Binnenland
Stekelenburg hekelt
decentralisatie-drift
WD'er Franssen slaat de plank mis'
AMC ontkent schuld
aan aidsbesmetting
Nederlandse chauffeur
vast in Roemeense cel
Bosio-commissie kijkt over
schouder van justitie mee
Dinsdag 14 januari 1992
Redactie: 023-150225 JANINE BOS AAA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SAAAKAAAN FRANS VISSER Vormgeving: RUUD BLOKHUIZEN
4
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Aantal verkeersdoden daalt in 1991
Het aantal verkeersslachtoffers is in de eerste negen maanden
van vorig jaar gedaald, vergeleken met dezelfde periode van het
jaarervoor. In 1990 vielen in dit tijdvak 1021 doden, in 1991 wa
ren dat er 960. Dat is een daling van zes procent. Het aantal ge
wonden door verkeersongelukken daalde in de eerste drie kwar
talen van vorig jaar met elf procent tot 35.250. Minister Maij van
Verkeer heeft dat gisteren bekendgemaakt tijdens een bijeen
komst van de Katholieke Plattelandsvrouwen in Tubbergen.
Bouwsector wacht teruggang in 1992
De bouwproduktie zal dit jaar 5,5 procent lager uitvallen dan in
1991 en uitkomen op 52,8 miljard gulden. De teruggang komt
geheel voor rekening van de woningbouw en de utiliteitsbouw
(kantoren, fabrieken en dergelijke). Alleen in de wegenaanleg zit
waarschijnlijk nog wat groei. Directeur Buur van het Econo
misch Instituut voor de Bouwnijverheid maakte deze prognose
vandaag bekend. Door de negatieve ontwikkelingen zal de werk
loosheid in de bouw licht oplopen, voorspelde de EIB-directeur.
Scholieren blijken slechte beleggers
Nederlandse scholieren zijn niet de beste beleggers. Dat blijkt
uit de beleggingswedstrijd voor scholieren van de NMB-bank.
Uit een tussenstand na drie maanden blijkt dat 80 procent van
de 45 deelnemende scholen op verlies staat. Slechts negen scho
len wisten winst te boeken op de 10.000 gulden waarmee zij aan
de slag gingen. Gemiddeld hebben de scholen nog maar 9217,99
gulden over, een verlies van 7,8 procent. Ter vergelijking: in die
zelfde periode daalde de officiële beursthermometer met 1,3
procent.
Legervoertuigen in de aanbieding
Bij de Dienst van de Domeinen in Arnhem staat een groot aantal
legervoertuigen te wachten op potentiële kopers. De 'afdanker
tjes' van de landmacht worden volgende week bij opbod ver
kocht. Vandaag en gisteren konden geïnteresseerden het leger
groene aanbod alvast bekijken, foto NieuwmiffO'rob bocmris
'Kermis-Pornoshow' mag doorgaan
Veronica mag doorgaan met de uitzending van 'De Nederlandse
Kermis-Pornoshow: Petit Populair'. De goede naam van kermis
exploitanten wordt door het satirische programma niet aange
tast. Dat oordeelde de president van de Amsterdamse rechtbank
gisteren in een kort geding dat door de Nationale Bond van Ker-
misbedrijfshouders (BOVAK) werd aangespannen tegen Veroni
ca. De uitzending van gisteravond ging daarom gewoon dpor.
De BOVAK had een uitzendverbod gevraagd. Het kermisbedrijf
zou schade lijden van het programma, vanwege het verband dat
wordt gelegd tussen pbmo en de kermis.
De uitvoering van grootschalige infrastructurele projec
ten, zoals de uitbreiding van Schiphol, ondervindt ernsti
ge vertraging van de „doorschietende decentralisatie" in
Nederland. Dat heeft FNV-voorzitter J. Stekelenburg gis
teren gezegd in zijn nieuwjaarsrede in Amsterdam.
AAASTERDAAA ANP
Volgens Stekelenburg bestaat er
een „te grote spanning tussen
het (internationale) belang van
bepaalde projecten en de schaal
waarop beslissingen worden ge
nomen". Daardoor wordt de
uitvoering van bepaalde projec
ten onnodig vertraagd en dat
schrikt investeerders af, aldus
Stekelenburg.
De FNV-voorzitter uitte ver
der kritiek op de overheid die
een te weinig actief werkgele
genheidsbeleid zou voeren. Het
CPB voorspelt voor dit jaar een
groei van het aantal werklozen
met ongeveer 8.000.
Volgens Stekelenburg mag
het geldgebrek van de overheid
niet dienen als excuus om de
ontwikkelingen „met de armen
over elkaar" af te wachten.
„Juist omdat de overheid arm is
moet ze veel meer doen", aldus
Stekelenburg. Zo moet de over
heid volgens hem de opbreng
sten van de energieheffing die
het bedrijfsleven moet betalen
(geschat op vijf zes miljard
gulden), gebruiken om de ar
beidskosten te verlagen en de
werkgelegenheid te bevorderen.
Het kabinet wil het geld echter
liever onder meer aanwenden
voor belastingverlaging.
De FNV-voorzitter maakte
zich verder sterk voor verder
gaande arbeidstijdverkorting als
middel om meer banen te cre-
eren. „Waar blijft de overheid
als het gaat om het stimuleren
van arbeidstijdverkorting en
Hemofilie-patiënt eist schadevergoeding
man, mr. J. van der Nat.
Volgens Ekelmans heeft het
ziekenhuis de destijds beschik
bare kennis aan de patiënt
voorgelegd. Die kennis was be
perkt, maar dat valt de medici
niet te verwijten, aldus de
raadsman. In 1985 werd gecon
stateerd dat de man seropositief
was. In 1990 werd de diagnose
aids gesteld. Volgens zijn advo
caat is de man er inmiddels
slecht aan toe.
Mr. Van der Nat betoogde dat
zijn cliënt onnodig lang is be
handeld met 'onveilig bloed',
afkomstig uit de Verenigde Sta
ten, waar bloed van grote groe
pen donors wordt samenge
voegd. Bovendien wordt het
Amerikaanse bloed volgens een
commercieel systeem (10 dollar
per donatie) verkregen, dat
vooral aantrekkingskracht zou
uitoefenen op armen, alcoholis
ten, drüggebruikers en mensen
met verzwegen ziekten.
De betrokken patiënt is tot in
juni 1983 behandeld met Ame
rikaans bloed, terwijl omstreeks
januari 1983 „vrij zeker" was
dat het aidsvirus via bloed over
gebracht kon worden, aldus Van
der Nat.
De rechtbank doet op 23 ja
nuari uitspraak.
Het Academisch Medisch Cen
trum (AMC) in Amsterdam
heeft een hemofiliepatiënt uit
Purmerend, die bij de toedie
ning van stollingseiwitten be
smet is geraakt met het aidsvi
rus (HIV), niet blootgesteld aan
een risico dat het had kunnen
en moeten vermijden. De pa
tiënt was op de hoogte van de
bestaande risico's, terwijl er
voor hem geen keuze was tus
sen het wel of niet toedienen
van bloedprodukten.
Dat zei mr. J. Ekelmans, advo
caat van het AMC, gisteren tij
dens de behandeling van het
kort geding dat de patiënt tegen
het ziekenhuis heeft aange
spannen. De man, getrouwd en
vader van drie kinderen, eiste
een voorschot op een schade
vergoeding ten bedrage van
200.000 gulden.
Zijn grootste grief is dat hij
destijds, in 1983, door zijn be
handelaars onvoldoende is ge
ïnformeerd over de risico's die
het gebruik van bepaalde
bloedpreparaten met zich mee
brachten. „Was dat wel ge
beurd, dan had hij nu niet aan
aids geleden. Daar is hij zeker
van", aldus de advocaat van de
waar blijft de grootste werkge
ver van dit land om dat ook in
eigen huis aan te pakken", ver
zuchtte Stekelenburg.
In aansluiting op onder meer
de Industriebond FNV brak Ste
kelenburg ook nog een lans
voor de vut. De FNV acht invoe
ring van deeltijd-vut naast de
gewone vut bespreekbaar. Als
voorwaarde stelt de vakcentrale
wel een kortere werkweek voor
oudere werknemers.
De FNV zag haar ledenaantal
vorig jaar groeien met 44.000 tot
1.069.000 leden. Over de afgelo
pen vijf jaar boekte de vakcen
trale een ledenwinst van
157.000.
'S HEERENBERG-BOEKAREST GPD
Directeur A. Dijkman van het
gelijknamige internationale
transportbedrijf in 's Heeren-
berg zet alles op alles om een
van zijn werknemers, die vast
zit in een Roemeense cel, vrij te
krijgen.
De man, een dertigjarige
chauffeur uit Wehl, was op 19
december betrokken bij een on
geval in Oradea, in de buurt van
de Roemeens-Hongaarse grens.
Een oudere vrouw kwam onder
zijn vrachtwagen terecht en was
op slag dood. De Nederlander
werd gearresteerd en zit sinds
dien in de gevangenis van Ora
dea. Pogingen van de Neder
landse ambassade in Boekarest
om de man op borgtocht vrij te
krijgen, zijn tot nu toe op niets
uitgelopen.
Directeur A. Dijkman besloot
zondag zelf naar Roemenië af te
reizen om te proberen zijn
werknemer uit de cel te krijgen.
Een woordvoerder van het
transportbedrijf bevestigde gis
teren dat Dijkman samen met
een tolk naar Oradea is vetrok
ken, maar houdt zich verder op
de vlakte. Volgens de zegsman
werkt de rechtspraak in Roeme
nië „nogal anders dan in Neder
land". Om die reden acht hij het
dan ook raadzaam niet te diep
op de kwestie in te gaan. Niet
alleen Dijkman, ook de Neder
landse ambassade in Boekarest
doet er alles aan om de man vrij
te krijgen. „Al was het maar een
omzetting naar huisarrest, maar
ook dat verzoek werd afgewe
zen vanwege de ernst van de
zaak", zegt ambassadesecretaris
W. van Ee vanuit Boekarest. De
ambassade stelt momenteel po
gingen in het werk om de man
in de gevangenis te bezoeken.
Het onderzoek naar de toe
dracht is volgens de ambassade
nu zo goed als afgerond. Van
daag worden de gegevens om
trent het ongeval door de pro
cureur voorgelegd aan de rech-
Leidse wetenschapper ergert zich aan uitspraken politici over islam
LEIDEN MEINDERT VAN DER KAAU
„De uitlatingen van WD-ka-
merlid Franssen over de snelle
groei van islamitische scholen
zijn ongefundeerd. Als hij maar
even serieus de moeite had ge
nomen om wat feiten boven
water te krijgen, dan had hij die
uitspraken zeker niet gedaan."
Dat stelt dr. WA Shadid, die als
cultureel antropoloog is verbon
den aan de Leidse universiteit.
Shadid doet onderzoek
moslims in Nederland en sloot
onlangs een studie af naar is-
lamtische scholen, die hij sa
men met islamoloog dr. P.S. van
Koningsveld heeft verricht. Vol
gens Shadid volgt slechts 3,7
procent van de kinderen van
moslim-ouders onderwijs aan
islamitische basisscholen. Daar
bij komt dat ruim 70 procent
van de leerkrachten op die
scholen geen islamitische ach
tergrond heeft.
Afgelopen weekeinde zei
Franssen voor de radio de toe
name van dergelijke scholen
'tamelijk schokkend' te vinden.
Aparte scholen zouden volgens
hem de integratie niet bevorde
ren. Het kamerlid wil bij staats
secretaris Wallage aandringen
te onderzoeken of dit onderwijs
wel in overeenstemming is met
de wet.
Volgens de Leidse weten
schapper kan de liberaal hele
maal niet weten dat het islami
tische onderwijs integratie in de
weg staat. „Daar is nu juist he
lemaal geen onderzoek naar ge
daan. Daar is het nu ook nog te
vroeg voor. Pas over twee iaar
kun je daar een beeld van Krij
gen", zegt Shadid.
Leerlingen van de eerste islamitische basisschool in Nederland, het Al-Ghazali Kollege in Rotterdam, bij de
opening in oktober 1988. foto anp
Afgezien daarvan is hij ervan
overtuigd dat kinderen op isla
mitische scholen beter Neder
lands leren dan op een gewone
school. „Het lesprogramma is
immers met aangepaste metho
dieken veel meer gericht op hun
tekortkomingen in het taalge
bruik. Ik verwacht dat kinderen
van een islamitische school veel
beter doorstromen dan dezelfde
kinderen op gewone scholen.
Het is een andere vraag wat de
Nederlandse arbeidsmarkt met
goed opgeleide moslims doet.
Wanneer die kinderen ook dan
niet aan het werk komen, dan is
er van integratie niets terecht
gekomen. Je moet je dan echter
afvragen waaraan dat heeft ge-
Shadid verwijt Franssen dat
hij de discussie over islami
tische schplen opnieuw opra
kelt. Volgens hem wordt door
de islamitische gemeenschap
simpelweg gebruik gemaakt van
een recht om een eigen school
op te richten. „Het wordt na
tuurlijk een andere zaak als bij
voorbeeld het lesprogramma
niet zou deugen. Dan moet de
schoolinspectie ingrijpen. Maar
van ondeugdelijkheid is nog ab
soluut niets gebleken."
Een andere kanttekening van
Shadid is dat Nederlandse poli
tici zich nauwelijks bekomme
ren om het verschijnsel van
zwarte en witte scholen. „Ja, er
wordt wel geroepen dat er wat
moet gebeuren, maar van echte
actie komt het niet. Het ver
schijnsel neemt in grote steden
daarom nog net zo hard toe. Er
is welgeteld één gemeente die
onlangs een spreidingsbeleid is
begonnen. Daar hoor je echter
niemand over."
Shadid ergert zich zichtbaar
aan de uitspraken die door poli
tici te pas en te onpas worden
gedaan. „Het is toch te gek voor
woorden dat Lubbers herhaal
delijk kan zeggen dat moslims
zich moeten houden aan de Ne
derlandse wetgeving. Er zijn ook
Nederlanders die zich daar niet
aan houden, maar dat is geen
reden om dat elke keer te her
halen. Lubbers stigmatiseert de
islamitische bevolking op on
aanvaardbare wijze", zo slelt
Shadid.
Uitspraken zoals van Frans
sen vloeien volgens Shadid
voort uit opkomend rechts-ex-
tremisme. De Nederlandse poli
tiek wil dat soort groepen de
wind uit de zeilen nemen door
vergaande uitspraken te doen
en zo toch kiezers te trekken,
denkt de cultureel antropoloog.
„Het gevolg is dat extreem
rechts zich duidelijker zal gaan
profileren door nog rechtsere
stellingen in te nemen. Zo krijg
je een algehele verschuiving in
rechtse richting, die kan leiden
tot toenemende vreemdelin
genhaat."
Inzage in alle bevindingen van
de rijksrecherche gedurende
haar onderzoek naar de affaire-
Bosio. Dat is de inzet waarmee
de bijzondere kamercommissie
van onderzoek in deze zaak
morgen haar eerste gesprek met
het ministerie van justitie zal
aangaan.
Voorzitter Tommei (D66) van
de Bosio-commissie wil er geen
misverstand over laten bestaan.
Alle schijn moet worden verme
den dat het departement van
justitie als opdrachtgever van
het onderzoek door de rijksre
cherche ook maar in de verste
verte partijdig zou zijn.
„Daarom moeten wij en Justi
tie onze beide onderzoeken op
elkaar afstemmen en vastleggen
dat wij op elk gewenst moment
kunnen beschikken over het
materiaal dat de rijksrecherche
heeft verzameld", zegt het ka
merlid, dat ervaring met dit
werk heeft opgedaan als lid van
de parlementaire enquêtecom
missie bouwsubsidies (1986-
1988).
Eind vorig jaar besloot de
Tweede Kamer een tijdelijke
commissie in te stellen, die
voorbereidend werk moet ver
richten voor een onderzoek
naar de merkwaardige gang van
zaken rond de Bosio-zaak. Mi
nister Hirsch Ballin (justitie)
kreeg tegelijkertijd de opdracht
van de Kamer om de rijksre
cherche te laten kijken naar
strafrechtelijke aspecten van de
affaire. Aanleiding daarvoor was
de slordige beantwoording door
de minister van vragen van
Groen Links over deze zaak.
Bosio is een Franse zaken
man die sinds 1979 in Neder
land woont en werkt. In 1983
werd hij als directeur-werkne
mer ontslagen uit een door hem
zelf opgericht bedrijf in aircon
ditioning voor personenauto's.
Dat bedrijf had hij weten te
starten met een bankkrediet
van 650.000 gulden, dat door
het ministerie van economische
zaken werd gegarandeerd.
De eigenaar van het bedrijf,
het Gelderse WD-statenlid Van
der Houwen, ontsloeg Bosio,
omdat de Fransman zich vol
gens hem niet aan afspraken
over de bedrijfsvoering hield.
Bosio beweert dat het werken
hem onmogelijk werd gemaakt
door de regeringscommissaris
van Economische Zaken, de in
middels overleden G. Belder-
bos.
Deze Belderbos zou volgens
Bosio de helft van het bankkre
diet hebben opgemaakt aan
plezierreisjes, dure etentjes en
bordeelbezoek. Ook zou hij ille
gaal in wapens hebben gehan
deld en het bedrijf daarvoor als
dekmantel hebben gebruikt.
Geruchten over drugshandel
hangen ook als een sluier om 's
mans nagedachtenis heen.
Bosio staat niet alleen in zijn
beschuldigingen. Onafhankelijk
van hem roerde zich vorig na
jaar de in Friesland wonende
weduwe Luyt, die over Belder
bos een zelfde verhaal vertelde
met betrekking tot het bedrijf
van haar overleden man. Die
geschiedenis had zich in de ja
ren zeventig afgespeeld.
Mevrouw Luyt zegt met haar
man op het ministerie van eco
nomische zaken destijds een
document te hebben moeten
ondertekenen, dat voorzag in
een financiële schadeloosstel
ling in ruil yoor hun zwijgen.
Het departement weet daar nu
niets meer van. De dossiers uit
die tijd zijn nogal dunnetjes.
Eind 1985 werd Bosio gecon
fronteerd met een in Antwerpen
in beslag genomen scheepscon
tainer vol marihuana, die op
naam stond van een ander be
drijfje van hem, dat overigens
alleen nog in naam bestond.
Bosio werd in België gevrij
waard van enige verdenking, in
Nederland hadden de autoritei
ten niet eens belangstelling
voor hem.
Hij denkt dat hij toen ander
maal het slachtoffer geworden
is van een set-up, een operatie
waarbij de CIA en de Ameri
kaanse narcoticabrigade DEA
betrokken waren. De man die
hem tipte over de container en
die ook de CRI, de Nederlandse
poot van Interpol, inlichtte, was
immers een vroegere vertegen
woordiger van zijn bedrijfje. De
ze H. Parisius werkte volgens
Bosio voor de DEA.
De Tweede Kamer, tot wie
Bosio zich uiteindelijk had ge
richt, had de zaak vorig jaar al
bijna afgedaan. Totdat zij ont
dekte dat de minister van justi
tie wel erg vreemde bewegingen
maakte om de affaire te begatel-
liseren.
Tommei: „We zullen de Ka
mer adviseren door te graven,
als Justitie bepaalde aspecten
van de zaak buiten beschou
wing laat. Want wij voelen ons
bepaald geen begeleidingscom
missie van de minister."
FNV-voorzitter Stekelenburg kijkt even naar zijn aantekeningen tijdens zijn nieuwjaarsrede in het hoofdkantoor van de FNV. foto anp ruud hoff
