Buitenland
FIS wenst vorming
schaduwparlement
Bossano heeft Gibraltar zelfvertrouwen gegeven
WINTERKONING
WORDEN?
Jeltsin onder druk
Optimisme bij niet vertegenwoordigde volken
Kroatië viert feest
na erkenning EG
Acute voedseltekorten in Estland
I'oei u zelfde koning te rijk. Koop snel een staatslot
U heeft nog 3 dagen voor de verkoop sluit
Bel voor de verkoopadressen 06 9595150 ct p/m).
Wacht niet Er is immers geen mooier lot dan een staatslot
GELUK IS NOG 3 DAGEN TE KOOP.
EG zal alle lidstaten GOS erkennen
De Europese Gemeenschap kan binnenkort de onafhankelijk
heid erkennen van alle elf lidstaten van het Gemenebest van On
afhankelijke Staten (GOS), de opvolger van de Sovjetunie. Dat
blijkt uit een verklaring die gisteren is uitgegeven door Portugal,
de huidige voorzitter van de EG. Tadzjikistan en Kirgistan heb
ben als laatste GOS-staten toegezegd zich te houden aan de
richtlijnen voor „goed gedrag" die de EG heeft opgesteld. Dat
was een voorwaarde voor erkenning.
Chevron haalt streep door 2500 banen
Het Amerikaanse olieconcern Chevron gaat 2500 banen schrap
pen, zo heeft bestuursvoorzitter Ken Derr zijn personeel gisteren
via een wereldomvattende satellietverbinding laten weten. Derr
verklaarde tevens dat er over het vierde kwartaal een voorzie
ning wordt getroffen van ongeveer 270 miljoen dollar.
Giftige wijn is al maanden in handel
De wijn die in de Noorditaliaanse regio Veneto is vermengd met
een giftig en kankerverwekkend anti-gistingsmiddel, en waarvan
dinsdag 4 miljoen liter in beslag is genomen, blijkt al 6 maanden
in de handel. Het publiek is aangeraden de grootst mogelijke
voorzichtigheid te betrachten bij de aankoop en consumptie van
wijn uit Veneto. De toegevoegde stof, een soort blauwzuur die
de gisting tegen gaat en de zuurgraad naar beneden brengt, kan
maagpijn, braken, buikloop en hoofdpijn veroorzaken.
Amerikaans spionagetoetel vermist
Een Amerikaans verkenningsvliegtuig (U-2) wordt vermist voor
de kust van Zuid-Korea. Alle radio- en radarcontact met piloot
en toestel zijn gisteren verbroken. Volgens een woordvoerster
van het ministerie van defensie is er geen aanleiding te denken
aan een vijandelijke actie tegen het vliegtuig. De U-2 wordt door
de Amerikanen gebruikt voor foto-missies ten behoeve van spio-
nagedoeleinden.
Somalia: Rode-Kruismedewerker gedood
In Kismayo in Zuid-Somalia is gisteren een medewerker van het
Internationale Rode Kruis (ICRC) doodgeschoten door rebellen.
Het Rode Kruis heeft naar aanleiding van het incident laten we
ten dat haar activiteiten in Somalia ter discussie zijn komen te
staan. Ook andere hulporganisaties overwegen hun werk in het
land te staken.
Noorse premier pleit voor toetreding EG
De Noorse premier Gro Harlem Brundtland heeft zich gisteren
voor het eerst positief uitgelaten over een mogelijke toetreding
van Noorwegen tot de Europese Gemeenschap. „Met het oog op
de internationale buitenlandse en veiligheidspolitiek zou het het
beste zijn EG-lid te worden. Wij moeten namelijk daar vertegen
woordigd zijn waar de beslissingen worden genomen", zo stelde
de sociaal-democratische premier.
Spaanse ex-minister doodgeschoten
De voormalige Spaanse onderminister Manuel Broseta Pont is
gisteren in Valencia doodgeschoten bij een aanslag die vrijwel
zeker het werk is van de Baskische afscheidingesbeweging ETA,
zo heeft de Spaanse politie meegedeeld. „Alles wijst erop dat het
de ETA was", zei een politiewoordvoerder. Broseta (59), die tus
sen 1980 en 1982 onderminister voor de Spaanse autonome ge
bieden was, overleed onmiddellijk nadat hij in het hoofd ge
schoten was door twee mannen die er in een auto vandoor gin
gen.
GIBRALTAR RUUD DE WIT
CORRESPONDENT
Vandaag gaan 15.000 stemgerechtige Gibraltare-
zen voor het eerst sinds 1988 naar de stembus om
de vijftien leden van hun 'House of Assembly' te
kiezen. Maar als het aan Albert Bruzon ligt, hoeft
dat helemaal niet. De uitslag staat immers vast.
De 'Socialist and Labour'-partij van chief-minis-
ter Joe Bossano zal voor de tweede keer in suc
cessie een ruime meerderheid halen. Iedereen
lijkt tevreden over wat Bossano de afgelopen vier
jaar heeft bereikt en een alternatief is er niet.
Slechts 24 kandidaten zijn ingeschreven voor de
vijftien parlemenstzetels, die er te verdelen zijn.
Acht door de partij van Bossano, acht ook door de
GSD, de Gibralterese Sociaal-Democratische par
tij en zeven door de nieuwe Nationale Partij, de
GNP. Er is ook nog een onafhankelijke kandidaat.
De Gibraltarezen mogen ieder acht kruisjes zet
ten op de lijst met 24 kandidaten. De vijftien kan
didaten die het hoogst scoren, komen in het Hou
se of Assembly en de partij met de meeste zetels
vormt de 'regering.'.. Deze bestaat uit de minister
president en zeven ministers. Ambtenaar Bruzon
verwacht, dat de meeste Gibraltarezen de acht
kandidaten van Bossano's Arbeiders-partij zullen
aankruisen.
Ondanks de wereldrecessie, waarmee ook deze
Rots van nog geen zeven vierkante kilometer te
maken heeft, blaakt Gibraltar van optimisme. Joe
Bautista, een adviseur van de 'minister' van han
del en industrie, Michael Feetham: „De afgelopen
vier jaar heeft Gibraltar het niet makkelijk gehad.
De regering in Londen trok het grootste deel van
de militaire aanwezigheid op de Rots terug, wat
zwaar drukte op de middenstand. De marine-
dokken werden gesloten en het toerisme heeft
een klap gekregen".
„En natuurlijk zijn de Spaanse pesterijen doorge
gaan, zoals de vertraagde afhandeling van het
grensverkeer en het dwarsliggen bij het vinden
van een oplossing voor ons huisvuil. Net zoals
Spanje voorkomt, dat wij ons voordeel kunnen
doen met de Europese liberalisatie van het lucht-
vaartverkeer. Maar desondanks ziet onze situatie
er rooskleurig uit".
Een van de grote verdiensten van de 52-jarige
voormalige vakbondsleider Bossano is, dat hij
erin geslaagd is om de kwetsbare kolonie Gibral
tar een plaatsje op de wereldkaart te bezorgen. En
niet alleen als de enige plek in Europa waar apen
in het wild voorkomen. Gibraltar is de afgelopen
vier jaar weliswaar niet de Europese opvolger van
Hong Kong als internationaal financieel centrum
geworden zoals ook Bossano enige tijd hardop
droomde maar de groei zit er nog steeds in.
Dat is vooral Spanje een doom in het oog, omdat
steeds meer Spaanse bedrijven die in Andalusië
actief zijn, Gibraltar met zijn gunstige belasting
klimaat als uitvalsbasis gebruiken. Het totale aan
tal bedrijven, dat nu in Gibraltar is geregistreerd
ligt rond de 50.000 en dat is nogal wat voor een
stuk rots met een oppervlakte van een Neder
lands dorp.
Een van de doorslaggevende factoren bij het elec
torale succes dat Bossano vandaag zal halen, is
zijn oplossing voor het huizentekort in Gibraltar.
Vier jaar geleden beloofde Bossano dat hij een
stuk zee zou inpolderen om daar goedkope flats
neer te zetten en een industrieterrein aan te leg
gen. Met de know-how van het Nederlandse Vol-
ker Stevin en het kapitaal van het Deense bedrijf
Hojgaard Schultz kwam hij die belofte na. Vol
gende week worden de eerste flats van de bijna
14.000 die daar worden gebouwd, afgeleverd en
daarmee is een einde gekomen aan een van de
grootste problemen voor de Gibraltarezen: een
betaalde woning.
Voor de komende vier jaar heeft Bossano op
nieuw een uitbreiding van het grondgebied in het
vooruitzicht gesteld door een inpoldering aan de
oostzijde van de 'Rots'. Deze keer.niet door het
opspuiten van een deel van de zee, maar door het
afgraven van een stuk van de machtige rots. Advi
seur Bautista: „Hoe dat precies gaat gebeuren,
weet nog niemand, maar dat het zo ver komt, ge
looft iedereen in Gibraltar. Daar ligt waarschijn
lijk de grootste verdienste van Bossano. Hij heeft
de Gibraltarezen het gevoel teruggegeven dat zij
een kans hebben om autonoom van Spanje kun
nen blijven voortbestaan.
Donderdag *16 januari 1992 Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESLINGA LUUTJE NIEMANT5VERDRIET Vormgeving: JAKEUEN PAULUS
Advocaten eisen uitreisverbod Gorbatsjov
MOSKOU» HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
De Russische president Jeltsin
heeft opnieuw een lawine van
kritiek op de vrije (hoge) prijzen
over zich heen gekregen. In
Oekraïne, het Russische parle
ment en St. Petersburg, waar
Jeltsin gisteren op bezoek was,
werden harde noten gekraakt
over de combinatie hoge prij
zen, schaarse goederen. Van
daag zal verdedigt Jeltsin zijn
beleid in het parlement.
Voor Jeltsin pakken zich te
vens donkere wolken samen in
de Kaukasus. Volgens de Russi
sche tv en zegslieden in Tbilisi
heeft de naar Armenië uitgewe
ken Georgische president
Gamsachoerdia gisteren zijn
toevlucht gezocht bij Jeltsins te
genstander Doedajev, de presi
dent van de rebelse autonome
republiek Tsjetsjeno-Ingoesje-
tië. Gamsachoerdia beschuldigt
Jeltsin ervan de geslaagde op
stand tegen zijn bewind te heb
ben gesteund.
Jeltsin toonde zich in SL Pe
tersburg echter vastberaden en
gevat. Tegen een vrouw die
hem toeschreeuwde 'hoe moet
ik aan eten komen' zei hij: „Je
kunt mij aan mootjes snijden,
maar daar zul je niet lang ple
zier van hebben". Hij bleef erbij
dat het grote leed binnen een
half jaar is geleden.
De advocaten van vier hoofd
verdachten van de mislukte au-
gustuscoup eisten gisteren dat
de voormaligé Sovjet-president
Gorbatsjov een uitreisverbod
krijgt. Qorbatsjov moet volgens
hen in Rusland blijven, omdat
zij hem willen oproepen als
hoofdgetuige in het proces te
gen de 'putsehisten', waarvoor
overigens no^ geen datum is
vastgesteld.
Feestvreugde in Zagreb nadat 'Europa' het onafhankelijke Kroatië eindelijk heeft erkend. •foto epa
DEN HAAG ANP
Na de toetreding van Estland,
Letland en Litouwen tot de Ver
enigde Naties en de Europese
erkenning van Kroatië en Slove
nië, heerst bij volken die (nog)
niet zijn vertegenwoordigd in
de VN optimisme over de door
hen nagestreefde zelfstandig
heid. Dat bleek gisteren in Den
Haag tijdens een vergadering
van de UNPO, de Organisatie
van Niet-Vertegenwoordigde
Volken en Naties.
De leden van de UNPO. die
streven naar autonomie, be
schouwen de internationale er
kenning van het recht op zelf
beschikking van volken in de
uiteengevallen Sovjetunie en
Joegoslavië als een steun in de
rug. „Het is heel mooi dat de
doelstelling van onze organisa
tie in enkele gevallen is be
reikt", aldus de Nederlandse ju
rist Michiel van Walt van Praag,
secretaris-generaal van de UN
PO.
Estland en Letland behoor
den tot de initiatiefnemers van
de 'alternatieve Verenigde Na
ties', die een jaar geleden is op
gericht. Beide Baltische staten
zijn na hun toetreding tot de
'echte' VN automatisch afgetre
den als bestuursleden van de
UNPO. Naar verwachting zullen
binnenkort twee andere intia-
tiefnemers van het eerste uur,
Armenië en Georgië, wordèn
toegelaten tot de VN.
Van de UNPO zijn 26 landen
en volken lid, waaronder de
Kurden, Taiwan, Tibet, West-
Papua, de Republiek Zuid-Mo-
Iukken, Aceh en de Albanese
minderheid in Joegoslavië. Vijf
tien andere vermeende naties
hebben de status van waarne
mer. De organisatie heeft zijn
hoofdkwartier in Den Haag.
Ook Viktor Kaisiepo van het
West-Papua Volksfront voelt
zich gesterkt door de internatio
nale ontwikkelingen. Hij rekent
erop dat net als in Joegoslavië
de grenzen in Indonesië zullen
worden „geherwaardeerd". Dat
zou kunnen leiden tot autono
mie of onafhankelijkheid voor
West-Papua, Oost-Timor, de
Zuid-Molukken en Aceh.
GPD-DPA-AFP-Rtr
De twaalf EG-Ianden hebben
gisteren zoals eerder afgespro
ken Kroatië en Slovenië als on
afhankelijke staten erkend. Een
besluit over Bosnië-Hercegovi-
na en Macedonië is uitgesteld.
Het voorbeeld van de EG werd
door bijna alle andere Europese
landen gevolgd.
Het EG-besluit werd gisteren
in Lissabon genomen door hoge
diplomaten van de twaalf lidsta
ten, nadat zij het rapport had
den bestudeerd dat is opgesteld
door de speciale commissie van
de EG-vredesconferentie, onder
leiding van de Franse oud-mi
nister Badinter.
De commissie had geen be
zwaren tegen de erkenning van
Macedonië. Griekenland echter
wel. De verwachting is dat
Duitsland en Italië snel toch tot
erkenning zullen overgaan.
Voor hel etnisch verdeelde Bos
nië stelde de commissie eeen
referendum over de onafhanke
lijkheid voor. Bulgarije erkende
Macedonië en Bosnië gisteren
overigens wel.
Een aantal EG-landen, waar
onder Nederland, houdt de uit
voering van de erkenning van
Kroatië op totdat voldoende ga
ranties verkregen zijn voor de
bescherming van de Servische
minderheden in Kroatië. Alleen
Duitsland opende gisteren di
rect al ambassades in de hoofd
steden Zagreb (Kroatië) en Lju
bljana (Slovenië).
Echte feestvreugde was er gis-
tere/i alleen in Kroatië. Tiental
len kerkklokken in Zagreb luid
den om 17.00 uur plaatselijke
tijd om de erkenning door de
'Europa' aan te kondigen. On
dertussen maakten regeringslei
ders verzoenende gebaren naar
Servië dat zich steeds heeft ver
zet tegen het uiteenvallen van
Joegoslavië.
President Franjo Tudjman
sloot zich aan bij juichende me
nigten op het belangrijkste
plein van Zagreb. „Op deze his
torische dag wilde ik bij mijn
volk zijn. Ik kon het niet langer
uithouden in mijn kantoor. Ik
moest temidden van mijn volk
zijn", aldus de 69-jarige Tudj
man. „We hebben lang op deze
dag gewacht. Nu hebben we
Kroatië gesticht. Laten we van
avond feest vieren en morgen
de mouwen opstropen en aan
het werk gaan om Kroatië te
herbouwen".
In Ljubljana zei president
Milan Kucan dat het voor zijn
kleine Alpenstaat van levensbe
lang is zich te vestigen als een
integraal deel van Europa. „Nu
de slag om erkenning achter de
rug is, is het onze prioriteit het
gevecht te beginnen om de sa
menwerking met Europa", al
dus de 51-jarige Kucan in een
vraaggesprek.
Slovenië en Kroatië zijn giste
ren en vandaag al erkend door
Australië, België, Bulgarije, Ca
nada, Duitsland, Estland, Fin
land, Frankrijk, Griekenland,
Hongarije, Ierland, IJsland, Ita
lië, Letland, Litouwen, Luxem
burg, Malta, Nederland, Noor
wegen, Oekraïne, Oostenrijk,
Polen, Portugal, San Marino,
Spanje, Tsjecho-Slowakije, het
Vaticaan, Zweden en Zwitser
land.
Het Algerijnse Islamitische Reddingsfront (FIS) wil met
andere politieke partijen een schaduwparlement vor
men. Met dit voorstel suggereren de FIS-leiders voorlopig
af te zien van een gewelddadige confrontatie met het le
ger.
annulering van de tweede ron
de van de parlementsverkiezin
gen. Die had vandaag gehouden
moeten worden. Het gaat hier
veeleer om een scheuring in de
organisatie van de fundamenta
listen tussen een radicale en
een gematigde stroming. Daar
bij hebben de rationeel denken
de leiders op dit moment de
overhand, aldus deze bronnen.
Sommige politieke commen
tatoren houden echter sterk re
kening met een poging tot mis
leiding door het FIS. De funda
mentalisten zouden alleen maar
de schijn wekken de vestiging
van een islamitische staat te
willen opgeven. Breken er als
nog ongeregeldheden uit, dan
kan het leger hen toch moeilijk
van opruiing betichten en het
FIS ontbinden, zo wordt de zet
uitgelegd.
Intussen heeft de oproerpoli
tie 133 aanhangers van het FIS
gearresteerd. Zij werden gifter
morgen bij een moskee in het
centrum van de stad aangehou
den waar interim FIS-voorzitter
Het FIS sloeg deze opvallend
gematigde toon gistermiddag
aan op eep persconferentie in
Algiers. Volgens de redenering
van de fundamentalisten is de
vervanging van de afgetreden
president Chadli Bendjedid
door de Staatsraad ongrond
wettelijk. Politieke partijen die
voor samenwerking met het FIS
in aanmerking komen, hadden
gisteravond nog niet gereageerd
op het plan.
De in een Hoge Veiligheids
raad verenigde nieuwe macht
hebbers, die het afgelopen
weekeinde Bendjedid dwongen
terug te treden, benoemden
dinsdag vijf prominente Algerij
nen die gezamelijk het presi
dentschap op zich zullen ne
men voor een periode van twee
jaar.
Volgens welingelichte kringen
betekent het milde optreden
geenzins dat het FIS afziet van
gewelddadige verzet tegen de
Hashani een preek had gehou
den. Volgens een officiële lezing
zouden de verdachten zich aan
'provocatie en intimidatie' heb
ben schuldig gemaakt.
Algerijnse en westerse politie
ke waarnemers verwachten de
komende dagen nog meer ar
restaties van FIS-leden. Met na
me zou de politie het hebben
gemunt op kaderleden in de
sloppenwijken van Algiers. Daar
zouden morgen na het middag
gebed grootscheepse rellen
kunnen uitbreken. Vanwege de
verwachte golf van arrestaties
haalde het FIS hals over kop gis
teren de archieven, de ledenad
ministratie en een drukpers weg
uit het hoofdkwartier en bracht
die naar een onbekende be
stemming.
Hóewei ook gisteren het
straatbeeld in Algiers niets ver
raadde van enige paniek, was
de spanning nog sterker voel
baar dan de dag ervoor. Behalve
tanks installeerden legereenhe
den nu ook mitrailleursposten
bij strategische punten in de
stad. Na zonsondergang contro
leren soldaten bij wegversper
ringen al het verkeer, op zoek
naar eventueel verborgen wa
pens in kofferbakken van au-
De Amerikaanse president George Bush is gisteren
n de noordoostelijke staat New Hampshire begon-
len aan de campagne voor zijn herverkiezing. „Ik
weet dat ik grote problemen heb" zei Bush. „Maar
we gaan die problemen te lijf door te laten zien wat
ik in mijn hart voel".
Tijdens een treffen met een honderdtal plaatselijke
functionarissen en zakenlieden in Portsmouth gaf
de president toe dat de economie nog altijd „in
vrije val" verkeerde. „Ik hoop dat ik het heb gewe
ten, maar misschien heb ik het niet overgebracht",
zei Bush.
New Hampshire, dat op 18 februari de spits afbijt
van de verkiezingen voor de nominatie van de pre
sidentskandidaten, heeft Bush in 1988 in de strijd
om de opvolging van Ronald Reagan zijn eerste be
langrijke succes opgeleverd. «rara epa
Premier Savisaar wil extra volmachten
Premier Edgar Savisaar van Estland heeft gisteren
gedreigd af te treden als het parlement hem geen
volmachten geeft om het hoofd te biedfen aan
acute voedseltekorten.
Ondanks een vorige week ingestelde rantsoe
nering van brood, melk, kaas en boter zijn deze
eerste levensbehoeften in de winkels niet te krij
gen. Tengevolge van een brandstoftekort is de
warmwatervoorziening in de hoofdstad Tallinn
gedeeltelijk afgesloten en de temperatuur in cen
traal verwarmde woningen lager afgesteld.
Benzine is ook niet te krijgen en alle vluchten
vanuit Tallinn, op de internationale lijnvluchten
na, zijn afgelast.
„De toestand is uiterst kritiek. Het ziet ernaar
uit dat we niet aan de 52 stemmen komen die
nodig zijn om het vertrouwen van het parlement
te winnen", zei regeringswoordvoerder Neeme
Brus. Een stemming over de door de regering ge
vraagde volmachten in het 103 leden tellende
parlement is uitgesteld tot vandaag.
Het is de eerste politieke crisis in Estland sinds
de Baltische staat in september tegelijk met Let
land en Litouwen onafhankelijk werd van de Sov
jetunie.
Savisaar wil speciale volmachten tot juni, om
de lonen te reguleren, de gang van zaken in de
bedrijven te controleren en niet-Esten die wor
den verdacht van economische misdaden uit het
bedrijfsleven te verwijderen.
NIEUWSLIJN Ruim 130 aanhangers Islamitische Reddingsfront gearresteerd
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Reuter (Rtr),
Inter Press Service (IPS)Associated Press (AP), Deutsche Presse Agentur (DPA), Agence France Presse (AFP),
United Press International (UPI).
