Buitenland
Oekraïne vervangt
roebel door coupon
Nieuwe aanval op
Gamsachoerdia
Strijd tussen Kurden en
Turks leger laait op
Tweede kiesronde nodig in Algerije
Bush: Snel akkoorden
over de kernwapens
Karlovac onder vuur
de Ridder ass.
Vrijdag 27 december 1991
Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: HANS BOEZEUJN
5
NIEUWSLIJN
Burgemeester Popov blijft
Burgemeester Popov van Moskou is teruggekomen van zijn be
sluit af te treden, nadat de Russische president Jeltsin hem steun
heeft toegezegd bij het bestrijden van de economische crisis in
Moskou. Op 15 december had Popov gezegd te zullen aftreden,
omdat zijn hervormingsprogramma werd gedwarsboomd door
de Moskouse gemeenteraad en het Russische parlement.
Bush wil snel top met Jeltsin
De Amerikaanse president Bush wil snel een topontmoeting met
de Russische president Jeltsin. Dat zei hij gisteren op een pers
conferentie in Washington. Bush zei ook dat het na het uiteen
vallen van de Sovjetunie „veel gemakkelijker" zal zijn om ak
koorden over wapenvermindering te sluiten. De Russische presi
dent zou in principe met een top op korte termijn hebben inge
stemd, maar een datum staat nog niet vast.
Albanezen vieren weer eens kerst
Voor het eerst in meer dan twintig jaar konden de inwoners van
Albanië woensdag officieel het kerstfeest vieren. Het Albanese
persbureau ATA meldde gisteren dat de apostolische nuntius,
aartsbisschop Ivan Dias, in de kathedraal van Skhoder een mis
in verband met het kerstfeest heeft opgedragen. De communis
tische partijleider Hoxha riep in 1967 Albanië uit tot de eerste
atheïstische staat in de wereld. Elke uiting van geloof werd ver
boden.
Ligatsjov wil partij terug
Jegor Ligatsjov, van 1985 tot 1990 lid van het Politburo van de
Communistische Partij van de Sovjetunie, wil dat de decreten
worden herroepen die die partij verbieden. Hij zegt dit in een in
terview met persbureau Tass. Ligatsjov meent dat „het ongeluk
dat ons land treft, het lijden van het volk, voortvloeit uit de ver
andering in politieke koers die in 1985 is ingezet".
Pistool Jack Ruby veel waard
Het pistool dat nachtclubeigenaar Jack Ruby op 24 november
1963 gebruikte om Lee Harvey Oswald, de moordenaar van pre
sident John F. Kennedy, dood te schieten, is gisteren op een vei
ling voor 220.000 dollar (zo'n 380.000 gulden) verkocht. Ruby
stierf in 1967 in een gevangenisziekenhuis aan kanker. Zijn
moord op Oswald werd indertijd rechtstreeks vastgelegd door de
televisie.
CP mag weer in Tadzjikistan
Het parlement van Tadzjikistan heeft woensdag het verbod op
de communistische partij opgeheven. Het verbod gold sinds 2
oktober als een reactie op de mislukte augustuscoup in Moskou.
De afgevaardigden besloten tot de opheffing nadat het onder
zoek naar de betrokkenheid van de partij bij de mislukte coup
was afgerond, aldus het persbureau Tass.
Cuba ruilt suiker voor olie
De Cubaanse regering heeft een akkoord gesloten met de repu
bliek Kazachstan, lid van het Gemenebest van Onafhankelijke
Staten, voor de leverantie van olie. Cuba zal de olie terugbetalen
met suiker, waaraan in de voormalige Sovjetunie een groot ge
brek bestaat. Cuba kwam onlangs in grote moeilijkheden, toen
Moskou de levering van olie staakte.
Aanhangers van Zviad Gansachoerdia betuigen hun steun aan de persident van Georgië, die zich al vijf dagen
verschuilt in de kelder van het parlementsgebouw in Tbilisi. foto afp»dmitri korotajev
Russische hervormingen bezorgen andere republieken problemen
Oekraö'ne is van plan om nog voordat de prijzen op 2 ja
nuari in de Russische Federatie worden losgelaten, een
couponsysteem in te voeren voor de interne handel. De
coupons moeten de roebel als betaalmiddel vervangen.
Dat heeft regeringswoordvoerder Alexander Jemeljanov
gisteravond verklaard, aldus het persbureau Interfax.
ATHENE FRANS VAN HASSELT
CORRESPONDENT
De strijd tussen Kuren en het
Turkse leger is de laatste week
in alle herigheid opgelaaid. Het
begon afgelopen zondag in Lice
in de provincie Diyarbakir, waar
negen leden van de Kurdische
verzetsbeweging PKK bij ge
vechten met het Turkse leger
omkwamen. De begrafenis van
de slachtoffers liep uit op een
anti-Turkse demonstratie,
waarna het leger, in wilde weg
schietend, opnieuw slachtoffers
maakte.
De strijd bereikte woensdag
een hoogtepunt toen vijftig de
monstrerende Kurden een wa
renhuis in Bakirkoy, een voor
stad van Istanbul, binnendron
gen en brandbommen gooiden.
In het gedrang kwamen elf bur
gers om het leven, onder wie
een baby.
PKK-leider Ocalan heeft zich
in de Syrische hoofdstad Da
mascus in een interview met de
BBC van de aanslag gedistanti
eerd. Eerder deze maand had
hij in een vraaggesprek met een
Turkse krant verklaard dat de
aanvankelijke tactiek, in het
Kurdische gebied hele families
van 'collaborateurs' af te slach
ten, verkeerd was geweest. „Nu
sparen wij zelfs gewonde solda
ten", aldus Ocolan. Ook zei
toen te streven naar onderhan
delingen met de nieuwe rege
ring Demirel die de Kurden een
liberalere politiek heeft beloofd.
Alle speculaties dat het tot
een winters staakt-het-vuren zal
komen, zijn echter door de es
calatie van deze week de bodem
ingeslagen. President Ozal viel
weer terug op zijn oude bewe
ringen dat 'de PKK moet wor
den vernietigd' en dat 'haar
aanhangers geen plaats hebben
onder het dak van de volksver
tegenwoordiging'.
Duitse gijzelaars
vragen ruil met
Hamadi-broers
BERLIJN HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
De in 1989 in Libanon ontvoer
de Duitsers Thomas Kemptner
en Heinrich Strübig hebben op
Tweede Kerstdag kanselier Kohl
opgeroepen de twee in Duits
land gevangen zittende broers
Hamadi gratie te verlenen. De
twee hopen daarna zelf te wor
den vrijgelaten door de Libane
se Hamadi-clan, een pro-Iraan-
se terreurgroep.
In een aan een Libanese krant
toegespeelde video-opname
vraagt Kemptner de Duitse re
geringsleider zijn „hele autori
teit in te zetten, omdat de te
rugkeer naar onze gezinnen ab
soluut samenhangt met de vrij
lating van de gebroeders Hama
di". De twee Duitsers, die voor
een kerstboom gezeten een ver
klaring voorlazen, maakten vol
gens het Duitse persbureau
DPA een ontspannen indruk. Ze
zijn de laatste westerse gijze
laars in Libanon.
Noord-Korea
staat nucleaire
controle toe
SEOUL «AP
Noord-Korea heeft gisteren la
ten weten bereid te zijn een ver
drag te ondertekenen dat inter
nationale inspectie van zijn nu
cleaire faciliteiten toestaat. Dat
hebben Zuidkoreaanse functio
narissen bekendgemaakt.
Noord-Korea verklaarde ver
der dat het geen installaties zal
bouwen voor nucleaire opwer
king en uraniumverrijking. De
verklaring impliceert dat de
communistische staat volledig
afziet van zijn veelbesproken,
vermeende kemwapenpro-
gramma.
Een Zuidkoreaanse functio
naris die nauw was betrokken
bij recente onderhandelingen
met Noord-Korea, Lee Dong-
bok, sprak gisteren van „een
positieve ontwikkeling en toe
genomen hoop op een overeen
komst" tussen beide Korea's.
Zweden overleven
vliegtuigongeluk
STOCKHOLM AFP-Rtr-DPA
Meer dan honderd inzittenden
van een Zweeds passagiers
vliegtuig hebben vanmorgen
een vliegramp overleefd. Het
toestel met 129 passagiers stort
te vanmorgen neer, kort nadat
het van het vliegveld Arlanda bij
Stockholm was opgestegen. Ze
ven mensen zijn gewond ge
raakt. Van doden is nog geen
melding gemaakt. De MD-80
van de Scandinavische maat
schappij SAS was op weg naar
Warschau.
MOSKOU DPA-Rtr
De elf republieken binnen het
Gemenebest van Onafhankelij
ke Staten (GOS) hadden eerder
nog afgesproken om de roebel
als gemeenschappelijke
munteenheid te handhaven.
Met de maatregel lijkt Oekraï
ne de thuismarkt te willen be
schermen wanneer in Rusland
de prijzen worden geliberali
seerd en „koopjesjagets" uit de
ze republiek hun blik kunnen
verleggen naar andere staten
binnen het gemenebest. De
maatregel kan de handel tussen
Rusland en Oekraïne danig ver
storen omdat een omrekenings
eenheid moet worden gevon
den waartegen roebels kunnen
worden geruild voor de beno
digde coupons. Details van het
plan van Oekraïne zijn nog niet
bekendgemaakt.
Verscheidene leiders van de
voormalige Sovjetunie hebben
kritiek op de economische her
vormingsplannen van de Russi
sche regering, die dinsdag zijn
voorgelegd aan de premiers van
de tien andere lidstaten van het
Gemenebest van Onafhankelij
ke Staten (GOS). Zij vrezen dat
zij waarschijnlijk ook dergelijke
stappen moeten ondernemen
om destabilisatie van hun eco
nomieën te voorkomen.
Volgens de Russische minis
ter van wetenschappen, Boris
Saltikov, heeft de regering lijs
ten opgesteld van bedrijven die
in aanmerking kunnen komen
voor denationalisatie. In elk ge
val zullen verscheidene mijn-
bouwondernemingen, banken,
de spoorwegen, civiele lucht
vaartondernemingen en wa
penfabrieken in 1992 niet in
particuliere handen overgaan.
Bedrijven die zich bezighouden
met de produktie of verwerking
van medicijnen, alcohol, tabak
en kindervoeding kunnen alleen
met speciale toestemming van
de Russische regering worden
geprivatiseerd, aldus de be
windsman.
De Russische hervormings
voorstellen, die naast privatise
ringen onder meer voorzien in
het vrijlaten van de prijzen op 2
januari en de beperking van
overheidssubsidies aan ineffi
ciënte bedrijven, worden voor
gelegd aan de bijeenkomst van
staatshoofden van de elf geme
nebest-republieken maandag in
Minsk (Witrusland).
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Reuter (Rtr),
Inter Press Service (IPS)Associated Press (AP). Deutsche Presse Agentur (DPA), Agence France Presse (AFP),
United Press International (UPI).
Hebt u een paar vrije dagen extra genomen om energie op te doen voor 1992?
De uiterst comtortabele zitgroep Bahama, van transparant wit o! grijs gebeitst pitnet.
voorzien van lekker zachte kussens, leent zich uitstekend voor het
betere uitrusten En de prijs is nu eveneens zeer comfortabel
Wellicht kunnen we tot slot van dit jaar nog tot een accoord komen?
3-zitsbank 2625,- nü 1295,-, 2-zitsbank 1955,- nu 995,-, fauteuil 1295,- nu 695,-
De laatste week. Van dit jaar dan. Om
voor een passende afsluiting te zorgen,
hebben een aantal van onze prijskaartjes
een finaal ander aanzien gekregen
Zo kunt u de TV-kast Salina. een fraai
slaaltje modern design, nu komen halen
voor minder dan de helft van de prijs
TV-kast Salina 1975,- nu 975,-
Twee in traditionele islamitische kledij gestoken vrouwen wachten in een stemlokaal in Algiers op m«
sen die komen stemmen. De doorzichtige stembus bleef echter behoorlijk leeg. «foto epa
Nog geen zestig procent (58,55 procent) van de
13,3 miljoen kiesgerechtigde Algerijnen is giste
ren naar de stembus gegaan in de eerste vrije
parlementsverkiezingen. Volgens de voorlopige
uitslagen is in veel kiesdistricten een tweede
ronde nodig.
Van de 49 deelnemende partijen hebben de
drie fronten, bestaande uit de regerende een
heidspartij FLN, het islamitisch reddingsfront
FIS en het front van socialistische krachten FFS,
de meeste stemmen gekregen voor het 430 le
den tellende parlement.
In de tweede ronde, op 16 januari, moet in de
kiesdistricten waar geen van de partijen een ab
solute meerderheid behaalde, uit de twee lei
dende kandidaten worden gekozen. De voorlo
pige resultaten laten zien dat de strijd dan
vooral zal gaan tussen de FLN en het FIS.
De FLN streeft naar behoud van de nationale
eenheid door hervormingen in te voeren, een
meerpartijenstelsel toe te staan en een coalitie
regering te bepleiten. Het FIS wil de Algerijnse
samenleving een meer orthodox islamitisch ka
rakter geven. Het FFS ziet het heil voor het land
in een socialistische democratie met een ge
mengde economie en meer regionale autono-
TBILISIAFP-Rtr-DPA
De gevechten in de Georgische
hoofdstad Tbilisi zijn vanmor
gen opnieuw opgelaaid. Daar
mee is een snel einde gekomen
aan het staakt-het-vuren dat
gisteren was bereikt. President
Gamsachoerdia verschuilt zich
in het parlementsgebouw.
Rebellerende leden van de
Nationale Garde namen afgelo
pen nacht het hoofdkwartier
van de Georgische geheime
dienst in en bevrijdden verschil
lende vooraanstaande politieke
gevangenen, onder wie de be
langrijkste oppositieleider, Ge-
orgy Chantoeria, die sinds okto
ber werd vastgehouden.
Het hoofdkwartier van de ge
heime dienst, naast het parle
ment, stond vanmorgen in
brand. Ook het ministerie van
binnenlandse zaken zou in
vlammen zijn opgegaan.
De vrijlating van Chantoeria
was een van de belangrijkste ei
sen van de oppositie, die presi
dent Gamsachoerdia verwijt
een dictatoriaal bewind te voe
ren. Chantoeria, de leider van
de Nationale Democratische
Partij van Georgië, werd in ok
tober opgepakt toen hij naar
Moskou wilde vliegen voor het
geven van een persconferentie.
Volgens een hoge functionaris
van het ministerie van gezond
heid zijn sinds zondag 42 doden
en 268 gewonden gevallen.
Het Georgische ministerie
van buitenlandse zaken maakte
gisteren bekend dat Gamsa
choerdia Georgië alsnog bij het
zondag gevormde Gemenebest
van Onafhankelijke Staten wil
aansluiten. De Russische presi
dent Jeltsin vindt dat Georgië
eerst orde op zaken moet stel
len wat betreft „schendingen
van de mensenrechten", voor
dat het kan toetreden tot het ge
menebest. Jeltsin kondigde
woensdag aan dat alle Sovjet
troepen uit Georgië (en de an
dere brandhaard Nagomo Kara-
bach) worden teruggetrokken.
Massale erkenning GOS-republieken
WASHINGTON-LONDEN Rtr-AFP-AP
De Amerikaanse president Bush
heeft gisteren tijdens een pers
conferentie in het Witte Huis
gezegd dat de ineenstorting van
de Sovjetunie het gemakkelijker
maakt akkoorden te sluiten over
de beheersing van kernwapens.
Dat er nu meer leiders zijn die
de wapens in hun beheer heb
ben, ziet hij niet als een pro
bleem. „Van hun kant bestaat
niet langer het concept om de
VS als vijand te zien, zoals al de
jaren van de Koude Oorlog het
geval was", aldus Bush.
Bij het aftreden van Gor-
batsjov woensdag werd de con
trole over de kernwapens van
het Sovjet-leger overgedragen
aan de Russische Federatie.
Bush zei erop te vertrouwen dat
de naar schatting 30.000 kern
koppen die zijn verspreid over
de oude Sovjetunie veilig zijn.
Bush zei ook dat hij zich zor
gen maakt over de economi
sche achteruitgang die veel in
woners van de ex-Sovjetunie
staat te wachten. „Wij zullen
helpen waar wij kunnen met
voedsel, medicijnen en investe
ringen", besloot de president.
Een groeiend aantal landen
heeft de afgelopen dagen Rus
land en de andere voormalige
Sovjet-republieken erkent. De
EG erkende Rusland woensdag,
direct na de rede van Gor-
batsjov. Het aanknopen van di
plomatieke betrekkingen met
de andere voormalige Sovjet-re
publieken wordt versneld. Voor
de diplomatieke banden met
Rusland wordt gebruik gemaakt
van de bestaande ambassades
in Moskou en de (voormalige)
Sovjet-ambassades of consula
ten in de Europese landen.
De VS erkenden gisteren Rus
land, Oekraïne, Armenië, Wit
rusland, Kazachstan en Kirgizië.
Wat betreft Moldava, Toerkme-
nistan, Azerbajdzjan, Tadzjikis
tan, Georgië en Oezbekistan zei
Bush dat deze republieken wor
den erkend zodra vaststaat dat
zij hun verplichtingen inzake
veiligheidsbeleid en democrati
sche beginselen nakomen.
Ook Japan erkende Rusland
vandaag. Tokyo hoopt met Rus
land snel een akkoord te sluiten
over de Koerillen. Die eilandjes
werden na de Tweede Wereld
oorlog door de Sovjetunie gean
nexeerd. Japan wil ze graag te
rug hebben.
Volgende week besluit over nieuw Joegoslavië
ZAGREB DPA-AP
De Kroatische stad Karlovac
heeft afgelopen nacht blootge
staan aan de „zwaarste aanval"
uit de Joegoslavische burger
oorlog. Dit heeft radio-Zagreb
gemeld. Ongeveer 500 granaten
sloegen in en richtten grote
schade aan in de stad, 50 kilo
meter ten zuidwesten van Za
greb. Het federale leger van Joe
goslavië nam ook de steden Os-
ijek, Gospic en Zadar weer on
der vuur.
Het door Servië gedomineer
de Joegoslavische presidium en
het federale parlement nemen
op 3 januari een besluit over
een nieuwe federatie. Volgens
Branko Kostic, de huidige voor
zitter van het presidium, is over
een nieuw Joegoslavië een do
cument in voorbereiding. Vori
ge week zei Kostic dat de nieu
we federatie zou bestaan uit
Servië, bondgenoot Monte
negro en de Servische enclaves
in Kroatië en Bosnië-Hercegovi-
na, waar onlangs de onafhanke
lijkheid is uitgeroepen.
Vier Joegoslavische republie
ken hebben bij de Europese Ge
meenschap om erkenning ge
vraagd: Slovenië, Kroatië, Bos
nië en Macedonië. De EG
neemt op 15 januari een besluit
over de erkenning. Ze stelt res
pectering van de mensenrech
ten, erkenning ven de huidige
grenzen en naleving van be
staande internationale akkoor
den als voorwaarden.
Een aantal showroommodellen ^-it JL krijgen in de laatste week van di! iaar
last mmute prijsje De bijzonder exclusie! vormgegeven eethoek Citel bijvoorbeeld,
krijgt u nu praktisch voor inkoopsprijs Zodat u nog tgdens oudeiaar m stijl kunt natatele
Een eersteklas aanbieding, dachten wi| Maar goed dal u lot hel laatste gewacht hebt
Al moet u wel snel zijn Talel 1880.- nu 1295,- Armstoel 495 - nu 249,-
rattan furnitures
