Binnenland 'SB*
Gesprekken over cao
voor de bouw mislukt
Amev en VGZ
werken samen
RaRa-onderzoek
wil niet vlotten
Alcohol vergroot kans
op zwakzinnig kind
Gedetineerden mogen
niet meer overal roken
Medische schadevergoedingen veel te laag
Dinsdag 21 januari 1992
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOCAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: ESTHER NYPELS
4
'FNV zet aan tot overtreden wet'
De Vervoersbond FNV heeft zich met het publiceren van tips om
de tachograaf in vrachtwagens te omzeilen, schuldig gemaakt
aan het uitlokken van strafbare feiten. Dat stelt het Koninklijk
Nederlands Vervoer (KNV), een organisatie van transportwerk
gevers. Het KNV noemt de actie van de Vervoersbond „verve
lend", omdat de werkgevers aansprakelijk zijn voor overtredin
gen met de tachograaf Vorige week werden in het blad FNV-
magazine acht trucs gepubliceerd om te knoeien met het appa
raat dat de rij- en rusttijden van een vrachtwagenchauffeur bij
houdt. Volgens het blad is het instrument „zo lek als een mand
je". Het artikel pleitte voor vervanging ervan door een moderne
boordcomputer die wel fraudebestendig is.
Lichte stijging van autoverkopen
In het afgelopen jaar zijn in Nederland iets meer personenauto's
en combi's verkocht dan in 1990. Wat opvalt in de statistieken
van de RAI is dat de verkoop van kostbare auto's als Ferrari, Ja
guar en Maserati evenals die van goedkope wagens als FSO,
Lada en Yugo is afgenomen. Opel was weer het meest verkochte
merk.
FSV wil 5 procent meer loon bij NS
De Federatieve Spoorwegvakvereniging FSV (6.300 leden) zet de
komende cao-onderhandelingen bij NS in met een looneis van
vijf procent. Bovendien zou de eindejaarsuitkering moeten wor
den opgetrokken van 2,5 tot 4 procent. Dat is een half maandsa
laris. Ook wil de FSV een extra periodiek voor mensen die vijf
jaar op hun maximum zitten en 45 jaar oud zijn. Voor NS-ers
vanaf 55 jaar in zware beroepen wil de FSV een vierdaagse werk
week invoeren. Kortingen op loon of vrije tijd om het ziektever
zuim tegen te gaan wijst ze af.
'Beleid kernenergie van PvdA onjuist'
Milieu-organisaties vinden dat de PvdA haar verkiezingspro
gramma niet nakomt op het punt van het stopzetten van kern
energie. In een brief van de Stichting Natuur en Milieu mede
namens tien andere organisaties wordt de PvdA gevraagd „de
kernenergie-activiteiten af te bouwen ten gunste van steun aan
onderzoek en invoering van duurzame energiebronnen". De
milieuorganisaties verwijten de PvdA-ministers in het kabinet
onder meer dat zij sluiting van de kerncentrales Dodewaard en
Borsele niet als hard punt in de coalitie ter discussie te stellen.
Het verwijt geldt met name milieu-minister Alders.
Een modeshow met gasmaskers en speciale ohstmettlngspakken voor het schoonmaken van stallen met giftige stoffen. Dat was een van de at
tracties die de bezoekers gisteren op de eerste dag van de Landbouw Rai in Amsterdam kregen voorgeschoteld. foto anp cor mulder
Ook beroep lijkt van grote invloed
Verpleegsters, cassieres en kap
sters hebben meer kans op een
zwakzinnig kind. Dat geldt ook
voor vrouwen die in de tweede
helft van de zwangerschap af en
toe drie tot vijf glazen alcohol
drinken.
Dat concludeert Nel Roele-
veld, die volgende week in
Nijmegen promoveert op een
onderzoek naar de invloed van
werkomstandigheden op het
krijgen van een zwakzinnig
kind. Ze onderzocht 340 ouder
paren met een zwakzinnig kind,
waarbij géén duidelijke oorzaak
voor de zwakzinnigheid viel aan
te wijzen. Het beroep van de va
der bleek geen enkele invloed te
hebben op de mentale achter
stand, maar het beroep van de
moeder bleek soms wel degelijk
risico-verhogend.
„Het gaat om een eerste on
derzoek, dat zeker nader moet
worden uitgewerkt", waar
schuwt ze. „Het is bij voorbeeld
nog niet duidelijk geworden
waarom met name de genoem
de beroepen extra risico's met
zich meebrengen. Waarschijn
lijk heeft het te maken met de
combinatie van werken met
chemische stoffen, zware meta
len in geld en veel contact met
andere mensen die infecties
kunnen verspreiden."
Zo werd bijvoorbeeld ook een
minder opvallend, maar wel de
gelijk aanwezig verhoogd risico
gevonden voor onderwijzeres
sen, die via hun pupillen de he
le dag blootstaan aan infectie
bronnen. Onlangs werd al be
kend dat de vele chemicaliën
waarmee kapsters werken de
menstruatie kunnen verstoren.
De promovenda is zelf ver
baasd over cle invloed van het af
en toe drinken van wat alcohol.
„Het was al bekend dat zware
drinksters een hoger risico lo
pen. Nu blijkt echter dat bij
voorbeeld in de tweede helft
van de zwangerschap drie tot
vijf glazen in bijvoorbeeld het
weekeinde erger is dan elke dag
een glaasje. Waarschijnlijk komt
dat doordat de vrucht een grote
stoot alcohol ineens minder
goed kan verwerken dan steeds
een klein beetje. Maar helemaal
niet drinken blijft natuurlijk het
beste".
In vervolgonderzoeken wil
Roeleveld via dierproeven on
derzoeken welke chemische
stoffen zwakzinnigheid kunnen
veroorzaken. Ook wordt een
nieuw uitgebreid onderzoek ge
start naar de exacte oorzaken
van het verhoogde risico bij de
nu gevonden beroepen. „Totdat
die uitkomsten bekend zijn ad
viseer ik zwangere vrouwen die
in één van de risicoverhogende
beroepen werken voorzichtig te
zijn in de tweede helft van de
zwangerschap. Misschien kun
nen ze tijdelijk ander werk
doen, waarbij ze minder met
chemische stoffen of vreemde
mensen in aanraking komen",
aldus Roeleveld.
het ministerie van justitie zich
niet aan het uitvoeringsbesluit
van de Tabakswet. Daarin staat
dat ambtenaren zoveel mogelijk
rookvrij moeten kunnen wer
ken.
De directeur echter beriep
zich op de Gevangenismaatre
gel. Daarin is vastgelegd dat ge
detineerden de gelegenheid
moeten hebben om te roken.
Behalve wanneer de directeur
dat verbiedt.
Maar dat betekent niet dat hij
zich aan het Tabaksbesluit mag
onttrekken. Het Ambtenarenge
recht heeft daarom de beslis
sing van justitie nietig ver
klaard.
Er moet een nieuw besluit ko
men dat is gebaseerd op de uit
spraak van de rechter. Gevange
nen moeten daarin meer reke
ning houden met niet-rokers.
Gevangenen in de Boschpoort
in Breda mogen nog wel roken,
maar niet meer altijd en overal.
Dit heeft het Ambtenarenge
recht gisteren in Den Bosch be
paald in een door een gevan
genbewaarder aanhangig ge
maakte zaak.
Volgens de advocaat van de
bewaarder is de uitspraak van
het Ambtenarengerecht zo alge
meen geformuleerd, dat ze ook
van toepassing is op andere
huizen van bewaring en gevan
genissen.
De bewaarder had de direc
teur van het Huis van Bewaring
in Breda gevraagd een rookver
bod in te stellen. De directeur
voelde daar niets voor. Hij
vreesde onrust. Volgens de ad
vocaat van dé bewaarder houdt
NIEUWSLIJN
Mensen met letsel door medi
sche fouten en andere onge
lukken krijgen vaak veel te la
ge schadevergoedingen en
smartegeld. Ook duren de on
derhandelingen en processen
tussen de slachtoffers en de
verzekeringsmaatschappijen
veel te lang.
Dat zegt de Utrechtse gynae
coloog prof. dr. A.A. Haspels,
één van de oprichters van een
bureau dat slachtoffers met let
selschade wil bijstaan om hun
recht én hun geld te krijgen.
Het bureau, Lege Artis BV in
Utrecht, start binnenkort. Medi
sche specialisten van naam, on
der andere Haspels en de car
dioloog prof. dr. F.L. Meijler,
gaan adviezen geven aan pa
tiënten, hun advocaten en ver
zekeringsmaatschappijen. Juris
ten, onder wie oud-rechter mr.
T.W. Mertens, begeleiden de ju
ridische kant. Lege Artis zal niet
zelf procederen, maar wel pro
cederende advocaten adviseren.
Volgens Haspels is het uit
vechten van medische geschil
len voor de rechter echter
meestal niet de goede weg. „Het
is beter de schade tussen de
verzekeraars onderling te rege
len. Dat gaat sneller en is emo
tioneel veel minder belastend
voor de slachtoffers."
Emoties
Is hij niet bang voor 'Ameri
kaanse toestanden' met miljoe
nen aan schadevergoeding voor
een medisch foutje? „Nee," zegt
Haspels. „We hebben hier ge
lukkig geen jury-rechtspraak,
zodat gedupeerden niet met
veel vertoon de emoties kunnen-
bespelen. En advocaten mogen
hier niej werken volgens het be
ginsel 'no cure no pay'. Ze wer
ken op uurtarief, los van de uit
slag van de zaak. Ze hebben dus
geen financieel belang bij hoge
schadevergoedingen. Dat voor
komt Amerikaanse uitwassen."
Maar de schade-uitkeringen
zijn in Nederland wèl veel te
laag. Haspels heeft mappen vol
met schadegevallen in de kast
staan. Hij geeft een paar voor
beelden van redelijke vergoe
dingen: een mislukte sterilisatie
bij een vrouw door een niet-ge-
blokkeerde eileider levert haar
120.000 gulden schadevergoe
ding op. „Het hoogste bedrag in
Nederland voor een mislukte
sterilisatie. Maar volkomen te
recht," zegt Haspels. Een be
straalde patiënt bijvoorbeeld
kreeg tien maal de toegestane
stralingsdosis, met rampzalige
gevolgen. Er is een voorschot
uitgekeerd door de verzekering
van de arts van 85.000 gulden,
de uiteindelijke schadevergoe
ding gaat in de tonnen lopen.
Geld
Haspels: .Alles is bij die patiënt
kapot, vreselijk. In zo'n geval
wordt vooral de immateriële
schade meetsal veel te laag in
geschat. Artsen en hun verzeke
ringsmaatschappijen zijn zich
vaak niet bewust dat dergelijke
schade een leven lang door
werkt. Als je die immmateriële
schade optelt en omzet in een
geldbedrag, zit je gauw aan een
of meerdere tonnen."
Dat slachtoffers met letsel
schade vaak veel te weinig uit
betaald krijgen, ligt volgens
Haspels niet aan de artsen die
de fouten maken, maar aan hun
verzekeraars. „Artsen zijn verze
kerd voor een miljoen gulden
schade per geval. Dat is het pro
bleem niet. Een arts die een fout
heeft gemaakt, wil meestal dat
die fout financieel correct wordt
gecompenseerd. Dat maakt het
emotioneel ook makkelijker
voor hem. Maar de verzekeraar
maakt de problemen, die wil er
niet te duur mee uit zijn."
Het is daarom van groot be
lang, dat slachtoffers kunnen
beschikken over onafhankelijke
deskundigheid om hun zaak te
beoordelen, benadrukt Haspels.
„En dat is niet eenvoudig. Wie
door een bepaalde specialist
verkeerd behandeld meent te
zijn, moet door zijn verzekering
en die van de arts worden on
derzocht. Dat zijn dus vakgeno
ten van de aangeklaagde arts."
„Die vakgenoten kennen el
kaar bijna altijd, soms heel per
soonlijk. Dat maakt onafhanke
lijkheid wel eens moeilijk. Ik
heb daar zelf overigens geen
moeite mee. Het komt geregeld
voor, dat ik een beweerde fout
van een collega, soms een
vriend, nader moet beoordelen.
Het komt dan ook voor dat ik
dan concludeer dat hij inder
daad fout is geweest."
„Dat is gewoon een vakkun
dig oordeel. Ik, en geen van de
Lege Artis-medewerkers, kan
zich permitteren deskundigheid
en onafhankelijkheid onderge
schikt te maken aan vriendjes
politiek."
Het is de politie niet gelukt vast
te stellen welke springstof is ge
bruikt bij de- RaRa-aanslagen in
november vorig jaar. Ook zijn er
nog geen aanwijzingen over wie
verantwoordelijk is voor de aan
slagen op het huis van staatsse
cretaris Aad Kosto van justitie in
Grootschermer en het ministe
rie van binnenlandse zaken in
Den Haag.
De aanslagen werden destijds
opgeëist door de actiegroep Ra-
Ra. Zowel het technisch onder
zoek ter plekke als de analyses
van het Gerechtelijk Laboratori
um in Rijswijk geven geen uit
sluitsel over de exacte samen
stelling van het gebruikte explo
sief, aldus woordvoerder Van
Woensel van de Haagse politie.
Ook het verzoek om informa
tie aan sportvissers in Groot
schermer heeft weinig opgele
verd. Van Woensel: „We hebben
geen concrete informatie ge
had. De gouden tip zat er niet
bij." Sportvissers in Grootscher
mer waren aangeschreven om
dat het vermoeden bestaat dat
de daders een bootje hebben
gebruikt om via de sloot achter
huis van Kosto de bom te leg
gen.
Het politieteam dat het on
derzoek doet naar de aanslagen,
bestaande uit vijftien man, is
nog op volle sterkte. De politie
weet nog niet wie er achter de
aanslagen zou kunnen zitten.
„We hebben wel vermoedens,
maar wel sluiten nog niets uit".
Bonden willen volledig loon bij ziekte werknemers
Het overleg over een nieuwe cao voor de bouwnijverheid
is gisteren vastgelopen. De vakbonden weigerden in te
stemmen met versoepelde voorstellen van de werkge
versorganisatie AVBB om het ziekteverzuim in de be
drijfstak terug te dringen.
DEN HAAG GPD-ANP
Werkgevers en bonden in de
bouw lijken af te stevenen op
een confrontatie. Komende vrij
dag bespreken de besturen van
de verschillende bouwbonden
hun verdere strategie. Als de
werkgevers niet aan de eisen
van de vakbeweging tegemoet
komen, volgen stakingen.
Het conflict spitst zich toe op
de Ziektewet. Vorige week stel
den de werkgevers voor om
werknemers bij ziekte maxi
maal acht roostervrije dagen in
te laten leveren: twee per ziek
melding. Gisteren hadden zij in
hun nieuwe voorstellen dit aan
tal gehalveerd. De werkgevers
blijven echter vasthouden aan
hun uitgangspunt dat bij ziekte
niet het hele loon wordt door
betaald en dat de werknemers
vrije dagen moeten inleveren.
Ook de korting op de uitke
ring bij ziekte had het AVBB
versoepeld. Aanvankelijk wilden
de werkgevers dat zieke werk
nemers gedurende de hele ziek
tewetperiode een jaar
slechts 70 procent van hun in
komen zouden ontvangen. Gis
teren kwamen zij met het voor
stel om bij de eerste zes weken
80 procent uit te betalen en
daarna, volgens de huidige cao,
100 procent.
Ook de aangepaste voorstel
len zijn voor de vakbonden ech
ter niet te accepteren. Ze wijzen
elk voorstel waarin bij ziekte
niet het volledige loon wordt
doorbetaald, van de hand. Zo
wel de onderhandelaar van de
Bouw- en Houtbond FNV, Roel
de Vries, als zijn collega van de
Hout- en Bouwbond CNV,
Freek van der Meulen, zei grote
problemen te verwachten met
de achterban. Hun collega van
Het Zwarte Corps (de wegen
bouwers) vreest te worden 'lek-
geschoten' als hij ermee in zijn
bondsraad zou wagen te ko
men.
De werknemersorganisaties
hebben overigens na het mis
lukken van het overleg de moed
nog niet opgegeven. Zij wijzen
erop dat in de havens wèl af
spraken konden worden ge
maakt over doorbetaling van
loon bij ziekte. „We hebben
hoop dat nog deze week het
verstand aan werkgeverszijde
zal zegevieren en dat we voor
vrijdag bij elkaar kunnen ko
men", aldus Van der Meulen.
De vakbonden erkennen ove
rigens wel dat het ziekteverzuim
in de bouw nu ongeveer 12
procent omlaag moet. Zij
menen echter dat dat bereikt
moet worden door betere ar
beidsomstandigheden en meer
toezicht op de naleving van
voorschriften. Bovendien plei
ten ze voor betere controle en
begeleiding, zodat oneigenlijk
gebruik en misbruik van de
Ziektewet sneller wordt opge
spoord.
Wakelkamp (VGZ, links) en directievoorzitter Boet van Amev.
foto anp frans van der linde
I
UTRECHT GPD-ANP
De verzekeringsmaatschappij
Amev Nederland uit Utrecht en
VGZ uit Nijmegen, de grootste
gespecialiseerde ziektekosten
verzekeraar van Nederland,
gaan met elkaar samenwerken.
Amev hoopt samen met de
ziektekostenverzekeringen van
VGZ meer eigen verzekeringen
te kunnen verkopen. VGZ denkt
de concurrentie beter aan te
kunnen door de eigen produk-
ten aan te vullen met de Amev-
verzekeringen.
Een fusie is het niet. „In het
gisteren gesloten contract wordt
daar niet naar verwezen. Het is
niet aan de orde, maar niets is
onmogelijk", aldus hoofdirec-
teur Wakelkamp van VGZ. Hij
hield gisteren nogal wat slagen
om de arm tijdens de toelich
ting op de aangekondigde sa
menwerking.
Voorlopig gaat het om een
commerciële samenwerking
tussen Amev en VGZ. Daarbij
zullen ze eikaars produkten ver
kopen. Tot 1995, wanneer naar
verwachting het plan Simons in
zijn geheel is ingevoerd, zullen
beide maatschappijen hun ei
gen ziektekostenverzekeringen
op de markt brengen.
Na dat tijdstip, als het onder
scheid tussen ziekenfonds en
particuliere ziektekostenverze
keringen is verdwenen, bestaan
er geen verschillen meer tussen
de produkten en prijzen die
Amev en VGZ aanbieden. Bo
vendien zal Amev dan zijn be-
staande ziektekostenverzeker
den bij VGZ onderbrengen.
Amev brengt verzekeringen
via tussenpersonen aan de man.
Die krijgen nu ook de polissen
van VGZ ter beschikking. VGZ
zal de ziektekostenverzekerin
gen van Amev verkopen via een
nog op te richten bemiddelings-
bedrijf.
Voor het personeel heeft de
samenwerking geen gevolgen.
De medewerkers van Amev die
zich nu met ziektekosten bezig
houden, blijven werken in het
hoofdkantoor in Utrecht.
VGZ is de grootste zorgverze
keraar van Nederland. Het be
drijf telt ruim 1,4 miljoen verze
kerden, 1,2 miljoen via het zie
kenfonds en 350.000 particulie
ren. Zij zijn goed voor een om
zet van 3,8 miljard gulden per
jaar. Daarmee vergeleken is j
Amev, toch een van de grote h
verzekeraars in Nederland, met
36.000 verzekerden op ziekte-
kostengebied een kleintje.
Haspels: „Schade na een medische fout werkt vaak een leven lang
door." archieffoto
Wegens annulering exportorder
kochten wij rechtstreeks van de fabrielT
GROTE PARTIJ
TEKENTAFELS
(licht beschadigd)
Van Dooren bv
