Cultuur
'Er moet nog van alles gebeuren'
071 161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYGROK JAN RUSDAM SASKIA STOELINGA Ein
NIEK FAAS Vormgeving; SIMON DE GRAAF
AL TIEN JAAR LANG rapt en zingt de
Yellowman over zijn onbeteugelde viri
liteit. Over zijn grenzeloze potentie
Over de 100 sexy girls' die hem overal
achterna rennen
PIM WALLIS DE VRIES: „Ja, je kan tien jaar lang
een fantastische schouwburgdirecteur zijn zonder
dat het iemand opvalt. Maar na dat verbieden van
die reclame kreeg ik stapels brieven, een heleboel
telefoontjes."
Pim Wallis de Vries zwaait jaar scepter in schouwburg:
dersom. Ik heb absoluut geen
concurrentiegevoel met het
LAK.
Gaat uw liefde i>oor dat thea
ter zo ver dat als het erop aan
komt u subsidie wilt inleveren
die het LAK ten goede kan ko-
De schouwburgdirecteur laat
een lange stilte vallen. Vervol
gens weegt hij zijn woorden nog
meer dan anders, op een goud
schaaltje: ,,Als ik nou geld over
had. Ik moet er niet aan denken
om te bezuinigen. Ik zou niet
weten waar het hier vanaf moet.
Ik heb ook nog wel wensen. Een
vierde technicus bijvoorbeeld.
Die moet er echt dringend ko
men. rk heb niks over, werk met
een minimaal speelbudget.
Maar ik heb natuurlijk liever dat
er geld naar het LAK gaat dan
naar lantaarnpalen."
Over geld gesproken, de
schouwburg werkt sinds enkele
jaren met een aantal vaste spon
sors. Hoe ver kan die sponsoring
gaan?
,»Het gaat er maar om in hoe
verre ze zich als sponsor opstel
len en niet als reclamemaker.
Zolang het niet te gek wordt. Ik
bedoel, als een sponsor belang
hecht aan podiumkunst, dan
mag dat best als tegenprestatie
ergens vermeld staan, daar is
niets op tegen. Maar een soort
Van der Valk hier in huis halen.
Nee. Dat reclamespotje in Fun
ny Girl was duidelijk een testca
se. Hoever kunnen we in Neder
land gaan. Nu wat mij betreft
ging dat te ver. Ik zie een spon
sor meer als huisvriend."
Na een jaar in de schouwburg
te hebben meegedraaid, heeft
hij nu het gevoel bij de mensen
(medewerkers) te horen. ,,Er is
een grote betrokkenheid van de
hele ploeg hier. We hebben lol.
En de maandladder is een suc
ces. Daarop krijgen we meer
losse kaartverkopen."
En wat de toekomst betreft?
„Het streven is wat spannen
de dingen te gaan doen. Met of
zonder het LAK."
Hoe vol zit de schouwburg ei
genlijk?"
„Vol. Echt. Mooi vol. Maar het
is een misverstand te denken
dat het steeds uitverkocht zou
zijn. Bij elke voorstelling zijn op
de avond zelf nog wel een paar
losse stoelen te verkopen.
„En rampvoorstellingen?"
„Er zijn geen echte rampen
geweest. Ja inhoudelijk ééntje.
Maar gelukkig met 125 mensen
in de zaal."
Bij welke voorstelling was dat?
Beslist: „Dat zeg ik niet. Dat
zou ik niet kies vinden tegen
over het gezelschap dat er toen
stond."
Mark vari de Veerdonk: „Een van de sterkere cabaretiers die het Leids
Cabaret Festival tot nu toe heeft voortgebracht". foto andre beekman
Hogelijk verbaasd is hij over de vraag of we niet eens een
interview moeten afspreken. „Zou je dat wel doen, ik
weet niet of ik boeiende dingen te vertellen heb." Inder
daad kiest directeur Pim Wallis de Vries van de Leidse
Schouwburg zijn woorden nauwkeurig en maakt voort
durend nuances. Een onbezonnen uitspraak zal uit zijn
mond niet vallen. Maar van besluiteloosheid kun je hem
in elk geval niet betichten.
VOOR THEATER
KUN JE IN LEIDEN TERECHT
PODIUMBLIK
Dat ze niet aan het begin van het seizoen op de abonnementen afvliegen en
foto henk bouwman
zich prettig, maar wil ik het zo
houden? Ik kan natuurlijk nor
maal gesproken de loop der
dingen laten gebeuren, want
voor echt spannende zaken heb
je veel tijd nodig. Er moet nog
van alles gebeuren. Allereerst
dat abonnementensysteem. Dat
is teleurstellend voor het pu
bliek én de schouwburg."
Koppelverkoop
Hij zou het publieksgedrag wij
len zien te veranderen. „Men
sen meer alert maken op onbe
kende produkties. Dat ze niet
aan het begin van het seizoen
op de abonnementen afvliegen
en dan denken: zo we zijn weer
klaar voor een jaar."
Nu komen vlak na de presen
tatie van het seizoenprogram
ma de inschrijvingen bij bosjes
binnen. Omdat er nu eenmaal
populaire en minder populaire
voorstellingen zijn, moeten veel
mensen worden teleurgesteld.
„Wanneer Youp van 't Hek in de
schouwburg komt, is hij geheid
uitverkocht. Al zou je hem twee
maanden op het podium laten
staan."
„Je kunt erover denken voor
dit soort populaire voorstellin
gen geen abonnementskortin
gen meer te verlenen. Zo bouw
je een drempel in. Of je kunt al
tijd minder bekende produkties
aan deze voorstellingen vast
koppelen. Vroeger had je serie
abonnementen: dan kon je naar
een voorstelling van Wim Kan,
maar daar zaten dan drie zware
toneelstukken aan vast. Ik vind
dat een extreme koppelverkoop.
Zo krijg je het verkeerde publiek
bij de verkeerde voorstellin
gen."
Vervolgens ging men over tot
vrije keuze-abonnementen. Op
alles wat het publiek leuk of
boeiend vond kon worden inge
schreven. Gevolg: alle pu
bliekstrekkers waren er meteen
uit en minder bekende voorstel
lingen werden voor praktisch
lege zalen gebracht.
„Je moet een mengvorm tus
sen die twee systemen zien te
vinden. Ik ben er nog niet uit.
Welk systeem je ook kiest, je
krijgt altijd problemen, moet
mensen teleurstellen. De
schouwburg heeft nu eenmaal
Is de nauwe samenwerking tussen Leidse Schouwburg en LAK-theater
al een feit? Aan dit computergrapje van LAK-coördinator Roland Helmer
te zien lijkt het er wel op. Maar zover is het nog niet. foto pr
maar 500 zitplaatsen. Maar ik
probeer wel grenzen te verleg
gen. Mensen moeten het ver
trouwen hebben dat je hier
geen onzin binnenhaalt. Toen
de Compagnie Philippe Genty
hier kwam, een nog onbekend
gezelschap uit Frankrijk, heb ik
de abonnementhouders een
brief geschreven. Daarin prees
ik de voorstelling aan. Op die
brief heb ik een mooie respons
gekregen en na afloop van de
voorstelling gingen de mensen
tevreden naar huis. Als schouw
burgdirecteur heb je een signa
lerende taak: je moet het veld
afstropen en tegelijkertijd het
vertrouwen van je publiek zien
te winnen."
In een interview met deze
krant noemde wethouder Koek
uw programmering voor dit sei
zoen aan de voorzichtige kant.
Het had misschien wel wat
spannender gekund.
„Ja dat stond in de kop boven
het verhaal. Maar die kop was
niet terecht. Koek zei het veel
genunanceerder. Je moet ook
niet te snel willen veranderen.
Spannende dingen zitten altijd
op het randje van het budget.
Geheide toppers trouwens ook.
Maar ik wil er hier geen elite
tempel van maken. Je moet het
juist zoeken in de variatie: Phi
lippe Genty, maar ook Benny
Neyman."
LAK
Wallis de Vries kan goed op
schieten met zijn collega van
het LAK-theater, Roland Hel
mer. Er is een geregeld overleg
waarbij ze over mooie dingen in
de toekomst praten. Gezamen
lijke produkties en zo. „We zijn
samen met hetzelfde bezig. In
verschillende ambiances. Ik heb
een steeds intensiever contact
met het LAK. Bij mij heerst het
gevoel dat we absoluut hetzelf
de nastreven: de drempel over
en weer zo laag mogelijk hou
den, het tweestromenland zien
te doorbreken. Dat mensen die
in de schouwburg komen ook
meer naar het LAK gaan en an-
Pim Wallis de Vries, directeur Leidse Schouwburg: „Mensen meer alert maken op onbekende produkties.
denken dat ze weer klaar zijn voor een jaar."
De drieëndertig jaar geleden als Winston Foster geboren Jamaicaan is foeilelijk. Een operatie aan een abces
bij zijn linkeroor heeft hem een groot deel van zijn aangezicht gekost. Zijn mond is verwrongen en scheefge
trokken. En als hij zijn donkere bril afzet, puilen de ogen bijna letterlijk uit de kassen. foto lex van rossen
Smerige werkelijkheidvan Yellowman
eilanden en in Brazilië zijn de vrouwen er gek op,
hoor. They love it! Hier in Holland ook, trouwens.
Het is gewoon een muziekstijl. Ik noem het 'Dirty
Reality'.
Op zijn meest recente album, dat veelbeteke
nend 'Mi Hot' heet, bezingt de gele reggae-haan
daarom weer vrolijk zijn 'Big Bamboo' waar de
vrouwen zo dol op zijn. En in 'Having a Party' no
digt hij alle geile meisjes uit om een hapje van
zijn 'yellow banana' te nemen. „Ik kan er ook
niets aan doen. Ik verzin het niet. En er zijn nog
altijd volwassen mensen die zich erbij op de dijen
slaan."
„Die banaan? Ach, je moet het niet allemaal al
te letterlijk op mij betrekken," reageert de zanger
met toch wat lichte gêne in z'n stem. „Ik laat de
mensen horen hoe de wereld in elkaar zit. Ik ben
wel een 'girls-man'; ik laat me een lekker meisje
niet graag ontglippen. Maar tegelijk ben ik een
echte 'family-man'." En vervolgens ontbrandt hij
in een bijna roerende monoloog over zijn lieve
vrouw Rose en zijn vijf bloedjes van kinderen.
„Niet bang zijn, bij mij krijg je alles," riep Yellow
man veelvuldig tijdens het concert waarmee hij in
november een uitgebreide Nederlandse tournee
opende. „Zelfs dit," voegde hij daar vervolgens
grijnzend aan toe en greep verlekkerd in z'n kruis.
Een meisje uit het publiek liet zich dat geen twee
maal zeggen, beklom het podium en gaf zich over
aan een ware paringsdans met de reggae-albino.
Yellowman kon tevreden zijn. Het voorval zette
weer eens een uitroepteken achter zijn imago als
geilneef van de Jamaicaanse popmuziek.
Twee uur eerder maakt zijn hotelkamer echter
geenzins de indruk van een sex-arena. Als Yellow
man de deur opent, draagt hij een gebatikte pya-
ma. Hij heeft liggen slapen. Dat de man niet moe
ders mooiste is, mag een understatement heten.
Sterker, de drieëndertig jaar geleden als Winston
Foster geboren Jamaicaan is foeilelijk. Hij kwam
als albino ter wereld en hield er een gelige, schil
ferende huid aan over. Een pigmentloze huid die
door de tropische zon zwaar op de proef werd ge
steld. Een operatie aan een abces bij zijn linker
oor heeft hem een groot deel van zijn aangezicht
gekost. Zijn mond is verwrongen en scheefgetrok
ken. En als hij zijn donkere bril afzet, puilen de
ogen bijna letterlijk uit de kassen.
Als je moet geloven wat hij zingt, dan vallen alle
vrouwen op hem.
Al tien jaar lang rapt en zingt de Jamaicaan
over zijn onbeteugelde viriliteit. Over zijn grenze
loze potentie. Over de '100 sexy girls' die hem
overal achterna rennen. En dat er wat hem betreft
maar één deel van het vrouwelijk lichaam is, dat
er werkelijk toe doet.
Dat rockmuziek en sex onlosmakelijk met el
kaar verbonden zijn staat onomstotelijk vast.
Maar Yellowman zoekt die connectie wel erg laag
bij de grond. De man grijpt iedere denkbare ba
naliteit aan, slaat die zo mogelijk nog wat platter
en schuift het vervolgens op een gladde reggae-
riddem bij de luisteraar naar binnen om maar
even bij 's mans eigen type beeldspraak te blijven.
„Ik geef de mensen wat ze willen," licht hij zijn
tropische soft-pomopop toe. „Op de Caraïbische
Bescheiden
Yellowman is een 'toaster', de Jamaicaanse vari
ant van de rap, waarbij met instrumentale fa-
kantjes van reggaeplaten wordt meegebabbeld.
En Yellowman is een bedreven 'toaster'. Hij
maakte bijna dertig albums in amper tien jaar tijd
en het verhaal gaat dat hij ooit op één avond ge
noeg repertoire voor acht albums inzong. In de
zomer van 1984 had hij in ons land zelfs een be
scheiden hit met het door Bill Laswell geprodu
ceerde 'Strong me Strong'.
„Ik zit niet voor het geld in deze business. Maar
ik moet natuurlijk voor m'n gezin zorgen," be
commentarieert hij zijn diarree-achtige platen-
produktie. „Ik heb dit talent van God gekregen,
dus waarom zou ik het dan niet gebruiken om
mensen plezier te brengen?"
De opmerking, dat er vrouwen zijn die er niet
zoveel plezier aan beleven om louter als sexko-
nijntje beschouwd te worden, blijkt tot dove
mansoren gericht. „Ik zie toch niet alle vrouwen
als sex-object? Who fits the cap, wears it," zegt hij
schouderophalend. „Wie de schoen past trekke
hem aan," zegt hij bij het afscheid nogmaals, ter
wijl hij het koudste en slapste handje geeft dat ik
ooit kreeg.
De feiten na een jaar Wallis de
Vries-imperium: hij schafte nog
tijdens seizoen 90/91 de
Chansonweek af, he^ parade
paardje van zijn voorganger
Frans Boelen; het jaarboekje
van de schouwburg werd op
zijn initiatief van een nieuwe
(en duurdere) huisstijl voorzien
en om kosten te sparen
niet meer huis-aan-huis ver
spreid. In september begon hij
met de uitgave van het schouw-
burgnieuws waarin het publiek
het schouwburgprogramma van
de komende maand krijgt voor
geschoteld. En bij de produktie
van de musical Funny Girl haal
de hij de landelijke pers toen hij
een live-reclamespotje voor een
sigarettemerk verbood.
„Ja, je kan tien jaar lang een
fantastische schouwburgdirec
teur zijn zonder dat het iemand
opvalt. Maar na dat verbieden
van die reclame kreeg ik stapels
brieven, een heleboel telefoon
tjes." Hij schudt niet-begrijpend
het hoofd. Zo spectaculair was
het nu toch ook weer niet? Be
langrijker vindt hij de tochtdeu
ren die hij bij de ingang heeft
laten aanbrengen: die zijn aan
genamer voor personeel en pu
bliek én ze sparen energiekos
ten.
Vorig jaar om deze tijd was de
benoeming van Wallis de Vries
als opvolger van zijn roemruch
te voorganger Frans Boelen net
rond. In het kennismakingsin
terview zei hij toen te verlangen
naar de subtropen. Voordien
had had hij een aantal jaren een
theaterproduktiebureau geleid
en die hectische toestanden was
hij een beetje beu. „Vooral die
zorg of je je mensen wel kon
uitbetalen. Dat heb ik hier niet."
Tropenjaren had hij achter de
rug en nu zou het allemaal wat
rustiger zijn. Hoe zijn de sub
tropen hem dit jaar bevallen?
„Nu het was meer de Sahara.
Tot en met september zat ik
nog volop in de produktie van
het 'Koekoeksnest', ik moest
m'n theaterbureau afbouwen
en hier moest ik alles leren ken
nen. Dus rustig achteroverleu
nen was er niet bij."
Inmiddels is hij in kalmer
vaarwater terechtgekomen. „Op
