Leven en wonen
ïawï
Stof zweeft niet meer door kamer
In navolging
van de koe
Accent op
de boezem
c,
Sprankelende sieraden
maken met kameleon verf
Vlooien leggen het loodje
Dinsdag 21 januari 1992
HENRIETTE VAN DER HOEVEN Vormgeving: COR HOOGETERP
Warmte uit muur, nieuwe ontwikkeling
Verwarming is eigenlijk maar een verwarrend begrip.
Verwarming verwarmt je namelijk niet. maar voorkomt
dat je te veel afkoelt. Het is noodzakelijk dat je de in het
lichaam door 'verbranding' van voedsel vrijgekomen
warmte kunt afgeven. Als je die warmte niet kwijt kunt,
ga je je onbehaaglijk voelen en begin je te zweten. Is er
daarentegen geen verwarming, dan koel je bij lage tem
peraturen af en dan voel je je ook niet prettig. Een goed
verwarmingssysteem zorgt er voor dat je te allen tijde in
staat bent om in evenwicht met je omgeving en met je
persoonlijke conditie warmte af te geven.
martifn Horx-mniiK lang niet zo'n plezierige warmte
MARTiEN HOOGENDUKals algemeen wordt aangeno-
Maar goede verwarming komt men. Ze geven nauwelijks direc-
in onze moderne woningen zei- te stralingswarmte. Het enige
den voor. CV-radiatoren bieden wat je van dichtbij voelt, is een
Opbouw van een warmtemuur van speciale kalkzandsteenblokken.
Warmtemuur van holle baksteen van Thissen.
warme luchtstroom. En het is
die warme convectielucht die
door de radiatoren 'aange-
schroeid' stof met zich mee
voert en dit voortdurend in het
vertrek in beweging houdt.
Direct in verband hiermee staat
de veel gehoorde klacht over
koude voeten en veel te droge
lucht. Dat is slecht voor mensen
die sukkelen met een allergie of
met de ademhalingsorganen.
Vloerverwarming houdt welis
waar de voeten warm, maar
heeft als nadeel dat je het 'van
boven' te koud hebt.
Verwarmde muur
Maar veronderstel nu eens dat
je een van vloerverwarming
voorziene steenachtige vloer
rechtop zou zetten. Dan heb je
een verwarmde muur en dat
biedt een heleboel voordelen.
Ten eerste heb je een groot
warmteoppervlak dat naar bei
de zijden comfortabele stra
lingswarmte afgeeft, ten tweede
vervangt zo'n verwarmde mum-
de cv-radiatoren die het zoge
heten microstof produceren.
Daar komt nog bij dat een
warmtemuur zijn warmte naar
je hele lichaam uitstraalt en
niet, zoals bij vloerverwarming,
alleen naar de voeten.
Een 'warmtemuur' krijg je door
van baksteen of kalkzandsteen
een binnenmuur te (laten) met
selen, met in het binnenste
daarvan een stelsel van kunst
stofbuizen. Het is een vrij nieu
we ontwikkeling die alle voor
delen van stralingswarmte biedt
en die ook nog bijzonder ener
giezuinig is. Voor de opwarming
kan de bestaande cv-ketel ge
bruikt worden.
Simpel principe
Het principe is heel simpel. Er
wordt in de te metselen binnen
muur een 'slang' van flexibele
polybuteen verwarmingsbuis
opgenomen. De twee uiteinden
van deze slang worden aange
sloten op de bestaande cv-Iei-
dingen of dé cv-ketel. Je kunt
daarbij denken aan een warm
temuur dwars in een vertrek,
dus een soort scheidingswand
die naar beide zijden warmte
uitstraalt, of aan een uitvoering
waarbij de warmtemuur als bin
nenblad deel uitmaakt van een
spouwmuur. Het is ook moge
lijk om warmtemuren onder de
ramen te laten doorlopen. Je
bent dan meteen verlost van de
radiatoren die vaak een sta-in-
de-weg vormen en niet zo fraai
zijn.
Een eenvoudige, zelf te bouwen
warmtemuur kan van speciale,
holle bakstenen worden opge
metseld. Als het leidingstelsel
daarin aangebracht is, kan de
muur gestuct worden, of met
tegels of steenstrippen bekleed.
Zulke stenen worden vervaar
digd door de firma Thissen in
Beringe. Wie niet zo vaardig is
in metselen kan de warmte
muur ook door genoemde leve
rancier laten bouwen. Voor in
lichtingen daarover tel. 05756-
4805.
Ook de kalkzandsteenindustrie
haakt in op deze nieuwe ont
wikkeling. Zij brengt lijme-
lementen van kalkzandsteen in
de handel, waarin de sleuven
voor de leidingen al aange
bracht zijn. Na het aanbrengen
van de 'slang' wordt het muur
oppervlak glad afgewerkt met
hiervoor geschikte vulmiddelen
en dunne pleister. Daarna is de
wand geschikt om behangen of
op andere wijze afgewerkt te
worden.
Stralingspanelen
Als in een huis onvoldoende
ruimte is voor een warmte
muur, dan kan dezelfde gezon
de stralingswarmte verkregen
worden door het (laten) bou
wen van voorzetstralingspane-
len. Die kunnen beschouwd
worden als kleine warmtemuur-
tjes die als vervanging van cv-
radiatoren onder ramen opge
steld staan.
Ze hebben zelfs een voordeel
dat een warmtemuur niet biedt:
ze kunnen in alle vertrekken en
vrijwel onzichtbaar toegepast
worden. De kunststofbuis ligt,
net als bij een warmtemuur, als
een slang in het cement 'gevou
wen' en is aangesloten op de
bestaande cv-leiding. Het pa
neel wordt ook met de bestaan
de radiatorkraan bediend.
De producent van dit paneel,
Fetze Tigchelaar in het Friese
Roordahuizum: „Familieleden
van mij die twee kinderen heb
ben met aanleg voor cara, dien
den bij de gemeente Leeuwar
den een plan in voor wo
ningaanpassing. Na enig aan
dringen en het voorleggen van
literatuur over dit onderwerp,
heeft de Gemeenschappelijke
Medische Dienst groen licht ge
geven voor het aanbrengen van
mijn voorzetstralingspanelen in
hun woning."
TUIN
In de loop van de tijd zult u het wel al ont
dekt hebben. Ik ben geen groentje meer. Ik
kan mij de hongerwinter in het Westen van
ons land nog zeer goed voor de geest halen,
omdat ik in het huis van mijn ouders bittere
kou en honger heb geleden. Als ik toen ge
weten had wat ik nu weet, waren we de
winter ontegenzeggelijk wat beter doorge
komen.
Wij hadden namelijk een grasveldje achter
het huis en keken af en toe met jaloezie
naar de groene grassprieten die voor ons
onverteerbaar zijn. De koë met haar vele
magen weet er beter weg mee. Die produ
ceert de eiwitrijke melk op basis van gras.
Gras is ook nu nog onverteerbaar voor de
mens maar het verse sap blijkt een onver
wachte bron van mineralen en vitamines te
zijn. Met name als we het hebben over tar-
wegras, de ongeveer 20 cm lange kiemen
van tarwe.
Koop wat korrels die vrij zijn van gifsmet
ten, week ze een nacht in water en spreid ze
daarna uit op goede potaarde. Kies wel een
bak die zeker 10 cm hoog is, want de wor
tels moeten de ruimte hebben. Druk de
korrels stevig aan, leg er een dubbelgevou
wen natte doek over en houdt deze doek
vochtig. Kijk elke dag of er al iets gebeurt
met het zaad. Dat gaat sneller naarmate de
plaats warmer is. Zodra er kiemen zijn,
wordt de natte doek verwijderd en zetten
we onze tarwe in het licht. Tarwegras groeit
snel. Als het 20 cm hoog is, wordt het ge
knipt, fijn gemalen en flink uitgeperst. Het
aldus verkregen grasgroene sap wordt ver
dund met eenzelfde hoeveelheid water. El
ke dag een half glas op de nuchtere maag
werkt, volgens degene die dat allemaal
heeft uitgedokterd, bijzonder goed. Daarom
verdient het aanbeveling om een gedeelte
van het geoogste gras voor het fijnmalen in
de koelkast te bewaren. Dan heeft men lan
ger plezier van de oogst.
Dit heb ik niet zelf bedacht wel beproefd
Ann Wigmore, een uit Oost-Europa af
komstige vrouw die al lang in Amerika leeft,
heeft aan dit wondermiddel dat haar in bit-
e oorlogsomstandigheden in het le
ven heeft gehouden, bekendheid gegeven.
Toch leuk om het eens te proberen in de
vroege voorjaarsmaanden, als we wel wat
extra's kunnen gebruiken. Kost wenig-geld
en moeite. Maar we moeten het grasbakje
wel uit de buurt van huisdieren houden,
want die blijken er gek op te zijn. Weten
kennelijk ook wat goed is voor een levend
wezen.
MEVROUW H. DE BEER UIT HAARLEM zet
me weer voor een raadsel. Hoewel ik reeds
verscheidene keren heb verzocht geen bla-
Greet Buchner illustratie Han van der Ven
deren en bloeyien op te
sturen ze zijn vrijwel
niet te determineren
heeft ze dat toch gedaan.
Maar ditmaal een blad
dat aan weerszijden op
dé hoofdnerf plotseling
piepkleine witte bloem
pjes vormt. Zelf weet ik
geen raad met dit ver
schijnsel, heb dus een en
ander voorgelegd aan
deskundigen. Zodra ik
iets weet zal ik het mel
den. Maar nogmaals het
verzoek om mij niet meer
in moeilijkhedén te bren
gen met niet meer te de
termineren planten.
Veel ernstiger is het pro
bleem van MEVROUW
ANJA SCHOLTE UIT
HOOFDDORP. Zij heeft
een drie jaar oude tuin
op kleigrond. Deze heeft
ze verbeterd met behulp
van turf en scheip zand,
hetgeen prima lijkt. Des
ondanks gaan keer op
keer alle vaste planten
dood en laten heesters
hun bloemen vallen. Er is
dus iets helemaal mis
met de grond. Betreft het
wellicht opgespoten
grond die schadelijke
stoffen bevat?
Hoewel kostbaar, lijkt het
enige goede advies om
een bureau voor grondonderzoek in te
schakelen. Alleen daar kan men aantonen
wat er aan de grond schort. Er zijn in Ne
derland steeds meer gronden die simpel
weg giftig zijn door allerei oorzaken. Een
adres is bij voorbeeld: Centraal Bodemkun-
dig Bureau, Postbus 807,7400 AV Deventer,
tel. 05700-2 05 00.
Komt er bij u al tuinierend of wandelend in
de natuur een vraag op? Greet Buchner zal
proberen voor u het antwoord te vinden.
De vraag kunt u opsturen naar Damiate
Dagbladen, Postbus 507,2003 AP Haarlem
t.a.v. de redactie LEVEN EN WONEN.
Het was afgelopen winter al te zien,
maar komende zomer zal echt de boe
zem blikvanger zijn. Vrijwel alle coutu
riers legden bij hun confectiecollectie
daar de accenten. Veel topjes doen den
ken aan de stevig voorgevormde bh's en
hebben baleinen die de boezem omhoog
drukken, zodat 'het' meer lijkt.
Zo laat Kenzo een topje met baleinen
dragen met een kleurrijke blouse, leg
gings en een soort wikkelrok (foto 1);
drukt Gaultier in deze nauwsluitende
rood-witgestreepte jurk de boezem flink
omhoog (foto 2); accentueert Giorgio Ar
mani het voorfront met een soort 'borst-
platen'.(foto 3) en haakte Hiroko Koshi-
no voor onder een ruimvallend hes een
bikinitopje (foto 4).
DE ERNST van de
jeuk is omgekeerd
evenredig aan de
bereikbaarheid.
ZU DIE DE hoogste
hoeden dragen, zit-
ten vaak in de
nauwste schoen
tjes.
PI ETER GEERT BU-
CLINX
ULSTER: een herenmantel met 2 rijen
knopen van zware flausch, met vnj hoge
sluiting; een kraag die dichtgeknoopt kan
worden en een rugceintuur. Hij is genoemd
naar de provinde in ledand waar in de ste
den Belfast en Londonderry zware stoffen
voor hensnmantels worden vervaardigd.
Kameleonverf is bij uitstek geschikt om er
sprankelende sieraden van te maken. Ka
meleonverf bevat namelijk een twee-pig-
mentenkleurstof. Onder invloed van de
lichtinval laat de verf wisselende kleuren
zien. De resultaten zijn dan ook verrassend
en je hoeft beslist geen vaardige schilder te
zijn om met dit produkt iets moois te ma
ken.
Dé transparante verf komt het kleurrijkst
over op een zwarte ondergrond. Er zijn spe
ciale plaatjes van kunststof te koop in zwart,
wit, goud en zilver. Een plaatje van 12,5 x 25
cm kost 7 gulden. Uit zo'n plaatje kunnen
met een afbreekmesje, langs een metalen li
niaal, vormen worden gesneden. Voor ron
de vormen is een cirkelsnijder een handig
stukje gereedschap. Snij altijd op een snij-
mat: dat is beter voor het mesje en het
werkt prettiger. Stevig zwart (etalage)karton
is overigens ook bruikbaar. Om de achter
kant minder kwetsbaar te maken dient dit
dan gevernist te worden.
Kameleonverf is bij de meeste hobbywin
kels te koop in twaalf (dubbel)kleuren. Een
potje van 60 ml kost ongeveer 6 gulden. De
'tekening' ontstaat als het ware bij toeval als
je de verf opbrengt met behulp van stevig
plasticfolie, bijvoorbeeld van insteekhoe-
Dat gaat als volgt: snij twee stukjes plasticf
olie van bij voorbeeld 15x15 cm, breng
met een spateltje verschillende kleuren verf
naast elkaar aan, op het midden van één
der stukjes folie. Leg het andere velletje er
op en wrijf met de vinger de verf door el
kaar. Draai en schuif de plaatjes wat over
elkaar, zodat de verf zich gedeeltelijk
mengt.
Trek de plaatjes in loodrechte richting van
elkaar. Er ontstaat nu vanzelf een bepaalde
tekening. Neem het zwarte plaatje, trek het
beschermlaagje er af en leg er één stukje
plasticfolie, met de verfkant naar beneden
op. Sprei met de vinger de verf nog wat uit.
Zorg er wel voor dat er nog een dikke laag
verf op het plaatje blijft zitten. Trek de folie
er rollend af.
Als het resultaat voldoet, laat het dan zo en
werk het eventueel nog wat bij met goud
verf, glitter of iets dergelijks. Vindt u het
niet mooi genoeg, leg de folie er dan weer
op en 'speel' net zo lang met de verf tot het
resultaat naar wens is. Is het geheel na te
veel wrijven warrig geworden, veeg dan het
plaatje schoon met keukenpapier en begin
opnieuw. Laat de verf ongeveer een uur
drogen. Snijd dan uit het plaatje het mooi
ste gedeelte in de vorm en afmeting die ge
wenst is en schuur de randen met fijn
schuurpapier.
De verf is niet waterbestendig en krasvrij. Er
is dus een laagje vemis nodig. Voor siera
den is koud email het mooist. Dat geeft de
kleuren diepte en verleent het sieraad meer
volume door het bol verlopende oppervlak.
Maak de benodigde hoeveelheid (tweekom-
ponenten-) koud email aan in de verhou
ding 1 op 1. Roer goed door en laat het
staan tot de luchtbelletjes verdwenen zijn.
Leg het beschilderde plaatje plat op tafel.
Verdeel een druppel koud email met een
spateltje over het hele oppervlak. Laat daar
na steeds een druppel op het midden van
het plaatje vallen tot er een dikke, bolle laag
ontstaan is. Het werkstuk moet ongeveer 36
uur uitharden. Lijm aan de achterkant een
speld, oorknop of hangoogje.
Meer informatie: Salda (fabrikant) 01828-
1 93 22.
Leuke zelfgemaakte sieraden met een wisselend kleurenbeeld.
Cyflee-pilletjes nu ook voor grotere honden
Sinds de zomer van
1990 blijven kleine
honden en grote
katten vlooienvrij
met een cyflee-pille-
tje. Maar dat mocht
pas vanaf vijf kilo,
terwijl voor grotere
honden die metho
de gauw tè duur
werd. Daarom komt
de fabrikant nu met
cyflee 'Large Dog'
voor honden zwaar
der dan 20 kilo.
Voor mens en
milieu is het een
veilige stof, waarbij
alleen vlooien het
loodje leggen. Tegen
cyflee bestaat name
lijk nog geen resis
tentie. Cyflee is het
meest vriendelijk
Cyflee pillen zijn er nu voor kleine èn grote honden.
het dier (geen bij
werkingen) terwijl huisdierknqffelende kin
deren onmogelijk met de stof in aanraking
kunnen komen. Die stof komt namelijk al
leen vrij als de vlo bloed pikt bij het huis
dier.
Vlooien zijn zo langzamerhand immuun
geworden voor vlooienpoeder danwel de
vlooienband. Vandaar dat dierenartsen blij
zijn dat het middel er nu ook is voor de gro
tere hond.
Winter
Wil men een blijvende vlooienplaag in het
voorjaar echt voorkomen dan zal een huis-
dierbezitter nu al met de bestrijding er van
moeten beginnen. Die bestrijding moet niet
alleen zijn gericht op de vlooie-eitjes, maar
ook op de vlooien zelf. Want zelfs in de win
ter hebben hond of kat last van vlooien. On
ze centrale verwarming houdt dat probleem
levend.
Binnenshuis blijft het namelijk lekker warm
en behaaglijk. Dat vinden vlooien ook en
dus ontstaat er de ideale situatie waarbij
Stofzuigen
Voor de bestrijding van de vlooie-eitjes zijn
nog geen middelen ontwikkeld. Alleen met
behulp van de stofzuiger kan men het
meeste kwaad voorkomen. Tijdens de
schoonmaak moeten ook de ligplaatsen van
hond of kat goed onder handen worden ge
nomen. De meeste vlooie-eitjes verlaten
dan via de stofzak het huis.
Hoe grondig de dierenbezitter kieren, hoe
ken en warme plekjes ook schoonmaakt, al
tijd blijven er eitjes achter. Bij kamertempe
ratuur ontwikkelen die zich tot larven. Deze
zijn wel goed te bestrijden, met sprays, t >m-
dat de eitjes nooit direct open gaan, maar
soms na dagen of weken, is een ruime in-
werktijd nodig. Laat de spray dus ook enke
le dagen zitten voordat weer aan de
schoonmaak wordt begonnen.
De Cyflee-pilletjes zijn alleen verkrijgbaar via
de dierenarts en kosten 14,50 gulden voor
kleine honden en katten, 28,50 gulden voor
middelgrote dieren en 24,50 gulden voor zeer
grote honden.
