Kunst
'Wat Bimie presteerde,
is ongelooflijk'
Leerdam eert Andries Copier
met tentoonstelling
De Volharding nog
steeds springlevend
Dinsdag 14 januari 1992
Redactie: 071-161400 «ES VAN HOORE ANNEMIEK RUYGROK JAN RUSDAM SASK1A STOEUNGA Eindredactie: NIEK FAAS Vormgeving: PIET KOOREMAN
8
NIEUWSLIJN
Greenaway trekt 80.000 bezoekers
ROTTERDAM Op de laatste dag van de tentoonstelling The
Physical Self stonden er nog rijen publiek te wachten bij de in
gang van het museum Boymans van Beuningen, alsof het de
kaartverkoop van een popconcert betrof. In twaalf weken tijd
heeft de inrichting van cineast Peter Greenaway tegen de tach
tigduizend mensen getrokken, er was zelfs één week bij van
tienduizend man, zegt de hoofdconservator moderne kunst Piet
de Jonge. Gisteren sloot de tentoonstelling, waarin vier naakte
mensen stonden opgesteld.
Peter Greenaway was zondag zijn eigen tentoonstelling aan het
filmen, hij ging daar gisteren en vandaag, zonder publiek dus,
nog mee door. The Physical Self heeft volgens De Jonge veel
nieuwe klanten getrokken, maar: „Ook ons trouwe publiek heeft
goed gereageerd."
Albert Hahn en het Rembrandt-jaar
AMSTERDAM De huidige aandacht voor Rembrandt is niets
nieuws: ook in 1906 werd een Rembrandt-jaar gehouden met al
le bijbehorende commerciële uitwassen. Spotprenttekenaar Al-
bert Hahn en publicist Henri Greve bundelden hun krachten en
stelden een album vol spotprenten en satirische gedichten sa
men onder de titel 'Het land van Rembrandt'.
Van dat album is een tentoonstelling samengesteld die tot 23 fe
bruari is te zien in het Internationaal Instituut voor Sociale Ge
schiedenis en het Nederlands persmuseum, Cruqiusweg 31,
Amsterdam.
Zo zag Albert Hahn Rembrandt in 1906: als een soort meiboom met
het dansende gepeupel aan zijn voeten. Henri Greve maakte er een
spotdichtbij. foto pr
'Vreemde voorwerpen' in Sylvius
LEIDEN In het kader van de presentatiecyclus 'Vrije Vitrines'
van de Stichting Beeld en Grafiek presenteert Reinard Ruben
kamp 'Eenige vreemde voorwerpen' in de vitrines van het Sylvi-
uslaboratorium. Tot 1 maart.
LAK-cursussen beginnen weer
LEIDEN Het LAK begint binnenkort weer met een groot aan
tal cursussen op het gebied van drama, beeldende kunst, mu
ziek en literatuur. Onder anderen zal de schrijfster en dichteres
Fleur Bourgonje een cursus korte verhalen schrijven geven. De
inschrijvingsdagen zijn: dinsdag 11 en woensdag 12 februari,
van 19.00 tot 20.30 uur in het LAK.
"De bril is voor op m'n
werk. En die gratis lenzen
zijn voor 't sporten'.'
Het Nationaal Glasmuseum in
Leerdam brengt tot 30 maart
een hommage aan de op 19 de
cember overleden glaskunste
naar Andries Copier. Het stelt
door deze wereldberoemde
kunstenaar ontworpen glazen
gebruiksvoorwerpen ten toon.
Copier had bijna een halve
eeuw lang de artistieke supervi
sie over het werk van de Glasfa
briek Leerdam. Hij ontwierp
zo'n twee keer per jaar nieuwe
artikelen, die volgens deskundi
gen telkens weer gevoelig en
origineel waren. Hij combineer
de een strenge, doelmatige
Slagwerker Michael de Roo, zakelijk leider NDT
„Een historische gebeurtenis",
sprak artistiek leider Jiri Kylian
van het Nederlands Dansthea
ter (NDT) vorige week, toen Mi
chael de Roo (42) aan de hon
derd werknemers werd voorge
steld als hun nieuwe zakelijk
leider. Het moest er een keer
van komen. „Carel Bimie was
het NDT". De 42-jarige De Roo,
Haags bloed en dito opvoeding,
maar met echtgenote Dag-
mar en zoon Bo (3) woon
achtig in het Noordhollandse
dorp Warder, durft al in de ver
leden tijd te spreken.
Er lopen, of ik moet zeggen
er liepen bij het NDT al mensen
rond, die zichzelf op de stoel van
Carel Bimie terecht zagen ko-
De Roo: „Ik weet dat slechts
van één persoon. Dat Carel mij
heeft gevraagd was niet alleen
voor mij, maar waarschijnlijk
ook voor anderen een verras
sing. Die ene persoon is overi
gens alweer vertrokken. De man
verkocht zich al als opvolger
van Bimie toen deze er nog he
lemaal niet aan dacht te ver
trekken."
Sponsors, met voorop com
municatiegigant AT T, brach
ten het geld voor het dansthea-
gebouw aan het Haagse Spui
bijeen te brengen, zelf lichame
lijk gesloopt.
De Roo: „Carel is er bijna aan
stuk gegaan. Hij is op, hoewel
hij niet kapot te krijgen is. Maar
hij blijft, op eigen verzoek, een
van de twee directeuren van het
gebouw."
Wie is meer verantwoorde-
voor mijn gastoptredens met
het Circle Ensemble (het
Utrechtse ensemble waarin De
Roo speelt - red.) altijd goed za
ken met hem kunnen doen. Ik
heb nooit een probleem met
hem gehad. En hij nam risi-
,Als je hoort hoe hij het NDT
is begonnen. Dat geloof je niet.
lijk voor kunst, bedrijfsleven of Hij stapte met de hele club in
overheid?
De Roo: „Ik moet er niet aan
denken dat het NDT afhankelijk
wordt van sponsors. Kijk naar
het Concertgebouw in Amster
dam: een Golfoorlog en de
sponsors lopen weg. De verant
woordelijkheid voor de continu
ïteit van de kunst ligt bij de
overheid."
„Aan de andere kant, als je
geen risico neemt, gebeurt er
ook nooit eens iets bijzonders.
een vliegtuig en wachtte
woon af wat er gebeurde. Hij
begon ergens, gaf een voorstel
ling en er werd nog geld ver
diend ook. Weinig, dat wel,
maar voor je het wist was je wél
begonnen met een wereldtoer-
nee."
Michael de Roo vindt dat de
Nederlandse overheid zich
meer dan welk ander land ach
ter nieuwe ontwikkelingen op
stelt. „Dat men daarbij het be-
Michael de Roo: „Ik heb
zakelijk directeur, die
jen iedereen gezegd: als jullie zoeken r
e zaken vanachter een bureau gaat regelen,
nodig, van particulieren."
Daarmee zeg je impliciet
iets over Carel Birnie.
De Roo: „Zeker. Carel is een
uniek mens. Wat hij heeft ge
presteerd is ongelooflijk. Hij
heeft het NDT aan een eigen
theater geholpen en dat is uniek
in de wereld van het ballet. Er is
geen cent overheidssubsidie
aan te pas gekomen."
„Wat ik in Carel bewonder, is
ter in Den Haag bijeen. Vier jaar dat hij geen moment bang is
En daarvoor heb je initiatieven leid toespitst op. een beperkt
dan ben ik de verkeerde persoon."
teur, die de zaken vanachter
een bureau gaat regelen, dan
ben ik de verkeerde persoon.
Het NDT heeft in Christoff Es-
scher een uitstekende dirigent kunnen."
en in Jirf een uitstekende artis- Waarom geen
tiek leider. Esscher onderhoudt
foto marco bakker
later blijkt Carel Birnie, de man
die zich zo heeft ingespannen
om die sponsorsgelden voor het
est. Hij paste goed op de
knip. Beter dan wie ook. Hij was
een keiharde zakenman. Ik heb
aantal groepen, vind ik alleen
maar goed. Dat is veel beter dan
van een bepaald bedrag ieder
een een klein beetje geven
waarmee niemand uit de voe
ten kan. Kies voor rechts, of bovendien een goede relatie
voor links." met het Balletorkest, dus daar
Hoe zit het met taakverde- moet je met je handen van af-
ling in de driehoek Birnie, Ky- blijven. Hoe ik mezelf artistiek
lian.DeRoo? vorm kan geven weet ik nog
„Organiseren wordt mijn niet Ik kan Jiri rustig aanspre-
hoofdtaak. Het NDT verkópen, ken over zijn balletten en hij mij
Maar ik wil ook bij het NDT ar- over mijn muziek. Hij is ie-
tistiek betrokken zijn. Ik heb te- mand, waarbij ik dat honderd
gen iedereen gezegd: als jullie procent vertrouw."
zoeken naar een zakelijk direc- Als het toch misgaat, waar
gaat het dan mis?
„Op het feit, dat ik bij het
NDT onvoldoende ruimte krijg
mijn artistieke ei kwijt te
„Ik ben er twaalf keer geweest
en Circle Percussion is er vijf
weken op toemee geweest. Dat
is ongekend. Absoluut. Dat kon
eigenlijk alleen omdat ik er over
de juiste contacten beschik. Dat
is typisch Japans. Het gaat niet
alleen om wat je kunt maar ook
om je relaties."
De nieuwe directeur van het Nederlands Dans
theater (NDT), Michael de Roo (Den Haag 1949),
studeerde slagwerk aan het Koninklijk Conser
vatorium in Den Haag bij Frans van de Kraan.
Hij debuteerde op 13-jarige leeftijd bij het Resi
dentieorkest waaraan hij jarenlang verbonden
was als free lance slagwerker. Van '70 tot '80
was hij paukenist bij het Net
kest. Begin jaren tachtig volgde hij Van de Jiri Kylién (artisi
Kraan op als hoofdvakdocent slagiverk aan het muziek
Kon. Conservatorium. Sinds '83 is hij hoofdvak
docent aan het Utrechts Conservatorium. Van
'85 tot '90 was hij gastdocent aan de Toho Ga-
kuen School of Music in Tokyo. In '72 richtte De
Roo het Circle Ensemble op. Onder zijn artistie
ke en zakelijke leiding is deze formatie uitge
groeid tot het huidige House of Circles dat zon
der structurele subsidie werkt
De samenwerking tussen De Roo en het Neder
lands Danstheater dateert van '73. Een
langrijk moment in deze samenwerking
Balletor- première
s de
ihime, de
directeur van het NDT) op
Maki lshii, in het Holland Festival
Michael de Roo is tevens componist Zijn
meest recente compsitie is de opera Dancer/Dan
ger in samenwerking met Ilse van de Casteelen.
"De bril neem ik sowieso.
En die gratis lenzen
wil ik wel'ns proberen'.'
AMSTERDAM FRANCOISE LEDESOER
Op initiatief van de componist
Louis Andriessen werd de Ne
derlandse muziekwereld in
1972 op stelten gezet door een
stel muzikanten die zich vere
nigden in het Orkest De Volhar
ding. Hun optredens ademden
een sfeer die typerend was voor
de jaren zestig en zeventig: mu-
dirigent met een voor iedereen
gelijke inbreng bij de repertoire
keus en repetities. In 1989 werd
toch een dirigent benoemd: de
componist en pianist Cees van
Zeeland. Ook die stap beteken
de geen wezenlijke breuk met
het verleden. Naarmate de ge
speelde muziek ingewikkelder
werd, bleek het langzamerhand
gewoon te veel tijd te kosten c
ziek moest ook bereikbaar zijn zonder dirigent te repeteren. De
het volk. De hegemonie unieke wisselwerking tussen de
van de gevestigde en vastge
roeste muziekpraktijk diende te
worden doorbroken. De Volhar
ding heeft het wegebben van
het revolutionaire élan ondanks
vele interne woelingen over
leefd, en viert dit jaar zijn twin
tigjarig bestaan als door ieder
een serieus genomen
i is echter dezelfde geble
ven. „Zonder dat zou het orkest
dood zijn", aldus Dercksen. Om
de band tussen de leden zo
hecht mogelijk te houden, is
vanaf de begintijd nooit met in
vallers gespeeld en dat blijft zo.
R Het orkest heeft vanaf de eer
de Nederlandse muziekcul- ste rumoerige uitvoering van
Leden van De Volharding het stuk „De Volharding" van
Iruk
Orkest De Volharding anno 1992: de unieke wisselwerking tussen de
musici is dezelfde gebleven.
Tweede prijs voor
Peter Greenaway
Een Nederlands-Britse produk-
tie van de regisseur Peter
Greenaway heeft op het Inter
nationaal Festival voor Audiovi
suele Programma's in het Zuid-
franse Cannes een tweede prijs
gewonnen. Greenaway's pro
gramma 'M is for man, music
and Mozart' behaalde zilver in
de categorie voor beeldende en
muzikale produkties. Het goud
in deze categorie ging naar de
produktie 'Dortoir' van de Ca
nadees Francois Girard.
Belichtingscursus
in Het Kasteel
lichting geven, speciaal voor de
foto marco borggreve genen die zich willen bekwa
haasten zich echter de indi
weg te nemen dat het orkest nu
behoort tot datzelfde muzikale
establishment dat twintig jaar
geleden zo werd verfoeid. „Mis
schien is door het spelen op
manifestaties het accent soms
wat te zwaar op de politiek ge
legd, maar er zijn altijd twee lij
nen in het repertoire geweest:
die van de strijdliederen en van
de zogenaamde concertante
muziek. Van een breuk met het
verleden is vandaag de dag geen
sprake", verzekert pianist Jaap
Dercksen.
uniek en volstrekt eigen geluid
op het grensgebied van heden
daags gecomponeerde muziek,
geïmproviseerde en popmuziek.
Het spelen op straat en tijdens
politieke manifestaties hoort al
lang tot het verleden,
Louis Andriessen (deze titel
werd pas later dat jaar gekozen
als naam van het ensemble) op
12 mei 1972 in Carré, voor 150
nieuwe composities en arrange
menten gezorgd. Jonge Neder
landse én buitenlandse compo-
nisten bleken maar al te graag Volharding probeert Mk
een btjdrage te willen leveren certzaien overal in het land
aan het repertoire van het inspi
rerende ensemble. Dat zij daar
bij rekening moesten houden
met het onorthodox samenge
stelde instrumentarium van
fluit, hoom, drie saxen, drie
trompetten, drie trombones,
piano en bas bleek geen enkel
Ook het uitbrengen van de
nieuwe cd '20 jaar Orkest De
Volharding' in april, de uitgave
van een bladmuziekserie in sa
menwerking met uitgeverij
men in belichting van live-i
ziek. De cursus omvat zes
woensdagavonden, vanaf 12 fe
bruari a.s. Tijdens de zes bijeen
komsten komen verschillende
aspecten aan de orde: lampen-
Compusic én een voor oktober kennis, opstellen van een licht-
geplande televisiedocumentrai- plan en praktijksituaties. In-
vormgeving met een grote aan
trekkelijkheid. De voorwerpen,
die redelijk betaalbaar bleven,
vonden hun weg naar alle lagen
van de bevolking. Dat geldt met
name voor het zogenoemde
Gildeglas, dat Copier omstreeks
1930 ontwierp. Het simpele
glas, destijds vervaardigd in op
dracht van de Nederlandse Ver
eniging van Wijnhandelaren,
wordt nog steeds geproduceerd.
Tegelijk met de hommage
aan Copier is er in het Glasmu
seum een grote selectie Leer
dam Unica te zien. Behalve
werk van Copier zijn daar ont
werpen bij van Meydam, Hees-
en en Valkema.
Dirigent
Geheel volgens de heersende
principes
De 14 musici hebben een
die dagen koos jazz- of klassieke muziekachter-
werken zonder grond en zorgen zo voor een
"M'n vader wil een
nieuwe bril. En die
gratis lenzen krijg ik'.'
de oude doelstelling vast te
houden: het presenteren van
muziek aan een zo breed moge
lijk publiek.
Beurs
Het jubileumjaar begint op 23
januari in de Beurs van Berlage
met een retrospectief. Op het
programma staan werken van
Michael Torke, Stavinsky/Louis
Andriessen, Cees van Zeeland,
Tristano/Willem van Manen,
Klas Torstensson, Rob Zuidam
en Misha Mengelberg. Dit
eert wordt ook gespeeld in Al-
mere (25 jan.), Dordrecht (26
jan.), Rotterdam (28 jan.), Zwol
le (31 jan.), Velp (13 febr.),
Leeuwarden (15 febr.) en Arn
hem (16 febr.). In de tweede se
rie (maart-april) wordt de toe
komst ingekeken met speciaal
voor het jubileum geschreven
werken van Otto Ketting, Mi
chael Finnissy, Michiel Braam
en Richard Ayres.
onderstrepen dat De Volhar
ding springlevend de toekomst
tegemoet gaat.
schrijving kan geschieden in
Het Kasteel (tijdens openingstij
den) of tel. (01720-32424).
Kouwe kikkers
pas laat los
bij 'Brazilian
Breeze'
de Bloois, Wim Kegel (keyboards).
Ruud Bergamin (saxen), Alfred Smidt
(trombone). Jeroen Koning (gitaar),
Frans Bouwmeester (bas), Henk Ey-
gendaal (drums) en Hans Beenhakkers
(percussie).
Gehoord: maandagavond 13 januari in
het Leidse Volkshuis,
Leiden
Wat missen wij Nederlanders
toch de warmte die hoort bij
een 'Brazilian Breeze'. Brazi
lië op z'n Nederlands houdt
in: statisch op je stoel zitten
en keurig luisteren. En dat
moet juist niet. Zo'n avond
wordt pas onvergetelijk als
het publiek meedoet. Gêne
of lag het aan de leeftijd (ge
middeld 40)?
Zangeres Aafje de Bloois
en haar zeven mannen de
den er alles aan om de vonk
over te laten springen, om
Schwung in de avond te krij
gen. Dat lukte maar ten dele.
Zelfs het danspaar Robert
Versloot en Cyldra Schier-
beek dat toch met veel en
thousiasme en in gepaste
kledij over de vloer flitste, liet
het hart niet spreken. Pas na
de pauze ontwaakte een aan
tal warmbloedigen, kwam er
meer hartstocht in het ap
plaus en gingen er een paar
beentjes van de vloer. Het
leek of de oproep van de
zangeres „Iets anders gaan
drinken dan water graag"
een beetje effect had.
Hoewel de gelegenheids-
formatie de eerste drie num
mers nodig had om in het
swingende ritme van de La
tijns-Amerikaanse muziek te
komen, was er daarna geen
houden meer aan. Het klopte
met het programma: brui
sende bossa nova's en zacht
swingende samba's werden
afgewisseld met de weemoed
en de melancholie van de
ballade. Aafje de Bloois ging
haar eigen weg. Zeker na de
pauze toen ze zich niets
meer aantrok van de liefheb
bers in de zaal. En dat werk
te. Met nummers als de
'Jazzwals', 'Het kleine bootje'
en "Waisteland' kreeg ze er
beweging in.
De Leidse zangeres Aafje
de Bloois is een plezierige
persoonlijkheid, die de mu
ziek en de taal beheerst. Zij
weet op de klassieke num
mers van Latin-fenomenen
Jobim, De Moraës en Gilber-
to een eigen stempel te druk
ken. Zij weet ook heel goed
de nummers te introduceren.
Daar was een presentatrice
die inviel voor de zieke Philip
Paar, die aanvankelijk de
avond zou verzorgen, abso
luut niet voor nodig.
Het eind van de avond had
het begin van de avond moe
ten zijn. Dan was het echt
feest geworden. Overigens
stond rond middernacht in
de Waag 2eker 400 man te
swingen bij Bernard Berk
hout All Stars. Het kan dus
wel.
Programma Leidse Jazz-
week vanavond: 20.00 uur
Kurt Schwab Kwartet en
22.00 uur The Houdini's in
de Waag; 20.15 uur Jazz at
the Temple met Louis van
Dijk, Frits Landesbergen en
Philip Paar in de Taffeh-
zaal van het Rijksmuseum
van Oudheden; 21.30 uur
Dianne Karran Kwartet in
The Duke.
Gratis zachte lenzen bij aanschaf
van een nieuwe bril, of 100,- korting
Rinck geeft gratis zachte contactlenzen weg!
Originele Bausch Lomb lenzen* die nor
maal al gauw 'n paar honderd gulden kosten.
Gratis bij elke bril, inclu
sief aanpassing. Dus dit
dé gelegenheid om. die
oude lens-wens 'éindelijk in vervulling te
laten gaan. Voor uzelf (naast uw bril) of voor
een familielid, de buurvrouw of wie dan ook.
En in bet geval dat er niemand in uw om
geving is die gratis lenzen wil, en uw eigen
hoofd er ook niet naar staat, kunt u kiezen
voor 100,- korting op uw nieuwe bril.
e +5 t/m -5. Aanbiedinggeldig t/m zaterdag 29 februari f992
Den Haag. A. Diepenbrockhof 38.070-3910152.
Theresiastraat 87.070-3837182. Le«Jen. Breestraat 121
Zoetermeer. Dorpsstraat 1
113,070-3553743 Lorentzplem 85. C
071-125036 Rip**. In de Bogaard J17 (naast Mc Donalds). 0703945956
0.079-166100. Promenade 25.079-511545.
