Buitenland
Jeltsin weet leger
aan zich te hinden
Leger Myanmar arresteert
studenten na demonstraties
Militairen EG brengen
noodhulp naar Moskou
Massa-arrestaties in Taiwan
Smith blijft ontkennen
Zeker 38 mensen omgekomen
bij voedselrellen in Albanië
Journalist Buchanan
tegenkandidaat Bush
'Wij sterven, maar niemand hoort
Leger verlaat Zagreb
Woensdag 11 december 1991 Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HA VERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: MARIANNE VERSCHUREN
United Press International (UPI)
NIEUWSLIJN
Zwarte neushoorn op uitsterven
De in Afrika levende zwarte neushoorn dreigt binnen vijf jaar uit
het wild te verdwijnen als de stroperij geen halt wordt toegeroe
pen. Dat stelt de stichting 'Save the Rhino' in Lopik. Volgens de
stichting worden wekelijks gemiddeld tien zwarte neushoorns
afgeslacht omwille van hun hoorn. De hoorn is vooral in Yemen
erg gewild, waar hij wordt verwerkt tot dolkheft. In Aziatische
landen wordt het poeder van de hoom gebruikt als potentiever
hogend middel.
Eieren voor Rafsanjani
In de Senegalese hoofdstad Dakar hebben twee jonge vrouwen
gisteren de Iraanse president Rafsanjani met eieren bekogeld.
De vrouwen, die Rafsanjani voor moordenaar uitmaakten, wer
den door veiligheidsagenten in de kraag gevat. De Iraanse presi
dent woont in Dakar de vierdaagse topontmoeting bij van de Is
lamitische Conferentie, waarbij 45 landen zijn aangesloten.
Doden bij referendum Nagorno
Tijdens het referendum dat gisteren in de Armeense enclave Na-
gomo-Karabach in de republiek Azerbajdzjan werd gehouden,
zijn zeker zeven mensen gedood. De hele dag waren er schoten
wisselingen te horen. Tijdens het referendum sprak de bevolking
zich uit over onafhankelijkheid van Nagomo-Karabach, dat ge
regeld vanuit Azerbajdzjan wordt beschoten. De uitslag is pas
over twee dagen bekend.
'Duitsers ruilen tegen Hamadi-broers'
De twee laatste gijzelaars in Libanon, de Duitse ontwikkelings
werkers Kemptner en Stmebig, zullen pas vrijkomen als de in
Duitsland gevangen zittende Hamadi-broers op vrije voeten
worden gesteld. Dat heeft het Iraanse staatspersbureau Ima gis
teren nog eens duidelijk gemaakt. De in mei 1989 gegijzelde
Duitsers worden vastgehouden door een derde Hamadi-broer,
die de veiligheidschef is van de pro-Iraanse extremistengroep
Hezbollah (Partij van God).
Record voor spionagecamera's
De veiling van spionage- en miniatuurcamera's bij het Londense
veilinghuis Christies heeft bijna een miljoen gulden opgebracht.
Een wereldrecord voor een veiling van fototoestellen, aldus het
veilinghuis. Eén van de camera's, verborgen in een pakje sigaret
ten, bracht bijna 60.000 gulden op. Een andere telefonische bie
der bleek bereid meer dan 70.000 gulden neer te tellen voor een
in een zakhorloge geplaatste Lancaster camera uit het eind van
de vorige eeuw. Het hoogste bedrag 74.047 gulden werd
betaald voor een
Brin Patent Camera.
'Gorbatsjov niet van plan af te treden'
De Russische president Jeltsin heeft steun gekregen van rusland de republieken waar de
Unie-minister Sjaposjnikov van defensie. „Hij staat volle- Sovjet-kernwapens liggen opge
dig achter de formule dat de strijdkrachten van de drie
republieken onder één gezamenlijk commando blijven",
aldus Jeltsins vice-premier Boerboelis. De positie van het
Rode Leger is van cruciaal belang voor de levensvatbaar
heid van de Gemenebest, die Jeltsin en zijn collega's van
de Oekraïne en Witrusland willen vormen.
MOSKOU HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
De parlementen van de Oek-
raïnse en Witrusland stemden
gisteren in met het Akkoord van
Brest, dat voorziet in de vor
ming van het Gemenebest van
onafhankelijke staten. Jeltsin
verdedigt het akkoord morgen
in het Russische parlement.
Jeltsin praat vandaag met de
bevelhebbers van strijdkrachten
en militaire districten. Unie
president Gorbatsjov, die vecht
voor de laatste kansen van zijn
UNie, had gisteren al een ge
sprek met de legerleiding over
de structuur van het Sovjet-rijk.
Gorbatsjovs woordvoerder
Andrej Gravtsjov zei gisteren
dat „Gorbatsjov niet van plan is
af te treden. Zo denkt hij er al
thans vandaag over". Gratsjov
haalde wel wat scherpe kantjes
af van het verzet dat Gorbatsjov
maandag aantekende tegen het
Akkoord van Brest. „Gorbatsjov
is niet principieel tegen zo'n ak
koord. Maar hij verzet zich te
gen de manier waarop het tot
stand is gekomen."
Gravtsjov en de commandant
van de kemstrijdkrachten van
het Rode Leger herhaalden gis
teren dat de kernwapens onder
controle van Gorbatsjov blijven.
Maar de Russische minister van
buitenlandse zaken Kozyrev
riep Gorbatsjov gisteren op het
commando over de kernwapens
'op een beschaafde manier' aan
het nieuwe Gemenebest over te
slagen.
De Amerikaanse ambassa
deur in Moskou, Robert Strauss
zei gisteren in Washington
hij de nodige vraagtekens
plaatst bij de rol van het leger.
Ook uitte hij bezorgdheid over
de controle op kernwapens.
Strauss voorspelde opnieuw so
ciale onrust, gevolgd door een
staatsgreep. Datzelfde deed de
directeur van de Amerikaanse
inlichtingendienst CIA, Robert
Gates, die waarschuwde voor de
ergste onrust sinds 1917, het
jaar waarin de boljewieken de
macht grepen en de Sovjetunie
in het leven riepen.
MAASTRICHT MARGREET VERMEULEN
De EG-lidstaten gaan noodhulp
verstrekken aan Moskou en St.
Petersburg, de twee grootste
steden van Rusland. Het trans
port en de distributie komt in
handen van Westeuropese mili
tairen. De lidstaten, met name
Duitsland, zijn bang dat de hulp
anders terecht komt op de
zwarte markt.
Het is nog niet bekend welk
bedrag met de noodhulp is ge
moeid. Naar verluidt gaat het
om ongeveer 460 miljoen gul
den. De Twaalf overwegen de
noodhulp later uit te breiden
naar alle leden van het nieuwe
Gemenebest, dus ook naar Wit
rusland en de Oekraïne. Ook is
het idee opgevat om het hulp
programma van 4 miljard gul
den dat de EG de voormalige
Sovjetunie in het vooruitzicht
heeft gesteld, te versnellen.
Aanleiding voor de noodhulp
zijn de berichten over dreigen
de hongersnood in de grote
Russische steden. De EG ver
wacht met de noodhulp chaos
te kunnen voorkomen.
Meer dan 13.000 mensen zijn in
Taiwan gearresteerd in het ka
der van een politiecampagne
tegen de misdaad. De arresta
ties komen kort voor de verkie
zingen voor de Nationale As-
semblée, die op 21 december
worden gehouden.
Op die datum dingen 628
kandidaten naar de 325 zetels in
de Nationale Assemblée. De
verkiezingen lijken een kracht
meting te worden tussen hen
die Taiwan als een onafhanke
lijk land beschouwen en voor
standers van hereniging met het
Chinese vasteland. Zeker 24
parlementskandidaten hebben
politiebescherming aange
vraagd omdat ze zouden zijn
bedreigd.
WEST PALM BEACH AP
De voorzitter van het Nobelprijs
comité, Francis Sejersted, over
handigde gisteren in Oslo de No
belprijs voor de vrede aan Alexan
der (midden) en Kim, de zoons
van de Myanmarese oppositie
leidster Aung San Suu Kyi (op de
foto rechts). Suu Kyi heeft huisar
rest en kon daarom niet zelf de
prijs in ontvangst nemen. Tegelij
kertijd werden in Stockholm de
prijzen uitgereikt voor natuurkun
de, scheikunde, medicijnen, eco
nomie en literatuur. Omdat de
Nobelprijs negentig jaar bestaat
waren ook ruim honderd oud-No
belprijswinnaars naar de Zweedse
hoofdstad gekomen. De Vredes
prijs is de enige Nobelprijs die
niet in Zweden wordt verieend.
fotoepa
Smith erkent wel seksueel
contact met haar te hebben ge
had. Maar op de vraag van zijn
eigen advocaat of hij zich met
geweld aan de vrouw had ver
grepen antwoordde hij voor de
rechter en tv-camera's: „Dat
heb ik niet gedaan."
De openbaar aanklager Moira
Lasch trok gisteren zo fel van
leer tegen Smith dat de rechter
regelmatig moest ingrijpen. Ze
noemde Smith onder meer een
seksmachine.
In zijn eerste getuigenis in het
spraakmakende verkrachtings
proces heeft William Kennedy
Smith gisteren gezegd dat hij in
maart dit jaar werd opgepikt
door een aantrekkelijke vrouw
die plotseling woedend werd
toen hij haar bij de verkeerde
naam noemde terwijl zij sex
hadden. Hij hield echter vol dat
hij de vrouw niet heeft ver
kracht.
Een overgelukkig Albanees jongetje is er in geslaagd na uren wachten drie broden te bemachtigen. foto ap
Bij een brand in een voedselopslagplaats in Fus-
he-Arrez, 80 kilometer ten noorden van de Alba
nese hoofdstad Tirana, zijn gisteren zeker 38
mensen omgekomen. De slachtoffers maakten
deel uit van zo'n 3000 hongerige demonstranten
die de opslagplaats bestormden en met branden
de toortsen op zoek gingen naar eten. Een lokale
bestuurder noemde een dodencijfer van 32 en zei
dat het aantal slachtoffers vermoedelijk nog zou
stijgen.
In de hoofdstad protesteerden maandag al zo'n
15.000 mensen tegen het onvermogen van de re
gering om de levensomstandigheden in het totaal
verarmde land te verbeteren. Albanië, dat onder
de communisten decennia lang zelfvoorzienend
was, is momenteel voor zijn voedsel bijna volledig
afhankelijk van het buitenland.
President Alia heeft gisteren demissionair mi
nister Ahmeti (voedselvoorziening) benoemd tot
premier van een nieuw kabinet. Alia zei dat de
nieuwe regering zich vooral zal inzetten om de
hongerende bevolking de winter door te loodsen
en voldoende stabiliteit te creëren om verkiezin
gen te kunnen uitschrijven.
Ahmeti was minister in de regering die vorige
week aftrad nadat de Democratische Partij zich
uit de coalitie met de socialisten, de vroegere
communisten, terugtrok. De coalitieregering
stond onder leiding van de socialist Bufi.
WASHINGTON
Na de voormalige
Ku Klux Klan-leider
David Duke heeft
gisteren een tweede
Republikein zich
kandidaat gesteld
voor de Amerikaan
se presidentsver
kiezingen van vol
gend jaar de con
servatieve com
mentator Patrick
Buchanan.
De 53-jarige
Buchanan, die ooit
redevoeringen voor president
Nixon schreef en onder Reagan
directeur communicatie was,
maakte zijn kandidatuur be
kend tijdens een redevoering in
Concord, de hoofdstad van de
staat New Hampshire.
Dat was niet toevallig, want in
die staat wordt in februari de
eerste echte voorverkiezing ge
houden en de ervaring leert dat
kandidaten die het in New
Hampshire goed doen, over het
algemeen een heel
eind komen.
Buchanan herin
nerde in zijn toe
spraak aan dat feit,
en zei dat hij zich
kandidaat heeft
gesteld omdat
Bush niet langer
de Republikeinse
waarden vertegen
woordigt. Hij liet
weten campagne
te zullen voeren
met een program
ma dat onder
meer een hardere
handelspolitiek te
gen Japan voorstelt. Voorts
toonde hij zich voorstander van
belastingverlaging, stopzetting
van de buitenlandse hulp en
een strenger immigratiebeleid.
Buchanan is een gerespec
teerd journalist die commenta
ren schrijft in tientallen kranten
en ook op de televisie (CNN)
geen onbekende is. Al maanden
trekt hij van leer tegen het be
leid van Bush.
MAASTRICHT/LONDEN» ISABEL HILTON
OSLO-BANGKOK AP
Leger en politie in Myanmar hebben
vanochtend de universiteit in de
hoofdstad Yangon gesloten en stu
denten gearresteerd, die voor de
tweede achtereenvolgende dag pro
testeerden tegen het militaire regi
me. Dat hebben inwoners van Yang
on gemeld.
Een westerse diplomaat zei te heb-
ben gehoord dat soldaten en politie
agenten een eind maakten aan de demonstratie
na een groot gebied rond de universiteit te heb
ben afgezet. Er zou geen geweld zijn gebruikt.
„Ik zal mijn best doen om de gevoe
lens over te brengen waarvan ik geloof
dat zij ze tot uitdrukking zou willen
brengen", aldus Alexander Aris bij de
inontvangstneming van de prijs. „Ze
zou zeggen dat deze prijs niet haar
toebehoort, maar al die mannen,
vrouwen en kinderen die, zelfs op het
voor democratie moment dat ik dit zeg, hun welzijn,
hun vrijheid en hun leven blijven op-
offeren voor de totstandkoming van
een democratisch Burma."
'Prijs ook voor
al die mensen
die zich opofferen
De zoon van Suu Kyi zei dat ondanks het mar
telen, de armoede, de ziektes en de onderdruk
king door de junta de mensen in Myanmar (Bur-
Het was voor het eerst sinds september 1988 ma) vandaag hun hoofden iets meer geheven
dat in Burma op grote schaal werd gedemon
streerd tegen de junta en voor invoering van de
democratie. Het begin van de demonstraties, gis
teren, viel samen met de uitreiking van de Nobel
prijs voor de Vrede in Oslo aan de Myanmarese
oppositieleidster Aung San Suu Kyi, die al ruim
twee jaar in huisarrest zit in Rangoon.
De zoon van Aung San Suu Kyi nam de prijs
voor zijn moeder in ontvangst genomen „namens
kunnen houden, „in de wetenschap dat in dit ver
re land hun lijden is gehoord en acht wordt gesla
gen op hun lijden".
De militaire junta heeft gisteren de woning van
Suu Kyi, die al sinds juli 1989 onder huisarrest
wordt gehouden, onder nog scherpere bewaking
gesteld. Rond de woning werden prikkeldraad
versperringen aangebracht en alle verkeer in de
straat werd gecontroleerd. De oppositiebeweging
het hele Burmaanse volk". Behalve de 18-jarige van Suu Kyi won verleden jaar met overmacht de
Alexander Aris waren ook zijn 14-jarige broer Kim landelijke verkiezingen. Voor de militaire macht
en hun Britse vader Michael Aris bij de uitreiking hebbers, die de verkiezingsuitslag niet erkenden,
aanwezig. was dat het sein om opnieuw hard in te grijpen.
THE INDEPENDENT
„In Maastricht", zegt Visna Mil-
as van het Kroatische Vredesfo-
rum, „praat Europa over een
verenigd Europa, een Europa
dat de nationale indentiteit ver
dedigt en in vrede werkt. In
Kroatië wordt een natie vernie
tigd."
Terwijl maandag binnen in
het provinciehuis in Maastricht
de regeringsleiders vergader
den, demonstreerde buiten een
delegatie Kroaten. Zij waren
daar op initiatief van het Vre-
desforum, om de EG-leiders er
aan te herinneren dat Kroatië
ook in Europa ligt en dat zij
zich, na vijf maanden vernieti
gende oorlog, politiek in de
steek gelaten voelen.
Twee Kroatische vrouwen zijn
bezig aan eenzelfde missie in
Groot-Brittannië. Visna Milas,
redacteur bij het Lexicigrafisch
Instituut in Zagreb en Ivica Bo-
ban, die als theaterdirecteur al
twintig jaar voor het festival van
Dubrovnik werkt, vertegen
woordigen de Kroatische vre
desbeweging, die volgens hen
duizenden leden telt. Zij begon
nen in januari met een petitie
die is ondertekend door 67.000
moeders van soldaten in het
Joegoslavische leger. Eind au
gustus trokken 3000 moeders
BELGRADO Rtr-AFP-AP
Het federale Joegoslavische le
ger heeft zich gisteren terugge
trokken uit de Kroatische
hoofdstad Zagreb. Ook wissel
den de strijdende partijen
krijgsgevangenen uit. In som
mige delen van Kroatië laaiden
de gevechten echter opnieuw
fel op. Een staakt-het-vuren lijkt
nog altijd ver weg. Toch is dat
de voorwaarde die de Verenigde
Naties stellen aan het sturen
van een vredesmacht.
VN-bemiddelaar Cyrus Van
ce, die maandag in New York
terugkeerde, noemt de evacua
tie van federale troepen uit hun
kazernes een „belangrijke door
braak". De federale marine hief
gisteren voor de derde achter
eenvolgende dag de belegering
van een haven op, ditmaal die
bij Sruz in Dubrovnik.
In Zagreb en bij Samac aan
de rivier de Sama werden hon
derden krijgsgevangenen uitge
wisseld. Een van de belangrijk
ste figuren van het Kroatische
verzet in de stad Vukovar, zie
kenhuisdirecteur Vesna Bos-
anac, is op speciaal verzoek ook
vrijgelaten.
uit heel Joegoslavië naar Belgra
do voor een ontmoeting met de
Servische president Milosevic
en de federale minister van de
fensie, generaal Kadijevic. Zij
werden niet ontvangen. Nu,
zeggen zij, is de communicatie
tussen Servië en Kroatië verbro
ken en kunnen zij geen contact
meer onderhouden met hun
geestverwanten in Servië.
„Wij realiseerden ons dat er
in Joegoslavië niemand naar
ons zou luisteren, dus probeer
den we internationale leiders te
spreken te krijgen", aldus Milas.
Een delegatie van 900 vrouwen
ging naar Brussel, waar zij spra
ken met Enrique Baron Crespo,
de voorzitter van het Europarle
ment. Een andere groep ging
naar Bonn om te praten met de
Duitse minister van buitenland
se zaken Genscher. „Wij weten
nauwelijks wat we nog kunnen
doen", zegt Milas, „Hoe we tot
de mensen kunnen doordrin
gen. Het lijkt wel of de wereld
slaapt en niet in de gaten heeft
wat er met ons is gebeurd. Als
ze wakker worden, en het is te
laat, zullen ze zich schuldig voe
len."
De vrouwen hebben een lan
ge lijst van burgerslachtoffers
meegebracht, waarvan de gege
vens komen uit medische ver
slagen en uit de verhalen van
vluchtelingen. Een 9-jarige jon
gen die in Osijek gewond is ge
raakt in zijn nek door gra
naatsplinters. Het dorp Skela
dat op 29 augustus is afgebrand,
de oudere bewoners, te oud om
te vluchten, vermoord. Een bom
op een bejaardenhuis in Vuko
var op 5 september vier doden
en zes gewonden. Het zijn mo
mentopnamen van ontredderde
gemeenschappen, van gedode
of verwonde oudere mensen,
vrouwen en kinderen.
De vrouwen zeggen de afge
lopen maanden honderden
brieven te hebben verstuurd. In
september schreven ze aan se
cretaris-generaal Perez de Cuel-
lar van ae Verenigde Naties, die
in 1987 de symbolische peetva
der werd van een Kroatische
jongen die was uitverkoren als
de vijfmiljardste inwoner van de
wereld. De vrouwen vroegen
Perez de Cuellar peetvader te
worden van een Kroatische ba
by, die werd geboren tijdens
een bombardement op Vuko
var, maar hij heeft nooit geant
woord.
VN-chef: Irak
schuldig aan
oorlog met Iran
NEW VORK AP
Secretaris-generaal Perez de
Cuellar van de Verenigde Naties
heeft in een gisteren gedateerd
schrijven aan de Veiligheidsraad
de regering in Baghdad als eer
ste verantwoordelijke aangewe
zen voor het uitbreken van de
oorlog tussen Iran en Irak in
september 1980.
Perez de Cuellar komt in de
ongewoon partijdige nota tege
moet aan de wens van Teheran
dat de internationale gemeen
schap Irak voor het uitbreken
van de vijandelijkheden verant
woordelijk zal verklaren. Daar
mee wordt de weg geplaveid
voor herstelbetalingen aan Iran
en wordt het Iran bovendien ge
makkelijker gemaakt zijn herin
trede te doen op het wereldto
neel.
De oorlog tussen beide lan
den duurde acht jaar en eiste
meer dan een miljoen doden of
gewonden. Bij de vijandelijkhe
den werd gifgas ingezet en wer
den kinderen mijnenvelden in
gestuurd om landmijnen uit te
schakelen.
Geen resultaat
op eerste dag
vredesoverleg
WASHINGTON HENK DAM
CORRESPONDENT
Meer dan vijf weken nadat de
vredesgesprekken voor het Mid
den-Oosten in Madrid waren
geschorst, ziin Israël en drie
Arabische delegaties gisteren in
Washington begonnen aan het
vervolg van hun dialoog. De
eerste dag leverde geen noe
menswaardige resultaten op.
De overleg tussen Israël en een
Palestijns-Jordaanse delegatie,
waarvan het meest werd ver
wacht, liepen al snel vast op
procedurele onenigheden.
Ook het gesprek tussen de Is
raëlische en de Syrische delega
ties leverde niet meer op dan de
bereidheid aan beide zijden om
elkaar vandaag opnieuw te ont
moeten. Hetzelfde gold voor de
ontmoeting tussen Israël en Li
banon.
Niettemin gaf het Amerikaan
se ministerie van buitenlandse
zaken gisteren een verklaring
uit, waarin grote vreugde werd
uitgesproken over de voortzet
ting van de vredesgesprekken.
die worden gesteund door de
Verenigde Staten en de v
lige Sovjetunie.
