Binnenland
Dales wil wachtgelden
ambtenaren aanpakken
D'Ancona wil kleine
omroepen naar kabel
„Ik wil elk
gewenst bedrag
kunnen
opnemen
TNO laat tankers botsen
Sinester: 'Slachtoffer
strafexpeditie blanken'
Koe kan honderden
kalveren voortbrengen
De Vries blijft tegen
lager minimumloon
Rabo brengt
klanten 25
in rekening
Verdachte
trammoord
vrijgelaten
Vrijdag 13 december 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: CLARA KEMPER
3
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), I
NIEUWSLIJN
HET VERVOER per treintaxi is tussen mei en oktober
met 26 procent gegroeid. Dat meldt het NS-blad
Koppeling. In mei namen bijna 146.000 treinreizigers
de treintaxi. In oktober waren dat er ruim 183 .000.
De sterkste groei deed zich voor in Bilthoven: 104
procent. Op de tweede plaats staat Hoofddorp met
81 procent.
Toch geld voor jongerenkrant Primeur
Het Bedrijfsfonds voor de Pers heeft besloten de jongerenkrant
Primeur toch financieel te steunen. Het blad krijgt een half mil
joen gulden, waarmee het volgens uitgever Weekbladpers zeker
tot eind 1992 voort kan. Het Bedrijfsfonds weigerde Primeur in
eerste instantie steun, omdat Weekbladpers zelf genoeg geld zou
hebben om de uitgave te garanderen. Het blad dreigde daardoor
deze maand van de markt te verdwijnen. De directie van Pri
meur heeft verheugd gereageerd op de koerswijziging van het
fonds.
KRO mag Nijntje-films uitzenden
De KRO mag definitief de animatiefilms van het figuurtje Nijntje
van Dick Bruna uitzenden. Het Amsterdamse filmproduktiebe-
drijf De Levita heeft het kort geding rond het agentschap van de
films verloren. Volgens De Levita had dit bureau en niet de KRO
een overeenkomst over het agentschap. De KRO kan nu verder
werken aan uitzending van de vijftig Nijntje-films van elk vijf
minuten. De filmpjes worden in Tsjecho-Slowakije gemaakt.
Dick Bruna is daarbij nauw betrokken.
Combineren werk en kind blijft lastig
Het blijft voor vrouwen moeilijk werk en een kind te combine
ren, omdat bedrijven weinig doen om dit te vergemakkelijken.
De prijs voor initiatieven in die richting, de 'Gouden Verdeel
sleutel', wordt daarom dit jaar niet uitgereikt. De landelijke As
sociatie voor Herverdeling van Betaalde en Onbetaalde Arbeid
heeft geen bedrijf gevonden dat zich onderscheidt in arbeids
tijdverkorting, ouderschapsverlof of kinderopvang. Het enige
voorgedragen bedrijf heeft de dit jaar ingevoerde arbeidstijdver
korting tot 32 uur weer teruggedraaid.
Ritzen luistert niet naar studenten
Minister Ritzen (onderwijs) wil tijdens het geregelde overleg met
de studentenbonden, de zogenoemde Studentenkamer, niet
worden gestoord door demonstrerende studenten. Dit bleek gis
termiddag bij het begin van het overleg. Ritzen weigerde te luis
teren naar de actiegroep Strop (Studenten Tegen Ritzens Onder
wijsplannen) die voor een demonstratie naar het overleg was ge
komen. De bewindsman verliet daarop voor enkele minuten het
overleg. Ritzen zei later altijd met studenten te willen praten,
maar geen demonstraties in de Studentenkamer te tolereren. Hij
zei verder dat het uithangen van spandoeken tijdens het overleg
voortaan ook taboe is.
Bonden boos over voorstel voor 'opdelingoverheids-cao
'Wie opkomt voor emancipatie, wordt gemept
AMSTERDAM ANP
Minister Dales van binnenlandse zaken wil vaart zetten
achter het opdelen van het cao-overleg voor ambtenaren
in acht sectoren. Daarbij wil ze tot woede van de ambte-
narencentrales de wachtgelden, de werkloosheidsuitke
ringen voor ambtenaren, op dezelfde leest schoeien als
het bedrijfsleven. Dat betekent een aanzienlijke verslech
tering voor de 700.000 ambtenaren.
DEN HAAG ANP
Dales wil al voor het komende
jaar af van een centrale ambte
naren-cao. Dat lukt sowieso
niet, omdat daarvoor het fiat
nodig is van een meerderheid
van de ambtenarenbonden. De
ACOP (de ambtenarenbonden
van de FNV), CCOOP (CNV),
CMHF (MHP) en AC (AVC) lie
ten gisteren direct weten dat
daarvoor nog veel te veel moet
worden geregeld.
Het opdelen in sectoren biedt
volgens Dales de mogelijkheid
om de specifieke problemen in
een bepaalde sector te laten
doorwerken in de arbeidsvoor
waarden. Daarbij denkt ze on
der meer aan de betaling voor
vergelijkbaar werk in het be
drijfsleven. De bonden zijn daar
op zichzelf niet tegen, maar ei
sen wel dat dan het ambtena-
renpensioenfonds ABP zelfstan
dig wordt. Ze hebben verder
grote bedenkingen tegen het
idee van Dales om de functie
waardering over te laten aan de
werkgevers in de diverse secto
ren.
Dales wil beginnen met gede
centraliseerd overleg over sala
rissen en algemene arbeids
duur. Pensioenen, vut en socia
le zekerheid zouden voorlopig
nog centraal worden
Tot grote irritatie van de bon
den wil Dales ook de wacht
geldregeling beperken tot de re
geling in het bedrijfsleven. In de
acht bedrijfstakken mag dan
over bovenwettelijke aanvullin
gen worden gepraat. De centra
les zijn fel tegen deze verslech
tering van de wachtgeldrege
ling.
De CMHF vindt dat Dales „al
le remmen losgooit" en „onjuist
en volstrekt overhaast in de
weer is." Over de plannen valt
met de CMHF te praten „maar
niet over het meewerken aan
onrechtvaardigheid en chaos".
Op het veeteeltkundig proefbe
drijf 't Gen in Lelystad is een
kalf geboren, afkomstig uit een
onrijpe eicel die in het laborato
rium was bevrucht. De geboorte
van het kalf is volgens de onder
zoekers een doorbraak. Door de
nieuwe techniek kunnen goede
melkkoeien in de toekomst wel
honderd nakomelingen per jaar
leveren. De techniek is ontwik
keld door het Instituut voor
Veeteeltkundig Onderzoek
(IVO-DLO) in Zeist met steun
van het Leidse bedrijf Gene
Pharming Europe. Met een
echoscoop worden bij de koe
onrijpe eicellen op een eierstok
opgespoord en vervolgens op
gezogen via een holle naald. De
onrijpe eicellen worden daarop
in een laboratorium gerijpt en
bevrucht. Daarna kan het em
bryo worden ingebracht in de
baarmoeder van een willekeuri
ge koe. De veefokkerij is het sta
dium waarbij de stier de koe op
natuurlijke wijze bevrucht al
lang gepasseerd. Tegenwoordig
wordt het sperma van fokstie
ren opgevangen en ingevroren.
Op deze wijze kan één stier een
enorm aantal koeien bevruch
ten. De koeien krijgen echter
nog steeds niet meer dan één
nakomeling per jaar.
Sinester, de woensdag ge
schorste adviseur voor minder
hedenbeleid bij de Amsterdam
se politie heeft vorig jaar on
middellijk na zijn terugkeer uit
Suriname aan zijn directe chef
gemeld dat hij contact had ge
had met legerleider Bouterse.
Dat heeft Sinester gisteren ver
klaard voor de Amsterdamse
Migrantentelevisie. Volgens
hem was niet alleen zijn directe
chef op de hoogte, maar wisten
ook diens meerderen er van. Hij
zegt het slachtoffer te zijn van
een strafexpeditie omdat hij op
komt voor de emancipatie van
kleurlingen.
Sinester is dinsdag geschorst
omdat volgens de korpsleiding
uit een onderzoek van de Bin
nenlandse Veiligheidsdienst
(BVD) is gebleken dat hij „on
juiste" contacten heeft onder
houden en dat hij die boven
dien niet aan zijn meerderen
heeft gemeld.
Sinester bestrijdt dat. Zijn
contacten met de voormalige,
aan de partij van Bouterse ver
bonden premier Wijdenbosch
verklaart Sinester uit de tijd dat
Wijdenbosch nog in het Neder
landse welzijnswerk werkte. Hij
heeft nooit contact met Wijden
bosch gezocht. Maar als ze el
kaar ontmoeten is het altijd een
goed weerzien, aldus Sinester.
Volgens Sinester heeft hij an
derhalf jaar geleden Suriname
bezocht vanwege de begrafenis
van zijn vader. Tijdens dat ver
blijf is hij naar eigen zeggen op
een feestje voorgesteld aan le
gerleider Bouterse. „We hebben
wat geborreld, gesproken over
politiek, cultuur en de toekomst
van Suriname. De geschorste
politiefunctionaris ontkent dat
hij, zoals de BVD volgens hem
beweert, een lezing heeft ge
houden voor Surinaamse mili
tairen. Wel heeft hij een lezing
gehouden voor politiemensen.
Opnamen daarvan heeft hij
voor collega's in Amsterdam
vertoond.
Volgens hem is de affaire
rond zijn persoon een 'white
backlash', zweepslagen die
blanken uitdelen voor 'opstan
dig gedrag' van zwarten. Sines
ter: „Wie als zwarte het voor
touw neemt in zwarte emanci
patie, krijgt te maken met
enorm veel weerstand. Het
hoort er bij dat je wordt gemept
en getrapt en er komt nog
meer." Hij gaat er overigens
vanuit dat zijn schorsing niet tot
ontslag zal leiden, hoewel
hoofdcommissaris Nordholt
heeft gezegd dat er een proce
dure wordt gestart.
Het gaat slecht met de tweehonderd honger
stakende Vietnamezen in de Nederlandse op
vangcentra. Volgens vertrouwensartsen ver
keert een aantal van hen in levensgevaar. De
uit Oost-Europa afkomstige vluchtelingen, on
der wie deze twee in Alkmaar, eten al twee
weken niet meer. Daarnaast zijn ze sinds enke
le dagen gestopt met drinken. Ze willen hier
mee bereiken dat ze niet worden terugge
stuurd naar Oost-Europa, omdat ze vrezen van
daaruit te worden uitgewezen naar Vietnam.
Volgens de staat bestaat dat gevaar niet.
Staatssecretaris Kosto (justitie) zei gisteren
zich niet te laten dwingen door de hongersta
kers. Hij wil wel voorkomen dat „mensen aan
zichzelf ten onder gaan", en onderzoekt moge
lijkheden om de mensen tegen hun wil voed
sel en vocht toe te dienen. Enkele hongersta
kers hebben inmiddels een verklaring gete
kend die medisch ingrijpen niet toestaat. Het
ministerie zal de waarde van zo'n verklaring
onderzoeken. foto anp hans steinmeier
DEN HAAG GPP-ANP
Minister De Vries van sociale
zaken blijft tegen bevriezing of
verlaging van het minimum
loon zoals zijn fractie, het CDA,
wil. De bewindsman zei dat gis
teren tijdens de behandeling
van zijn begroting in de Tweede
Kamer. Volgens hem leveren
dergelijke maatregelen nauwe
lijks extra banen op, zoals het
CDA en de WD beweren.
De Vries wees erop dat de va
catures voor laagbetaalde ba
nen onvoldoende worden opge
vuld. Als werklozen deze banen
nu al niet willen, zal een verla
ging van het minimumloon
daar zeker geen verandering in
brengen, aldus de bewindsman.
Hij schaart zich met zijn op
stelling achter de PvdA. De soci
aal-democraten zijn woedend
A-status VPRO en EO kost rest zendtijd
DEN HAAG GPD
Minister d'Ancona van wvc
overweegt kleine zendgemach
tigden alleen via de satelliet te
laten uitzenden. Dit betekent
dat circa vijftien procent van de
bevolking radio- en televisie
programma's van deze omroe
pen niet meer kan ontvangen,
omdat ze geen kabelaansluiting
hebben. Volgens de bewinds
vrouwe bemoeilijken kleine
zendgemachtigden als Teleac
en de kerkgenootschappen een
ordentelijke zenderindeling.
D'Ancona zegt vandaag in de
Volkskrant begrip te hebben
voor de kritiek van grote omroe
pen. „De kleine zendgemach
tigden zijn een moeilijk punt.
Stel nu dat er twee aardse net
ten overblijven voor het publie
ke bestel, dan zouden er grote
problemen zijn om de overge
bleven omroepen plus de dertig
kleintjes daarop te proppen.
Dan zou je kunnen overwegen
of de kleine zendgemachtigden
niet beter via de satelliet kun
nen uitzenden". d'Ancona zal
over haar plannen met de klei
ne zendgemachtigden in het
voorjaar een nota naar de Ka
mer sturen.
Een goede zenderindeling zal
nog problematischer worden als
de Tros daadwerkelijk uit het
bestel treedt en een
ciële omroep wordt. Vooralsnog
gaat de minister uit van drie pu
blieke zenders via de ether,
maar ze sluit niet dat dat er
twee worden als nog een om
roep uit het bestel treedt.
Vooralsnog betekent de A-sta
tus van EO en VPRO dat de ove
rige omroepen per week gemid
deld 1,2 uur televisiezendtijd en
5,5 uur radiozendtijd moeten
inleveren. De NOS krijgt per
week circa 2,25 uur minder tele-
visietijd en circa 7,5 uur minder
radiozendtijd. De EO en de
VPRO krijgen per week circa 4,5
uur meer televisiezendtijd en
ruim 20 uur meer radiozendtijd.
Afhankelijk van de weersomstandigheden zal
TNO dinsdag in de buurt van de Moerdijk twee
binnen vaarttankers op elkaar laten botsen. De in
de wereld nog niet eerder vertoonde knal is be
doeld om te meten welke krachten er optreden
wanneer twee schepen crashen. De resultaten
kunnen erg nuttig zijn voor zowel de scheepvaart
als de scheepsbouw.
De botsing zelf kost acht ton, terwijl vier ton is
uitgetrokken voor allerlei rekenwerk. TNO huurde
voor de crash twee tankers die voor de sloop wa
ren bestemd in het kader van een EG-regeling. De
tachtig meter lange 'Boris' en 'Ranco' zijn wat
aangepast en voorzien van allerlei meetinstru
menten. Ranco, waarvan de neus is verstevigd, is
aangewezen als de rammer. Met een snelheid van
zestien kilometer per uur zal hij afstevenen op
Boris, die in de flank zal worden geraakt.
„We zullen dan weten welke krachten bij een
dergelijke botsing optreden, hoe de indringing is,
hoeveel energie een schip kan absorberen en hoe
de vaartuigen zich tijdens en na het contact ge
dragen. Er zijn theoretische modellen beschik
baar van dergelijke contacten tussen schepen,
maar nu kunnen we deze in de praktijk toetsen
en eventueel bijstellen", aldus projectleider Vre-
develd.
Een van de grote financiers van het kostbare
onderzoek is de Japanse overheid. Die heeft er
een half miljoen gulden voor over om te zien wat
er precies gebeurt als twee schepen op elkaar
knallen. Japan is een van de grootste scheepsbou
wers ter wereld.
Kleinere post
kantoren en post
agentschappen kunt u
't best een dag van
7*
Een thuisbankier kan dat
tot f25.000,- per dag.
tevoren even bellen
als u een bedrag van
meer dan f3.000,-wilt
opnemen.
De volgende dag
ligt dan het gewenste
Bij alle postkantoren en één girobetaalkaart of kas- bedrag voor u klaar. Een thuis-
postagentschappen kunt u per
dag tot f25.000,- opnemen.
cheque uit te schrijven,
saldo op uw girorekening i
Het bankier neemt dus net zo
Dat doet u heel makkelijk door uiteraard wel toereikend zijn
makkelijk een groot als een klein
bedrag op. POSTBANK Cl
over de opstelling van coalitie
partner CDA. Volgens hen is
discussie over bevriezing of ver
laging van het minimumloon
„ongewenst".
Tijdens het begrotingsdebat
zei De Vries dat hij overweegt
cao's niet langer verbindend te
verklaren voor hele bedrijfstak
ken. Als dat gebeurt, kunnen
werkgevers afspraken over bij
voorbeeld terugdringing van het
ziekteverzuim aan hun laars
lappen.
UTRECHT GPD
Klanten van de Rabobank moe
ten vanaf 1 mei volgend jaar 25
gulden per jaar gaan betalen
voor de meeste betaaldiensten.
In ruil voor het geld krijgen de
klanten een abonnement op het
zogeheten Standaard Pakket
Betaaldiensten. Daarin zitten
diensten die tot nu toe gratis
waren, zoals gebruik van de
geldautomaat.
Het is niet de bedoeling dat
de Rabo extra gaat verdienen
met de maatregel. Daarom wor
den, zo verklaart de bank, ta
riefinkomsten grotendeels te
ruggesluisd naar de klanten,
door verhoging van de rente op
tegoeden tot 2.500 gulden met
een kwart procent. Boven de
2.500 gulden gaat het om een
verhoging van een half procent.
AMSTERDAM ANP
De 37-jarige Amsterdammer die
is opgepakt wegens de dodelijke
steekpartij op tramlijn 9 bijna
twee weken geleden, is op vrije
voeten gesteld. „Er was te wei
nig beuijs om hem nog langer
vast te houdenaldus persoffi
cier Broek-Blaauboer vanmor
gen. Een confrontatie met ge
tuigen leverde niets op. evenals
een haaronderzoek. Alleen een
sorteerproef met een politie
hond pakte ongunstig voor de
man uit.
De steekpartij had plaats in
een bomvolle tram. Een 53-jari
ge Amsterdammer werd dode
lijk in de hartstreek getroffen
toen hij twee mannen aansprak
op de manier waarop ze zich
een weg baanden door de volle
tram. Zijn echtgenote werd in
de rug gestoken. De verdachte
heeft steeds elke betrokkenheid
ontkend.
