Cultuur
Kroonprins
opent expositie
in De Lakenhal
Extra geld voor
onderhoud musea
Laatste concert LESKO:
mooi, maar ook akelig
The Mousetrap: wegens succes
al 40 jaar geprolongeerd
Bij ons Is
een
Keukenadvies
geen
Opgeklopt
verhaal.
SieMatic
NIEUWSLIJN
Vriens: Kinderboekenweekgeschenk
AMSTERDAM De kinderboekenschrijver Jacques Vriens zal
het Kinderboekenweekgeschenk 1992 schrijven. Na Paul Biegel.
Annie M.G. Schmidt en Thea Beekman is hij de vierde auteur die
deze opdacht op zich neemt.
Vriens schreef tot nu toe 21 kinder- en jeugdboeken. In 1988
werd zijn 'Tommie en Lotje lopen weg' door de Nederlandse
Kinderjury uitgekozen tot het beste boek van het jaar. Jacques
Vriens ontving twee maal een Zilveren griffel: in 1978 voor 'Zon
dagmorgen' en dit jaar voor 'Tinus-in-de-war'.
Compositiewedstrijd koormuziek
LOOSDRECHT Muziekuitgeverij Harmonia nodigt jonge
componisten (tot 35 jaar) uit om mee te doen aan een prijsvraag
voor nieuw koorwerk. Er zijn drie eerste prijzen van 1.000 gul
den elk te winnen, drie tweede prijzen van 500 gulden, zes uitga-
vecontracten en de kans op een opname van de winnende stuk
ken door een gerenommeerd koor. Inlichtingen bij Juryvoorzit
ter Frits Ham (02158-27595).
'Rembrandt en Lievens in Leiden
Minister pakt ook 'Leidsemusea aan
GPD/ANNEMIEK RUYCROK
Het rijk trekt de komende vier
jaar 65 miljoen gulden extra uit
om achterstallig onderhoud bij
rijksmusea en rijksarchieven
aan te pakken. Dit om de be
langrijkste collecties te redden
en om de verzuring van het pa
pier in de rijksarchieven tegen
te gaan. Van dat bedrag wordt
een deel beschikbaar gesteld
voor het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde, Het Rijksmuseum
van Oudheden, Museum Boer-
haave, het Penningkabinet en
het Nationaal Natuurhistorisch
Museum in Leiden. Minister
d'Ancona (cultuur) heeft dit gis
teren bekend gemaakt bij de
presentatie van de nota „Vech
ten tegen Verval". Voor restau
ratie is overigens voorlopig geen
geld.
Het beschikbaar gestelde be
drag is onvoldoende om al het
achterstallig onderhoud aan te
pakken. Dat wordt geschat op
110 miljoen gulden (waarvan
ruim 40 miljoen voor de 'Leidse'
musea). Minister d'Ancona en
minister Alders (Volkshuisves
ting) zijn van plan de rest van
het achterstallig onderhoud na
1995 aan te pakken.
Bij het Rijksmuseum voor
Volkenkunde is men al begon
nen de in de depots opgeslagen
voorwerpen te restaureren en te
registreren. Dat voor dit muse
um zoveel geld (31.7 miljoen)
nodig is, komt voort uit een lan
ge historie die vooral met huis
vestingsproblemen te maken
heeft. Op slecht geventileerde
zolders en in vochtige kelders
ligt een groot deel van de collec
tie opgeslagen. Voorwerpen lig
gen op elkaar gepakt, waardoor
bij de minste beweging bescha
digingen optreden. Onlangs is
hier het eerse geklimatiseerde
zolderdepot opgeleverd en het
museum is van plan een restua-
ratie-atelier voor Japanse res
tauratietechnieken op te zetten.
Het Rijksmuseum van Oud
heden heeft behoefte aan extra
restauratoren om de conserve-
ringsachterstanden aan te pak
ken. Het Museum Boerhaave
borduurt in de projectplannen
voort op het al bestaande plan
van aanpak dat in verband met
de verhuizing is opgesteld. Elk
voorwerp binnen de collectie
gaat door de handen van de
conservator/restaurator die be
kijkt wat er aan moet worden
behandeld. Vervolgens wordt
die behandeling uitgevoerd. Zo
worden per jaar 500 voorwer
pen afgewerkt.
Bij het het Nationaal Natuur
historisch Museum is gebrek
aan behoudsmedewerkers. Het
ontstaan van achterstanden bij
dit museum is ook ontstaan uit
het samengaan van de natuur
historische en geologische col
lecties. Het Penningkabinet
hoopt de achterstanden binnen
vier jaar te kunnen wegwerken.
Eerst worden de voorwerpen
geregistreerd, volgend jaar
hoopt men te beginnen met het
inhalen van de achterstanden
op het gebied van conservering.
In De Lakenhal worden, gelijk
tijdig met de grote Rembrandt-
tentoonstelling in het Rijksmu
seum in Amsterdam, een twin
tigtal schilderijen en een iets
groter aantal tekeningen en et
sen geëxposeerd van Rem
brandt en Lievens die ooit sa
men in Leiden schilderden. Het
is voor het eerst dat Rem-
brandts Leidse oeuvre, in sa
menhang met dat van Lievens,
zoveel aandacht krijgt in een
aparte tentoonstelling in zijn
geboortestad. Veel schilderijen
en tekeningen zijn voor het
eerst sinds zij het atelier verlie
ten weer terug in Leiden.
„De grote Rembrandt-ten-
toonstelling in Amsterdam was
de prikkel voor Leiden om ook
iets met Rembrandt te doen",
aldus Jetteke Bolten-Rempt, di
recteur van het Stedelijk Muse
um De Lakenhal, gistermiddag.
„Rembrandts geboortestad, in
het eerste kwart van de 17de
eeuw de tweede stad van Hol
land, voelde nu wéér de wedij
ver met de hoofdstad." De Leid
se tentoonstelling is evenwel
geen slaafse navolging, geen
imitatie, maar een presentatie
naar eigen aard en vermogen,
benadrukte Bolten.
Rembrandt en Lievens wedij
verden ook met elkaar en met
de toen bestaande schilderkun
stige traditie. Er zijn zelfs rede
nen om aan te nemen dat zij sa
men een atelier deelden. In een
fraai boek dat ter gelegenheid
van de tentoonstelling is ver
schenen wordt daarop uitvoerig
ingegaan. Het boek gaat verder
in op de verschillen en de grote
overeenkomsten in het werk
van het schildersduo.
De bedoeling van de Leidse
tentoonstelling is ook dat het
Een vrolijk onderonsje tussen kroonprins Willem-Alexander e
den, een jong en edel schildersduo', Christiaan Vogelaar.
publiek zich een oordeel kan
vormen over de verschillen en
overeenkomsten tussen de twee
kunstenaars. Een goede verge
lijking kan bijvoorbeeld ge
maakt worden aan de hand van
hun beider versies van 'Christus
aan het kruis' en de verschillen
de versies van 'Samson en Deli-
la'. In de tentoonstelling wor
den verder de creatieve wedij
ver en de artistieke relatie tus
sen de twee schilders tot uit
drukking gebracht. Een histo
risch beeld van Leiden, als tex
tiel- en universiteitsstad in het
veel dissonanten en wringende
akkoorden. „Daar gaan we
weer", dacht ik en ik zette me al
schrap voor een moeilijk kwar
tiertje, maar het bleek een ver
rassend stuk muziek te zijn, dat
boeide en bij vlagen werkelijk
móói was. Meer radicale, twin-
tigste-eeuwse elementen wer
den afgewisseld door stemmige
haimonieën.
Vervolgens werden vijf van de
Six Turkish Folk Poems van
Theo Loevendie uitgevoerd Dit
stuk is al tamelijk bekend, voor
al door een uitvoering op het
Holland Festival van 1987. Vol
gens sommigen is het zelfs een
van de beste liederencycli die
sinds de Tweede Wereldoorlog
in Nederland zijn geschreven,
een mening die ik kan onder
schrijven.
Na de pauze begon het LES
KO met Eight Musical Miniatu
res van Igor Stravinsky. Hier
bleek, dat moderne muziek niet
altijd dissonant hoeft te zijn.
Het twintigste-eeuwse staat in
dit stuk niet op de voorgrond,
maar ligt als het ware in hoekjes
te loeren: juist op het moment
dat je je laat meeslepen, be
springt het je. Een aangename
sensatie.
Tot slot speelde het LESKO
een driedelig stuk van Rudolf
Escher, Symfonia perDieci Stru-
menti Hierover kan ik niet gun
stig oordelen. Het kan aan drie
dingen liggen: de dirigent kon
het stuk niet aan, het orkest kon
er geen ziel in leggen of Escher
heeft er met de pet naar ge
gooid.
Concert van het Leids Studenten Kamer
orkest (LESKO) met Music for Nine Instru
ments van Joel Bons. Six Turkish folk
Poems van Theo loevendie. Eight Instru
mental Minatures van Igor Stravinsky en
Symfonia per Died Strumenh van Rudolf
sopraan.
Gehoord: 4 december, LAK,
Leiden
Het was een mooi en tegelijker
tijd een akelig concert. Mooi,
omdat de orkesdeden er alles
aan deden om er een onverge
telijke avond van te maken, ake
lig omdat het het laatste optre
den van het LESKO was. Het or
kest, dat alleen twintigste-
eeuwse muziek uitvoerde, is
naar eigen zeggen stukgelopen
op de vooroordelen die er leven
ten aanzien van die muziek
('dissonant', 'lelijk'). Er meldden
zich gewoon geen nieuwe men
sen meer voor aan, zodat het
LESKO op een bepaald mo
ment, tot verdriet van de leden,
wel moést ophouden te be
staan. Boze tongen in het pu
bliek beweerden zelfs al dat de
helft van de orkestleden voor dit
concert was ingehuurd.
Dat het LESKO nu niet meer
bestaat, is wat mij betreft een
gevoelig verlies voor de Leidse
kunstwereld. Gisteravond al
thans musiceerde het gezel
schap werkelijk uitstekend. Het
concert begon met Music for
Nine Instruments van Joël Bons,
een soort ouverture. Het begon
vrij fel, maar niet bijzonder', met
De cast van The Mousetrap anno 1992. Een oud-regisseur zei ooit over het stuk: „The Mousetrap kan alleen
bij wet worden opgeheven." foto cpd
LONDEN CEES VAN ZWEEDEN
In 1952 was Truman president
van Amerika en speelde Chur
chill de eerste viool in Engeland.
Stalin heerste over de Sovjetu
nie en in West-Duitsland was
Adenauer aan de macht In een
klein Londens theater werd het
toneelstuk The Mousetrap voor
het eerst opgevoerd.
Truman, Churchill, Stalin en
Adenauer zijn dood, de Sovjetu
nie is uiteengevallen en West-
Duitsland bestaat niet meer.
Maar in Londen draait nog
steeds The Mousetrap. In het
stijlvolle St Martin's Theatre
begon vorige week het toneel
stuk van Agatha Christie aan
zijn veertigste jaar.
Ruim 9 miljoen mensen heb
ben in Londen inmiddels The
Mousetrap gezien, en nog is het
einde niet in zicht Het laatste
stuk van Engelands bekendste
toneelschrijver, Harold Pinter,
liep deze maand in Londen niet
langer dan drie weken. „Maar
The Mousetrap", zo zei een
oud-rerisseur ooit over het stuk,
„kan alleen bij wet worden op
geheven."
Afgezien van zo'n regerings
decreet dreigt er maar één ge
vaar voor het stuk: de ontmas-
kerihg van de moordenaar. Aan
het einde van de voorstelling
treedt daarom een der spelers
naar voren die het publiek voor
houdt: „U maakt nu deel uit
van het komplot. Wij hopen dat
u het geheim bewaart". Slechts
een keer in de lange geschiede
nis van The Mousetrap heeft
een krant het geheim prijsgege
ven, in een recensie van de pre
mière in 1952. Het verhaal wil
dat bezoekers die zich per taxi
naar het theater begeven, de
chauffeur een ruime fooi moe
ten geven omdat deze anders
zegt „Ik wens u een prettige
avond en de moordenaar is..."
„De bezoekers willen het niet
weten", zegt Sir Peter Saunders,
producent van The Mousetrap.
„We hebben een keer tijdens de
pauze een geweldige rel gehad
in de bar, omdat iemand die het
stuk al eerder had gezien, de
identiteit van de moordenaar
had onthuld. Hij werd bijna ver
moord; de mensen waren woe
dend."
Sinds 1958 is The Mousetrap
de langst lopende theaterpro
ductie ter wereld. Op 12 april
van dat jaar overtrof het Chu-
Chin-Chow, dat het record
hield, en sindsdien is het pu
bliek blijven toestromen. Peter
Saunders moest zelfs naar een
groter theater verhuizen om de
toeloop te kunnen verwerken.
Het grootste mysterie is ei
genlijk waarom het stuk tot
1958 volle zjalen bleef trekken.
In die jaren genoot Agatha
Christie nog niet haar latere be
kendheid en hoofrolspeler Ri
chard Attenborough, die wel
beroemd was, haakte na ander
half jaar af. Saunders heeft geen
verklaring voor het aanvankelij
ke succes.
Onsterfelijk
„Maar toen we eenmaal het re
cord van Chu-Chin-Chow ge
broken hadden, was The Mou
setrap onsterfelijk geworden",
zegt de producer. „We gaven
een receptie voor duizend men
sen in het Savoy Hotel, en trok
ken grote aandacht in binnen-
en buitenland. Tegenwoordig is
The Mousetrap bijna een toeris
tische attractie geworden, die in
één adem wordt genoemd met
de Tower en Westminster Ab
bey. In-de maanden augustus
en september is 70 procent van
het publiek buitenlands, waar
bij de Nederlanders in aantal op
de derde plaats komen na de
Amerikanen en de Japanners.
We krijgen zelfs bezoekers die
geen Engels spreken, maar het
stuk gezien willen hebben. Ze
komen naar The Mousetrap
zoals mensen die geen verstand
van schilderkunst hebben naar
het Louvre in Parijs gaan."
Slechts twee decorstukken
hebben de afgelopen 39 jaar
overleefd: een Franse klok en
een leunstoel. Het meeste meu
bilair moest in de loop der de
cennia vervangen worden en de
revolver die de moordenaar aan
het eind uit zijn zak trekt, werd
zes jaar geleden voor 2.000 gul
den bij Sotheby's verkocht.
begin van de 17de eeuw, vormt
de context. „De Leidse tentoon
stelling verhoudt zich ten op
zichte van die in het veel grote
re Rijksmuseum, als kamermu
ziek tot de orkestrale bezetting.
Kleiner in omvang, maar niet
minder in kwaliteit," aldus Bol
ten. De Leidse museumdirec
teur bood prins Willem Alexan
der het eerste exemplaar van
het boek 'Rembrandt en Lie
vens in Leiden, een jong en edel
schildersduo' aan. Van de Leid
se burgemeester Goekoop kreeg
de kroonprins een tweetal T-
CONCERTEN
LEIDEN
STADSGEHOORZAAL 8 december,
Kaoru Kakudo (viool) en Herman Uhl-
horn (piano), werken van Beethoven,
Mozart. Vitah en Dvorak. 11.30 uur.
9 december, Meesterserie, Nieuw
Smfonietta Amsterdam, Lev Markiz
(dirigent) en Vera Beths (viool), wer
ken van Mozart, Vivaldi en
Tsjaikowsky, 20.15 uur.
LVC 6 december De Bronstgieters,
rammelpop, 23.30 uur.
7 december Leidse Poptop met Virgin
Brides, Four Gozers, Hears Up, Shoot
Again, Flintstone Limousine en Inner
Sanctum, 22.00 uur.
WAALSE KERK 8 december, Clave-
cimbel- en orgelconcert van Gustav
Leonardt, barokmuziek van Correa de
Arauxo, Pachelbel, Lerouxen For-
gueray, 20.15 uur.
K&0-KAPELZAAL 12 december.
Lunchconcert, Albert van Ommen
(zang) en Natasja Douma (piano),
werken van Chopin en Schumann,
12.45 uur.
DE LAKENHAL 11 december. Oude
muziek, Mozartprogramma met toe
lichting, Fania Chapiro (pianoforte),
20.15 uur.
DE WAAG 6 december, Open podi
um. Folkclub Horus, 21.00 uur.
7 december, Hot House: John Law
Quartet. 21.30 uur.
L0KH0RSTKERK 8 december, Con
cert van het Leids Kamerkoor 'La
Vostra Veu' samen met het Eindho-
vens kamerkoor 'Pavane', 20.15 uur.
VOORSCHOTEN
GELAGKAMER. MOLENLAAN 5,8
december, Kerstconcert, The Cut-Pri
ze Singers (leden van het Britisch
Choir)
ALPHEN
HET KASTEEL 6 december. Pater
Moeskroen, 21.00 uur.
7 december, Mar Foggo, 21.00 uur.
LISSE
ART0PA 8 december, Marijke Bos
(dwarsfluit) en Erna Nieuwenkamp
(piano), werken van Mozart, Schu
bert, Kuhlau, Faure en Chopin,
12.00 uur.
KATWIJK
DORPSKERK 6 december, De Am
sterdamse Bach Solisten, werken van
Vivaldi, Bonporti, Telemann en Loca
ted). 20.15 uur.
LEIDERDORP
MUZENHOF 10 december. Lezing
Charles de Wolff over 'De grote wer
ken van Bach', 20.00 uur.
NOORDWIJKERHOUT
DE SCHELFT 8 december. Damèl
Kwartet, werken van Schubert, 14.00
WITTE KERK 7 december, Kamer
koor 'Quod Libet' o.l.v. Ad de Groot,
werken van Byrd, Poulenc, Fauré,
Berlioz en Willcocks, 20.15 uur.
WASSENAAR
Dorpskerk 8 december, Het Haags
Barokgezelschap, cantate Wachet!
Betet! van Bach, 19.00 uur.
OEGSTGEEST
GROENE KERKJE 8 december. Vo
caal Ensemble Ottovoci o.l.v. Maurice
Broussard, werken van Schumann,
Ravel en Poulenc. 14.15 uur.
DEN HAAG
AT&T Danstheater 6 december,
NCRV-Concert 5, Radio Phi Iharmo-
nisch Orkest olv Hans Vonk, 20.15
DR. ANTON PHILIPSZAAL 6 en 7 de
cember, Residentie Orkest, werken
van Mozart en reger, 20.15 uur.
8 december, Ensemble Idomeneo
met Die Zauberflöte, Zweite Teil,
20.15 uur.
9 december, Nederlands kamerorkest
met werken van Schubert, Hummel
en Sjostakovitsj, 20.15 uur.
11 december. Kerstconcert door Paul
van Gorcum, Pieter van Egmond.
Christelijk Residentie Mannenkoor.
Berdien Stenberg met orkest olv Aad
van der Hoeven, 20.15 uur.
shirts, in de kleur oranje, met
het portret van Rembrandt.
„Daarmee kunt u zich te allen
tijde bedekken", aldus de bur
gemeester.
Het spannende van de ten
toonstelling is, volgens burge
meester Goekoop, „dat men
nog steeds niet precies weet wie
wat geschilderd heeft en wie
wie beïnvloed heeft. Zelfs het
Rembrandt Research Project
heeft denk ik nog niet de ultime
oplossing gegeven. Er blijven
raadsels over," aldus de burge
meester
Cultuurwethouder Koek ver
zocht de kroonprins de officiële
openingshandeling te verrich
ten, het plaatsen van zijn hand
tekening onder een tentoonstel
lingsaffiche. Dat affiche krijgt
voorlopig een plaats bij de en
tree van de tentoonstellingsza
len en zal daarna aan het Leidse
Gemeente-archief worden ge
schonken.
De tentoonstelling 'Rem
brandt en Lievens in Leiden,
een jong en edel schildersduo'
is in De Lakenhal te zien tot en
met 1 maart 1992.
Donderdag 5 december 1991 Redactie 071-161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYCROK JAN RUSDAM SASUA SïOEUNGA Eindredactie: NIEK FAAS Vormgeving: PIET KOOREMAN
Prins Willem Alexander heeft gistermiddag in Stedelijk
Museum De Lakenhal in Leiden de officiële opening ver
richt van de tentoonstelling 'Rembrandt en Lievens in
Leiden, een jong en edel schildersduo'. De kroonprins
opende de tentoonstelling door het plaatsen van zijn
handtekening onder een tentoonstellingsaffiche.
THEATERS
DEN HAAG
APPELTHEATER
6, 7,11 en 12 dec.. 20.15 uun De Appel: Spinpza, van Joshua Sobol.
11 en 12 dec., 20.15 uur: De Appel; Ingeblikt II en III van Lodewijk de Boer.
AT&T DANSTHEATER
7 dec., 20.15 uur, Nederlands Dans Theater.
DILIGENTIA
6 en 7 dec., 20.15 uur.- Brigitte Kaandorp met 'Kunst'.
10 dec., 12.45 uur: Purper met 'En dat is negen'.
KONINKLIJKE SCHOUWBURG
6,7 en 8 dec., 20.15 uur: Het nationale Toneel met 'Cerceau'.
9,10 en 1 Idee., 20.15 uur: Studio Peer met 'Mozart'.
12 dec., 20.15 uur, Theater van het Oosten met 'De stem van het water' van Ger-
rit Komrij.
Het gaat om uw manier van
koken, uw stijl van leven
en uw ideeën over wat mooi
en praktisch is.
Op die basis ontwerpen
wij uw SieMatic keuken.
In 14 prijsklassen.
U krijgt het dikke
keukenideeënboek gratis mee
naar huis.
't Liefst een SieMatic.
SieMatic Keukencenter Leiderdorp
Meubelplein 9, Leiderdorp, tel. 07M12615 0' etoge Mijnders Meubelen)
0penmgsft|den mo 13 00-17 30. ttn vnj 9 30-1730. zol W17 00 uur. do avond koopavond
