Binnenland
'Schaf puntenstelsel
woningverdeling aP
Lubbers laakt Gabor
Kamer moet knoop doorhakken over PGGM
Schadeclaim tegen
Japan onmogelijk
Reorganisatie Philips
verloopt moeizaam
Vergoeding van medicijnen
in het buitenland is onzeker
Zaterdag 7 december 1991
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: MARIANNE VERSCHUREN
3
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD). Inter Press Service (IPS).
DEN HAAG» GPD
Premier Lubbers vindt de op
merkingen die staatssecretaris
Gabor (natuurbeheer) over zijn
ambtenaren heeft gemaakt
„niet verstandig". De premier
zei dit gisteren tijdens zijn we
kelijkse persconferentie.
Gabor had zich vorige week
in een vraaggesprek kritisch uit
gelaten over zijn ambtenaren.
Zij zouden de staatssecretaris
slecht begrijpen, te weinig doen
met de signalen die hij afjgeeft
en te weinig openstaan voor al
ternatieve ideeën.
De ambtelijke top viel maan
dag direct over de staatssecreta
ris heen. Ook de Tweede Kamer
had kritiek op zijn uitlatingen.
Enkele maanden geleden kreeg
ook Gabors baas minister Buk
man van landbouw een veeg uit
de pan van Lubbers. Lubber
vond het toen eveneens „onver
standig" dat Bukman de pers te
woord had gestaan over organi
satieproblemen binnen het mi
nisterie.
NIEUWSLIJN
Tekort bij pensioenfonds Antillen
Het pensioenfonds van de Nederlandse Antillen zit met een te
kort van minimaal 250 miljoen gulden als gevolg van onbehoor
lijk gedrag van de bestuurders van de verscheidene eilanden.
Daardoor komen de pensioenen van veel Antilliaanse ambtena
ren in gevaar. Dat heeft de Tweede Kamer gisteren geconclu
deerd op basis van het jaarverslag van het pensioenfonds APNA
over 1983. Dat is het laatste financiële stuk dat het overheids
fonds heeft gepubliceerd. De Kamer wil van de regering weten of
zij ook vindt dat sprake is van onbehoorlijk bestuur. De meeste
partijen zijn ook bang dat de Nederiandse regering straks het te
kort moet bijbetalen.
Woningraad vindt huidige systeem te ouderwets
De Nationale Woningraad (NWR) wil het toewijzen van
/voningen via het huidige puntenstelsel afschaffen. Het
systeem waarbij de woningzoekende pas na het verza
melen van voldoende punten een woning krijgt aangebo
den, is verouderd. NWR-directeur Van Velzen: „De wo
ningzoekende moet vooraf kunnen kiezen in wat voor
soort huis hij wil wonen."
De koepelorganisatie NWR dis
cussieert momenteel met de
725 aangesloten woningbouw
verenigingen over alternatieven
voor dit het puntenstelsel. Vorig
jaar was Delft de eerste ge
meente die dit systeem afschaf
te. Ook Temeuzen gaat per 1 ja
nuari deze klassieke manier van
woningverdeling vervangen
door een meer commerciële
aanpak.
In deze gemeenten worden
de vrijkomende woningen per
advertentie in een huis-aan-
huis blad aangeboden. Zo kan
de woningzoekende zijn huis
zelf kiezen. Als zich te veel gega
digden melden, dan geven eco
nomische gebondenheid aan de
plaats en de verhouding tussen
huur en inkomen de doorslag.
Deze criteria gelden overigens
ook voor het puntenstelsel.
WNR-directeur Van Velzen is
zeer te spreken over dit nieuwe
systeem. „De woningzoekende
krijgt een actieve rol. Hij kiest
als het ware zijn eigen huis.
Voorheen bepaalde de woning
bouwvereniging in welk huis hij
kon wonen. Als de woning dan
niet naar zijn zin was, werd hij
opnieuw op de wachtlijst gezet.
Dat leverde veel administratieve
rompslomp en frustraties op".
Het puntenstelsel is in 1947
ingevoerd vanwege het na-oor-
logse distributiebeleid. De wo
ningnood was hoog. Via het
puntensysteem kwamen de
meeste urgente woningzoeken
den het eerst in aanmerking
voor een huis. Nu de woning
nood grotendeels is opgeheven,
is het puntenstelsel een achter
haald systeem. Dat meent al
thans WNR-directeur Van Vel
zen: „Er zijn voldoende huizen
in de aanbieding, dus mensen
hebben ook het recht om te kie
zen". Het gaat hier voorname
lijk om sociale huurwoningen.
Halverwege het volgend jaar
wordt de woonruimtewet uit
1947 vervangen door de huis-
vestingswet. Dan kunnen ge
meenten zelf bepalen op wat
voor m«mier ze de beschikbare
woonruimte verhuren of verko
pen. Van Velzen: „Wij bekijken
nu met de aangesloten woning
bouwverenigingen welke moge
lijkheden er zijn. Vast staat dat
de woningmarkt commerciëler
wordt. Door het grote aanbod
van huizen is er meer concur
rentie. De gemeenten moeten
slagvaardig reageren".
De commerciëlere aanpak zal
echter niet voor iedere gemeen
te geschikt zijn, benadrukt Van
Velzen. Dat geldt voornamelijk
voor de kleine gemeenten in de
Randstad. Daar heerst nog
steeds woningnood. „Dan heen
het geen zin om advertenties te
zetten. Er zijn nauwelijks wo
ningen te verdelen en de vraag
is ontzettend groot. Dan krijg je
dus veel te veel reacties op één
advertentie waardoor je weer
een ingewikkelde selectie-pro
cedure moet toepassen". Van
Velzen verwacht dat het pun
tensysteem in deze gemeenten
voorlopig nog niet wordt afge
schaft.
Ook zijn er gemeenten waar
het zogenoemde vrije inschrij
vingssysteem is ingevoerd. Het
gaat hier om plaatsen waar in
diverse wijken veel huizen leeg
staan. De woningzoekende kan
opgeven in wat voor soort huis
en in welke buurt hij het liefste
wil wonen. Bij deze bemidde
ling wordt niet gekeken naar
economische gebondenheid,
omdat er toch huizen in over
vloed zijn.
Komende week mag de Tweede
Kamer het Salomonsoordeel
vellen: heeft het pensioenfonds
PGGM nu wel of niet geld ge
noeg in kas om via een forse
premieveriaging geld vrij te ma
ken voor salarisverhoging in de
zorgsector? Het kabinet ener
zijds en de werkgevers, bonden
en het pensioenfonds ander
zijds staan in de kwestie lijn
recht tegenover elkaar.
Minister De Vries van sociale
zaken gooide deze week nog
wat olie op het vuur. In deze ka
binetsperiode kan het pen
sioenfonds PGGM via premie
verlaging anderhalf miljard gul
den beschikbaar stellen voor
loonsverhogingen in de
zorgsector, zo liet hij weten. Hij
verdrievoudigde daarmee de
eerdere claim van het kabinet,
die bonden en werkgevers al
eerder tót het kookpunt had ge
bracht. Eind vorige maand lie
pen die gezamenlijk weg uit een
overleg met staatssecretaris Si
mons van volksgezondheid over
de arbeidsvoorwaarden voor
1992 omdat deze weigerde een
half miljard extra beschikbaar te
stellen voor loonsverbetering.
Dat geld, stelde Simons, moet
het PGGM (bestuurd door
werkgevers en bonden samen)
maar ophoesten.
Op het eerste gezicht lijkt de
claim van het kabinet niet onre
delijk. Het Pensioenfonds voor
de Gezondheid, Geestelijke en
Maatschappelijke Belangen
heeft 40 miljard in kas. Volgens
de Verzekeringsraad, een onaf
hankelijke instantie die jaarlijks
bekijkt of verzekeringsmaat
schappijen voldoende geld heb
ben om aan hun verplichtingen
te voldoen, zou het PGGM op
dit moment kunnen volstaan
met 23,5 miljard.
Het is echter pertinent onjuist
om daaruit te concluderen dat
het fonds 16,5 miljard 'over'
heeft, zegt PGGM-woordvoer
der Van Daalen. Het PGGM, op
gericht in 1969, is namelijk een
jong pensioenfonds en heeft
daardoor nu (nog) relatief veel
premiebetalers en weinig pen
sioenuitgaven. De komende
tientallen jaren nemen die uit
gaven echter geleidelijk toe. Het
PGGM berekent elk jaar hoeveel
geld er de komende 35 jaar no
dig is en stelt op basis daarvan
de premie vast. Volgens die re
kensom is die 40 miljard wel de
gelijk nodig om de pensioenen
te garanderen.
Daéimaast hebben bonden en
werkgevers een principieel be
zwaar: ze vinden het belachelijk
dat de werknemers in de
zorgsector hun eigen loonsver
hoging moeten betalen door
een lagere pensioenpremie. Als
de minister van sociale zaken,
die de onderhandelingsruimte
in de zorgsector vaststelt, 3,75
procent extra reëel vindt, moet
hij daarvoor ook het geld be
schikbaar stellen.
De Vries zou dat wel willen,
zegt hij, maar hij heeft er geen
geld voor dit voorjaar heeft het
kabinet zich bij de Tussenba
lans vastgelegd op 20 miljard
bezuinigingen, terwijl in 1992
de economische groei achter
blijft. Vandaar zijn plan om - al
heeft de overheid daar geen en
kele zeggenschap over - via een
verlaging van de pensioenpre
mies 500 miljoen vrij te maken
voor loonsverhoging. Of dat
echt kan, is volgens een woord
voerder van Sociale Zaken
„vooral een taxatiekwestie". De
Vries vindt van wel, al geeft hij
toe dat zo'n premieverlaging
niet te léing kan duren omdat
dan het PGGM inderdaad in de
problemen komt.
En daar zit een angel: als
straks de premie weer omhoog
moet, kost dat de verplegenden
en verzorgenden de koopkracht
die ze er nu bijkrijgen. En wie
draait daar dan voor op? De
Vries zegt bereid te zijn tot „na
der overleg" over die vraag,
maar werkgevers en bonden
hebben hun twijfels. Volgens De
Vries komt zo'n premieverho
ging immers pas in de volgende
kabinetsperiode aan de orde.
En wat gebeurt er als er dan ie
mand anders op Sociale Zaken
zit? Veegt die eventuele afspra
ken dan niet van tafel? Dat is in
het verleden net iets te vaak ge
beurd, vinden de werkgevers.
Vandaar dat bonden en werk
gevers de zaak anders willen re
gelen. Als de overheid geen geld
heeft, dan moet de loonsverho
ging maar worden betaald via
een verhoging van de ziekten-
kostenpremies met enkele tien
den van procenten. Maar daar
is het kabinet weer mordicus te
gen: dat leidt immers tot een
hogere lastendruk en dat staat
DEN HAAG GPD
Het kabinet heeft terecht ge
concludeerd dat ons land op
grond van het internationaal
recht geen financiële claim bij
de Japanse regering kan indie
nen in de kwestie van de Japan
se ereschulden. Dat blijkt uit
een rapport van de Commissie
van Advies inzake Volkenrech
telijke Vraagstukken.
Uit het rapport blijkt dat de
Nederlandse regering wel het
morele vraagstuk van het nog
steeds voortdurende leed bij de
Japanse regering aan de orde
kan stellen. Maar in financieel
opzicht kan de Nederlandse
staat geen enkele aanspraak
meer maken.
De Adviescommissie baseert
haar conclusie op het Vredes
verdrag van 1951. Met dat ver
drag heeft de Nederiandse rege
ring afstand gedaan van haar
recht om vergoeding te verlan
gen voor schade cfie het gevolg
is van de Japanse bezetting van
Nederlands Oost-Indië.
Van minstens zo groot belang
is een Protocol uit 1956 tussen
Nederland en Japan. Daarin
kende Japan de Nederlandse re
gering een smartegeld toe voor
de burger-slachtoffers van de
Japanse bezetting van Neder
lands Oost-Indië. Tegelijkertijd
bevestigde de Nederlandse re
gering daarmee dat zij voor
zichzelf en haar onderdanen af
ziet van schadeclaims op Japan.
Het oordeel van de Advies
commissie geldt overigens niet
voor particulieren die smarte
geld willen eisen van de Japanse
staat of Japanse burgers.
Schaefers 'nee'
tegen PvdA is
nu definitief
Oud-staatssecretaris en voor
malig PvdA-kamerlid Jan
Schaefer heeft definitief be-
dankt voor het voorzitterschap
van zijn partij. Dat heeft hij gis
teren geschreven aan het partij
bestuur.
Schaefer, nu nog vooizitter is
van de Interbestuurlijke Pro
jectgroep Sociale Vernieuwing,
schrijft niet in staat te zijn „op
grotere afstand van het politieke
bedrijf' te functioneren. Dat is
één van de eisen waaraan de
nieuwe voorzitter moet vol
doen. Hij schrijft voorts niet ge
schikt te zijn als kop van Jut en
zich evenmin een duizendpoot
te voelen. „De twee handen die
ik heb laten mij al geregeld in
de steek", aldus Schaefer. Hij
liet al eerder doorschemeren
weinig voor de functie te voe
len. Voor het voorzitterschap
zijn nu nog vijf kandidaten over.
Felix Rottenberg, directeur van
theater De Balie in Amsterdam,
Ruud Vreeman, voorzitter van
de Vervoersbond FNV, Bob
Suurhoff, medewerker van de
Industriebond FNV, PvdA-ka
merlid Jeltje van Nieuwenhoven
en oud-partijvoorzitter en oud-
minister Van der Louw.
ös?raevöes
volledig haaks op het kabinets
beleid.
De Tweede Kamer moet vol
gende week kiezen. Eén ding is
echter zeker zonder loonsver
hoging komt er het komende
jaar gedonder in de zorgsector.
Voorzitter Fruitema van de par
ticuliere verzekeraars zei het
heel treffend na het weglopen
uit het overleg met Simons:
„Onder zulke omstandigheden
moet iedereen maar zorgen uit
het ziekenhuis te blijven in
1992'.
COR: Centurion komt slecht op gang
Centurion, het
ganisatieproces dat Philips mo
menteel doormaakt, komt op
veel plaatsen moeizaam op
gang. Zo is het het plan nog niet
tot de gehele organisatie door
gedrongen. Tot die conclusie
komt de Centrale Onderne
mingsraad (COR) van Philips
naar aanleiding van een eigen
enquête.
De enquête van de COR is in
september gehouden. Sinds
dien is de situatie iets verbeterd.
Het onderzoek is ingesteld on
der de ondernemingsraden in
de verschillende vestigingen. De
respons was gering. De COR
leidt hier uit af dat de commu
nicatie tussen de top en de
mensen in de bedrijfsonderde
len slechts is. Datzelfde zou gel
den voor de mate van overleg
tussen de COR en de verschil
lende lokale ondernemingsra
den.
Het personeelsbestand bij
Philips in Nederland daalde de
eerste tien maanden van dit jaar
met ruim 7.800 tot bijna 46.700
medewerkers. Van de werkne
mers die door Centurion hun
baan hebben verloren, heeft 77
procent ander werk gevonden.
Het wordt, aldus COR, echter
steeds moeilijker om ook voor
de overgebleven groep werk te
vinden. Daar zijn twee redenen
voor: de resterende groep is
moeilijker bemiddelbaar en de
arbeidsmarkt reageert steeds te
rughoudender.
Ohra: Medicijnen buiten Nederland niet verzekerd
UTRECHT «ANP
Het is nog onzeker of en hoe de kosten worden
vergoed van medicijnen die Nederlanders na 1 ja
nuari in het buitenland aanschaffen. Op die da
tum worden de kosten van-geneesmiddelen door
het plan-Simons overgeheveld van de particuliere
en ziekenfondsverzekering naar de Algemene Wet
Bijzondere Ziektekosten (awbz).
De particuliere ziektekostenverzekeraar Ohra
heeft zijn verzekerden deze week laten weten dat
het recht op vergoeding van kosten voor awbz-
verstrekkingen alleen bestaat als deze kosten in
Nederland zijn gemaakt. „Dit betekent dat de
kosten van medicijnen die in het buitenland wor
den gekocht, niet zijn verzekerd", aldus Ohra.
Het ministerie van volksgezondheid spreekt dit
overigens tegen. Volgens het departement heb
ben awbz-veizekerden onder bijzondere omstan
digheden recht op een uitkering voor de kosten
van zorg. Dat gaat ook op als zij bijvoorbeeld in
het buitenland wonen of daar tijdelijk verblijven
voor werk of vakantie.
De Ziekenfondsraad moet echter de hoogte van
die vergoedingen nog vaststellen. Volgens N. Stie-
mer, hoofd van de afdeling verdragen van de Zie
kenfondsraad, is dat heel lastig: „Er zitten nog
veel haken en ogen aan." Zo is het nog maar de
vraag of hoe het moet met het vergoeden van ge
neesmiddelen die in Nederland niet op de markt
zijn. Onduidelijk is ook of voor in het buitenland
gekochte medicijnen het geneesmiddelenvergoe
dingssysteem (GVS) geldt.
In het GVS zijn de in Nederland verkrijgbare
middelen in groepen verdeeld. Voor medicijnen
met een prijs boven het gemiddelde van de groep
de limiet moeten de verzekerden het prijs
verschil zelf bijbetalen.
Overigens voorziet Stiemer voor ziekenfonds
verzekerden in het buitenland weinig problemen.
Het is nog wel de vraag of die medicijnen dan
worden vergoed op grond van internationale ver
dragen over de ziekenfondsverzekering of op
grond van de awbz. Stiemer vindt dat de particu
liere verzekeraars zich echter nogal laks opstellen.
De meeste particuliere polissen voorzien in hulp
in Nederland (particuliere en awbz-kosten) èn
hulp in het buitenland. Stiemer vraagt zich af
waarom Ohra bijvoorbeeld voor buiten Neder
land aangeschafte geneesmiddelen geen regeling
heeft getroffen in het „buitenlandse" deel van de
polis.
Protest tegen vluchtelingenbeleid
Leden van het Platform Illegale Vluchtelingen protesteerden gis
teren tegen het Nederlandse vluchtelingenbeleid bij het in aan
bouw zijnde detentiecentrum Schiphol-Oost. De betogers maak
ten vooral bezwaar tegen de volgens hen onmenselijke behan
deling van asielzoekers. foto anp cor out
Politie lost veertig misdrijven op
Met de aanhouding van acht verdachten heeft een recherche
team uit Tilburg, Udenhout .en Oisterwijk veertig zaken in één
klap opgelost. Het gaat om gewapende*)vervalleninbraken,
brandstichting, autodiefstallen en een inbraak in een politiebu
reau. De totale buit bedroeg ruim 662.000 gulden. De groep liep
in oktober in België tegen de lamp bij een gewapende overval in
Nieuwmoer, net over de Belgische grens ter hoogte van Roosen
daal.
Vier jaar in zaak gemummificeerd lijk
De rechtbank in Amsterdam heeft gisteren een 35-jarige man uit
de hoofdstad conform de eis van de officier veroordeeld tot vier
jaar gevangenisstraf. Hij heeft een 23-jarige Duitser in 1986 in
een kraakpand zodanig mishandeld, dat de man overleed. De
dader verpakte het lijk vervolgens in zakken en bouwde een
schot rondom het lichaam. Behalve voor de dodelijke mishande
ling kreeg de man ook straf wegens zijn betrokkenheid bij een
overval op bewoners van het kraakpand en diefstal van een auto.
Voor de grensovergang Ha-
zeldonk stonden gisteren honder
den vrachtwagens in een kilome-
grens staakten. Zij vrezen banen
verlies als op 1 januari 1993 de
binnengrenzen van de Europese
Gemeenschap wegvallen. foto
anp paul stolx
Vijftien jaar
voor moord op
pompbedienden
UTRECHT» GPD
ters lange file. Medewerkers van
expeditiekantoren en douane
agentschappen aan de Belgische
De Utrechtse rechtbank heeft
een 32-jarige Nijmegenaar ver
oordeeld tot een gevangenis
straf van vijftien jaar, wegens
zijn betrokkenheid bij twee
roofmoorden op pompbedien
den in Maarsbergen en Best.
Zijn veroordeling geldt ook een
mislukte overval op een slijter
in Maam. Tegen de man was
een gevangenisstraf geëist van
tvfintig jaar.
De Nijmegenaar heeft samen
met een 20-jarige stadsgenoot
op 2 en 8 mei tankstations in
Maarsbergen en Best overval
len. Bij die overvallen heeft hij
een ,54-jarige en een 64-jarige
pompbediende doodgeschoten.
Een andere verdachte van 18-
jaar, die betrokken was bij de
overval in Maarsbergen, is na
een eis van vier jaar veroordeeld
tot een celstraf van drie jaar en
zes maanden. Zijn zaak is ach
ter gesloten deuren behandeld.
