Cultuur
'In Leiden krijgen we bijna
geen voet aan de grond'
4?5
'Lustspel' tussen puurheid en perversie
Leids Studenten Jazz gezelschap
met sound zo zacht als zijde
De lente
in een
mandje.
Donderdag 16 januari 1992
Redactie: 071-161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYGROK
SASKIA STOEUNGA Eindredactie: CONNY SMfTS Vormgeving: PIET KOOREMAN
INFORMATIE OVER ex
posities, concerten en
theater staat op de vol
gende pagina van dit ka
tern. Daarin ook: film en
boeken.
Leidse rockgroep Lovecramps eregast op concert in Kiev
De Leidse rockgroep 'Lovecramps' is door het Internatio
nal Festival of Female Rock Music (24 t/m 27 januari) als
eregast uitgenodigd voor een optreden in Kiev. Het is het
derde concert dat deze formatie geeft in de voormalige
Sovjetunie. Vorig jaar speelde 'Lovecramps' voor een en
thousiast publiek in Moldavië. Francine de Zanger (gi
taar, backing vocals): „Er mocht toen nog niet worden
gedanst. De politie zat met de gummiknuppel klaar om
in te grijpen. Nu zal dat wel anders zijn."
LEIDEN CEES VAN HOORE
en de musici die je tegenkwam
stonden niet uit de hoogte naar
je te kijken als je optrad. Er was
geen afgunst. Heel wat anders
dan in Nederland. Hier is echt
snare (kleine trommel, CvH) ha
len. Maar daar speel je op basis
Je leert
De relatie tussen 'Lovecramps'
en Kiev is door toeval ontstaan.
Twee jaar geleden zou de be
vriende band "The Wanda's'
moeten spelen in Kiev. Deze
formatie was verhinderd. 'The
Wanda's' vroegen of 'Love
cramps' kon invallen en dat
kon. „En sinds die tijd zijn wij
daar een beetje aan het pionie
ren", zegt Jeanette, de zangeres
van de groep. „Zo kun je het
rustig noemen. Er zijn niet veel
Nederlandse groepen die zon
der een groot promotie-appa
raat achter zich daar iets klaar
maken. Wij hebben er zelfs een
prijs gewonnen. We zijn Miss Stevense (basgitaar)V" „Het is
Vreemd. Neem nu het LVC.
Daar hebben we nog niet eens
'de zolder' gehaald. Eén keer
hebben we er opgetreden. Dat
was bij de presentatie van de
Leidse Vereniging van Popmu
zikanten. Verder niet. Dat is
toch een beetje raar voor een
band die nu al voor de derde
keer door het buitenland is uit
genodigd. Maar ja, wij behoren
niet tot de gevestigde orde. Dat
zie je toch veel: dat mensen bij
de programmering alleen maar
op periodieken als 'Oor' afgaan.
Meer bestaat er voor hen niet."
Syama de Jong: „Sommigen
denken dat je als rockgroep nog
veel jaloezie. Je maakt het hier echt ontdekt wordt. Die tijd
een mes door je voorbij. Of beter gezegd: zo is
Lovecramps speelt poppy-
rock. Geen hardrock, geen pop
muziek, maar iets daar tussen
in. Ooit maakte de Leidse groep
een single, maar aangezien dat
dure aangelegenheid
het nooit «gegaan. Het
verkeerd romantisch idee. Je
moet je succes zelf maken, je
moet als groep zelf voor je con
tacten zorgen. En daar zijn we
hard mee bezig. Onze trip naar
Kiev wordt voor een deel ge
sponsord door het Leidse be
drijfsleven. Voor die sponsors
cassette op 1
is, worden de nieuwe nummers het live-optreden in Kiev. Die
nu per cassette verspreid. Renée krijgen dus iets tastbaars."
De combinatie van Marivaux en De Sade is weliswaar gewaagd, maar leidt in dit 'Lustspel' tot een opmerkelijk resultaat in een pracht van een gluurderig kijkkasttoneel.
Rock geworden. De prijs be- moeilijk om in je eigen stad
stond uit een prachtig kroontje voet aan de grond te krijgen.
i sjerp. Het kroontje
van een metaal waarover nogal
geheimzinnig werd gedaan. Ze
waren er erg trots op dat ze dat
metaal hadden. Het zou iets
heel bijzonders zijn."
De meeste popmuzikanten
uit het voormalige Oostblok
hebben een muzikale scholing
gehad. Een 'eigen sound' is
nogal zeldzaam. Er worden over
het algemeen 'covers' gespeeld.
Francine: „Zoiets als wij doen,
dus eigen nummers maken en
spelen, kennen ze daar bijna
niet. Toen wij op het zoge
naamde 'Kersenfestival' in Mol
davië speelden vielen de mon
den open van verbazing. Wat ze
ook heel bijzonder vonden, was
dat wij 'live' speelden. Door ge
brek aan goede apparatuur zie
je dat veel popgroepen daar
toch gaan 'playbacken'."
Stijn Minneboo (gitaar), de
enige man binnen 'Love
cramps', bewaart goede herin
neringen aan Moldavië. „Er was
voor de muzikanten die deelna
men een groot hotel afgehuurd,
dus je kwam daar telkens men
sen tegen met wie je ervaringen
kon uitwisselen en kon praten
over muziek. Echt een beetje
een congres-idee."
Syama de Jong (drums): „Ja,
Hier worden toch meestal niet-
Leidse groepen geprogram
meerd. Als iets uit een andere
stad of uit het buitenland komt,
denken ze dat het goed is.
Lovecramps treedt zaterdag
18 januari op in Muziekcafé
The Sound, Lange Scheistraat
5b, Leiden. Aanvang: 22.00
uur. (Informatie over Love
cramps is verkrijgbaar onder
nummer 071-120559)
foto ben van duin
THEATER
RECENSIE WUNAND ZE1LSTRA
Lustspel naar 'De kwestie' van Marivaux
en 'Filosofie in de slaapkamer* van De Sa-
de in de regie van Javier Lopez Pinon.
Spel: Lineke Rijxman, Elja Pelgrom, Cas
Enklaar, Oda Spelbos, Flip Ceulemans en
Eric Corton.
Gezien: 15/1, LAK Leiden. Daar nog te
zien: 16/1
Leiden
Hoe zouden ooit de eerste
vrouw en de eerste man - zon
der enige voorkennis en zonder
de ballast van een maatschap
pelijke context - naar elkaar
hebben gekeken? Een antwoord
op die vraag lijkt onmogelijk,
maar in 'Lustspel' is daar het
volgende op gevonden.
Vier jonge mensen, twee
mannen en twee vrouwen, zijn
vanaf hun geboorte in een vrij
wel compleet isolement groot
gebracht. Over hun eerste ont
moeting en over de eerste vlin
ders in hun buik gaat het begin
van de voorstelling. Twee erva
ren geliefden geven hierop hun
commentaar. Achter het 'expe
riment' schuilt namelijk een
weddenschap, die vereenvou
digd neerkomt op de vraag, wie
er slechter is: de man of de
vrouw?
Het paradijs lijkt compleet,
wanneer de eerste vrouw en
man elkaar hebben ontmoet.
Eeuwige liefde en trouw liggen
voor de hand, totdat er een
tweede man en vrouw letterlijk
ten tonele verschijnen.
Het paradijselijke geluk wordt
door Lineke Rijxman en Flip
Ceulemans met een geestige
knipoog gespeeld. Hij typeert
een prachtig soort ongerepte
naïviteit, waar zij met olijke ver
bazing op inspeelt.
Als de voor de hand liggende
kink in de kabel komt, wordt
het spel allengs feller, zonder
dat er overigens ook maar één
onvertogen woord valt. In dit
aan een stuk van Marivaux ont
leende gedeelte blijft het bij
suggereren, wat door de regis
seur met wat 'handtastelijkhe
den' wordt onderstreept.
Het omgekeerde is het geval
bij de passages die uit het werk
van de beruchte Markies De Sa-
de komen. Het spel is daar puur
statisch, de spelers verroeren
zich niet of nauwelijks, maar
hun taalgebruik noemt de din
gen zonder pardon bij de naam.
Het pleidooi van De Sade
voor ongeremde lustbevredi
ging tot in de meest perverse
consequenties levert als het wa-
De Leidse rockgroep Lovecramps. Boven, v.l.n.r. Francine de Zanger (gi
taar, backing vocals), Stijn Minneboo (gitaar) en zangeres Jeanette
(„nee, geen achternaam!"). Onder: drummer Syama de Jong (links) en
Renée Stevense (basgitaar, backing vocals). foto marc de haan
o.l.v. Adriaan Jaeggie en het Vera Vinger-
hoeds Quartet.
Gehoord: De Waag en Café De W W,
Leiden
Als ik omstreeks 21.00 uur bij
De Waag arriveer, staan er al
drie borrelbussen op passagiers
te wachten. Veel passagiers zijn
er nog niet, maar de paar dié er
inzitten, zijn al niet helemaal
nuchter meer. Wel vrolijk trou
wens. Het lijkt de opmaat te
worden tot de hele avond: een
vrolijke, gezellige sfeer, niet echt
uitgelaten in de zin van bier in
de gestrekte arm en 'polo-
naiaiaise', maar meer het soort
feestje waarop je je oude vrien
den weer eens ziet en waarop je
onder het genot van een biertje
lekker luistert naar goede mu
ziek.
Na een kort openingswoordje
begint het Leidse Studenten
Jazz Gezelschap aan haar vijf
uur durende optreden. De mu
sici op de piano en de drums
kunnen volgens mij geen stu
denten meer zijn,4 te oordelen
naar hun grijze haren en hun
buikjes: hooguit zijn het alum
ni. Veel maakt het niet uit, ze
spelen net zo energiek en net zo
relaxed als de studenten dat
doen.
Medelijden heb ik met de pia
nist, de bassist en de banjo-spe
ler. Zij moeten, als ritmesectie,
steeds blijven spelen, terwijl de
brass-jongens af en toe hun in
strument kunnen neerleggen
om er eens een lekker sigaretje
bij op te steken.
De Waag is al gauw afgeladen
vol. Het voorste deel van het
publiek luistert ingespannen
naar de met groot gemak spe
lende studenten, die een sound
zo zacht als zijde produceren;
warm en gevoelig, maar niet lui
of slap. Hun muziek klinkt zoals
je dat in oude tekenfilms nog
wel eens hoort. Ze spelen zowel
oude als moderne jazz, „maar u
zult het verschil niet horen", al
dus Adriaan Jaeggie, de leider
en woordvoerder van de band.
In het achterste deel van de
Waag lopen niet alleen gewone
Leidenaren, maar ook opval
lend veel 'elles' (Quintus- en
Minervameisjes). Ze staan in
groepjes, stoer met een biertje
in de ene en een sigaret in de
andere hand en blokkeren de
ingang, tot wanhoop van de
portier, die evenwel niet onge
voelig is voor hun charmes. Eén
van de meisjes monstert een
saxofonist. „Ik wilde ook saxo
foon leren spelen" hoor ik haar
tegen een vriendin zeggen,
„maar die jongen die me les gaf
was zó fanatiek. Hij wilde me
noten leren lezen, dus ben ik er
meteen weer mee opgehouden.
Veel te moeilijk."
Gehoor gevend aan een in
nerlijke drang, begeef ik me hal
verwege de avond nog even
naar café De W.W.. waar het
Vera Vingerhoeds Quartet een
optreden verzorgt. Het café is
afgeladen vol, de armen en be
nen hangen er aan alle kanten
uit. Het lijkt Vingerhoeds niet te
deren: bezweet en verhit, maar
met enthousiasme en perfecte
beheersing brengt ze haar free
yozz-composities. Sommige
luisteraars volgen met gesloten
ogen Vingerhoeds' kronkelpa
den door de toonladders. Ande
ren hebben meer aandacht voor
de overige bandleden. „Moet je
kijken," zegt een jongen met
een leren jasje en met veel gel in
het haar, „een drummer die van
blad leest!" Zijn vriend ant
woordt: „Dat zal dan wel niet
zo'n beste zijn". Waarop ze bei
den in een smakelijk gelach uit
barsten. Als ik De W.W. verlaat,
zegt een bezoeker misprijzend:
„Dat was dus géén Candy Dul-
fer!" Gelukkig niet, denk ik en
haast me terug naar de Waag.
Daar lijkt het ondertussen wel
hoog zomer, zoveel mensen
staan er op de Aalmarkt een
biertje te drinken en met elkaar
te kletsen. Binnen is het onder
tussen al net zo druk. Ieder©
keer als een lid van het Studen
ten Jazz Gezelschap een solo
heeft weggegeven gaat er een
loeiend, waarderend gehuil op,
maar de 'elles' lijken zich daar
niets van aan te trekken. „Zou
er nog rooie wèhn zijn?" zegt er
een, die uiteindelijk toch maar
genoegen neemt met een bier
tje.
Als ik laat op de avond de
binnenstad verlaat, rijdt er nog
een borrelbus langs. Propvol
deze keer, muziek klinkt door
de ramen. Binnen is er een
feestje gaande en de chauffeur,
met zwartgeschminkt gezicht,
deint met zijn bus zachtjes met
de feestvierders op de maat
heen en weer.
Programma Leidse Jazzweek
vanavond: Els Voorhoeve
Kwartet in de Waag (20.00
uur); The CHris Koenen Blues
Band with special guest in de
Waag (22.00 uur); Bouwmees
ter Trio in Jazzcafé The Duke
(21.00 uur).
Margriet de Moor en Nelleke
Noordervliet in Burcht
tret'. Vorig jaar verscheen haar
eerste roman'Eerst grijs dan wit
dan blauw'.
De in 1945 in Rotterdam ge
boren Nelleke Noordervliet stu
deerde Nederlands in Leiden. In
1987 verscheen van haar hand
Tine, of de dalen waar het le
ven woont', een roman over de
eerste vrouw van Multatuli. In
1990 volgde het toneelstuk 'Bel
le en Benjamin' en in 1991 de
roman 'Het oog van de engel'.
Het vraaggesprek is op 23 ja
nuari in Sociëteit Burcht, Burg-
steeg 14. het begint om 20.15
uur en is gratis toegankelijk.
De auteurs Margriet de Moor en
Nelleke Noordervliet ondergaan
volgende week donderdag een
vragenvuur in Kunstkring
Burcht. Marijke Heestermans
zal dan met beide schrijfsters,
die vóórdat zij debuteerden al
een afwisselende carrière achter
de rug hadden, een gesprek
hebben.
Van Margriet de Moor, in
1941 in Noordwijk geboren,
kwam in 1988 haar verhalen
bundel 'Op de rug gezien' uit, in
1989 gevolgd door 'Dubbelpor-
Reten mandje gevuld met drie
hyacinten in rose, wit of blauw.
Of rieten mandie boordevol
narcissen in geel (Carlton) of
crème (Téte-a-tète).
Compleet I
Tevens los verkrijgbaar:
bollen 4,95 en mandje 2,95.
Aanbieding is geldig twee weken na verschijning
In deze krant of zolang de voorraad strekt.
intratuin VOORSCHOTEN
Letdseweg 518, tel. 071-763748
3ROENE WARENHUIS
:i vuaiuuii/ ui
Watkinson brengt teksten
Monteverdi feilloos tot leven
Schrijfster Margriet de Moor veelzijdige carrière.
Muziek en poëzie in Hillegom
dichten van Willem Wilmink,
Jan Hanlo en Hans Lodeizen,
door Han Bruinenberg op mu
ziek gezet, ^zullen ook te horen
zijn.
Het Vokaal Dubbelkwartet
Cigale is opgericht in 1981.
Sindsdien volgden vele optre
den, ook voor radio en televisie.
Het ensemble trad op met actri
ce Trins Snijders, de zangeres
Astrid Nijgh en hetWillem
breuker Kollektief.
Het concert begint om 12 uur.
het adres van de Kulurele Raad
is: Prinses Irenelaan 16, Hille
gom. telefoon 02520-18869.
De stichting Kulturele Raad Hil
legom organiseert op zondag 19
januari een koffieconcert met
het Vokaal Dubelkwartet Cigale,
het eerste in een reeks.
Cigale presenteert dit seizoen
een vernieuwd programma
waarin clow' harmony voorop
staat. Ook schenkt het ensem
ble aandacht aan Nederlandsta
lige poëzie en het 'Kolderlied'.
Het programma wordt verluch
tigd met enkele gedichten van
Willem Elsschot, Maria Vasalis
en Annie M.G. Schmidt. Ge-
RECENSIE MIES ALBARDA
Serie Oude muziek in Oudheden met Ca
rolyn Watkinson, mezzo-sopraan, en Glen
Wilson, clavecimbel. Werken van Monte
verdi en Frescobaldi.
Gehoord op 15 januari in de Taffehzaal.
Rijksmuseum van Oudheden
Leiden
Avant garde uit het begin van
de 17e eeuw, zo heeft de vocale
muziek van Monteverdi zijn
tijdgenoten in de oren geklon
ken. Voorstanders prezen de
nieuwe dramatische stijl waarin
de teksten naar hun inhoud
muzikaal werden weergegeven,
tegenstanders verguisden hem
om de ongehoorde samenklan
ken, en spraken van 'de onvol
maaktheid van de modeme
muziek'. Ook Frescobaldi, die
de basis legde voor het orgel-
en clavecimbelspel, was een
modernist.
In twee Toccata's en twee
Partita's, grote variatiewerken,
liet Glen Wilson in verfijnd en
levendig spel horen hoe virtu
oos deze vroege toetsenmuziek
was. Onuitputtelijk waren Fre-
scobaldi's invallen, gewaagd
zijn harmonieën al naar de
stemming van het moment.
Carolyn Watkinson beperkt
zich niet tot een muzikaal ge
bied, maar zingt alles, van Mon
teverdi tot en met Mahler, wat
een ongelooflijk veelzijdige
zangtechniek en stijlgevoel
vraagt. Zij heeft een donker ge
tinte stem waarmee ze de tek
sten feilloos tot leven weet te
brengen. In Monteverdi's ma
drigalen en klachten gaat het
steeds om verloren liefde, die
tot gevoelens van wanhoop of
woede leidt. Bij Carolyn Watk
inson krijgt ieder woord, ieder
gevoel zijn eigen kleur en klank,
waarbij de dramatiek sober ge
doseerd wordt. Juist door die
beheersing hebben de dramati
sche momenten een veel ster
kere werking. Absolute hoogte
punten waren het aangrijpende
Lamento d'Arianna, dat Monte
verdi in zijn tijd beroemd maak
te. en het berustend eindigende
Voglio di vita uscir.
re de theoretische onderbou
wing voor het experiment dat
van de meest pure situatie
trachtte uit te gaan. Van enige
nobele motieven voor de liefde
laat dit 'Lustspel' weinig heel.
Met boosaardig genot worden
deze denkbeelden vertolkt door
Cas Enklaar en E
De combinatie i
en De Sade is weliswaar ge
waagd, maar leidt in dit 'Lust
spel' tot een opmerkelijk resul
taat in een pracht van een
gluurderig kijkkasttoneel. En de
weddenschap, die aanvankelijk
het uitgangspunt vormde, blijkt
niet meer relevant
ANNIE SCHMIDT-PRIJS De
stichting Conamus en het Am
sterdams Kleinkunst Festival
hebben samen een nieuwe on
derscheiding ingesteld voor het
Nederlandstalig kleinkunstlied:
de Annie M.G. Schmidt-prijs.
De prijs bestaat uit een speciaal
ontworpen litho en een geldbe
drag van 7.500 gulden. Hij
wordt toegekend aan het vol
gens de jury beste lied van het
voorafgaande jaar.
Maand uitstel
van raadsdebat
over restauratie
werk Newman
AMSTERDAM ANP
Het raadsdebat over de restau
ratie van het schilderij van Bar-
nett Newman „Who's Afraid of
Red Yellow and Blue III" dat
half januari zou plaatsvinden, is
uitgesteld. De reden hiervan is
dat de advocaat van de ge
meente Amsterdam meer tijd
nodig heeft voor zijn onderzoek
naar de mogelijkheden om juri
dische stappen te nemen tegen
de Amerikaanse restaurator Da
niel Goldreyer. De nieuwe
streefdatum van de raadsbe-
handeling is 19 februari. In een
brief aan het college van b en w
schrijft de wethouder van kunst
en cultuur M. Baak (D66) dat
het uitstel van het raadsdebat
ook nodig is omdat het aanvul
lend onderzoek van het Gerech
telijk Laboratorium nog niet is
afgerond. Het laboratorium on
derzoekt op verzoek van de ge
meente onder meer of de op het
schilderij aangebrachte alkyl-
houdende vernislaag al dan niet
is te verwijderen. Het onderzoek
van het lab en het advies van de
gemeenteadvocaat zullen nog
tenminste 10 dagen vergen, al
dus Baak. In december is tij
dens de behandeling in de com
missie kunst en cultuur beslo
ten dat de Amerikaanse restau
rator Daniel Goldreyer een con
tra-expertise moet laten ver
richten naar de restauratie. Hoe
het met dit onderzoek staat is
Baak niet bekend. „Over het
verloop van de contra-expertise
van de heer Goldreyer valt
thans niets te voorspellen", al
dus Baak in haar brief aan het
college.
