Leiden
'De stad gaat failliet'
Stemming
Conflict ouderenwerk
Zuid-Oost bijgelegd
T
Zaterdag 7 december 1991 Redactie: 071-161400 Eindredactie: HANS SONDERS Vormgeving: SIMON DE GRAAF
25
Staatssecretaris Heerma van volkshuisvesting wil vanaf het jaar
2005 geen cent subsidie meer uitgeven aan stadsvernieuwing.
Tot die tijd moeten de gemeenten het doen met een bijdrage die
elk jaar kleiner wordt Het ziet er naar uit dat de vier grote
steden voorlopig worden ontzien in deze bezuinigingsronde. De
kans bestaat echter dat dit ten koste gaat van middelgrote steden
als Leiden, die extra moeten inleveren.
Het onderzoek dat heeft geleid tot de gedachte dat Amsterdam,
Den Haag, Utrecht en Rotterdam een gelijkblijvende of hogere
bijdrage moeten krijgen is uitgevoerd door het
Onderzoeksinstituut voor Technische Bestuurskunde (OTB) van
de Technische Universiteit Delft Wetenschappelijk directeur van
dit bureau is Leidenaar prof.dr.ir. H. Priemus. Hij zou het
betreuren als de studie van 'zijn' OTB leidt tot nog minder
subsidie voor 'zijn' stad.
„Wij doen vaak onderzoek waarop heel wijze beslissingen
worden genomen. Maar er vallen ook heel domme besluiten. Ik
kan me kwalijk gaan generen voor een domme beslissing". En:
„Ik denk dat er in Leiden meer te vernieuwen valt dan in
Utrecht, bijvoorbeeld".
Het Herengracht-Zijlsingelgebied: Het in de jaren zeventig gerealiseerde paradepaardje v
vang kunnen nu door geldgebrek niet meer worden uitgevoerd.
Prof. Priemus vindt bezuinigingen op stadsvernieuwing stompzinnig
LEIDEN» JANET VAN PUK
Het is volstrekt duidelijk. Prie
mus heeft geen goed woord
over voor de voorstellen van
staatssecretaris Heerma van
volkshuisvesting. De subsidie
voor Leiden zakt van 14 miljoen
gulden dit jaar naar 12,5 mil
joen in 1992. Als deze dalende
lijn zich voortzet, gaat de stad
'volstrekt failliet'. Dan komt het
gemeentebestuur weer onder
curatele van het Rijk, worden
huizen van mensen met lage in
komens niet meer opgeknapt
en verdwijnen culturele voor
zieningen, zijn de sombere
voorspellingen van Priemus.
De plannen van Heerma zijn
gebaseerd op tientallen onder
zoeken van een projectgroep,
die in het leven .werd geroepen
om de stadsvernieuwing te
^evalueren'. Conclusie van deze
'club van ambtenaren' was dat
het heel goed gaat met het weg
werken van achterstanden. In
1981 was een 'behoefteraming'
gemaakt, een lijst met klussen
die nog moest worden gedaan.
Anno 1991 zijn we op de helft,
concludeerde de projectgroep.
Het 'logische' vervolg was dat
er een 'einddatum' voor de
stadsvernieuwing werd vastge
steld. „Stompzinnig", vindt
Priemus dat. „In 1981 was toch
nauwelijks te voorzien dat zich
zoveel milieuproblemen zou
den aandienen. Er is toch ook
niemand die het in zijn hoofd
haalt om de woningnood van
Einddatum
De hoogleraar gebruikt ook wel
eens een ander voorbeeld. Stel
dat het om het onderwijs zou
gaan: we kijken hoeveel kinde
ren van 0 tot 12 jaar er op dit
moment zijn ên op basis daar
van stellen we de behoefte aan
scholen vast. Dan kunnen we
dus zeggen: in het jaar 2005 zijn
er geen basisscholen meer no
dig. Nu is er niemand die dat
zal zeggen, want de waarschijn
lijkheid dat er in de tussenlig
gende periode weer kinderen
worden geboren, is vrij groot.
„De vergelijking zal wel niet he
lemaal kloppen, maar ik acht de
kans erg groot dat zich nieuwe
stadsvernieuwingsprojecten
aandienen. Als je op de manier
te werk gaat, zoals Heerma nu
doet, dan kun je alle wetten wel
van een einddatum voorzien".
Priemus plaatst ook grote
kanttekeningen bij andere con
clusies van de projectgroep van
Heerma. Hij heeft enig recht
van spreken want het OTB voer
de op verzoek van de vier grote
steden een tegenonderzoek uit.
De opdracht was te bekijken of
het rooskleurige beeld dat de
projectgroep had geschetst wel
overeen kwam met de situatie
in de grote steden.
Dat is niet zo, concludeert het
OTB in het rapport 'Evaluatie
van de grote-stadsvemieuwing'.
De projectgroep heeft een 'ge
flatteerd beeld' geschetst, zegt
Priemus. „Er is bijvoorbeeld ge
teld hoeveel woningen zijn ver
beterd. Maar de meest kleine
ingrepen werden ook meege
teld. Reuze nuttige zaken, maar
geen échte verbeteringen". Vol
gens het OTB klopt ook de bere
kening niet van het geld dat de
gemeenten zelf de afgelopen ja
ren in de verbeteringsprojecten
hebben gestopt.
Dorpen
Het onderzoek van het OTB is
door de vier grote steden 'met
enthousiasme in de publiciteit
gebracht om aan te tonen dat
flink wat verkeerde inschattin
gen zijn gemaakt'. Leiden kan
zich best bij dat rijtje van vier
aansluiten, vindt Priemus. „Lei
den hoort wat betreft de stads
vernieuwing meer thuis bij de
grote stéden dan bij de middel
grote steden. Dat geldt ook voor
andere middelgrote plaatsen als
Delft, Gouda en Haarlem. Die
steden zijn nog lang niet klaar
met de stadsvernieuwing, naar
mijn idee".
Als er ergens minder geld
naar toe moet dan is het naar
de kleine dorpen. „Er zijn in de
loop der jaren in de kleine
plaatsen al veel achterstanden
weggewerkt. Bovendien zijn het
meestal niet de armste gemeen
ten. Ik heb er dan ook geen
moeite mee als de stadsvernieu
wing weer stadsvernieuwing
wordt, daar zijn we tenslotte
ook mee begonnen".
Steeds weer komt Priemus
met argumenten om aan te to
nen dat het plan van Heerma
onzinnig is. Het OTB is - toeval
lig in opdracht van het ministe
rie van de staatssecretaris - be
zig met een 'vergelijkend wa
renonderzoek'. Daaruit blijkt Prof. H. Priemus.
dat in landen als Frankrijk en
Duitsland juist steeds meer
wordt uitgegeven aan het op
knappen van oude wijken. „En
er is geen land waar ze zeggen:
nu houden we op".
Kwaliteit
Als de subsidie echt naar nul
gaat, komen de Nederlandse
gemeenten met de rug tegen de
muur te staan, denkt Priemus.
En dat geldt volgens hem zeker
voor Leiden. „Er zijn nu al pro
blemen om het financiële hoofd
boven water te houden. Als
deze plannen doorgaan krijgt
de wethouder van financiën het
heel moeilijk".
De gemeente zal constant
moeten bedelen bij particulie
ren, want Heerma gaat ervan uit
dat die veel geld zullen steken
in oudere wijken. Priemus ver
wacht daar weinig van. O zeker,
in een paar mooie plekjes zullen
projectontwikkelaars heus wel
een flinke hoeveelheid geld wil
len steken. Maar er zal toch
geen belegger zijn die de verbe
tering van walkanten en kade
muren gaat sponsoren?
Over de toestand van de hui
zen in Leiden maakt Priemus
zich nog niet eens zo heel erg
bezorgd. Leiden is een aantrek
kelijke stad 'met kwaliteit'. „Er
blijven toch wel bewonersgroe-
pen die zelf de handen uit de
mouwen steken of anderen in
schakelen om hun huis op te
knappen". Priemus verwacht
ook wel dat de woningbouwver
enigingen in staat zullen blijven
om hun eigen voorraad 'bij te
houden'.
Potsierlijk
Somberder is hij gestemd over
de toestand van de woningen
dje in het bezit zijn van mensen
met weinig geld. Bovendien
vreest hij dat steeds minder geld
overblijft voor 'culturele func
ties'. „Ik weet niet hoe Leiden
het stadsvemieuwingsgeld pre
cies heeft besteed. Ik neem aan
dat het niet alleen naar verbete
ring van riolering en kademu
ren is gegaan, maar dat ook wat
geld is gestopt in 'zachte fiinc-
POLITIEKE RUBRIEK
O, er zijn prachtige
redenen en wonderschone
motieven te verzinnen om
in de gemeenteraad te
gaan zitten. Er kunnen
principiële, financiële of
ideeële overtuigingen aan
ten grondslag liggen. Er
zijn hobbyisten,
vergadertijgers en
strijders tegen onrecht lid
van de gemeenteraad.
Voor WD'ers Is er echter
maar een reden om
raadslid te worden: het is
een prima opstapje naar
de landelijke politiek.
Dat blijkt overduide
lijk uit het laatste
nummer van het
Leids Liberaal Bulletin. „Politie
ke carrière; Leiden sleutel tot
succes?" luidt de vraag die
scheidend 'hoofdredacteur' Ma-
nita Overweg opwerpt. En ja
hoor, in Leiden stap je op de
politieke trein naar grote suc
cessen en belangrijke banen,
concludeert ze. Kijk maar eens
naar kameiieden en andere
WD-aanverwanten', betoogt
Overweg. „Het valt op dat zove-
len van hen kunnen bogen op
een zekere Leidse betrokken
heid."
Tja, dat schrijft ze nu wel zo ge
makkelijk op, maar wij moeten
toch wel erg ver terug in de ge
schiedenis om ons camèrema-
De liberale 'carrièremakers' in de winning mood na de verkiezingen in 1982. We herkennen (vlnr) Nico Langerak, Piet Hein Schoute, Laila
Driessen, Fred Kuijers, Theo van der Nat, Gijs de Vries, Cor Elzinga en Michael Zonnevydle (zittend). archieffoto jan holvast
kende Leidse WD'ers te herin
neren. In vroeger tijden was
daar de Leidse minister Korthals
van verkeer en waterstaat. Er
was het kamerlid en de staats
secretaris Annelien Kappeyne
van den Capello, daar was Mol
ly Geertsema van raadslid tot
commissaris van de koningii
We herinneren ons eveneens
Michel Zonnevylle en Piet-Hein
Schoute, inmiddels burgemees
ters van Ameland en Wasse
naar. En er is de Europarlemen
tariër Gijs de Vries, ook uit Lei
den.
Maar dan houdt het wel zo'n
beetje op. De garde van de
laatste jaren heeft het toch aan
merkelijk minder ver geschopt.
We denken even terug aan Jos
Fase, de wethouder die naar
een waterschap in Gelderland
verhuisde. En Fred Kuijers na
tuurlijk, na het plotselinge einde
van zijn wethoudersschap eerst
interim-manager van de SAVA
die de bouw van een nieuwe
vuilverbranding op Ypenburg
regelt en thans werkzaam bij de
vuilverbranding in Den Haag.
Maar voor de rest wordt er toch
weinig carrière meer gemaakt.
Er zijn de laatste jaren wel W-
D'ers weggegaan, maar niet
naar posten waar ze trots op
kunnen zijn. Nico Langerak ver
huisde maar naar Almere toen
hij ontdekte dat hij het niet zou
gaan maken. Marijke Wijnber
gen heeft zich vermoedelijk he
lemaal gestort op de klassieke
muziek toen bleek dat voor haar
weinig carrièremogelijk waren
bij De Partij. En oud-raadslid
Van Cruijssen is dag en nacht
bezig met de wijkvereniging in
de Pieters- en Academiewijk.
En zij die overbleven (Laila
Driessen, Gerard Bakker, Theo
van der Nat en Alexander Geert -
sema zoon vari) maar zitten
wachten tot partijleider Bolke-
stein b£lt.
Tjonge* jonge hoe kan dat nou
toch? Het antwoord op deze
prangende vraag wordt in het
zelfde artikeltje gegeven. „Af
sluitend wil ik opmerken dat of
je nu zogezegd talent/kwaliteit
hebt of niet (ik denk dat we ons
daar vooral niet druk over moe
ten maken!) alle actieve inbreng
op prijs wordt gesteld."
Tja, zo wordt het natuurlijk
nooit wat met die Leidse carriè
remakers.
Maar de WD heeft
met meer proble
men te kampen,
stelt het Leids Liberaal Bulletin
vast. De partij bestaat nog
steeds uit echte ballen, zo bleek
onlangs tijdens een uitzending
van het populaire AVRO-pro-
gramma Glamourland. Presen
tator Gert-Jan Dröge (Droger,
schrijft de WD) was aanwezig
„Als wij onze zelfstandigheid
kunnen behouden, dan is er wat
ons betreft geen probleem
meer." Voorzitter A. Bergers van
de Ouderen Activiteiten Com
missie Zuid-Oost verzet zich
niet langer tegen het inkwartie
ren van zijn groep in het Come-
lis loppensz buurthuis aan de
Oppenheimerstraat. Daarmee
komt voor het ouderenwerk van
de Rijndijkbuurt en de Burge
meesters- en Professorenwijk
vermoedelijk een einde aan een
jarenlange strijd om een zelf
standige accomodatie.
Ruim twee-en-half jaar gele
den ging het onderkomen van
de ouderen aan de Lorenzkade
in vlammen op. De gemeente
zou de Activiteiten Commissie
toen hebben beloofd dat er naar
een nieuwe ruimte voor de ou
deren zou worden gezocht. In
afwachting van een geschikte
accommodatie week de oude-
rengroep vervolgens naar de
Vredes- en de Petruskerk uit.
Totdat Bergers te horen kreeg
dat per 1 januari gebruik kan
worden gemaakt van een lokaal
in buurthuis Comelis Joppensz
aan de Oppenheimerstraat.
„Natuurlijk hebben we liever
dat we alsnog een eigen acco
modatie krijgen toegewe
zen",aldus Bergers. „Maar als
we onze zelfstandigheid kunnen
behouden, is er wat mij betreft
geen vuiltje meer aan de lucht."
Bergers wil met name dat de
Activiteiten Commissie de mo
gelijkheid krijgt om 'zélf voor
een kop koffie te zorgen in
plaats van daarvoor steeds bij
het buurthuis aan te moeten
kloppen'. „We hebben altijd al
les zelfstandig kunnen regelen.
Laatst hadden we nog een kla-
verjasdag waar we 95 mensen
van eten en drinken hebben
Kees Schouten, directeur van
de Stichting Sociaal Kultureel
Werk in Leiden (SKIL), heeft be
grip voor de wens van de oude
ren om binnen Comelis Jop
pensz zo zelfstandig mogelijk te
blijven. „Maar toch zullen er
goede afspraken moeten wor
den gemaakt. Want het moet
natuurlijk niet zo zijn dat in het
ene lokaaltje van het buurthuis
de koffie twee kwartjes kost en
in het andere drie. Een aantal
regels zal er toch moeten wor
den opgesteld, maar wat ons
betreft zijn dat er zo weinig mo
gelijk. Deze mensen hebben
meer dan eens bewezen prima
voor zichzelf te kunnen zor
gen."
Als ook deze laatste hinder
nissen uit de weg zijn geruimd,
gaat de Activiteiten Commissie
in het Comelis Joppensz een
aantal kleine cursussen organi
seren. „Verder blijven we voor
het volksdansen en de wat gro
tere activiteiten van de Vredes-
kerk gebruik maken", aldus
Bergers.
foto hielco kuipers
ties', zoals culturele voorzienin
gen".
Het is raar als uit het stads
vernieuwingsfonds een kapotte
viool van een muziekschool
wordt betaald, legt Priemus uit.
Maar het is zeker niet ongebrui
kelijk om het budget te gebrui
ken voor zaken die net een
steuntje in de rug nodig heb
ben, bijvoorbeeld voor een ten
toonstellingsruimte.
De hoogleraar kan zich nau
welijks voorstellen dat het plan
van Heerma doorgaat. „Dat is
eigenlijk te potsierlijk". Mis
schien wordt het stadsvernieu
wingsfonds wel afgeschaft maar
wordt later weer een nieuwe re
geling uitgevonden waar dezelf
de zaken van worden betaald.
„Net zoals bij de sociale ver
nieuwing. Dan zeggen we: Tjon
ge, je zou toch zweren dat het
stadsvemieuwingssubsidies
zijn".
Priemus wordt niet moede
loos van zulke gedachten. Inte
gendeel. „Dat zou nog een heel
aardige afloop van de zaak
zijn".
AGENDA
ZATERDAG 7 DECEMBER
Leiden
Optreden zes popbands in het
Leidse Vrijetijds Centrum.
Aanvang 22.00 uur
Molentocht georganiseerd door
de Wandelkring Leiden. Start:
VW, Stationsplein 210, vanaf
9.00 uur. Afstand 10 en 15
km.
Leiderdorp
Kindervoorstelling Stichting
Rinoceros: 'Opgestaan, plaats
vergaan'. Vanaf 6 jaar. Muzen-
hof, aanvang 14.30 uur.
Lisse
Countrydansavond met live
muziek, org. North-Hill Coun
try Dancers in Tapperij De Ge
woonste Zaak, Schoolstraat
11. Aanvang 21.00 uur.
ZONDAG 8 DECEMBER
Leiden
Concert door de clavecinist en
organist Gustav Leonhardt in
de Waalse Kerk aan de Bree-
straat. Aanvang 20.00 uur.
Theatergroep Ifisi speelt een
Afrikaans sprookje in Micro
theater Imperium aan de Oude
Vest 33e om 20.30 uur
Noordwijkerhout
'Daniël Kwartet' in De Schelft.
Kaartverkoop VW Noordwijker
hout.
MEDISCHE DIENSTEN
in Veldhoven bij het verwisselen
van de voorzittershamer van de
partij. Waar de aankomende
Hans Wiegels (uiterlijk althans)
in spé trots de camera inkeken.
„Zelf ben ik de mening toege
daan dat we hier echt iets mee
moeten, omdat dit écht niet
kan: Hoe verbeteren we ons
image?", schrijft Manita Over
weg in het 'Hoofdredactioneel'.
Eindelijk wordt het dan echt
leuk bij de WD. De blauwe bla
zers en de bruine gaatjesschoe
nen gaan de kast in, de schei
dingen opzij gaan d'r uit en de
aardappels worden uit de kelen
gehaald en weer in de zak ge
daan. Theo van der Nat ver
schijnt volgende week in zijn
spijkerbroek, Laila Driessen
komt in een superstrakke leg
ging naar de raad en Alexander
Geertsema doet de bpvenste
knoopjes van zijn overhemd
open. Misschien kunnen we
daar dan de sleutel tot succes
zien hangen.
I rouwe lezers van deze
I kolommen weten dat
~JL ik enige weken gele
den het wethouderschap van de
gemeente Leiden heb neerge
legd. De journalisten van onze
plaatselijke dagbladen hebben
hun vingers blauw getypt aan
alles wat daaraan vooraf is ge
gaan, maar toch ging veertien
dagen na mijn aftreden bij mij
thuis nog 's nachts de telefoon
met de vraag of de wethouder
thuis was, in verband met een
inbewaringstelling.
„Is hij geen wethouder meer?
Haha! nou, hij staat anders nog
wel op de lijst, hoor".
(Uit 'Het nut van wethouders',
boekje met verzamelde colums
van oud-wethouder Paul Borde-
wijk)
JANET VAN DIJK
ARTSEN
Leiden
De weekenddienst begint zaterdag
om 8 uur en eindigt zondag om 24
uur. Spreekuur van 12-12.30 uur (al
leen voor spoedeisende medische
hulp).
Voor de patiënten van de artsen:
Groep 1 - Baars. Groeneveld. Jans
sen. Van Leeuwen. Maris. Van der
Meer, de Ruiter, Van Schie. Tan, Ver-
hage en Zwijnenburg:
za 8 uur tot zo 8 uur: Groeneveld,
Rosmolen 2. tel 218661.
zo 8 uur tot 24 uur: C E. van der Meer
en H.A.M.M. Meyer. Stokroos 1. tel.
215510.
Groep 2 - Bergmeijer, Van Gent.
Klaassen, De Lange, Van Luyk. Mid
dendorp. Nering Bögel, Pufkus. Rus
en Taytelbaum:
za 8 uur tot zo 8 uur: M.Th.J.M. Berg
meijer, Oude Singel 76. tel.226201.
zo 8 uur tot 24 uur: F. Middendorp en
L. Pufkes, Bonairestraat 2, tel.
222822.
Groep 3 - Boels, J. de Bruyne, W. de
Bruyne. Fogelberg. Huibers, Jurgens,
Lely, Van den Muijsenbergh en Smit:
za 8 uur tot zo 8 uur: A. Boels. Rijn
kade 7, tel. 230441.
zo 8 uur tot 24 uur: H.P. Jurgens,
Burggraven laan 102, tel. 125820.
Groep 4 - Bénit, Horn, de Kanter,
Lahr, Lodder, Nieuwenhuis, Paulides,
Van Rijn, Van Wingerden, J.G. Zaaijer
en R.E. Zaaijer:
za 8 uur tot zo 8 uur: F. Lahr, Zoew-
terwoudsesingel 11, tel. 120347.
zo 8 uur tot 24 uur: G.J.P. Benit,
Kennedylaan 24, tel. 720404.
Groep 5 - Crul, A. Hammerstein, D.
Hammerstein, De Lorm, De Jong,
Kooijman, Prince, Reinders en Wiers-
za 8 uur tot zo 8 uur: S. Kooijman,
Noordeindeplein 2a, tel. 06-
5208618.
zo 8 uur tot 24 uur: A. de Lorm. Witte
Singel 72. tel. 124961
Waarnemingsregeling Homeopati-
scheartsen: C. Juffermans/D. Koster,
Haagweg41, tel: 315900; via dok
terstelefoon 071-122222 kunt u ver
nemen welke arts dienst heeft.
Leiderdorp
za M. Lesuis, tel. 894343: zo S P.
Ouwerkerk. tel. 891037; spreekuur
(uitsluitend voor spoedgevallen) v
Oegstgeest
van za 8 uur tot ma 7.30 uur: D L P
van Overvest, Terweeweg 152, tel.
173994
Voorschoten
za: E. Schotanus, Leidseweg 305,
tel. 612356: zo: A. Tromp. Leidse
weg 328, tel 762159
Warmond
F Walenkamp. Dorpsstraat 45. tel.
10030.
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagsdienst
van de apotheken in de regio Leiden,
wordt waargenomen van vr. tot vr
door:
Havenapotheek. Haven 18, Leiden,
tel. 226085.
Apotheek Carlina, Boerhaaveplem
21. Oegstgeest.tel 176154
Apotheek Hofland. Thorbeckeweg3.
Voorschotep. tel. 762877
(Leiden en omstreken):
A.W. Helder, Hermeiijnvlinder 36.
Leiden, tel. 220513.
Voor de praktijk van Vestjens en Van
der Wouw:
H. Vestjens, Rijn en Schiekade 23.
Leiden, tel 120241.
Voor de praktijk van Duijn, Brandt:
R.J.W Dui|n, Pres. Kennedylaan
260, Oegstgeest, tel. 156161; of
DJ. Brandt, Homanstraat 1. Rijns-
burg, tel. 173266.
Voor eigen praktijk
B.G. Heemskerk, De Kempenaer-
straat 21, Oegstgeest, tel: 071-
176761.
Voor de praktijk van mevr. S. Stibbe.
Bronkhorststraat 13, Leiden, tel:
218393, alleen op telefonische af
spraak.
Wassenaar
Alarm- en informatiekring dierenart-
1070-3455300.
TANDARTSEN
De weekendd'enst voor Leiden, Lei
derdorp, Oegstgeest en Warmond
wordt waargenomen door:
R.S. van Mierlo. S Vestdijklaan 28.
Oegstgeest. tel. 155375; spreekuur
om 13.00 uur.
Voorsc hote n/Wa ssen aar
B. van Wi|k, Brouwelaan 1, Voorscho
tentel071-613667
59. tel: 120144; na 17 00 u
het weekend uitsluitend bereikbaar
via dokterstelefoon, tel: 122222
Bereikbaarheid Kruisvereniging 'Hart
van Holland', werkgebied Rijnstreek:
Leiderdorp en Zoeterwoude: Voor
dringende gevallen buiten de spreek
uurtijden. tel: 01720-24024.
ALGEMEEN MAATSCHAPPELIJK
WERK
Sociaal Psychische Hulp: voor drin
gende hulp buiten kantooruren, tel
06-8212141.
