leeuwedeel van de Neder
landse treinreizigers vindt dat
minister Maij-Weggen (verkeer
i waterstaat) moet afzien van
de aanleg van een geheel nieuw
tracé voor de supersnelle 'flit
strein' van de Belgische grens
ir Amsterdam. Negen van de
tien reizigers vinden dat de Ho
ge Snelheids Lijn (HSL) over
verbeterd bestaand spoor moet
rijden. Dat is goedkoper en be
langrijke natuurgebieden in
Brabant en Zuid-Holland kun
nen daarmee worden gespaard.
Dat is de uitkomst van een
onderzoek dat de Socialistiese
cussie nu opnieuw verlengd, al
dus Willems.
Het Haagse gerechtshof be
paalde in september 1991 in
een civiele procedure tegen de
Staat, onder meer aangespan
nen door oud-verzetsstrijders,
dat de weduwe van het vroegere
kamerlid Rost van Tonningen te
veel pensioen krijgt. Ook de
herziening van het pensioen in
1956. toen de zogenoemde
diensttijddoortelling werd inge
voerd. was volgens het hof on
rechtmatig. Dales zette nog
maals het kabinetstandpunt uit
een dat geen partij voor de we
duwe is gekozen, maar dat be
langrijke staatsrechtelijke vra
gen aan de orde zijn die een
antwoord van de Hoge Raad
vergen.
Minister Dales van binnenland
se zaken blijfi erbij dat het kabi
net in cassatie moet tegen de
uitspraak van het gerechtshof in
Den Haag over het pensioen
van de weduwe Rost van Ton
ningen. Het gerechtshof bepaal
de vorig jaar dat de 'zwarte We
duwe' te veel pensioen krijgt.
Groen Links meent als enige
fractie in de Tweede Kamer dat
het kabinet moet afzien van ho
ger beroep. Met de beslissing
van het gerechtshof zou een
historische fout zijn goed ge
maakt. De uitspraak was vol
gens kamerlid Willems in over
eenstemming met de gevoelens
die vooral onder nabestaanden
van oorlogsslachtoffers leven.
Voor hen wordt de pijnlijke dis
