Regio
In Alphen vinden buitenlanders wel werk
OK-assistenten
protesteren over
hoge werkdruk
'Leidse universiteit speelt geen paniekvoetbal'
Hara helpt vrouwen van
haar kalmeringspillen af
Nieuwe directeur benoemd
Akzo-personeel boos over schrappen vut
Vrijdag 13 december 1991
Redactie: 071-161400 WILLEM SPIERDIJK MEINDERT VAN DER KAAU CAROLINE VAN OVERBEEKE JAN WESTERLAKEN MONICA WESSELINC Eindredactie: HENK HOUTMAN Vormgeving: PIET KOOREMAN
13
In twee jaar 200 van de 320 werklozen aan de slag
Een project om in Alphen aan den Rijn buitenlanders
aan werk te helpen, is een groot succes. Terwijl het FNV
zich druk maakt over baangaranties voor allochtonen, er
ophef ontstaat over een werkloosheidspercentage van 25
procent onder buitenlanders, blijkt het Alphense project
bijzonder aan te slaan. Eind maart hebben 200 van de
320 buitenlandse werkzoekenden die begin 1990 bij het
Alphense arbeidsbureau waren ingeschreven, een vaste
baan gevonden, zo is de verwachting. Verschillende ar
beidsbureaus in Nederland hebben inmiddels belang
stelling getoond voor de Alphense werkwijze.
Uitbreiding Groenrecycling mag
DEN HAAG
Groenrecycling Rijpwetering mag van de provincie haar compos-
teercapaciteit verdriedubbelen. Groenrecycling composteert plant
soenafval, snoeihout en schoffelvuil. Voorwaarde voor de provincie
is wel dat de groenbeplanting rond de vestiging in tact moet blij
ven.
Projectcoördinator B. van Meggelen (links) en de directeur van het COP, H.C.K. Rietveld: „We halen de banen waar ze zijn, namelijk bij de bedrij- voor vuilverbranding
ven". foto ben de bruijn
LEIDEN/ALPHEN AAN DEN RUN
WILLEM SPIERDIJK
De werkloosheid onder etnische
minderheden steeg in Alphen
aan het eind van de jaren '80 -
net als in andere middelgrote
gemeenten - veel sneller dan
die onder de Nederlanders. Het
arbeidsbureau gaf daarom het
Centrum Ontwikkeling Projec
ten (COP) de opdracht een
campagne op te zetten. Die
werd eerst een half jaar geheim
gehouden. De directeur van het
arbeidsbureau was bang dat de
ambitieuze doelstelling om de
helft van het aantal buitenland
se werklozen aan een baan te
helpen, niet zou worden ge
haald. Inmiddels is duidelijk dat
het project een groot succes is.
Niet de helft, maar bijna twee
derde van de allochtone werk
zoekenden in Alphen aan den
Rijn vindt een baan.
Net als bij andere projecten, die
tot doel hebben werklozen aan
een baan te helpen, is scholing
een belangrijk onderdeel. Er is
echter één groot verschil. Mede
werkers van het projectteam
zoeken werk voor de deelnemer
en begeleiden hem zes maan
den lang als die baan eenmaal
gevonden is. Maar niet alleen
de buitenlanders krijgen bege
leiding, ook het bedrijf wordt
uitgelegd hoe het best met de
allochtone werknemers kan
worden omgegaan. Voor de uit
voering van het project heeft
het COP buitenlandse mede
werkers aangetrokken. Buiten
landers worden dus veelal bege
leid door mensen van de eigen
nationaliteit. In een gesprek
stellen zij vast op welk gebied
scholing nodig is. Het COP
schakelt soms particuliere be»
drijven in om die opleidingen te
verzorgen. „Het komt soms
voor dat mensen anderhalf jaar
op de wachtlijst staan voor een
cursus Nederlands. Dat kan
toch niet", zegt één van de me
dewerkers.
Zodra een profielschets van
een werkzoekende is gemaakt,
gaan de Nederlandse bedrijfs-
consulenten van het COP op
pad. „Er zijn in Alphen veel
overslagbedrijven, ondernemin
gen met grote magazijnen, er is
ook veel produktiewerk. Daar
richten we ons op. We kunnen
de mensen nu eenmaal geen
opleiding van drie jaar geven",
stelt projectcoördinator B. van
Meggelen.
De bedrijfeconsulenten van het
COP sporen bestaande banen
op, maar ook 'verborgen vaca
tures'. „Sommige bedrijven zeg
gen een tekort aan vakmensen
te hebben. Die vaklui blijken
soms maar 60 procent van hun
tijd bezig te zijn met dat ge
schoolde werk. Een lasser zet
soms ook zijn werk in de menie,
dat kan best door een ander ge
beuren. Daardoor benut de on
dernemer zijn vakpersoneel be
ter", zegt Van Meggelen.
De directeur van het COP,
H.G.K. Rietveld is laaiend en
thousiast over de werkwijze.
Volgens hem is het geheim van
zijn project dat buitenlanders
niet alleen geschoold worden,
maar dat er ook een baan voor
hen wordt gezocht „En die ha
len we waar ze zijn, namelijk bij
de bedrijven". Alleen het ver
zorgen van een opleiding is niet
genoeg, stelt Rietveld. „Daarom
zijn ook de heroriënteringsge-
sprekken die met langdurig
werklozen zijn gevoerd, een flop
geworden. De meesten volgden
een opleiding, maar kwamen
toch weer in de bijstand te
recht".
Rietveld wijst erop dat de werk
wijze van het COP vrij goed
koop Is. „Bij sommige projecten
kost het 20.000 tot 40.000 gul
den om iemand aan een baan
te helpen. Wij komen op een
bedrag van 8000 gulden per
persoon".
De directeur van de Utrechtse
organisatie hoopt dat zijn cam
pagne tot de gehele regio die
door het arbeidsbureau Rijn
streek (Gouda, Leiden, Lisse)
wordt bediend, kan worden uit
gebreid. In dat gebied zijn in to
taal 2000 werklozen. Van de al
lochtone beroepsbevolking in
Leiden is 30 procent werluoos.
Rietveld: „Onze mensen zijn nu
net ingewerkt in deze regio. Het
zou mooi zijn als ze hier kon
den blijven. Vanuit Alphen kun
nen we het gehele gebied be
strijken."
LEIDEN
De operatiekamer-assistenten
van het Academisch Ziekenhuis
Leiden gaan zelf een voorstel
formuleren waarin hun werk
en rusttijden zijn geregeld. On
langs lag er zo'n nieuw dienst
rooster. Het was echter tot
stand gekomen zonder dat zij
daarbij wan-n betrokken. En dat
heeft kwaa« l bloed gezet.
Een goed jaar geleden tikte de
arbeidsinspectie het AZL op de
vingers, omdat het zich niet
hield aan het zogenaamde Ver-
pleegbesluit, een wet uit de ja
ren vijftig, waarin werk- en rust
tijden zijn geregeld. De ok-as-
sistenten werkten veel te lang.
DEN HAAG
De nieuwe directeur ad interim
van de vuilverbranding die op
Ypenburg gebouwd moet wor
den, is J. Kraaijeveld van He-
mert. Hij begint zijn werkzaam
heden op 15 februari 1992. Hij
volgt hiermee het Leidse ge
meenteraadslid Fred Kuijers op,
die nu directeur is van de Haag
se vuilverbranding. Kraaijeveld
van Hemert (63) was 18 jaar
Daar moest een eind aan ko
men.
Toen de ok-assistenten de nieu
we dienstroosters onder ogen
kregen, maakten ze van hun
hart geen moordkuil, maar uit
ten hun ongenoegen over de
plannen en vooral over de ge
volgde strategie. Inmiddels
heeft men de medezeggen
schapsraad gevraagd om in het
conflict te bemiddelen.
Voor het indienen van een al
ternatief dienstrooster hebben
de ok-assistenten een bedenk
tijd van drie maanden gevraagd.
Het was aanvankelijk de bedoe
ling in de eerste helft van janu
ari een begin te maken met
nieuwe rooster.
lang voorzitter van de raad van
bestuur van Baggermaatschap-
pij Boskalis Westminster. Hij is
nu dagelijks bestuurslid van van
het zuiveringsschap Zuidhol
landse Eilanden en Waarden en
voorzitter van de Kamer van
Koophandel Zuid-Holland-
Zuid. Verder vervult Kraaijeveld
van Hemert enekle voorzitter
schappen en commissariaten
van bedrijven in Nederland en
in het buitenland.
Rector magnificus Leertouwer heeft geen zorgen over concurrentie
Rector magnificus Leertouwen „Sinds het wetenschappelijk onderwijs voor velen beschikbaar is en universi
teiten massaler zijn geworden, zijn wij bij de politiek uit de gratie, denkt de politiek dat we er een potje van
maken". foto loek zuyderduin
LEIDEN o MEINDERT VAN DER KAAU
In Leiden wordt al 417 jaar aan
toponderzoek gedaan en zal dat
ook in de toekomst blijven
doen. De oudste universiteit
van Nederland blijft vertrouwen
op eigen kracht. Geen modieu
ze studierichtingen in het leven
roepen om studenten te trek
ken, zoals andere universiteiten
doen. „Paniekvoetbal wil ik dat
niet noemen", zegt rector
magnificus prof.dr. L. Leertou
wer, „maar zij hebben wel het
gevoel dat er een prestigeslag
gewonnen moet worden. Daar
doen wij dus niet aan mee".
De Leidse universiteit lijkt
zeer onder de indruk te zijn van
de roep uit de politiek om-oplei
ding van meer toponderzoe
kers. In de concurrentiestrijd
die tussen de Nederlandse uni
versiteiten is uitgebroken, vaart
Leiden volgens Leertouwer een
ingehouden, zelfbewuste koers.
„In plaats van lukraak met plan
nen te komen, dienen wij voor
stellen in waar niemand om
heen kan".
Met name bij het aantreden
van Ritzen als minister van on
derwijs, nu twee jaar geleden,
nam het begrip onderzoekscho
len een grote vlucht. Dat moe
ten plaatsen worden waar excel
lente onderzoekers hun talen
ten kunnen uitbuiten en waar
door Nederland ook internatio
naal op wetenschappelijk vlak
kan blijven meetellen. Leertou
wer wijst erop dat het begrip
onderzoekschool vanuit de poli
tiek wordt gebruikt in twee te
genstrijdige betekenissen, wat
de keuze voor de universiteit
moeilijk maakt.
„Sinds het wetenschappelijk
onderwijs voor velen beschik
baar is en universiteiten massa
ler zijn geworden, zijn wij bij de
politiek uit de gratie, denkt de
politiek dat we er een potje van
maken. Er is een enorm wan
trouwen ten aanzien van de
kwaliteit van onderwijs en on
derzoek en de manier waarop
we het geld besteden. Vanuit
die argwaan bepleit Den Haag
de bescherming van toponder
zoek in aparte onderzoekscho
len".
Leertouwer vindt dat Leiden
dit wantrouwen niet verdient.
De universiteit heeft reeds bij
twee zware operaties als proef
tuin gefungeerd. Er is toen een
strenge selectie gemaakt en er
zijn maatregelen genomen om
het beste onderzoek te bescher
men. „Als er nog sprake was
van dor hout dan is dat wel op
geruimd. Ik durf met mijn hand
op mijn hart te verklaren dat
hier geen slecht onderzoek
meer wordt gedaan", zegt Leer
touwer.
De andere betekenis van 'top
onderzoek' heeft volgens Leer
touwer betrekking op de natio
nale politieke strategie: de wens
om in de internationale concur
rentieslag voor Nederland een
goede positie te veroveren. De
nadruk komt daarbij op techni
sche en natuurwetenschappe
lijke studies die worden gezien
als de motor van de Nederland
se economie. „Dat is dus een
heel andere invalshoek dan de
behoefte om de kwaliteit te be
waken. Hier is de politiek aan
zet om voor dat doel meer geld
te reserveren".
Van de 166 voorstellen die de
gezamenlijke universiteiten op
de lat hebben gezet, komen er
voorlopig slechts vijf uit de
Leidse koker. „Dat is geen kwes
tie van niet durven. Integedeel,
het is bewust beleid. Wij dienen
alleen een voorstel in wanneer
wij er 100 procent van overtuigd
zijn, dat dat tot een volwaardig
instituut kan uitgroeien. En die
166 voorstellen, daarvan moet
een deel op lucht gebaseerd
zijn. Er zijn in Nederland niet
eens genoeg onderzoekers in
opleiding daarvoor aanwezig".
Bij de vijf Leidse voorstellen
zijn er verschillende in de 'har
de sector' zoals sterrenkunde,
genetica, immunologie en
biofarmacie. De vijfde is het
Centrum voor Niet-Westerse
Studies dat in Leiden gevestigd
is. Volgens Leertouwer heeft
Leiden nog net iets meer dan de
drie andere brede universiteiten
daarbij te maken met veel facul
teiten waar goed onderzoek
wordt verricht, maar te klein
zijn om de hele organisatie te
dragen van een onderzoek
school. „Neem nu godgeleerd
heid, de faculteit waaruit ik zelf
kom. Dat is de enige opleiding
die aan internationale normen
voldoet, maar het is wel piep
klein. Hetzelfde geldt voor de
richtingen pre- en protohistorie
en wijsbegeerte".
De universiteiten staan voor
de niet geringe taak om straks
excellent onderzoek te combi
neren met het onderwijs van
duizenden studenten. Volgens
Leertouwer is het zo dat het
toponderwijs zonder meer een
brede basis nodig heeft. „Voor
één Jaap van Zweden zijn zo
veel conservatoria nodig. Zo is
het ook met wetenschap. Voor
bovenmatig goed onderzoek
heb je veel, waterdragers nodig,
die in feite de motor van het on
derzoek vormen", legt Leertou
wer uit.
Tot nu toe was het moeilijk
om via het onderwijs in de we
tenschappelijke wereld een
mooie carrière te maken. „Ik
vind dat niet goed. Wanneer ie
mand met vernieuwend onder
wijs komt, moet dat beloond
worden in de vorm van goede
loopbaan vooruitzichten, want
om goed onderwijs goed te
houden heb je voortdurende
prikkels nodig".
LEIDEN JAN WESTERLAKEN
Het vrouwengezondheidscen
trum 'Hara' in Leiden gaat
vrouwen helpen, die niet langer
afhankelijk willen zijn van
slaap- en kalmeringspillen. Elke
woensdag zijn er een in
loopspreekuur (14.30-15 uur),
telefonisch spreekuur (15-16
uur) en werkgroepjes (9.30-
11.45 uur). Op de spreekuren
kunnen over de verslaving vra
gen worden gesteld, in de werk
groepjes wordt die verslaving
daadwerkelijk aangepakt.
Nel Dorresteijn van de Stichting
Vrouwen en Medicijngebruik,
die Hara helpt, zegt: „Zodra ie
mand geen dag zonder pilletje
kan en langer dan drie maan
den slikt, kun je van verslaving
spreken. Die mensen duiven de
deur niet uit zonder medicijnen
en worden nerveus als ze geen
tablet hebben ingenomen. Dat
is de groep vrouwen op wie Ha
ra zich richt."
Nederland herbergt zo'n
200.000 mensen die verslaafd
zijn aan slaap- en kalmerings
middelen. Vrouwen vormen
veruit het merendeel. De schat
ting is dat driekwart van die
200.000 vrouwen (150.000 dus)
zijn. Schrikbarend hoog, zegt
Nel Dorresteijn. „Je moet je
daarbij bedenken, dat steeds
meer mensen gaan slikken. Ha
ra pakt het probleem niet voor
niets aan. De vraag om hulp
SASSENHEIM CAROUNE VAN OVER
BEEKE
Werknemers van Akzo Coatings
in Sassenheim zijn overvallen
door het bericht dat Akzo de vut
wil afschaffen. Een van hen die
zegt liever anoniem te willen
blijven, heeft het bericht uit de
krant moeten lezen. „Ik dacht: o
jee. Ik ben er dan ook absoluut
tegen en sta achter de mening
van de vakbonden. Ik denk dat
veel werknemers hier niet blij
mee zullen zijn. Maar hoeveel
dat er zullen zijn, weet ik niet:
er zijn hier van de 1500 werkne-
vanuit Leiden rechtvaardigt de
spreekuren en werkgroepen."
De stichting waarvoor Dor
resteijn werkt, zetelt in Eindho
ven. En daar, vertelt ze, zijn be
hoorlijk wat telefoontjes bin
nengekomen van vrouwen die
van hun medicijn verslaving af
willen. Het besluit om voor Lei
den en omgeving iets van de
grond te tillen viel, omdat de
vraag om hulp uit deze hoek
maar bleef aanhouden.
Voorlichting
Alvorens het startsein wordt ge
geven voor die zelfhulpgroep is
er een ochtend voorlichting. Die
heeft plaats op 22 januari van
tien tot half twaalf. De eerste
groep (6-8 vrouwen) begint een
week later, 29 januari. Hierin
kunnen, zegt Nel Dorresteijn,
ook vrouwen plaatsnemen die
nog niet aan slaap- en kalme
ringspillen verslaafd zijn, maar,
bij voorbeeld, wel van hun ang
sten afwillen.
Hoe raakt een vrouw ver
slaafd en hoe helpt Hara haar
van die verslaving af? Dorres
teijn: „Huisartsen schrijven te
gemakkelijk voor en vergeten
nogal eens te vragen hoe het zo
ver is gekomen. Je krijgt pillen
en dan lijkt het goed te gaan.
Lijkt, want als je met slikken
stopt, komen dezelfde proble
men weer op je af. Vragen waar
om je stress hebt, hyperventi
leert, angstig bent of slecht
mers misschien tweehonderd
lid van een vakbond. Die lage
organisatiegraad is ook de re
den dat ik mijn naam liever niet
noem."
Kees Kramer, bestuurder van
de Industriebond FNV, is ver
ontwaardigd over het jongste
plan van Akzo. „Dit kan gewoon
niet. Wij wilden de vut-leeftijd
juist verlagen van 62 naar 60
jaar, dat is een zwaar punt voor
ons. Hier valt met ons niet over
te praten."
Kramer vindt het plan van
Akzo in strijd met de realiteit.
„Ze houden nu een mooi ver
slaapt komen niet aan de orde.
Maar daar draait het wel om.
Dus moet daar naar worden ge
keken."
In welk tempo de vrouwen
van de pillen af willen komen
mogen ze zelf bepalen. Het cre
do is: afbouwen en niet abrupt
ermee stoppen. Nel Dorresteijn,
ze slikte zelf zeventien jaar lang
kalmeringstabletten en dronk te
veel alcohol: „We beginnen met
een kwart van de pil af te halen
en geven hun het vertrouwen
dat ze er echt buiten kunnen.
Op een gegeven moment zijn
die pillen zo klein, dat er een
nagelvijltje aan te pas moet ko
men om nog wat af te krijgen.
Beetje voor beetje bouwen we
af."
Zoektocht
Het duurt zeker een jaar alvo
rens de vrouwen geen pillen
meer nodig hebben om nor
maal te leven. Dan. zegt Nel
Dorresteijn, begint er een zoek
tocht door hun leven om er
achter te komen waar die klach
ten vandaan zijn gekomen.
„Al met al kan het anderhalf
tot twee jaar duren voor de
vrouwen kunnen zeggen: 'Ik
kan het leven weer aan'. Lang?
Ach, dat valt best mee. Ik vraag
altijd hoelang ze in de proble
men zitten. Dan blijkt dat ze er
heel wat vlugger uit zijn dan ze
erin zijn geraakt. Want dat kan
een kwestie van jaren zijn."
haal over kennis en ervaring,
maar feit is dat ouderen er bij
Akzo met honderden tegelijk
uitgaan. Ik snap niet dat ze ait
nu durven te zeggen. Maar ge
lukkig hebben de mensen het
door, en zullen werknemers de
komende cao-onderhandelin
gen met argus-ogen volgen."
Kramer erkent dat er niet veel
vakbondsleden zijn in Sassen
heim. „Ik weet dus ook niet of
de mensen bereid zijn tot harde
acties. Maar we hebben inmid
dels wel een actiecomité opge
richt."
