'Hoge rente kost
arbeidsplaatsen'
Binnenland
slH
Hoger collegegeld
deeltijdstudenten
fan tilVffiEliSlli
Strafrechtelijk onderzoek
naar explosie bij DSM
De lokroep van een mountainbike
Vietnamezen
duiken onder
Twaalf jaar
geëist bij
zaak-Fagel
Particulier verzekerde
hamstert medicijnen
Zaterdag 21 december 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOS AAA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SAAAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: CLARA KEAAPER
3
Politie Den Bosch zoekt op originele wijze dieven en helers
DEN BOSCH JOS VAN DEN CA AAP
De strijd tegen veel voorkomende crimi
naliteit vereist een creatieve instelling. De
politie in Den Bosch heeft dat begrepen.
In de stad waar het aantal geregistreerde
gevallen van winkeldiefstal, autokraken,
fietsendiefstal, baldadigheid en zakkenrol
lerij aanzienlijk boven het landelijk ge
middelde ligt, gooit zij na het inzetten van
de lok-oma en de lok-auto daarom een
nieuw wapen in de strijd: de lok-moun
tainbike, mèt zendertje.
Over de kleur of het model zegt hij niets.
Net zo min als over de plek in het frame
waar het piepkleine zendertje is verstopt.
Hij zou wel gek zijn. Eén gegeven wil poli
tiewoordvoerder Jacques Brummans echter
wel kwijt: de fiets wordt hoera vaak
gestolen. En weer teruggevonden. Veelal
heel snel, na een korte zoekactie, verricht
achter de geblindeerde ramen van een auto
van de Politie Verbindingsdienst. Die ont
vangt de signalen van het zendertje, dat
hem precies de weg wijst naar de plek waar
de lok-fiets zich op dat moment bevindt.
Het inzetten van de fiets leidde de afgelo-
pen maand tot maar liefst vijftien aanhou
dingen van fietsendieven. Maar wat de poli
tie onder het motto zonder helers geen
stelers veel belangrijker vindt: de twee-
wieler zorgde voor de aanhouding van acht
helers. Zij hadden er een dagtaak van ge
maakt gestolen mountainbikes en andere
fietsen te verkopen.
In Den Bosch worden maandelijks twee
honderdvijftig mountain- of citybikes ge
stolen, rekent Brummans voor. De inzet
van de lok-fiets maakt deel uit van het be
leidsplan waarmee de politie de criminali
teit in de stad in 1995 terug wil hebben ge
bracht naar het niveau van het landelijk ge
middelde.
Brummans: „Lok-fiets is eigenlijk een
verkeerde benaming. Het suggereert dat de
politie een misdrijf uitlokt, terwijl het de be
doeling is dat niet te doen. Want uitlokking
is bij de wet verboden. We hebben overleg
gehad met het Openbaar Ministerie om te
zien hoe ver we kunnen gaan. Zo lang de
fiets er niet extra aantrekkelijk uitziet, niet
al te pontificaal ergens wordt neergezet en
gewoon goed is afgesloten, is er niets aan
de hand.
Den Bosch heeft zo langzamerhand een
traditie opgebouwd op het gebied van het
lokken van daders. Vijf jaar geleden was
Den Bosch de eerste stad in Nederland
waar een zogenoemde lok-oma werd inge
zet om het toenemend aantal tasjes-roven
tegen te gaan. Daarnaast steeg het aantal
auto-inbraken in 1986 met 25 procent. Het
deed Den Bosch ertoe besluiten ook de lok
auto te introduceren. Een experiment dat
overigens ook al in onder meer Haarlem
van start is gegaan.
De in Tilburg gevestigde verzekerings
maatschappij Interpolis levert een belang
rijke bijdrage aan het welslagen van het
project. Ze stelt permanent drie midden
klassers ter beschikking aan de korpsen van
Tilburg, Eindhoven en Den Bosch die de
auto's via een rouleersysteem inzetten bin
nen hun gemeentegrenzen. Heeft de auto
zijn nut bewezen er is ingebroken en de
daders zijn gegrepen dan gaat de wagen
naar een garage om de schade te herstellen
en vervolgens terug naar Interpolis die hem
verkoopt en een andere auto beschikbaar
stelt voor het project.
Den Bosch noemt het experiment met de
lok-auto geslaagd. In totaal werden de afge
lopen drie jaar 65 alarmmeldingen ontvan
gen. In zeven gevallen was het een loos
alarm en bij tien meldingen slaagden de
door de stad patrouillerende en snel op
roepbare politiemannen er niet in de ver
dachten aan te houden. Maar bij 48 alarm
meldingen werden in totaal zeventig daders
aangehouden, waarmee Den Bosch 274
misdrijven merendeels auto-inbraken
kon oplossen.
Maar Den Bosch is nog lang niet uitge
lokt. Brummans hoopt dat een zendersys
teem in autoradio's, behorend bij de lokau
to's, binnenkort verder kan worden ontwik
keld. „Zo kunnen we niet alleen de dader in
een snelle actie te pakken krijgen, maar ook
erachter komen wie de heler is van de ra
dio. Uiteindelijk zullen deze lok-experimen
ten hun vruchten afwerpen. Het is toch van
de gekke dat negen van de tien burgers
geen enkele barrière voelen als ze voor een
paar tientjes een autoradio krijgen aange
boden".
Met een nogal verongelijkte blik neemt Nijlpaard Joop wat voed
sel tot zich. Joop dreigt de kerstdagen in Artis op een wat onge
makkelijke manier te moeten doorbrengen. Hij bivakkeert tijde
lijk in een geelgestreepte tent, in afwachting van de geboorte
van zijn 'kerstkind'. Zijn hoogzwangere vrouw Tanja, die al elf
kinderen heeft gebaard, heeft het binnenbassin volledig in be
slag genomen in afwachting van de bevalling. Haar echtgenoot
zou de blijde gebeurtenis aanvankelijk in Blijdorp afwachten. De
logeerpartij ging niet door omdat Joop in zijn transportkist niet
door de deur bleek te kunnen.
Dagbladfusie VND-Damiate een feit
Nu ook de aandeelhouders van beide betrokken bedrijven met
de plannen hebben ingestemd, is de fusie tussen Damiate (uit
gever van ondermeer deze krant) en de Verenigde Noordhol
landse Dagbladen in Alkmaar een feit. Het nieuwe bedrijf, dat
opereeert onder de naam Hollandse Dagbladcombinatie (HDC),
geeft regionale dagbladen uit in Noord- en Zuidholland met een
oplage van zo'n 270.000 exemplaren. Andere activiteiten zijn de
uitgave van een groot aantal huis-aan-huisbladen en de exploi
tatie van kabelkranten. Bij HDC werken veertienhonderd men
sen.
Onder het oog van tientallen politiemensen kon een professionele zakkenroller gisteren In Utrecht ruim een
uur lang zijn slag slaan. De sterke arm stak geen poot uit. Sterker nog: de politie liet zich willig rollen. In de
foyer van de Utrechtse schouwburg demonstreerde de vermaarde Oostenrijkse zakkenroller Charly Bon-a
Utrechtse politiemensen de fijnste kneepjes van zijn vak. Hoofdcommissaris J. Wiarda (rechts) kon de act wel
waarderen. Hij kreeg zijn spullen dan ook weer terug. foto anp cor mulder
NIEUWSLIJN
Frauderende student verraadt zichzelf
Oplichten is een kunst. Dat ondervond gisteren een 26-jarige
Eindhovenaar. De man studeerde tot voor kort aan een Pedago
gische Akademie. Omdat hij op die opleiding niet langer welkom
was, moest hij zijn OV-jaarkaart inleveren. De Eindhovenaar
voelde daar niets voor en deed net alsof hij zijn OV-kaart kwijt
was. Om het spel zo goed mogelijk te spelen, deed hij daarvan
aangifte bij de politie. De dienstdoende agent vroeg de ffaudeur-
in-spé om een legitimatie. De Eindhovenaar haalde prompt zijn
OV-jaarkaart te voorschijn. De politieman restte niets anders
dan toch maar een proces-verbaal op te maken. Dit maal we
gens oplichting
Gemeentewaterleiding zet schapen in
Het Amsterdamse Gemeentewaterleidingbedrijf heeft een kudde
Drentse heideschapen gekocht. Zij moeten een halt toeroepen
aan de opmars van schadelijke grassoorten in de waterleiding
duinen. Het gras belemmert de ontwikkeling van de waardevolle
heidevegetatie. De schapen worden tijdelijk uitgezet in het
Haasvelderbos en verhuizen in 1992 naar de gebieden Sasber-
gen en Paardenkerkhof in het zuidelijk deel van de duinen. Daar
is nog het laatste restje in de regio aanwezig van de eens zo uit
gestrekte heidevelden die op de oude strandwallen voorkwa
men. Als er niets gebeurt tegen het als gevolg van zure regen we
lig groeiende gras, is de heide in de duinen gedoemd te verdwij-
Nijlpaard Joop wacht geboorte af
Het verhogen van de rente-tarieven door de Nederland-
sche Bank zal de problemen vergroten voor een aantal
industriële sectoren. De werkgelegenheid, die toch al
stagneert, zal verder achteruitgaan. De werkgeversorga
nisatie NCW schat het verlies aan arbeidsplaatsen als ge
volg van de hogere rente op „enkele duizenden".
de kostenstijging aan den lijve
DEN HAAG GPD
Het verhogen van de rentetarie
ven door De Nederlandsche
Bank met een half procent heeft
volgens NCW-directeur Lem
pers ongeveer hetzelfde effect
als een half procent hogere con
tractlonen (cao's). In het geval
van hogere Ionen houdt de Ne
derlandse economie er nog wat
binnenlandse consumptie aan
over. Hogere kosten voor de be
drijven in de vorm van rentelas
ten zullen de investeringen ech
ter verder onder druk kunnen
zetten. Dat gaat ten koste van
de werkgelegenheid, aldus
Lempers.
De sectoren waar veel met
kortlopende schulden gewerkt
wordt, zullen de terugslag door
de hogere bankrentes het
sterkst merken. Vooral de indu
strie die zogeheten investe
ringsgoederen produceert, zal
ondervinden. Dat zijn sectoren
waar het de laatste maanden
toch al slechter gaat.
Kantoorautomatisering is ook
een sector waar de afgelopen
maanden problemen zijn ont
staan en die bovendien een te
rugslag kan ondervinden van
hogere rentestanden. Juist in
dergelijke bedrijfstakken, waar
de concurrentie moordend is,
zal het moeilijk zijn de hogere
rentelasten in de verkoopprij
zen door te berekenen en daar
om ten laste komen van de
winst.
Ook de onroerend-goedmarkt
is bijzonder gevoelig voor de
rente-ontwikkelingen. Marktlei
der in Nederland op het verle
nen van hypotheekleningen, de
RABO bank, wil echter niet
vooruitlopen op eventuele ge
volgen voor de toch al hoge
hypotheekrentes. „Elke on
rust op de markt van hypothe
ken, of het om huurwaarde-
forfait of rente gaat, kan de juist
weer wat oplevende situatie
verstoren", zegt RABO-woord-
voerder Hoogkamer.
De inflatie loopt dit jaar overi
gens op naar vier procent. Dat
is ongeveer 0,75 procent meer
dan het Centraal Planbureau
(CPB) twee maanden geleden
nog voorzag. Voor komend jaar
verwacht het CPB dat de prijs
stijging op 3,5 procent uitkomt,
een fractie meer dan voorzien.
Ook het planbureau meent
dat het herstel van de economie
in 1992 trager tot stand komt
dan eerder gedacht. Oorzaak
vormt de vertraging in de eco
nomische groei in Duitsland en
Japan, en het trage herstel van
de economie in de Verenigde
Staten en Groot-Brittannië.
Voor komend jaar voorziet
het CPB voor ons land een min
dere groei van de export en ook
een geringere toename van de
prijzen voor in- en uitvoer. Ook
de toename van de particuliere
consumptie valt lager uit, even
als de voorspelde toename van
de produktie in de ondernemin
gen.
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
Maatregel levert Ritzen 28 miljoen op
Het kabinet wil de collegegel
den voor deeltijdstudenten ver
hogen van 1325 gulden naar
1700 gulden in het studiejaar
1995-1996. Voor deeltijdstuden
ten die alléén examens afleg
gen, omdat ze geen recht meer
hebben op het volgen van on
derwijs, gaat het examengeld
nog forser omhoog.
Het gaat om deeltijdstuden
ten aan de universiteiten en het
hoger beroepsonderwijs. Met de
maatregel wil het kabinet voor
komen dat de collegegelden
voor deeltijd- en voltijdstuden
ten niet te ver uit elkaar lopen.
De Tweede Kamer ging eer
der dit jaar akkoord met een
verhoging van het 'gewone' col
legegeld met honderd gulden
per jaar tot 2250 gulden in het
studiejaar 1995-1996. Het kabi
net wil de verhoging voor de
deeltijdstudenten ook gefaseerd
invoeren. Het komend studie
jaar kunnen deeltijdstudenten
rekenen op een verhoging van
150 gulden. In de drie jaren
daarna komt er steeds 75 gul
den per jaar bovenop.
Deeltijdstudenten die géén
onderwijs volgen maar wel exa
mens afleggen, zogeheten
extraneï gaan vanaf het volgend
studiejaar 1100 gulden examen
geld betalen. Daarna gaat het
examengeld nog eens drie jaar
achter elkaar met telkens zestig
gulden omhoog.
De maatregelen leveren on
derwijsminister Ritzen volgend
jaar tien miljoen gulden op. Dat
bedrag loopt op tot 28 miljoen
in 1996.
UÖWIJD WONEN THUIS IN NOORD-HOLLAND
jsvoordeel op bestelling: een
exclusieve Rolf Benz.
De hier getoonde rundlederen fauteuil
'390' van Rolf Benz vertegenwoordigt
tijdloos comfort van zeldzame klasse.
Van Til's Designcentrum in Alkmaar
stelt u fri staat dit sublieme ontwerp
FQRUMl
rolf
BENZI
Ons adres
Noorderkade 42
1823 CS i
Tel. 072-112760
te krijgen: Ti/dek/k op bestelling van
Een uitgebreide Rolf Benz-
presentatie vindt u in onze zaak.
Een vervroegde vuurwerkshow. In de ENCI-groeve in Maastricht werd gisteren ruim negen ton vuurwerk in één keer weggeknald. De rotjes, vuur
pijlen en gillende keukenmeiden waren door de Limburgse en Brabantse politie in beslag genomen. foto anp
Grootscheepse schoonmaakactie moet asbest verwijderen
HEERLEN ANP
Twee van de vijftien Vietna
mese hongerstakers in het asiel
zoekerscentrum in Echt, die het
risico lopen op korte termijn te
worden uitgezet, zijn gisteren
ondergedoken. Ze hebben daar
bij hulp gekregen van het Mis
sionair Centrum in Heerlen.
Woordvoerder Martin Janssen
van dit instituut deelde gister
middag mee dat het Missionair
Centrum fel protesteert tegen
het inhumane beleid van de
Tweede Kamer en de regering.
Als staatssecretaris Kosto blijft
doorgaan met doodzieke hon
gerstakers als criminelen aan te
pakken, dan zijn diverse mede
werkers en sympathisanten van
het Missionair Centrum, onder
wie een priester, een pater en
een zuster voornemens om nog
voor Kerstmis ook in hongersta
king te gaan uit solidariteit met
de Vietnamezen, aldus Janssen.
UTRECHT ANP
Officier van justitie van Hout
heeft gisteren voor de recht
bank in Utrecht twaalf jaar ge
vangenisstraf geëist tegen de
23-jarige hoofdverdachte van de
moord op restauranthouder Ge
rard Fagel. Tegen de 21-jarige
man die het fatale schot loste,
eiste de officier acht jaar. De
derde verdachte van 28 jaar
hoorde tien jaar tegen zich ei
sen. De 28-jarige en zijn 21-jari-
ge vriend drongen in de nacht
van 9 juni 1989 de boven het
restaurant van Fagel gelegen
Woning in Bosch en Duin bin
nen op zoek naar geld en scho
ten de restauranthouder neer.
De hoofdverdachte, die gedu
rende de inbraak buiten bleef,
ziet de officier van justitie als
het brein achter de inbraak.
ROTTERDAAA GPD
Het Openbaar Ministerie in
Rotterdam start een strafrechte
lijk onderzoek naar de explosie
vorige week vrijdag bij DSM
Chemicals. Het technisch on
derzoek van de Rotterdamse
politie, de Milieudienst Rijn-
mond/DCMR en de Arbeidsin
spectie heeft volgens officier
van justitie Moraal voldoende
feiten opgeleverd om de straf
rechtelijke kant van de zaak na
der te bekijken.
Volgens de officier van justitie
is het onderzoek bedoeld om na
te gaan of DSM of personeelsle
den strafrechtelijk iets valt te
verwijten. Het is volgens Moraal
nog niet te zeggen of het bedrijf
en personeelsleden ook daad
werkelijk worden vervolgd.
Donderdag gaf DSM zelf al
toe dat bij het afgeven van een
vergunning voor werkzaamhe
den op het dak van een opslag
tank geen rekening is gehouden
met de mogelijke aanwezigheid
van een explosief mengsel in, of
vlak boven de tank. Dit mengsel
kan volgens DSM de aanleiding
zijn geweest van de explosie vo
rige week vrijdag, waarbij zes
mensen om het leven kwamen.
De DCMR Milieudienst Rijn
mond en TNO gaan via een
grootscheepse schoonmaakac
tie het asbest opruimen, dat na
de explosie in de omgeving van
de fabriek is neergekomen. On
geveer honderd man worden
ingeschakeld om eerst de grote
re stukken asbest, dat dienst
deed als isolatiemateriaal van
de tanks, op fabrieksterreinen
ten noorden van het DSM-ter-
rein op te ruimen. Tevens wordt
een plan opgesteld, op basis
waarvan de mogelijk in Vlaar-
dingen neergedwarrelde delen
asbest worden opgeruimd.
DSM zegt zich wat betreft het
verspreiden van het asbest door
de ramp van vorige week 'niet
aan de verantwoordelijkheid te
willen onttrekken'. Het bedrijf
wijst er op dat vrij kort na het
ongeval al melding was ge
maakt van het verspreiden van
het isolatiemateriaal.
Volgens woordvoerder C. van
der Kooij van de Milieudienst
Rijnmond is echter bij het be
strijden van de ramp door DSM
niet gerept over de aanwezig
heid van asbest. Het kwam pas
aan de orde toen werknemers
van het belendende Nederlands
Zwavel Overslagbedrijf dinsdag
op hun terrein een 'wit-grijs
goedje' aantroffen. Na analyse
van het materiaal door TNO
bleek dat het om asbest ging.
UTRECHT ANP
Vooral particulier verzekerden
zijn op het ogenblik geneesmid
delen aan het hamsteren. De
organisatie van de farmaceuti
sche industrie Nefarma, leidt dit
af uit een omzetstijging van
soms vele tientallen procenten
bij diverse leveranciers.
Nefarma-voorzitter Sanders
schrijft de hamsterwoede toe
aan onduidelijkheid over wat er
per 1 januari 1992 gaat verande
ren. Vanaf die datum worden de
geneesmiddelen voor iedereen
vergoed via de Algemene Wet
Bijzondere Ziektekosten (awbz).
Voor particulier verzekerden
gaat dan ook het geneesmidde
lenvergoedingssysteem (GVS)
gelden, zodat ze in sommige ge
vallen voor hun medicijnen
moeten bijbetalen.
Volgens Sanders begrijpen de
mensen niets van de adverten
tie waarin het ministerie van
wvc de komende wijzigingen
heeft uitgelegd. Ook de apothe-
kersorganisatie KNMP heeft van
haar leden gehoord dat particu
lieren veel meer medicijnen in
slaan.
Een woordvoerder van de
KNMP noemde dat helemaal
niet nodig, omdat ze de reke
ning voorlopig gewoon kunnen
declareren. Ook de KNMP vindt
de WVC-advertentie onduide
lijk. Ze is zelf bezig met een fol
der die eind volgende week in
alle apotheken zal liggen.
