Britten blij met schrappen 'F-woord'
'Stervend Kroatië groet slapend Europa'
'Je voelt je een gevangene in je eigen stad'
PINSDAG 10 DECEMBER 1991
3
MAASTRICHT
EUROTOP *91
HET VUURWERK in Maastricht
bleef gisteren beperkt tot het Vrijthof.
Daar besloot de gemeente de extra
Eurotop-koopavond met vuurpijlen
en feestraketten. Fanfares hadden tot
kort daarvoor het publiek in de bin
nenstad van de tijdelijke hoofdstad
van Europa vermaakt. De restaurants
deden, met een paar duizend honge
rige bezoekers, goede zaken
'Erop of eronder' op tweede dag top
NIEUWSLIJN
Top praat over mensenrechten
Tijdens de Europese top is gisteravond een verklaring over de
rechten van de mens uitgeven. In de verklaring noemt de EG
niet minder dan negen gebieden waar deze rechten worden ge
schonden: Irak, de door Israël bezette gebieden, El Salvador, So
malia, Etiopië, Myanmar, Sri Lanka, China en Oost-Timor. In de
verklaring die de vorige Europese top, die van eind juni in
Luxemburg, over de mensenrechten uitgaf werd geen enkel land
of gebied met name genoemd. De regeringsleiders herhalen dat
het aan de orde stellen van afzonderlijke gevallen van schendin
gen van de mensenrechten niet als een inmenging in binnen
landse aangelegenheden van een ander land mag worden be
schouwd, maar juist de „legitieme plicht van de internationale
gemeenschap" is.
EG wil Duitse gijzelaars vrij
De EG-leiders vragen om de vrijlating van de twee Duitse gijze
laars in Libanon, Thomas Kemptner en Heinrich Strübing. Bei
den waren werkzaam voor een Westduitse liefdadige organisa
tie, Caritas, toen zij op 16 mei 1989 in Zuid-Libanon werden
ontvoerd. De ontvoerders zouden nauwe banden onderhouden
met de Libanese familie Hamadi, van wie de oudste zoon, Abdel
Hadi, lid is van de pro-Iraanse Hezbollah. Twee leden van de fa
milie Hamadi zitten in Duitsland lange gevangenisstraffen uit.
Militair veroordeeld
Een 20-jarige dienstplichtig militair uit Amsterdam is vanmor
gen door de militaire kamer van de rechtbank in Arnhem ver
oordeeld tot een werkstraf van 200 uur, ter vervanging van 5
maanden cel en 5 maanden voorwaardelijke gevangenisstraf. De
rechtbank achtte bewezen dat de man tijdens het wachtlopen
een 20-jarige soldaat uit Beek en Donk heeft doodgeschoten.
Het schot ging per ongeluk af, nadat de twee geruime tijd met
hun wapens hadden gespeeld.
Justitie zet Russen land uit
Het ministerie van justitie heeft besloten een begin te maken
met het uitzetten van ongeveer 250 Russische asielzoekers. Een
eerste groepje, bestaande uit een echtpaar met twee kinderen,
moet vanmiddag naar Israël vertrekken. Het echtpaar, dat in
Eindhoven verblijft, heeft laten weten niet vrijwillig te zullen
meewerken aan de uitzetting.
De Britse premier Major is tevreden over het Nederland
se voorstel om het woord 'federaal' uit de verdragstekst
voor de politieke unie (EPU) te schrappen. De topconfe
rentie in Maastricht is vanmorgen hervat.
Toch tractoren in Maastricht
Ondanks een voor de gehele ge
meente Maastricht afgekondigd
tractorverbod mag een demon
strerende groep van het Neder
lands Agrarisch Jongerencon
tact tóch met twee tractoren in
Maastricht de straat op. In de
Limburgse hoofdstad proteste
ren vandaag boze, merendeels
Waalse boeren, die zich bij de
driehonderd jonge Nederlandse
boeren zullen voegen.
Burgemeester Houben van
Maastricht heeft zaterdag een
demonstratieverbod voor het
westelijke stadsdeel en voor de
vergader- en verblijfplaatsen
van EG-leiders afgekondigd. Te
vens mogen er geen tractoren
de stad inkomen. Houben wil
daarmee ongeregeldheden
voorkomen.
De boeren willen demonstra-
MAASTRICHT ANP-AP
In de nieuwe voorstellen die
vanmorgen door prémier Lub
bers aan de twaalf EG-leiders
zijn voorgelegd, staat dat het
door de Britten verfoeide 'F-
woord' kan worden vervangen.
Daarvoor in de plaats komt de
zin dat de nieuwe verdragen
„een stap zijn op de weg naar
een steeds hechtere unie van de
volkeren van Europa, waarbij
besluiten zo dicht mogelijk bij
die volkeren worden genomen".
Volgens Nederlandse diploma
ten is het vandaag „erop of er
onder".
Het 'totaalpakket' van Lub
bers bevat verder voorstellen
om de arme EG-landen (Spanje,
Griekenland, Portugal, Ierland)
tevreden te stellen. Dat kan bij
voorbeeld door het oprichten
van een speciaal fonds,
investeringen in het milieu en
grote infrastructurele werken
(transport, telecommunicatie)
in die landen kunnen worden
gesubsidieerd. De Europese
Commissie heeft al eerder een
voorstel in die richting gedaan,
maar Duitsland, Groot-Brittan-
nië en Frankrijk voelen daar
niets voor.
De ministers van financiën
van de Twaalf moesten vanoch
tend op de tweede dag van de
conferentie een besluit nemen
over de tekst die voorlag over
het verdrag voo een Economi
sche en Monetaire Unie. Dit
verdrag stelt een „onomkeer
baar proces" in werking dat
moet leiden tot één Europese
munt, de ecu. Die moet uiterlijk
in januari 1999 worden inge
voerd. Overigens blijft het Vere
nigd Koninkrijk een zwaar voor
behoud maken bij de afspraak.
„Na Maastricht is er geen weg
terug meer. De EMU ligt voor
het grijpen", aldus minister Kok
van financiën. Het feit dat de
EG-ministers van financiën gis
teren een principe-akkoord slo
ten over invoering van de derde
en beslissende fase van de EMU
in )')99, is voor een groot deel
aar. de Nederlandse minister te
danxen. Hij heeft zich tijdens
het EG-voorzitterschap taai in
de materie vastgebeten waar
door de ministers vorige week
in Scheveningen al overeen
stemming bereikten op hoofd
punten. Toen is al besloten dat
de Britten de mogelijkheid
wordt geboden via een 'ont
snappingsclausule' alsnog van
deelname aan de EMU af te
Gisteren is besloten dat de
derde fase van de EMU op 1 ja
nuari ingaat. Eind 1996 moeten
de EG-leiders formeel hun
g' -edkeunng uau de EMU hech
ten. Voor din tijd moet ook wor
den bekeken welke EG-landen
aan de criteria voldoen om tot
de EMU toe te treden. Zo mag
de inflatie niet hoger zijn dan 3
procent en mag de overheids
schuld niet meer bedragen dan
60 procent van het bruto natio
naal produkt.
Henning
Christophersen (financiën en
economie) noemde het akkoord
een „elegante oplossing" omdat
het alle landen de kans geeft
hun geloofwaardigheid te to
nen. Volgens hem is het realis
tisch te veronderstellen dat
„veel" landen tegen 1997 kun
nen voldoen aan de criteria.
„Deze beslissing zet de EG-lid-
staten onder druk om zelfdisci
pline te betrachten."
tief balen stro in brand steken
en Europese overschotproduk-
ten als melkpoeder en bakmeel
uitstrooien, aldus voorzitter Ari-
an Camp van het Nederlands
Agrarisch Jongerencontact van
morgen. De EG gaat volgens de
protesterende boeren veel te ver
met de afbouw van de land
bouwsubsidies. Enkele pelo
tons van de Mobiele Eenheid en
rechercheurs in burger zullen
de boeren de hele dag volgen.
Boze boeren protesteerden
gisteren in de weilanden bij kas
teel Neercanne, waar koningin
Beatrix de EG-leiders een lunch
aanbood. Het protest ging even
wel ongemerkt aan de voorbij
snellende regeringsdelegaties
voorbij.
Europa slaapt, Kroatië sterft.
Urenlang hebben gisteren dui
zenden Kroaten in het stadion
van de voetbalclub MW in
Maastricht de aandacht van Eu
ropa gevraagd voor de oorlog in
hun uit de Joegoslavische fede
ratie getreden republiek. Met
bussen zijn ze uit alle windstre
ken van Europa en zelfs uit
Amerika en Australië aange
voerd. Een aantal van hen
rechtstreeks van de slagvelden
rond Vukovar, een stad die de
Kroaten vorige maand na een
belegering van meer dan tachtig
dagen moesten prijsgeven.
Slachtoffers van de strijd, zie
lige wrakjes mens rillend van
kou in hun rolstoelen op de
middenstip van het voetbalveld,
roepen direct al emoties op bij
hun landgenoten op de tribu
nes. Keer op keer klinkt het
gescandeerde 'Króatië, Kroatië,
Hvratska, Hvratska' uit de dui
zenden kelen. Ingetogen, maar
vastberaden, terwijl bij velen de
tranen over de wangen biggelen
wordt het volkslied gezongen.
Machteloosheid, verdriet en
woede spreken uit de talrijke
toespraken.
Spreker op spreker roept de
inmiddels bekende beelden van
geweld, oorlog en vernietiging
op. Europa wordt verweten met
de handen over elkaar toe te
zien, terwijl de Kroaten worden
uitgemoord. Ook twee Kroati
sche bewindslieden voeren het
woord. Minister Budissa noem
de het onvoorstelbaar dat de
Europese Gemeenschap het de
mocratisch recht van het
Kroatiosche volk om in vrede en
veiligheid te leven niét wenst te
Kroatische slachtoffers van de oorlog in Joegoslavië riepen sterke emoties op tijdens een grote demonstratie in
eerbiedigen. 'Ave Europa, zij die schillende (voormalige) loego- staatssecretaris Piet Dankert
gaan sterven groeten u' valt tus- Slavische deelrepublieken ook (Europese zaken) heeft voor de
sen de zee van rood-wit-blauwe prominent aanwezig zijn bij het Kroaten. Dankert is in het sta-
Kroatische vlaggen te lezen. Europese topberaad. En dat on- dion om namens het EG-voor-
'Van den Broek: God zal straf- danks het feit dat de situatie in zitterschap een petitie met
fen' meldt een ander spandoek, de Balkanstaat pas volgende 12.000 handtekeningen in ont-
Ook Slovenen en Albanezen uit week op de agenda staat van vangst te nemen. De Kroaten
Kosovo zijn in woord en gebaar een bijzondere ministersverga- moeten zo ver mogelijk van het
aanwezig, zoals vertegenwoor- dering. vergadercentrum worden ge-
digers van de media uit de ver- Dat is ook de boodschap die houden. Vandaar de komst van
Dankert, die eerder op de dag
ook even luisterde naar protes
terende Kurden.
In hun petitie eisen de
Kroaten erkenning voor hun
staat, de komst van VN-troepen
voor de bewaking van de 'oude'
grenzen en het staken van de
agressie van Servië en het Joe
goslavische leger.
Beatrix hoeft
niet op ecu
te prijken
MAASTRICHT* GPD-/
Koningin Beatrix heeft giste
ren het Britse verzet tegen de
ecu in een ongebruikelijk iro
nisch en politiek getint toe
spraakje op de hak genomen.
Tijdens de lunch die de vorstin
de twaalf EG-leiders aanbood
op kasteel Neercanne zei de
vorstin er „geen bezwaar" te
gen te hebben wanneer haar
beeltenis niet op de ecu zal
prijken.
In haar korte toespraak, die
zoals gebruikelijk voor de poli
tieke verantwoordelijkheid van
premier Lubbers komt,'onder
streepte de koningin het histo
rische belang van de bijeen
komst van EG-leiders en de
hooggespannen verwachtin
gen. Ze verzekerde haar ge
hoor dat ze graag een persoon
lijke bijdrage wil leveren „door
geen bezwaar te maken wan
neer ik mijn hoofd op onze
munt zal moeten offeren voor
Haar Britse 'collega', konin
gin Elisabeth blijft wel op de
Britse munten prijken, ook al
besluit Londen uiteindelijk
toch over te schakelen op de
ecu. EG-landen mogen overi
gens zelf weten wat ze op de
achterkant van de munt zet
ten.
MAASTRICHT HANS JACOBS
„Je voelt je met al die bewaking
soms net een gevangene in je
eigen stad", meent een inwoner
van de voor doorgaand verkeer
afgesloten Rechtstraat in Maas
tricht. Aan het einde van de
straat ligt hotel Maastricht en
daar is een aantal delegaties
naar het Europese topberaad
ondergebracht. Voor de omwo
nenden betekent dat overlast en
extra controles. Of eerder op
staan om naar het werk te gaan
omdat straten zijn afgesloten.
Wanklanken zijn er echter maar
weinig. De politie lijkt te slagen
in haar opzet om voor veilig
heid en bewaking met een
vriendelijk gezicht te zorgen.
Om de hindemissen en blok
kades rond het in en aan de
Maas gelegen gouvernement,
waar de EG-leiders vergaderen,
is echter meer nodig dan een
vriendelijk gezicht of een bewo
nerspas. Daar geldt de onver
biddelijke hiërarchie van de
badge. Journalisten en ambte
naren, de mindere goden van
de Top. onüenen hun status
aan die badge. Die laat voor ie
dereen immers duidelijk zien
dat betrokkene tot de inner-cir
cle van de Europese top be
hoort. En hoewel het dragen,
van het herkenningsteken bij
het winkelen, flaneren of eten in
de binnenstad natuurlijk hele
maal niet nodig is, staat dat wel
zo interessant.
Niet iedereen is echter onder
de indruk. Een groep ambtena
ren, die gisteravond nog laat in
een sjiek restaurant dineerde,
viel slechts hoongelach ten deel,
toen passanten de aan een
koordje hangende persoonsbe
wijzen om hun nek opmerkten.
„Zo'n ding vergeet je toch niet
af te doen als je je voor het eten
verkleedt?"
Echte toppers hebben na
tuurlijk helemaal geen badge
nodig, al zou Maastrichts bur
gemeester Philip Houben het
misschien wel gemakkelijk heb
ben gevonden. Nu moest hij
gisteren de hele middag oefe
nen op de namen en gezichten
van de (minder bekende) EG-
leiders. Die mocht hij gister
avond namens premier Lubbers
welkom heten voor het door de
Keuringsdienst van waren
streng gecontroleerde diner in
het stadhuis.
Houben droeg bij de ont
vangst zijn inmiddels al oneer
biedig tot mislukte kerstslinger
bestempelde nieuwe ambtske
ten. Het uit twaalf sterren be
staande gevaarte fonkelde in elk
geval in het licht van de televi
sielampen en de fraaie kerstver
lichting op de zich langzaam
met dure auto's en politiemoto
ren vullende Markt.
Achter de dranghekken ston
den de nieuwsgierigen op een
aantal plaatsen wel zes rijen dik
te koukleumen om maar een
glimp op te vangen van het ho
ge gezelschap. Lubbers zorgde
voor hilariteit door nog vóór het
bordes uit zijn auto te springen
en een sprintje te trekken. Zo
kon hij zich nog net bij Houben
scharen om de op dat moment
uit zijn limousine stappende
Franse president Mitterrand als
eerste etensgast mede te ver
welkomen.
Houben, die zondag met het
schaamrood op de kaken moest
bekennen niet alle bezoekers bij
naam te kennen, bleek daarin
niet alleen te staan. Het publiek
althans speelde het spelletje
herkent u deze man met verve.
Mitterrand was nog gemakke
lijk. De Fransman, het enige
staatshoofd in het gezelschap,
heeft de meeste bewaking en
het grootste escorte. Bovendien
wappert de presidentiële stan
daard op de voorplecht van zijn
wagen.
De Duitse bondskanselier
Kohl en zijn minister van bui
tenlandse zaken Genscher wer
den ook direct herkend. De uit
de kluiten gewassen Mercedes-
sen met Duits kenteken dien
den daarbij als geheugen
steuntje. Kohl oogstte applaus
en gejuich. Hij was dan ook de
enige die de moeite nam om
naar het publiek te zwaaien.
Zijn collega's hadden alle aan
dacht nodig voor het bestijgen
van de trap.
Moeilijker werd het al bij de
Belgische premier Martens en
Jacques Delors, de voorzitter
van de Europese commissie. En
de premiers van Griekenland,
Luxemburg en Denemarken
bleven steken in de categorie
onbekend maakt onbemind.
Daar hebben de uitvoerige tele
visiebeelden vanuit Maastricht
de afgelopen dagen nog geen
verandering in kunnen bren
gén. Misschien dat Poul Schlü-
ter of Jacques Santer (respectie
velijk Denemarken en Luxem
burg) nog wat kunnen leren van
hun Britse collega Major. Die
immers weet al maanden lang
alle aandacht op zich te vesti
gen. En om dat te illustreren, ar
riveerde Major gisteravond
ruim na alle andere delegaties
op het stadhuis.
Mitterrand was ook de eerste
die het stadhuis zo rond elf uur
gisteravond weer verliet. Vol
gens het draaiboek had zijn co
lonne, waarin een ambulance
was opgenomen, precies twaalf
minuten nodig om de afstand
tussen Maastricht en hotel Prin
ses Juliana in Valkenburg te
overbruggen. Iedere andere
sterveling heeft veel meer tijd
nodig, maar voor Mitterrand
werden alle verkeerslichten op
groen gezet.
Dankert beaamt dat aan het
bloedbad snel een einde moet
komen, maar toezeggingen of
beloften vallen uit zijn mond tot
woede van de fluitende demon
stranten uit zijn mond niet op
te tekenen. „We hopen op een
spoedige oplossingzegt Dan
kert. „En ondertussen gaat het
moorden verder", gromt een in
Düsseldorf woonachtige Kroaat.
Burgemeester Houben van
Maastricht heeft de Kroaten
te zamen met andere demon
stranten, zoals gisteren de Kur
den, boeren, Belgische Italia
nen, de Socialistiese Partij, en
activisten voor het behoud van
Bonn als Duitse hoofdstad
verboden om in de binnenstad
te demonstreren. Slechts een
handjevol Kroaten mag door
het stadsdeel Wyck trekken. Bij
de toegangswegen tot het cen
trum, zoals de Servaasbrug,
staat de ME klaar om de
Kroaten tegen te houden.
Tegen het avonduur dreigt
het even tot ongeregeldheden te
komen wanneer een deel van
de Kroaten zich niet wil laten
afschepen met een omgang
rond station en kerk. Via de be
langrijke verkeersader de Noor-
derbrug proberen de Kroaten
alsnog de binnenstad, waar de
EG-leiders later op de avond
zullen dineren, te bereiken. In
grijpen van de ME. eerst met de
wapenstok, en daarna met de
zachte hand en veel overre
dingskracht brengt de demon
stranten op andere gedachten.
De blokkade van de brug zorgt
wel voor vele kilometerslange fi
les op de snelwegen (A2, A76)
rond de Limburgse hoofdstad.
President Mitterrand laat zich de oesters goed smaken. De EG-leiders
waren gisteravond te gast in het stadhuis van Maastricht.
FOTO COR MULDER
Politie klaagt
over opvang
en slecht eten
MAASTRICHT GPD
„Met 500 i
grote zaal
lijkheid
Een groot deel van de bijna
1500 extra politieagenten die
zijn ingezet voor de Eurotop in
Maastricht, is niet te spreken
over de werkomstandigheden.
in slapen we in een
bnder enige moge
ontspanning. Maar
erger is nog dat het eten bijzon
der slecht is. Het lijkt wel var
kensvoer", aldus een groepje
agenten uit Haarlem en Amster
dam.
Ze maken deel uit van een
groep die is ingekwartierd in het
Amerikaanse leger-noodhospi
taal op het industrieterrein De
Beitel in Heerlen. In totaal zijn
21 pelotons Mobiele Eenheid
van 50 agenten paraat in Maas
tricht. Daarnaast zijn nog onge
veer 500 motor- en verkeers
agenten en functionarissen voor
allerhande klussen in dienst.
Sommige agenten zijn bijzon
der geïrriteerd over de kwaliteit
van net eten. „Schandalig. Het
is weer een echt bobo-feestje.
Toen we 's avonds terug kwa
men van een dag dienst, kon
den we alleen nog maar op een
veldbed gaan liggen. Ergens
rustig ontspannen of een pilsje
drinken was niet mogelijk", al
dus een motoragent uit Haar
lem.
Sommige officieren lieten
voor hun manschappen eten uit
een broodjeszaak of van de Chi
nees aanrukken.
