Rtv show
'We moeten weer
rumoerig worden
Wagner leidt
stuurgroep
TROS wil op middengolf
Normaal wil meedoen aan
Eurovisie Songfestival
Weemoed en heimwee
Vrijdag 13 december 1991
Redactie: 023-150191/023-150192 INEKE VAN DER MEER JAN VAN DER NAT GERARD VAN PUTTEN Vormgeving: ESTHER
6
Hans van Beers, de nieuwe directeur van de VPRO
Sovjet-Unie keek'. „In 1974 was
Ceauscescu van Roemenië voor
de PvdA de meest liberale leider
van Oost-Europa, Roemenië
was een voorbeeld-land. Maar
toen wist ik al dat het niets zou
worden. Hetzelfde gevoel had ik
toen ik twee jaar later voor het
eerst in de Sovjetunie kwam.
Met alle sympathie die ik had
voelde ik intuïtief aan dat het
niet kon kloppen".
Verkalkt
„Ik koos voor die idealen omdat
ik me niet lekker voelde in de
verkalkte, saaie samenleving
van toen. Later bleken die idea
len voor een groot deel mythe te
zijn. Ik was er snel van gene-
Van Beers speelt genereus
zijn gewonnen wedstrijd. Zijn
VPRO heeft op dit moment bru
to meer leden dan bijvoorbeeld
de VARA. Wat hem betreft is de
VPRO A-omroep, met een ande
re top-organisatie. „De VPRO
wordt weer één bedrijf', zegt
hij. Tot nu toe was Jan Haas
broek directeur Radio en Roelof
Kiers programmadirecteur Tele
visie. Zij worden nu hoofdre
dacteur van hun afdeling. Net
zoals Boudewijn Paans hoofdre
dacteur van de gids is. Samen
vormen we de beleidsstaf. Maar
ik heb de eindverantwoordelijk
heid. Er is nu één iemand die bij
de VPRO de knopen doorhakt."
Met de concrete inhoud van
de programma's zal hij zich niet
bemoeien. „Hoogstens met ge
nres. Als we A-omroep zijn is
het raar dat we niet zoiets heb
ben als een actualiteitenrubriek.
Dat wil ik dus. Ik zeg dat het
moet gebeuren. Maar hoe en
wat en met wie: dat moeten zij
beslissen."
„De VPRO wil een omroep
van programmamakers blijven.
Dat wil zeggen dat de leiding
hilversum «anp
Voormalig Shell-top GA Wag
ner treedt op als voorzitter van
de stuurgroep, die de samen
werking tussen AVRO, KRO en
NCRV nader vorm moet geven.
Wagner krijgt verder de leiding
over een centraal secretariaat.
Hieraan wordt opgedragen de
voortgang van het overleg in
verschillende werkgroepen te
stimuleren en te coördineren.
De drie omroepen streven
naar samenwerking binnen één
tv-net en vijf radiozenders.
Teletekst brengt
ski-informatie
hilversum
Met ingang van vandaag wordt
op NOS-Teletekst een overzicht
gegeven van de kwaliteit en
hoogte van de sneeuw in de Eu
ropese wintersportgebieden. De
tekst, ontleend aan de uitge
breide wintersportinformatie
van de ANWB-databank, zal
aangeven of de skimogelijkhe
den van een bepaalde piste
slecht, matig of goed zijn. Te
vens wordt, ook per regio, infor
matie verstrekt over sneeuwval
en waar precies de vorstgrens
lag.
Tot dusver werden alleen in
lichtingen verstrekt over de
sneeuwhoogte. Met het oog op
dit skiseizoen is gekozen voor
het hanteren van een kwaliteits
norm. Ook het aantal pagina's
wordt uitgebreid. De sneeuwbe-
richten staan per regio op de
pagina's 747,748,749 en 750.
Overigens kan het publiek de
uitgebreide databank van de
ANWB raadplegen voor gede
tailleerdere inlichtingen over de
wintersportgebieden (inclusief
Oost-Europa). De ANWB heeft
daarvoor een nieuw telefoon
nummer (06-9623) in het leven
geroepen met een zogeheten
Voice Response Systeem (kos
ten 50 cent per minuut).
CLOSE UP Jolanda Oukes
hilversum «anp
De TROS wil de beschikking
krijgen over een middengolf
zender voor de verspreiding van
een radioprogramma. Dat blijkt
uit een brief van voorzitter Min-
derop aan de commissie cul
tuur van de Eerste Kamer. Een
wetswijziging is in de visie van
de TROS dringend noodzakelijk.
Volgens Minderop vindt ook
minister D'Ancona het niet no
dig dat een landelijke radiozen
der beschikt over zowel een
FM- als een middengolfhet. De
middengolfzender van Radio 3
zou daarom aan een commer
ciële binnenlandse omroep be
schikbaar kunnen worden ge
steld. Minderop merkt ook op
dat volgend jaar bij de introduc
tie van een nieuw FM-net de
middengolfzender van Radio 1
beschikbaar komt.
De Eerste Kamer behandelt
volgende week het wetsvoorstel
binnenlandse commerciële om
roep. In dit wetsontwerp is niet
de mogelijkheid gecreëerd voor
het verkrijgen van een radio-
etherfrequentie naast radio- en
tv-uitzendingen via de kabel.
Met zijn brief komt Minderop
tegemoet aan de wensen van de
ondernemingsraad. Die heeft de
vorige week de toekomst van
TROS-radio nadrukkelijk ge
koppeld aan de overgang naar
commerciële televisie.
'Een aandenken
aan Nagasaki'
De tweede aflevering van het
programma 'De Optimisten'
van de IKON gaat over 'een
aandenken aan Nagasaki'. De
kijkers worden teruggevoerd
naar juni 1943 en behandelt de
honger in het krijgsgevange
nenkamp. De bevrijding werd
met geweld bezegeld door de
atoombom 'Fat Man'.
Daarna heerste totale chaos
en ontreddering. In het kort
komt ook aan de orde hoe het
de Nederlanders die deze ramp
meemaakten, nadien is ver
gaan.
(Morgenavond om 20.55 uur
op Nederland 3).
STRIPS
BOLLEBOOM
BOES
HEINZ
WE ZIJN EEN BEHOORLUK GESETTELDE OMROEP gewor
den, waarbij het jonge element onderbedeeld is. Er is veel aan
dacht voor diepgang en weemoed en verlangen. De familie-ach-
tige clubgeest van de VPRO heeft veel energie ontwikkeld, maar
van de andere kant ook veel energie afgehouden. En dat is op
den duur niet goed. (Hans van Beers, directeur VPRO)
i Songfestivalavontuur.
De Achterhoekse boerenrock-
formatie Normaal heeft Europe
se aspiraties. De groep gaat zich
kandidaat stellen om Nederland
te vertegenwoordigen op het
komende Eurovisie Songfesti
val.
Normaal dicht zichzelf vol
doende redenen toe om aan het
songfestival deel te nemen.
„Normaal bestaat al zeventien
jaar en heeft vele hits zelf ge
componeerd", aldus manager
Martin Jansen. „Bovendien wa
ren de Nederlandse afvaardigin
gen de afgelopen jaren van een
mensonterend niveau".
Een probleem is, volgens Jan
sen, de grote onduidelijkheid
over de organisatie waar de
band zich moet inschrijven, wie
er wanneer beslist over de af
vaardiging enzovoort. „Er is
geen doorkomen aan. Auteurs
rechtenorganisatie BUMA, die
voor de artiesten op zou moe
ten komen, weet ook niets. We
hebben nu maar op z'n Achter
hoeks allerlei organisaties aan
geschreven in de trant van wij
zijn Normaal, als je ons niet
kent komen we wel even langs.
We zien'wel wat het oplevert."
Achter hem, in een
slordig vertrek in
één van de VPRO-
villa's, prijkt het standaard
werk van Loe de Jong. Het
werk Koninlcrijk der Nederlan
den in de Tweede Wereldoor
log mist het laatste deel. „Het
stond er al voordat ik hier mijn
intrek nam", zegt hij, bijna
verontschuldigend. „Maar
thuis heb ik het natuurlijk ook.
Dat hoort een beetje bij mijn
generatie."
Een voorzichtige opening
van een gesprek met Hans van
Beers, per 1 januari de nieuwe
directeur van de VPRO.
Hij is van 1941. Van 1974 tot
1982 was hij wethouder van on
der andere cultuur in Den
Bosch. In 1986 reorganiseerde
hij in Amsterdam twee gemeen
telijke diensten. In datzelfde
jaar werd hij directeur van het
Rotterdams Philharmonisch Or
kest. Van 1990 af was hij direc
teur televisie en voorzitter van
de VPRO-directie. Daarnaast is
hij nog voorzitter van de Stich
ting CJP en voorzitter van de af
deling Muziek van de Raad voor
de Kunst. Het staat allemaal op
een stencil, dat bereidwillig
overhandigd wordt.
Een ander wapenfeit wordt
jammer genoeg niet vermeld in
zijn curriculum vitae: in 1969
was hij mede-oprichter van het
Woodstock van Limburg: het
nog steeds bestaande popfesti
val Pinkpop. „Ach, ik deed dat
meer vanwege de sfeer, want
popmuziek doet me niet zoveel.
Ik was een verdienstelijk slag
werker in de jazz-muziek."
Hij formuleert bedachtzaam,
soms in stilte zoekend naar het
juiste woord. Over de tijd van
solidariteit en een andere om
gangscultuur. Over politieke
idealen van een wat naïeve,
maar wel toonaangevende ge
neratie, die naar Cuba en de
zich terughoudend opstelt als
een programmamaker het ver
trouwen heeft".
„Door het resultaat van onze
actie zijn we nu gelegitimeerd
om te blijven doen wat we
doen. Het is niet alleen een ac
tie geweest om per se meer te
kunnen uitzenden. Ik vind wel
dat we nu Wat extra's moeten
doen. Wat nieuws. Weer baan
brekend werk moeten verrich
ten. Ik denk bijvoorbeeld aan
een tweede VPRO-avond, waar
in we kunnen zorgen dat we
weer rumoerig worden. We
moeten weer spraakmakende,
verwondering wekkende televi
sie en radio maken. Met veel
ophef en vertier."
Terug naar de goede oude
tijd? De tijd dat, als je de VPRO
aatizette, er iets gebeurde waar
'het land' over kon nagonzen?
„Dat verlangen bestaat bij
ons, ja. Maar het is slecht als je
emaar verlangt vanwege nostal
gische redenen. Het moet geen
oude koek worden."
Hij knikt als wordt opgemerkt
dat de VPRO vandaag de dag
een matte, geregelde indruk
maakt. Dat de VPRO is verwor
den tot een club van program
mamakers, wier gerafelde truien
onderhand aardig grijs begint te
worden. Die programmajon
gens wekken nu niet bepaald de
indruk open te staan voor lekker
hinderlijke nieuwlichters.
„We zijn een behoorlijk geset
telde omroep geworden, waar
bij het jonge element onderbe
deeld is. Na de omslag van C-
Hans van Beers: „Binnen de VPRO bestaat het verlangen naar frisse
wind. Dat geldt voor de televisie en voor de radio. Want bij de VPRO
doet, anders dan bij andere omroepen, de radio ook mee." foto gpd
omroep naar B-omroep hebben
we vooral gewerkt aan hoog
waardige kwaliteit en hebben
we veel vakmanschap in huis
gekregen. Er is veel aandacht
voor diepgang en weemoed en
verlangen. De familie-achtige
clubgeest van de VPRO heeft
veel energie ontwikkeld, maar
van de andere kant ook veel
energie afgehouden. En dat is
op den duur niet goed."
Blokker
„Er is niks op tegen om mensen
tot op hoge leeftijd thuis te hou
den. Maar de leeftijd moet wel
omgekeerd evenredig zijn aan
de drang om steeds weer nieu
we uitdagingen te bedenken.
Jan Blokker is de 60 gepass-
seerd, maar hij is geen oude
man. Hij kan nieuwe ideeën ge
nereren en jonge mensen inspi
reren. Daar gaat het om.1'
„Als A-omroep kunnen we de
mogelijkheid en de noodzaak
benutten om de zaak weer open
te gooien. Binnen de VPRO be
staat het verlangen naar frisse
wind. Dat geldt voor de televisie
en voor de radio. Want bij de
VPRO doet, anders dan bij an
dere omroepen, de radio ook
„Door die nieuwe organisatie
hoop ik dat de radio- en tv-
mensen weer wat nauwer sa
menwerken, ondanks hun ver
schillend vakmanschap. Die
scheiding is veel te sterk bij de
VPRO. De twee directeuren
konden in theorie hun eigen,
autonome, gangetje gaan. Dat
konden ze jaren. Ik streef weer
naar een programmatische
saamhorigheid. Naar een pro-
dukt dat mensen herkennen als
'typisch VPRO', of je nu luiste
raar of kijker bent. Dat hebben
we gemeen met de EO. Dat we
een specifiek karakter hebben.
Het interesseert mensen niet
meer zo op welke zuil ze af
stemmen. Wel dat ze wat an
ders dan bij andere omroepen
voorgeschoteld krijgen. Iets dat
bijvoorbeeld niet zo'n raar tem
po heeft. Waar langer dan vijf
minuten antwoord gegeven kan
worden op een vraag. Waar een
schrijver tien uur lang een boek
kan voorlezen."
daqboeJc, wa.1 lie.
Yatida&q bib meeqc*n<iaUt
*6 met qem p** t'-
De televisie doet te
genwoordig steeds
meer dienst als
amusementsfabriek, waar
shows, kwissen en series in een
moordend tempo van de lopen
de band rollen. Als deze pro-
dukten niet verder zouden ko
men dan de fabriekshal, zou er
geen vuiltje aan de lucht zijn.
Maar helaas, al die shows, kwis
sen en series worden ook nog
uitgezonden, af en toe hinder
lijk onderbroken door nieuws
en informatie.
Echt opmerkelijk is de televisie
al lang niet meer. Maar zo heel
af en toe verschijnt er iets op
het scherm dat aan deze kwali
ficatie voldoet. Het concept van
het programma is niet opmer
kelijk, wel de inhoud ervan.
Al een paar seizoenen lang mag
Rik Felderhof wekelijks in op
dracht van de NCRV het land
door op zoek naar eigenaardige
en opmerkelijke landgenoten.
Dit soort is klaarblijkelijk in ons
land ruim voorhanden want De
Stoel heeft nog nooit zijn voor
ganger Showroom gedoubleerd.
Felderhofs speurtocht leidt hem
dikwijls naar de wat ongerepte
re delen van ons land. Een Be-
tuws dorpje, een hutje op de hei
of een weids polderlandschap.
De tijd lijkt daar te hebben stil
gestaan. En in onze jachtige en
voortrazende maatschappij zijn
de mensen die daar wonen al
gauw opmerkelijk en bijzonder.
Zonder daarmee de excentrieke
stedelingen te kort te doen na
tuurlijk.
Felderhof onderneemt zijn we
kelijkse tocht met op het impe
riaal van zijn auto een uit de
kluiten gewassen rieten stoel.
De titel van het programma is
daarmee in één klap uitgelegd.
Het is de bedoeling dat de
hoofdrolspelers vanuit die stoel
hun verhaal vertellen. Dat komt
overigens weinig voor, in de
meeste gevallen volgt de came
ra hen tijdens hun dagelijkse
beslommeringen.
Net als Jan Fillekers en Henk
van der Horst in Showroom
maakt ook Rik Felderhof van
zijn programma geen rariteiten
kabinet. Hij stelt serieuze vra
gen of laat de camera voor zich
spreken. Ongeveer zoals Gert-
Jan Dröge in Glamourland te
werk gaat. De laatste echter le
vert achteraf nog spitsvondig
commentaar op de beelden.
Felderhof doet dat niet.
De Stoel is dan ook absoluut
geen kwetsend programma,
hoewel het iedereen vrij staat
vraagtekens te zetten bij de ver
standelijke vermogens van
sommige gasten. Maar gelukkig
is niet iedereen een grijze
droogkloot met een gemiddeld
IQ. Want dan zou er geen De
Stoel zijn.
Sommige gasten hebben zo veel
indruk gemaakt, dat ze je tijden
bijblijven. De onlangs overleden
paardengek Daan Modderman
bijvoorbeeld, de grapjassende
plattelandsdominee en het
gastvrije woonbotenvrouwtje
uit Showroom. Maar ook De
Stoel heeft inmiddels enige 'on-
sterfelijken' op het scherm ge
bracht. Vorige week zelfs twee:
Rein uit de Wieringermeer en
een oude dame die berichten
'ontvangt' van een Indiase goe-
Rein is een bekende in de Wie
ringermeer en in zijn woon
plaats kind aan huis bij de
plaatselijke middenstand. Maar
Rein heeft ook iets bijzonders:
hij heeft warme handen. Hij
heeft de gave anderen te verlos
sen van bijvoorbeeld hoofdpijn,
zere knieën, koude handen en
voeten door enkel en alleen zijn
handen op de zere of koude
plek te leggen.Ach, de hele fa
milie had dat. Alleen mijn moe
der niet, die was helderziende.
Die kon voorspellen wat er over
dertig jaar zou gebeuren.
Rein is een ouderwetse man,
die gekleed in twee broeken en
twee truien, door weer en wind
op zijn fiets door de polder rijdt.
Gehard door het buitenleven en
gesterkt door zijn eetgewoon-
Rik Felderhof en zijn stoel, die weemoed oproept. archieffoto anp
ten. Felderhof griezelt bijna
hoorbaar als Rein hem uit een
enorme emmer een hapje reu
zel aanbiedt.
De tweede gast die de kijker
lang zal bijblijven, is een dame
die in een pittoresk huisje
woont en die boodschappen
ontvangt van een Indiaas orka
kei. Met behulp van een plan
chet (plankje) op zwenkwieltjes
met daarin een pen schrijft zij,
door losjes haar handen op het
plankje te houden, de bood
schap op die de goeroe haar 'in
fluistert'. Het teruglezen van het
bericht vergt enig spelwerk,
maar ogenschijnlijk is de bood
schap overgekomen. De dame
zelf heeft weinig vertrouwen in
de kijkers. „Ik weet wel wat ze
denken. Ze denken dat ik dat
gewoon zelf schrijf. Nou ja, ze
denken maar... ik weet dat het
echt is." Felderhof ook, want
die zat er met zijn neus boven
op.
De Stoel laat een weemoedig
gevoel achter. Een beetje
nostalgie ook. Een verlangen
naar de tijd dat het leven nog
simpel was. Erfje rond het huis
je, loslopend pluimvee, moes-
en kruidentuintje. De tijd van
dikke boterhammen met tevre
denheid, de tijd waarin sokken
en onderbroeken gewoon nog
werden versteld.
